Bilet Satış Dersi 7. Ünite Özet

Bir Global Dağıtım Sistemi (Global Distribution Systems-GDS) olan Galileo, 1987 yılında, United Airlines, Swissair, KLM ve Alitalia tarafından kurulmuştur. Galileo sistemi, ilk bilgisayarlı rezervasyon sistemi (Computer Reservation System-CRS) olan Apollo’nun software’ını esas almıştır. 1987 yılından sonra bilgisayarlı rezervasyon sistemleri, küresel dağıtım sistemine dönüşmüştür. Global dağıtım sistemleri, tüm dünyada, havayolları, seyahat acentaları, oteller, araba kiralama, demiryolu, feribot ve otobüs şirketleri arasında rezervasyonu sağlamaktadır. Hatta günümüzde bu sistemlerden tiyatro bileti dahi alabilmekteyiz. Galileo’nun dışında Amadeus, Sabre ve Worldspan belli başlı GDS’lerdir. Galileo sisteminin merkez bilgisayarı, Denver/Colorado’da (ABD) bulunmaktadır. Sisteme 140 ülkede yaklaşık 52.000 seyahat acentası aracılığı ile 425 havayolu şirketi, 38 araba kiralama şirketi 45.000 otel ve 350 tur operatörü bağlıdır. Galileo Türkçe’nin de dâhil olduğu 23 dilde hizmet vermektedir. Ancak, sistemin dili İngilizcedir ve tüm girişler İngilizce olarak yapılmaktadır.

Sisteme Giriş ve Sistemden Çıkış Girişleri (Sign On/Sign Off)

Galileo sistemini kullanan acentada çalışmaya başladığımızda, sistemi kullanabilmemiz için, Galileo tarafından verilen (sign on) giriş kodunu girmeliyiz. Giriş kodu, acentayı ve o kişinin çalışacağı ortamı tanımlar. Çalışma ortamı, her terminale ayrılan geçici bir yükleme ortamıdır. Giriş kodu kullanıcıyı tanımlar ve bilgisayara giriş için kullanılır. Girişimiz şu formatta olmalıdır:

SON/Z703S/EO

Z: Zorunlu giriş, 703S: acentamızın kodu EO: kullanıcı isim soyadının baş harflerini içerir. Bu kod girilince sistem Password (şifre) soracaktır. Password yazan yere tab tuşu ile gelip şifre girilir. Girilen şifre 90 gün boyunca geçerli olacaktır. Her iş günü bitiminde ve terminalin uzun süreli kullanılmama durumunda SOF (Sign off) yazılarak çıkış işlemi yapılır. Terminal aralıksız olarak iki saat kullanılmadığı takdirde sistem otomatik olarak sign off işlemini gerçekleştirir.

Kodlama Girişleri

Her Galileo girişi de belirli bir kod ile başlar ve önceden tanımlanmış formatı vardır. Format kesin bilgiyi ve bilginin sırasını belirler. Bir bilgi girildiğinde uygun format izlenmelidir. Giriş tamamlandığında Enter'a basılır.

Uygun yer durum (Availability) ve tarife (timetable) görüntülerinde havayollarını, şehirleri, havaalanlarını ve uçak tiplerini belirtmek amacıyla kodlar kullanılır. Hem açık ismi verilmiş fonksiyonun kodunu bulunabilir (Encode), hem de kodu verilen bir fonksiyonun açık ismi (Decode) bulunabilir.

Şehir ve Hava Alanı Kodları

Şehir ve hava alanı kodlan İsviçre-Cenevre’de bulunan Uluslararası Standartlar Birliği (ISO-International Standard Organization) tarafından belirlenir ve tüm sistemlerce kullanılır. Şehir ve havaalanı kodları 3 harften oluşur, büyük harfler kullanılır. (Örn. İstanbul IST, Londra LON, Londra Heatrow Havaalanı LHR gibi)

CE < Şehir veya hava alanı açık ismi> C: City E: Encode

CE PARIS Açık ismi bilinen şehrin kodunu görüntüleme,

Eğer, aynı isim ile birçok şehir varsa her şehir için kod görüntülenir.

Birden fazla şehrin kodunu aynı anda isteyebiliriz. Bunun için CE giriş kodu ile birlikte (/) ayırarak aynı satırda gireriz.

CE PARIS/AMSTERDAM Birden fazla şehrin kodunu verir. Bazı durumlarda ise tam tersi olarak bir şehrin veya havaalanının kodunu biliriz açık adını bilmeyiz. Kodunu bildiğimiz şehir veya havaalanı için ise şu şekilde giriş yapmamız gerekir:

CD < Şehir veya hava alanı kodu > (C:City D:Decode)

CD PAR Kodu PAR olan şehrin açık ismini gösterir.

Eğer, şehirde birden çok hava alanı varsa her hava alanı için isim ve kod şehrin ismi ile görüntülenir.

Taşıyıcı Hava Yolu Kodları

Yolcu taşıyıcıları 2'li ve 3'lü alfabetik kodlar ile 3 rakamdan oluşan CIP dediğimiz numerik kodlarla belirtilir. Örneğin, Türk Hava Yollarının ikili kodu TK, üçlü kodu THY ve CIP’i 235’dir.Hava yolu şirketlerinin kodlarını 200'den fazla hava yolu şirketini temsil eden Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA - International Air Transport Association) belirler. . AE < Taşıyıcı > şeklinde giriş yaparız. (A:Airline E:Encode)

AE TURKISH AIRLINES

Eğer taşıyıcı havayolunun kodunu biliyor ve açık ismini bilmiyorsak Galileo sisteminden şu girişle öğrenebiliriz.

AD (A: Airline D: Decode)

AD TK İkili kodu bilinen havayolu şirketinin açık adını görüntüleme.

AD ** THY Üçlü kodu bilinen havayolu şirketinin açık adını görüntüleme

AD*235 CIP numarası bilinen havayolunun açık adını görüntüleme.

AD T T ile başlayan bütün havayollarının kodlarını verir.

AR TK Türk Hava Yolları için, merkez ofis adresi, üye olduğu organizasyonlar vs gibi ayrıntılı bilgi görüntüler.

Uçak Tipi Kodları

Her tip yolcu uçağı bir üçlü uçak tipi kodu ile belirlenir. EE (E: Equipment E: Encode)

EE AIRBUS Açık adını bildiğimiz uçak tipinin kodunu görüntüler.

EE A A ile başlayan bütün uçak tiplerinin kodlarını görüntüler.

ED (E: Equipment D: Decode)

ED M80 Kodunu bildiğimiz uçak tipinin açık adını görüntülemek. Galileo ekran görüntüsü şu şekildedir:

M80 J MCDONNELL DOUGLASS MD80

Üçlü koddan sonra gelen J harfi uçağın bir jet uçağı olduğunu gösterir. Diğer kodlar; P Propellor (Planör) , H Helikopter, T Turbofan, A Amphibion (Örneğin Hoverkraft, S Surface (kara taşımacılığı)' dir.

ED A A ile başlayan bütün uçak tipi kodlarının açık ismini görüntüler.

ER BEC Uçak tipi için ayrıntılı bilgi verir.

Birden fazla uçak tipinin açık adını ya da kodunu (/) ile ayırarak tek girişle görüntüleyebiliriz.

Ülke ve Eyalet Kodları

Aynen şehir ve havaalanı kodları olduğu gibi, her ülkenin ISO tarafından belirlenen 2’li kodu vardır (Türkiye’nin TR, Fransa’nın FR gibi). Bu kodları özellikle sistemde bir şehri aradığımızda, aynı ismi taşıyan fakat farklı ülkelerde bulunan şehrin, hangisinin bizim aradığımız şehir olduğundan emin olmak üzere kullanırız. Galileo sisteminde ülkelerle ilgili yapacağımız işlemlerde ülkenin hem açık adını, hem de ikili kodunu girerek işlem yapabiliriz.

LE <Ülke Adı> (L: Land E: Encode)

LE TURKEY Açık ismi bilinen ülkenin kodunu görüntüler.

LE R R ile başlayan ülke adlarının kodlarını verir.

Bazı ülkeler eyaletlere (bölgelere) ayrılmış durumdadır. Galileo sisteminde hem hangi ülkelerin eyaletlere ayrılmış olduğunu, hem de o ülkedeki eyaletleri görüntüleyebiliriz.

RD (R: Regional D: Decode) Bölgelere ayrılmış bütün ülkeleri belirler.

RD

RDAU girişi Avustralya'nın bölge kodlarını görüntüler.

Birden fazla ülkenin ve bölgenin açık adını ya da kodunu (/) ile ayırarak tek girişle görüntüleyebiliriz.

Şehir ve havaalanı kodları 3’lü, ülke ve eyalet kodları 2 harflidir.

Uçuş Tarifesi Görüntüleme

Bir seyahatin kalkış noktası, varış ve ara noktalardan oluşumuna itinerary denir. Bir itinerary’nin her bir noktasına ise segment denir. Örneğin, yolcumuzun İstanbul’dan Londra’ya gidip Londra’dan geri döneceğini varsayalım.

\1. ISTLON LONIST

Buna göre yolcumuzun uçuşu, 2 uçuş segmentinden oluşmaktadır. Itenery'de ilk segment (origin point) çıkış noktası, ikinci segment ise (destination point) varış noktasıdır. Bu örnekte (IST-İstanbul) çıkış noktası, (LON-Londra) ise varış noktasıdır. Yolcumuza yapmayı planladığı bu seyahat için, Galileo sisteminden uçuş tarifesine bakarak önce gidiş için, uçuşların ne zaman başlayıp bittiği, hangi günlerde uçuşun olduğu, yerel saatlerle kalkış ve varış saatlerini, hangi havayollarının hangi uçak tipi ile uçtuğuna ait bilgileri verebiliriz. Bunun için şu girişi yaparız:

TTISTLON

Galileo sisteminde uçuş tarifesi sadece direkt uçuşlar için geçerlidir. 29 günlük dilimler halinde görüntülenir. Galileo sisteminde gün ve ay girerek yapacağımız bütün girişler için, gün bir veya iki haneli rakam halinde, ay ise kısaltılarak 3 harf olarak İngilizce girilir. Örneğin 17 DEC. Gün daima aydan önce girilir. Dönüş Tarifesi Görüntülemek, yolcumuza dönüş seyahati için de tarife görüntüleyebiliriz. Bunun için TTR (Timetable Return) girişini kullanırız. Eğer tarih belirtilmezse Galileo aynı gün için dönüş tarifesi görüntüler.

Yardım Sayfalarını Görüntüleme

Galileo sisteminde, sistemi kullanırken gerektiğinde yardım alabilmemiz açısından, her konu için yardım (help) sayfaları yaratılmıştır. Yardım almak istediğimiz yardım sayfasına H/ girişi ile ulaşabiliriz.

HELP M veya H/M M harfi ile başlayan konuların yardım indeksini görüntüler.

H/OSI OSI konusundaki yardım sayfasını görüntüler.

H/T. Biletleme ile ilgili yardım sayfasını görüntüler.

H/ Bir hata mesajından sonra yapılan hata ile ilgili yardım alma.

Uygun Yer Durumu Girişleri

Galileo’da rezervasyon yapmak için öncelikle uygun yer olup olmadığına (availability) bakmamız gerekir. Galileo’da uygun yer durumu girişi A ile yapılır. A’dan sonra tarih ve şehir çifti girilir.

A04FEBJFKJNB 4 Şubatta New York JFK havaalanından, Johannesburg’a olan uçuşlar görüntülenir.

A04FEBNYCJNB*BA ile doğrudan havayolunun ekranında uygun yer durumu görüntüsü isteyebiliriz. Ya da çağırdığımız ekran görüntüsünü havayolu ekranına çevirmek için; A*BA yapabiliriz. Havayolunun kendi ekranına geçme o havayolunun Galileo ile yapmış olduğu anlaşmaya göre değişir.

Diğer Uygun Yer Durumu Girişleri

Belirli bir uçuş için sistemden yaklaşık bir kalkış saati vererek de uygun yer durumunu görebiliriz.

A14MAYFRALON. 0900 Belirlenen saatten 2 saat öncesinden başlayarak, yani saat 07.00’den itibaren 09.00 civarındaki uçuşları ekrana getirir.

A14MAYFRALON. 0700# Saat 7.00 den sonra 7.00'ye en yakın girişleri verir.

A#4 Daha önceden istemiş olduğumuz tarihteki parkur için 4 gün sonrasının yer durumunu ekrana getirir.

Dönüş Uygun Yer Durumu, Bir yer durumunu görüntülediğimizde, dönüş için de yer durumunu isteyebiliriz.

AR10MAY Gidilecek noktadan 10 Mayıs tarihinde dönüş yer durumu istemek için kullanılır. Tarih girilmeden belirli gün sonrası için de dönüş istenebilir.

AR#7 Kalkış tarihinden 7 gün sonrası için dönüş yer durumlarını görüntüler. Bağlantıları Görüntüleme, yolcumuz gitmek istediği güzergâhta aktarma noktasını kendisi

belirleyebilir ve yolcunun bu isteğine göre uygun yer durumu arayabiliriz. Belirli bu transfer noktalı

uygun yer durumu görüntülemek için transfer noktası önüne (.) konur.

A20OCTLONSYD.SIN Transfer noktası Singapur olan Londra Sydney uçuşlarını görüntüler.

Son Koltuk (Last Seat) Availability Görüntüsü, AL< Sıra nosu> girişi ile Galileo harf görüntüsünü havayolunun kendi rezervasyon sisteminden alınan sayısal görüntü ile değiştirebiliriz. Bu tür görüntüye last seat availability denir. Genellikle bir carrier-spesific veya last seat avaılability görüntüsünde normal Galileo görüntüsünden daha fazla koltuk satılabilir. B kodu ise hem carrier spesific hem de last seat availability elde edilebileceğini gösterir.

Satış Seviyeleri

Üye bir havayolu Galileo aracılığı ile yapılan her rezervasyonu konfirme etmeyi garanti edebilir. Bu durumda havayolunun Galileo ile anlaşmasına bağlı olarak aşağıdaki garanti göstergelerinden biri görüntülenebilir.

Secured/Options Sale (Interactive Sale-O)

Bu satış seviyesinde satış direk havayolunun kendi sistemi içerisinde rezervasyon yapılır. Bir koltuk (yer) rezervasyon talebi yapıldığında bu yer havayolunun envanterinden düşer. HS statü kodu Galileo'nun rezervasyonu emniyet altına aldığını gösterir. Rezervasyon havayolu tarafından işlem silinene veya kayıt edilene kadar tutulur. EOT (kayıt) işleminden sonra havayolu kendi kayıt numarasını gönderir. Segmentin en sağında O harfini görürüz ve EOT’ladıktan bir süre sonra O harfinin yanında (*) çıkar. Bu işaret bize, havayolundan pnr numarasının ulaştığını gösterir. En yüksek satış seviyesi budur.

Süper Garantili Satış Anlaşması (Super Guaranteed Sale-S)

Option sell ile aynı şekilde çalışır. Segment kullanıcı işlemini bitirene kadar Galileo da tutulur. SS segment statü kodu rezervasyonun konfirme edileceğini gösterir. EOT işleminden sonra yer havayolunun envanterinden düşer. Segmentin son satırında S harfi çıkar ve bir süre sonra (*) yani havayolu pnr ı gelir. Havayolu kendi kayıt nosunu gönderir.

Garantili Satış Anlaşması (Guaranted Sale-G)

EOT işlemine kadar yer havayolunda eksilmez. Havayolu kendi kayıt nosunu iletmez. Yer aldığımızda segment sonunda G harfi görürsünüz ama hiçbir zaman (*) gelmeyecektir.

Uygun Yer Durumu Görüntüsünden Yer Alma

Uygun yer durumu görüntüsünden yer almak, yani bir uçuş segmenti yaratmak için N (Need) giriş kodu

ile giriş yapılır.

N 1 Y 2

v v v v

Need kişi sayısı sınıf sayısı satır nosu

Bu giriş ile uygun yer durumu görüntüsünde 2. satırdaki Y sınıftan 1 kişilik yer talep ederiz.

Yolcumuzun 12 Mayıs’ta Londra’dan Sidney’e gitmek istediğini varsayalım. Bunun için önce belirtilen tarih ve parkur için uygun yer durumuna bakmalıyız.

A21MAYLONSYD

Direkt Segment Girişi ile Yer Alma Girişi

Yolcumuzun istediği tarih ve parkurda olan uçuşları biliyorsak veya tarifeden bakarak, uygun yer durumu görüntülemeden direk olarak yer alabiliriz. Bunun için yapmamız gereken giriş şu şekildedir:

0 (Uçuş numarası)

0TK979Y28MARISTLHRNN1

Yukarıdaki örnekte 28 Martta İstanbul'dan Londra Heatrow'a TK979 sefersayılı uçakla Y sınıfta 1 kişilik yer talep ederiz.

Açık Segment Girişi ile Yer Alma Girişi

Açık segment belirli bir taşıyıcı ile kalkış tarihi ve saati belli olmadan seyahat etmek üzere yapılır.

0 OPEN NO

0YYOPENCLHRCDGNO1

Pasif Segmentler ile Yer Alma Girişi

Bazen acenta bir rezervasyonu Galileo aracılığı yerine direkt havayolu ile yapılabilir. Bu rezervasyonlar

genelde telefon ile yapılır ve AK pasif segment kodu girilir.

0BA948S10MARLHRMUCAK1

Yedek Listeye Kayıtlı Segmentler

Bir uçuşda talep edilen sınıf dolu ise ve yedek liste açık ise koltuk talebi o uçuşun yedek listesine kayıt edilir. Diğer konfirme yolcular rezervasyonlarını iptal ettirdikleri takdirde, yedek listede kayıtlı segment uygun durumda konfirme edilir.

ARNK (Arrival Unknown) Segment

Rezervasyon yapılırken bilmediğimiz şekilde havayolu ile yapılmayan bir seyahat varsa bunun sistemde gösterilmesi gerekir. Örneğin; yolcumuz İstanbul’dan Paris’e uçakla gidiyor. Paris’ten Londra’ya ise Manş Deniz’ini trenle geçerek gidiyor. Londra’dan tekrar uçakla İstanbul’a dönüyor. Galileo sisteminde parkur ve tarih sürekliliği olmalıdır. Sistem yolcumuza Paris-Londra seyahatinde bir uçuş segmenti yaratmadığımız için hata mesajı verir. Sisteme Paris Londra parkurunu tanıtmak amacıyla Y tuşu ile ARNK segmenti eklenir.

Uçuş Statüsünü Değiştirme Girişleri

Yedek kaydedilmiş bir uçuş konfirme edildiği zaman statü HL’den (have listed-listeye kaydedildi), KL’e (konfirmed from list - listeden konfirme edildi) dönüşür. Bir uçuşun statüsü KL olduğunda önce yolcu bilgilendirilir ve yolcu konfirmeyi kabul ederse uçuş statüsünü KL'den HK'ya dönüştürür. @1HK girişi, KL'e dönüşmüş, ya da talep edilmiş bir uçuşun konfirme olduğunu göstermek için kullanılır. Statü Kodları

KOD ANLAMI İŞLEM

HK Konfirme tutulan statü İşlem talep edilmez

HL Yedek tutulan statü İşlem talep edilmez

HN Talep edildi İşlem talep edilmez

KK Taşıyıcı tarafından konfirme edildi Yolcuyu bilgilendir ve statüsü HK ya değiştir

KL Yedekti konfirme edildi Yolcuyu bilgilendir ve statüsü HK ya değiştir

UC Satış yapılamaz/kapalı Uçuşu iptal et ve alternatif bir uçuşa rezervasyon yap

UN Satış yapılamaz/uçuş yok Uçuşu iptal et ve alternatif bir uçuşa rezervasyon yap.

Uçuş Segmenti Değişiklik Girişleri

Yarattığımız bir rezervasyonda, uçuş segmentinde, kısa girişlerle yolcunun istediği değişiklikleri yapabiliriz.

@1/12SEP/Y Bu giriş hem uçuş gününü hem de rezervasyon sınıfını değiştirmek için kullanılır. 1. uçuş 12 Eylül'de Y sınıfında olarak değiştirilir. @3/F 3. segmenti F sınıfı olarak yeniden ister ve orijinal segmenti iptal eder.

@A/J Tüm segmentleri J sınıf olarak yeniden ister ve orijinal segmentleri iptal eder. @3/28JAN 3.segmenti, 28 Ocak olarak yeniden ister ve orijinal segmenti iptal eder.

Uçuş Segmenti İptal Girişleri

Bazen daha önceden yaratılmış bir uçuşun iptal edilmesi gerekebilir. Örneğin yolcunun seyahat planları değişebilir ya da yedek alınmış bir uçuş segmentinin konfirme edilmesi sonucu çifte rezervasyon oluşabilir. İptal için, X <Uçuşun itinerary'deki numarası> yazılır.