Hukuk Dili Ve Adli Yazışmalar Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Tebligat Kanunu’Na Göre Düzenlenen Belgeler

1. Soru

Genel anlamda tebligat nedir?

Cevap

Tebligat, muhatabın bilgilendirilmesi ile birlikte bu bildirimin belgelendirilmesi özelliğini de barındıran işlemdir.


2. Soru

Hukuki açıdan süreler ne zaman başlar?

Cevap

Hukuki açıdan süreler kural olarak tebliğ tarihinden itibaren başlar. Bu sebeple tebliğ tarihinin bilinmesi ve sürelerin hesaplanması çok önemlidir.


3. Soru

Tebliğ mazbatası kim tarafından düzenlenir?

Cevap

Tebliğ mazbatası tebliği çıkaran merci ve tebliğ memuru tarafından düzenlenir.


4. Soru

Tebligat İşletme Usul ve Esaslarının tanımlar maddesine göre tebligat nedir?

Cevap

Tebligat İşletme Usul ve Esaslarının tanımlar maddesine göre tebligat; hukuki işlemlerin Kanunda öngörüldüğü şekilde muhatabına veya muhatap adına kabule kanunen yetkili şahıslara yazılı olarak bildirimi ve bu bildirimin yapıldığının belgelendirilmesi işlemidir.


5. Soru

Tebliğ mazbatasında muhatabın birden fazla adresinin yer alması durumunda hangi işlem yapılır?

Cevap

Tebliğ mazbatasında muhatabın birden fazla adresine yer verilmez. Aksi halde tebliğ mazbatası tebligatı çıkaran mercie iade edilir.


6. Soru

Tebligatın kime, nasıl, nerede ve ne zaman yapılacağı hangi hukuki kaynaklarda düzenlenmiştir?

Cevap

Tebligatın kime, nasıl, nerede ve ne zaman yapılacağı; • 7201 sayılı Tebligat Kanununda, • Tebligat Kanunun Uygulanmasına Dair Yönetmelikte ve • Tebligat İşletme Usul ve Esaslarında ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir.


7. Soru

Hukuk Muhakemeleri Kanununun sürelerine ilişkin hükümlerinde tebligata ilişkin sürelerin ne zaman işlemeye başlayacağı düzenlenmiştir?

Cevap

Hukuk Muhakemeleri Kanununun sürelere ilişkin hükümlerinde tebligata ilişkin sürelerin, taraflara tebliğ tarihinden veya kanunda öngörülen hallerde tefhim tarihinden itibaren işlemeye başlayacağı düzenlenmiştir.


8. Soru

Hukuki açıdan sürelere ilişkin neler örnek verilebilir?

Cevap

Hukuki açıdan sürelere davaya cevap süresi, cevaba cevap süresi, ikinci cevap süresi, istinafa başvuru süresi, temyiz süresi, genel haciz yoluyla takipte ödeme emrine itiraz süresi örnek olarak verilebilir.


9. Soru

İş Mahkemeleri Kanununa göre temyiz süresi ne zaman başlar?

Cevap

İş Mahkemeleri Kanununa göre temyiz süresi kararın taraflara tefhiminden veya tebliğinden itibaren başlar.


10. Soru

İcra memurunun işlemini itiraz süresi ne zaman başlar?

Cevap

İcra memurunun işlemini şikayet süresi icra memurunun kanuna aykırı işlemlerinin veya olaya uygun bulunmayan işlemlerinin öğrenilmesinden itibaren başlamaktadır.


11. Soru

İhalenin feshinde ihaleye fesat karıştırıldığının veya malın esaslı niteliklerindeki hatanın öğrenilmesi durumunda şikayet süresi ne zaman başlamaktadır?

Cevap

İhalenin feshinde ihaleye fesat karıştırıldığının veya malın esaslı niteliklerindeki hatanın sonradan öğrenilmesi durumunda şikayet süresi bu sebeplerin öğrenilmesi tarihinden itibaren başlayıp her halde ihale tarihinden itibaren bir yıl geçmekle şikayet hakkı ortadan kalkmaktadır.


12. Soru

Tebliğ memurlarının dikkat etmesi gereken ve örneklerle birlikte ayrıntılı düzenlemeleri içeren ve hangi tarihte yürürlüğe giren Tebligat İşletme Usul ve Esaslarına da uyulması gerekir?

Cevap

Tebliğ memurlarının özellikle dikkat etmesi gereken ve örneklerle birlikte ayrıntılı düzenlemeler içeren 02.02.2015 tarihinde yürürlüğe giren Tebligat Usul ve Esaslarına da uyulması gerekir.


13. Soru

Tebligatın unsurları nelerdir?

Cevap

Tebligatın unsurları iki tanedir. Bunlar: • Bilgilendirme ve • Bu bilgilendirmenin gerçekleştiğinin veya yapıldığının belgelendirilmesidir.


14. Soru

Tebligat hukukunda davetiye ne demektir?

Cevap

Davetiye, genel olarak yargılamayla ilgili kişilerin yargı önüne çağrılması amacıyla mahkemeye daveti içeren ve yine Tebligat Kanununa göre tebliğ edilen bir belgedir.


15. Soru

Davetiye gönderilen durumlara neler örnek verilebilir?

Cevap

Davetiye gönderilen durumlara birkaç örnek olarak; tarafların ön inceleme durulmasına davet edilmesi ya da tahkikat için ilk duruşmaya davet edilmesi veya taraf yemini için Hukuk Muhakemeleri Kanununa göre tarafın yemin eda etmek üzere duruşmaya davet edilmesi, tanıkların dinlenmek üzere mahkemeye davet edilmesi gösterilebilir.


16. Soru

Tebligat Kanununa göre davetiyenin içereceği kayıtlar nelerdir?

Cevap

Tebligat Kanununa göre davetiyenin içeriğinde şu unsurların bulunması gerekir: • Tarafların ve varsa kanuni temsilcileri ve vekillerinin ad ve soyadları ile ikametgah veya mesken yahut iş adresleri, • Anlaşılacak şekilde tebliğin mevzuunu, • Davet edilen şahsın hangi mercide ve hangi gün ve saatte hazır bulunması lazım geldiğini ve bu merciin yerini, • Kanunlarına göre davetiye ve celpnamelerde derci icap eden sair hususları, • Davetiyeyi çıkaran merciin mührünü ve mahkeme başkatibinin ve diğer mercilerde yetkili memurun imzası.


17. Soru

Meşruhatlı davetiye nedir?

Cevap

Meşruhatlı davetiye, davetiyenin bazı ihtar unsurlarını içermesi halinde davetiyeye verilen addır.


18. Soru

Hukuk Muhakemeleri Kanununa göre ön inceleme duruşması davetiyesinde hangi ihtarların yer alması gerekir?

Cevap

Ön inceleme duruşması davetiyesinde şu ihtarlar yer almalıdır: • Duruşma davetiyesine ve sonuçlarına ilişkin hususlar, • Taraflara sulh için gerekli hazırlığı yapmaları, • Duruşmaya sadece taraflardan birinin gelmesi ve yargılamaya devam etmek istemesi durumunda gelmeyen tarafın yokluğunda yapılan işlemlere itiraz edemeyeceği ve diğer tarafın onun muvafakati olmadan iddia ve savunmasını genişletebileceği yahut değiştirilebileceği.


19. Soru

Hukuk Muhakemeleri Kanununa göre tahkikat duruşması davetiyesinde hangi ihtarların yer alması gerekir?

Cevap

Hukuk Muhakemeleri Kanununa göre tahkikat duruşması davetiyesinde tarafların belirlenen gün ve saatte geçerli bir özrü olmadan mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde, duruşmaya yokluklarında devam edileceği ve yapılan işlemlere itiraz edemeyecekleri bildirilir.


20. Soru

Hukuk Muhakemeleri Kanununa göre tanıklara çıkarılacak davetiyenin içeriğinde hangi hususların bulunması gerekir?

Cevap

Tanıklara çıkarılacak davetiyenin içeriğinde şu huşuların bulunması gerekir: • Tanığın adı, soyadı ve açık adresi, • Tarafların ad ve soyadları, • Tanıklık yapacağı konu, • Hazır bulunması gereken yer, gün ve saat, • Gelmemesinin veya gelmesine rağmen tanıklıktan ya da yemin etmekten çekinmesinin hukuki ve cezai sonuçları, • Adalet Bakanlığınca hazırlanan tarife gereğince ücret ödeneceği.


21. Soru

Tebliğ evrakın ile buna ait tebliğ mazbatalı zarfın, tebliğ mazbatası dışında kalan kısımları kim tarafından doldurulur?

Cevap

Tebliğ evrakı ile buna ait tebliğ mazbatalı zarfın tebliğ mazbatası dışında kalan kısmı tebliğ evrakını çıkaran merci tarafından doldurulur.


22. Soru

Tebligat hukukunda davetiyelerin nasıl düzenlenmesi gerektiği hangi kaynakta hüküm altına alınmıştır?

Cevap

Tebligat hukukunda davetiyelerin nasıl düzenleneceği Tebligat Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelikte hüküm altına alınmıştır.


23. Soru

Hazırlanan davetiyeler nereye tevdi edilir?

Cevap

Kanuna uygun olarak hazırlanan davetiyeler PTT iş yerine tevdi edilir.


24. Soru

Tebligat yaparken muhatabın veya onun adına tebliğ yapılacak kişinin kimlikleri ile Tebligat Kanunun ve Yönetmelikte belirtilen şartları taşıyıp taşımadıklarını inceleme yetkisine kim sahiptir?

Cevap

Tebliğ memuru, Tebligat yaparken muhatabın veya bu Tebligat Kanunu ve Yönetmelik hükümlerine göre onun adına tebliğ yapılacak kişinin kimlikleri ile Tebligat Kanunun ve Yönetmelikte belirtilen şartları taşıyıp taşımadıklarını inceleme yetkisine sahiptir.


25. Soru

Davetiyelerin ilgililere ulaşması ve ilgililerin davetiyenin gereklerini yerine getirebilmesi için bu evrakı çıkaran merci tarafından tayin edilecek müddetin hesabında hangi hususlar dikkate alınır?

Cevap

Davetiyelerin, ilgililere ulaşması ve ilgililerin davetiyenin gereklerini yerine getirebilmesi için bu evrakı çıkaran merci tarafından tayin edilecek müddetin hesabında, evrakın gönderileceği mahallin yakınlık veya uzaklığı, mevsim koşulları, ulaşım araçlarının durumu gibi hususlar dikkate alınır.


26. Soru

PTT işyerine tevdi edilen davetiyelerin Kanunda belirtilen hususları içerip içermediği kim tarafından incelenir?

Cevap

PTT işyerine tevdi edilen davetiyelerin Kanunda belirtilen hususları içerip içermediği gişe memuru tarafından tevdi edenin gözü önünde incelenir.


27. Soru

Görevli memur hangi durumun varlığı halinde tebliğ evrakını tevdi listesindeki kaydı hizasına keyfiyeti şerh ederek tebliğ evrakını getirene verir?

Cevap

Görevli memur, Tebligat İşletme ve Usul ve Esaslarının 14. maddesindeki unsurlardan birinin yanlış veya eksik olması halinde tebliğ evrakının tevdi listesindeki kaydı hizasına keyfiyeti şerh ederek tebliğ evrakını getirene geri verir.


28. Soru

Görevli memur tebliğ evrakında herhangi bir hatanın veya yanlışlığın olmaması halinde hangi işlemleri yerine getirir?

Cevap

Görevli memur tebliğ evrakında herhangi bir yanlışlık veya eksikliğin olmaması halinde tevdi listesinin iki nüshasını da imzalar ve bunlara tarih damgası basarak bir nüshasını evrakı getirene geri verir.


29. Soru

Tebliğ ne ile belgelendirilir?

Cevap

Tebliğ, bir mazbata ile belgelendirilir.


30. Soru

Tebliğin ne zaman nerede kime yapıldığını ispatlayan tek belge nedir?

Cevap

Tebliğin ne zaman nerede kime yapıldığını ispatlayan tek belge tebliğ mazbatasıdır.


31. Soru

Tebligat Kanunu ve/veya Yönetmeliğe aykırı şekilde tebligatın yapılması söz konusu ise bu durum hangi sonuca tabi olacaktır?

Cevap

Tebligat Kanunu ve/veya Yönetmeliğine aykırı şekilde tebligatın yapılması söz konusu ise bu durum mazbatadan anlaşıldığı ölçüde usulsüz tebligatın sonuçlarına tabidir.


32. Soru

Tebligat Kanununa göre yazılı mercilerden çıkarılacak tebliğ evrakı nasıl gönderilir?

Cevap

Tebligat Kanununa göre yazılı mercilerden çıkarılacak tebliğ evrakı kapalı bir zarf içerisinde gönderilir. Ancak davetiye, basit usulü mahkeme davetiyesi ve yemin davetiyesi bu zarf içine koyulmadan da gönderilebilir.


33. Soru

Tebligat Kanununa ve Tebligat Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğe göre usulsüz tebligatın sonuçları nelerdir?

Cevap

Tebligat Kanunu ve Tebligat Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik hükümlerin göre usulsüz tebligatın sonuçları şunlardır: • Tebliğ usulüne aykırı yapılmış olsa bile muhatabı tebliği öğrenmiş ise geçerlidir. Aksi takdirde tebligat yapılmamış sayılır. Muhatap her ne şekilde olursa olsun tebliğ evrakını veya davetiyeyi alırsa ya da bunların içeriğini öğrenirse tebliği öğrenmiş sayılır. • Muhatabın tebliği öğrendiğini beyan ettiği tarih, tebliğ tarihi olarak kabul edilir. • Tebliğin usulüne aykırı yapılmış olması halinde muhatabın tebliği öğrendiğinin ve bunun tarihinin iddia ve ispatı mümkün değildir.


34. Soru

Tebligat Kanununa göre tebligat mazbatasında hangi hususların bulunması gerekir?

Cevap

Tebligat Kanununa göre tebliğ mazbatasında şu hususların bulunması gerekir: • Tebliğ çıkaran merciin adını, • Tebliği isteyen tarafın adını, soyadını ve adresini, • Tebliğ olunacak şahsın/muhatabın adını, soyadını ve adresini, • Tebliğin konusunu, • Tebliğin kime yapıldığını ve tebliğ mazbatasından başkasına yapılmış ise o kimsenin adını, soyadını, adresini ve bu kişinin Tebligat Kanununun 22. maddesi gereğince tebellüğe ehil olduğu, • Tebliğin nerede ve ne zaman yapıldığı (tebliğ tarihi ve saati), • Tebligat Kanununun 21. maddesindeki durumun gerçekleşmesi halinde bu hususlarla ilgili hangi işlemlerin yapıldığını, adreste bulunmama ve kaçınma için gösterilen sebep, • Tebligatın adres kayıt sistemindeki adrese yapılması durumunda buna ilişkin kayıt, • Tebliğ evrakı kime verilmişse onun adı, soyadı, sıfatı ve imzası ile tebliğ memurunun adı, soyadı ve imzasını içermesi gerekir.


35. Soru

Tebliğ memurunun tebliğ mazbatasını doldururken dikkat etmesi gereke unsurlar nelerdir?

Cevap

Tebliğ memurunun tebliğ mazbatasını doldururken dikkat emesi gereken hususlar şunlardır: • Verilen şerhler gerçeğe uygun olmalıdır. • Yazılar okunaklı ve fiili durumu belirtir şekilde olmalıdır. • Beyanda bulunanların kimlikleri yazılmalı ve imza veya parmak izi alınmalıdır. İmzalamaktan veya parmak basmaktan kaçınıldığı takdirde tebliğ memuru bu hususu belirterek imza etmelidir. • Tebliğ yapılan kimsenin kimliği açık olarak yazılmalı, imzası veya parmak izi alınmalıdır. • Tebliğ yapılacak kimsenin kimliği tebellüğe ehil ve yetkili olup olmadığı araştırılmalıdır. • Tebliğ imkansızlığı halinde tebliğ mazbatasının 3 nolu satırı doldurulmalıdır. • Muhataba ve muhatap namına tebliğ yapılacak kişilere evrakın tebliği veyahut duruma göre yetkili mercilere teslim edilmesi hallerinde mazbatanın 1, 2, 4, 6, 7 veya 8 nolu satırlarından biri mutlaka doldurulmalıdır.


36. Soru

Tebliğ memuru tebliğ mazbatasını nasıl doldurur?

Cevap

Tebliğ memuru tebliğ mazbatasını tebliğ yerinde fiili duruma uygun şekilde elle veya kaşe basılmak suretiyle doldurur.


37. Soru

Tebliğ evrakının tebliğ mazbatası haricinde kalan kısımlarının tebliği çıkaran merci tarafından tamamen doldurulup doldurulmadığı ve posta pullarının tarifeye göre yapıştırılıp yapıştırılmadığı kim inceler?

Cevap

Tebliğ evrakının tebliğ mazbatası haricinde kalan kısımlarının tebliği çıkaran merci tarafından tamamen doldurulup doldurulmadığı ve posta pullarının tarifeye göre yapıştırılıp yapıştırılmadığı PTT işletmesi evrakı tevdi edenin huzurunda inceler.


38. Soru

Tebligat Kanununa göre yabancı ülkelere yapılacak tebliğin nasıl yapılması gerekir?

Cevap

Tebligat Kanununa göre yabancı ülkelere yapılacak tebliğin kural olarak o ülkenin yetkili makamları aracılığıyla yapılması gerekir. Bunun için anlaşma veya o memleket kanunları müsaitse o yerdeki Türkiye siyasi memuru veya konsolosu tebligat yapılmasını yetkili makamdan ister.


39. Soru

Yabancı ülkede tebligat yapılacak kişinin Türk vatandaşı olması halinde tebliğin hangi kurum araçlığıyla da yapılması mümkündür?

Cevap

Yabancı ülkede tebligat yapılacak kişinin Türk vatandaşı olması halinde Tebligat Kanunu gereğince tebliğin o yerdeki Türk Büyükelçiliği veya Konsolosluğu aracılığıyla da yapılabilmesi mümkündür.


40. Soru

Yabancı ülkelerde bulunanlara tebliğ olacak evrak nasıl gönderilir?

Cevap

Yabancı ülkelerde bulunanlara tebliğ olacak evrak, tebligatı çıkaran merciin bağlı bulunduğu bakanlık aracılığıyla Dışişleri Bakanlığına, oradan da o yerdeki Türkiye Büyükelçiliğine veya Başkonsolosluğuna gönderilir.


41. Soru

Yabancı ülkelerde bulunanlara tebliğ edilecek evrakın Tebligat Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik hükümlerine göre düzenlenip düzenlenmediğini inceleme, varsa yanlışlık ve eksiklikleri düzeltme veya tamamlama yetkisine kim sahiptir?

Cevap

Yabancı ülkelerde bulunanlara tebliğ edilecek evrakın Tebligat Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik hükümlerine göre düzenlenip düzenlenmediğini inceleme, varsa yanlışlık ve eksiklikleri düzeltme veya tamamlama yetkisine Dışişleri Bakanlığı ve tebliği çıkaran merciin bağlı olduğu bakanlık sahiptir.


42. Soru

Her takvim yılı başında tebligat işleriyle ilgili anlaşmalar, anlaşma hükümleri, mütekabiliyet esasları ve hangi ülkeler için avans olarak ne kadar tebligat masrafı yatırılması gerektiği nasıl belirlenir?

Cevap

Her takvim yılı başında tebligat işleriyle ilgili anlaşmalar, anlaşma hükümleri, mütekabiliyet esasları ve hangi ülkeler için avans olarak ne kadar tebligat masrafı yatırılması gerektiği Adalet Bakanlığınca Dışişleri Bakanlığının görüşü alınarak belirlenir ve Resmi Gazete’de yayımlanır.


43. Soru

Tebligat Kanununun 28. maddesine göre adresi meçhul olanlara tebligat nasıl yapılır?

Cevap

Tebligat Kanununa göre adresi meçhul olanlara tebligat ilanen yapılır.


44. Soru

Tebligat Kanununa göre kimlerin adresi meçhul sayılır?

Cevap

Tebligat Kanununun diğer hükümleri gereğince kendisine tebligat yapılamayan ve ikametgahı, meskeni veya işyeri de bulunamayan kimsenin adresi meçhul sayılır.


45. Soru

Tebligat Kanununa ve Yönetmeliğine göre ilanen tebliğ nasıl yapılır?

Cevap

Tebligat Kanununa ve Yönetmeliğine göre ilanen tebliğ ilgili merciin sebebini göstermesi suretiyle şu şekilde yapılır: • İlan, kendisine tebliğ yapılacak kişinin en güvenilir bir şekilde öğrenmesini sağlayabilecek ve varsa tebliği çıkaran merciin bulunduğu yerde yayımlanan bir gazetede ve elektronik ortamda Basın İlan Kurumu vasıtasıyla yapılır. Muhatabın en güvenilir bir şekilde öğrenmesini sağlayabileceği umulan gazete, tebliği çıkaran merciin bulunduğu yerde yayımlanan gazete ise ayrıca bir diğer gazete ilan yapılmaz. • Tebliğ olunacak evrak ve ilan sureti bir ay süreyle tebliği çıkaran mercide herkesin kolayca görebileceği bir yere asılır. • Merci gerekirse ikinci bir defa ilan yapılmasına karar verebilir. İkinci ilanda Tebligat İşletme Usul ve Esaslarının 92. maddesinin 1. fıkrasının a ve b bentlerine göre yapılır. İki ilan arasındaki süre bir haftadan fazla olamaz. İkinci ilan gerekiyorsa yabancı ülke gazeteleriyle de yaptırılabilir.


46. Soru

İlanen tebligatın yapıldığı ilanda hangi hususların bulunması gerekir?

Cevap

İlanen tebligatın yapıldığı ilanda; • İlgililerin ad ve soyadları, • İşleri, • Yerleşim yeri veya adresleri, • Tebliğ olunacak evrakın içeriğinin özeti, • İlanın hangi merciden verildiği, • İlan daveti gerektiriyorsa nerede ve ne için hangi gün ve saatte hazır bulunulacağı hususlarına yer verilir.


47. Soru

İlan yoluyla tebliğ, son tarihinden itibaren kaç gün sonra yapılmış olduğu kabul edilir?

Cevap

İlan yoluyla tebliğ son tarihinden itibaren yedi gün sonra yapılmış sayılır.


48. Soru

Adresi yabancı ülkede bulunanlara ilan yoluyla tebliğ nasıl yapılır?

Cevap

Adres yabancı ülkede bulunanlara ilan yoluyla tebliğ yapılmasını gerektiren hallerde tebliği çıkaran merci tebliğ olunacak evrak ile ilan suretlerini yabancı ülkede bulunan kişinin varsa bilinen en son adresine, ayrıca iadeli taahhütlü mektupla gönderir ve posta makbuzunu dosyasında saklar.


49. Soru

Hukuki açıdan tebligat neden önemlidir?

Cevap

Hukuki açıdan süreler, kural olarak tebliğ tarihinden itibaren başlar. Bu sebeple tebliğ tarihinin bilinmesi ve sürelerin hesaplanması çok önemlidir. Sürelerin, tebliğle veya tefhimle ya da öğrenmeyle başlaması mümkündür. Hukuki açıdan süreler, kural olarak tebliğ tarihinden itibaren başlamaktadır. Ancak yapılacak işlemi düzenleyen ilgili hükümde, sürelerin ne zaman işlemeye başlayacağına dair açık düzenleme varsa öncelikle bu düzenlemeye uyulmalıdır.


50. Soru

Tebligatın unsurları nelerdir?

Cevap

Tebligatın, bilgilendirme ve bu bilgilendirmenin gerçekleştiğinin veya yapıldığının belgelendirilmesi olmak üzere iki unsuru bulunmaktadır.


51. Soru

Hukukta davetiye neye nedir?

Cevap

Davetiye, genel olarak yargılamayla ilgili kişilerin yargı önüne çağırılması amacıyla mahkemeye daveti içeren ve yine Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilen bir belgedir.


52. Soru

Davetiye gönderilen durumlara birkaç örnek veriniz?

Cevap

Tarafların ön inceleme duruşmasına davet edilmesi (HMK m. 139) ya da tahkikat için ilk duruşmaya davet edilmesi (HMK m. 147) veya taraf yemini (HMK m. 228) için Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na göre tarafın yemin eda etmek üzere duruşmaya davet edilmesi. Taraf dışında başka ilgililerin de davetiye ile çağırılması mümkündür. Örneğin, tanıkların dinlenmek üzere mahkemeye davet edilmesi için de davetiye gönderilir (HMK m. 243-244). Ceza yargılamasında tanıkların, Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre dinlenmek üzere çağrılması için çağrı kâğıdı kullanılır (CMK m. 43)


53. Soru

Tebligat Kanunu’na göre davetiyenin içereceği kayıtları açıklayın.

Cevap

Tebligat Kanunu’nda, davetiyenin içereceği kayıtlar sayılmıştır (TebK m. 9). Buna göre davetiye aşağıdaki hususları içermelidir:
• Tarafların ve varsa kanuni temsilci ve vekillerinin ad ve soyadları ile ikametgâh veya mesken yahut iş adreslerini
• Anlaşılacak şekilde kısaca tebliğin mevzuunu
• Davet edilen şahsın hangi mercide ve hangi gün ve saatte hazır bulunması lazım geldiğini ve bu merciin yerini
• Kanunlarına göre davetiye ve celpnamelere cerbi icabeden sair hususları,
• Davetiyeyi çıkaran merciin mührünü ve mahkeme başkâtibinin ve diğer mercilerde yetkili memurun imzası


54. Soru

Meşruhatlı davetiye neye denir?

Cevap

Davetiye eğer bazı ihtarları içeriyorsa buna “meşruhatlı davetiye” denilmektedir. Örneğin duruşma davetiyesine ve sonuçlarına ilişkin hususlar (HMK m. 147), taraflara sulh için gerekli hazırlığı yapmaları hakkındaki ihtarlar gibi.


55. Soru

Davetiyeler hazırlanırken nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Davetiyelerin, ilgililere ulaşması ve ilgililerin davetiyenin gereklerini yerine getirebilmesi için
bu evrakı çıkaran merci tarafından tayin edilecek müddetin hesabında, evrakın gönderileceği mahallîn yakınlık veya uzaklığı, mevsim koşulları, ulaşım araçlarının durumu gibi hususlar dikkate alınmaktadır.


56. Soru

Tebliğ mazbatası nedir? Ne işe yarar?

Cevap

Tebliğ, kural olarak bir mazbata ile belgelendirilir (TebK m. 23; TebY m. 35/1). Tebliğ mazbatası tebliğin ne zaman, nerede ve kime yapıldığını ispatlayan tek belgedir (TİUE m. 57/1). Eğer Tebligat Kanunu ve/veya Yönetmeliğe aykırı şekilde tebligatın yapılması söz konusu ise bu durum mazbatadan anlaşıldığı ölçüde usulsüz tebligatın sonucuna tâbi olacaktır (TebK. m. 32; TebY m. 53).


57. Soru

Tebligat mazbatasında hangi hususlar yer almalıdır? 

Cevap

Tebligat mazbatasında aşağıdaki hususlar bulunur:
• Tebliği çıkaran merciin adını,
• Tebliği isteyen tarafın adını, soyadını ve adresini,
• Tebliğ olunacak şahsın (muhatabın) adını, soyadını ve adresini,
• Tebliğin konusunu,
• Tebliğin kime yapıldığını ve tebliğ muhatabından başkasına yapılmış ise o kimsenin adını, soyadını, adresini ve bu kişinin Tebligat Kanunu’nun 22. maddesi gereğince tebellüğe ehil olduğunu,
• Tebliğin nerede ve ne zaman (tebliğ tarihini ve saatini) yapıldığını,
• Tebligat Kanunu’nun 21. maddesindeki durumun gerçekleşmesi hâlinde bu hususlarla ilgili hangi işlemlerin yapıldığını, adreste bulunmama ve kaçınma (imtina) için gösterilen sebebi,Tebligatın adres kayıt sistemindeki adrese yapılması durumunda buna ilişkin kaydı,
• Tebliğ evrakı kime verilmiş ise onun adı, soyadı, sıfatı ve imzası ile tebliğ memurunun adı, soyadı ve imzasını içermesi gerekir.


58. Soru

Tebliğ, usulüne aykırı yapılmış olmasına rağmen , muhatab tebliği öğrenmiş ise hukuki sonucu açıklayın?

Cevap

Tebliğ, usulüne aykırı yapılmış olsa bile, muhatabı tebliği öğrenmiş ise geçerlidir.


59. Soru

Tebliğ mazbatası düzenlenmeyecek hâller nelerdir?

Cevap

Tebligat Kanunu ve Yönetmelik’te tebliğ mazbatası düzenlenmeyecek hâllere de yer verilmiştir (TebK m. 36-38; TebY m. 58-61). Bunlar:

  • Celse esnasında veya kalemde tebligat
  • Avukat kâtiplerine ve stajyerlerine tebligat
  • Vekillerin birbirlerine tebligat yapması

60. Soru

Tebliğ mazbatasını doldururken tebliğ memurunun dikkat edeceği hususlar nelerdir?

Cevap

Tebliğ memurunun dikkat edeceği hususlar şunlardır?

• Verilen şerhler gerçeğe uygun olmalıdır.
• Yazılar okunaklı ve fiili durumu belirtir şekilde olmalıdır.
• Beyanda bulunanların kimlikleri yazılmalı ve imza veya parmak izi alınmalıdır. İmzalamaktan veya parmak basmaktan kaçınıldığı takdirde tebliğ memuru bu hususu belirterek bizzat imza etmelidir.
• Tebliğ yapılan kimsenin kimliği açık olarak yazılmalı, imzası veya parmak izi alınmalıdır.
• Tebliğ yapılacak kimsenin kimliği, tebellüğe ehil ve yetkili olup olmadığı araştırılmalıdır.
• Tebliğ imkânsızlığı hâlinde tebliğ mazbatasının 3 no’lu satırı doldurulmalıdır.
• Muhataba veya muhatap namına tebliğ yapılacak kişilere evrakın tebliği veyahut duruma göre yetkili mercilere teslim edilmesi hâllerinde mazbatanın 1, 2, 4, 6, 7 veya 8 no’lu satırlarından biri mutlaka doldurulmalıdır.


61. Soru

Tebliğ mazbatalı kapalı bir zarfı hangi merciler gönderir?

Cevap

Tebligat Kanunu’nun 59. maddesine göre, Kanun’un 1. maddesinde yazılı mercilerden çıkarılacak tebliğ evrakı, tebliğ mazbatalı kapalı bir zarf içinde gönderilir. 


62. Soru

Hangi evraklar tebliğ mazbatalı kapalı zarfın içine koyulmadan da gönderilebilir?

Cevap

Basit usulü muhakeme davetiyesi ile yemin davetiyesi tebliğ mazbatalı kapalı zarfın içine koyulmadan da gönderilebilir.


63. Soru

Tebliğ mazbatalı kapalı zarf usulünde PTT işletmesinin yükümlülüğü nedir?

Cevap

PTT İşletmesi, tebliğ evrakının tebliğ mazbatası haricinde kalan kısımlarının tebliği çıkaran merci tarafından tamamen doldurulup doldurulmadığını ve posta pullarının tarifeye göre yapıştırılıp yapıştırılmadığını, evrakı tevdi edenin huzurunda inceler. Usulüne uygun olmayan evrak, sebebi tevdi listesinde yazılarak iade edilir (TebY m. 76).


64. Soru

Elektronik tebligat adresi deyince ne anlaşılmalıdır?

Cevap

Elektronik tebligat adresi, PTT tarafından, gerçek kişiler için kimlik bilgileri, tüzel kişiler için ise tâbi oldukları sistem bilgileri esas alınmak suretiyle tek ve benzersiz şekilde oluşturulan ve Ulusal Elektronik Tebligat Sistemine kaydedilen tebligat adresidir (El. Teb. Yön. m. 3/1, d).


65. Soru

Elektronik tebligatın hazırlanması ve muhataba ulaştırılması aşamalarını yazınız.

Cevap

Elektronik Tebligat Yönetmeliği’nin 9. maddesine göre, elektronik tebligatın hazırlanması ve muhataba ulaştırılması usulü şu şekilde düzenlenmiştir.

1.  Tebligat çıkarmaya yetkili makam veya merci (TebK m. 1), elektronik tebligat mesajını hazırlayarak Ulusal Elektronik Tebligat Sistemine (UETS’ye) teslim eder.

2. UETS, elektronik tebligat mesajını zaman damgasıyla ilişkilendirerek muhatabın elektronik tebligat adresine ulaştırır.

3. Delil kaydı (El. Teb. Yön. m. 3/1, b) üretilir.

4. UETS, elektronik tebligatın muhatabın adresine ulaşıp ulaşmadığına dair delil kayıtlarını tutar ve bu kayıtları, tebligat çıkarmaya yetkili makam ve mercie derhâl ve en geç yirmi dört saat içinde bildirir.


66. Soru

Elektronik tebligatta işlem ve delil kayıtlarının ne kadar süre saklanması gerekmektedir?

Cevap

İşlem ve delil kayıtları (El. Teb. Yön. m. 3/1, b) erişilebilir şekilde, güvenliği, gizliliği ve bütünlüğü sağlanarak aşağıda belirtilen süreler kadar arşivde muhafaza edilir (El. Teb. Yön. m. 15):
• UETS kapsamında görev yapan sistem yöneticileri ve operatörler, tebligat çıkarmaya yetkili makam ve merciler ile muhataplar tarafından gerçekleştirilen işlem kayıtları on yıl
• UETS iş süreçlerinin sürekliliğini veya bilgi güvenliğini tehdit eden ya da öngörülemeyen durumlara ait işlem kayıtları on yıl
• Muhatabın UETS’ye erişim kayıtları on yıl
• Delil kayıtları otuz yıl


67. Soru

Yabancı ülkelerde bulunanlara tebliğ hangi aşamalarla ulaşır?

Cevap

Yabancı ülkelerde bulunanlara tebliğ olunacak evrak, tebligatı çıkaran merciin bağlı bulunduğu bakanlık aracılığıyla Dışişleri Bakanlığına, oradan da o yerdeki Türkiye Büyükelçiliğine veya başkonsolosluğuna gönderilir (TebK m. 25/2; TebY m. 38/1)


68. Soru

ilanen tebligat kimlere yapılır?

Cevap

Tebligat Kanunu’nun 28. maddesine göre, adresi meçhul olanlara tebligat ilanen yapılır. İlanen tebligat, tebligatta başvurulacak son çaredir (TebY m. 48/4). 


69. Soru

Kimlerin adresi meçhul sayılır?

Cevap

Tebligat Kanunu’nun diğer hükümleri gereğince kendisine tebligat yapılamayan ve ikametgâhı, meskeni veya iş yeri de bulunamayan kimsenin adresi meçhul sayılır. 


70. Soru

Tebligat nasıl ilan edilir?

Cevap

İlan, kendisine tebliğ yapılacak kişinin en güvenilir bir şekilde öğrenmesini sağlayabilecek ve varsa tebliği çıkaran merciin bulunduğu yerde yayımlanan bir gazetede ve elektronik ortamda Basın İlan Kurumu vasıtasıyla yapılır. Muhatabın en güvenilir bir şekilde öğrenmesini sağlayabileceği umulan gazete, tebliği çıkaran merciin bulunduğu yerde yayımlanan bir gazete ise ayrıca bir diğer gazete ile ilan yapılmaz.


71. Soru

İlanen tebligat kural olarak ne zaman yapılmış sayılır?

Cevap

İlan yoluyla tebliğ, son ilan tarihinden itibaren yedi gün sonra yapılmış sayılır. İlanen tebliğe karar veren merci, icabına göre daha uzun bir müddet tayin edebilir.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v