Fitopatoloji Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Bitkilerde Hastalık Kavramı Ve Hastalık Oluşumunu Etkileyen Faktörler

1. Soru

Bitkilerde hastalık hangi üç faktörün interaksiyonu ile meydana gelir?

Cevap

Bitkilerde hastalık üç faktörün interaksiyonu ile meydana gelmektedir. Bunlar; ? Hassas bir konukçu ? Virulent bir patojen ? Uygun çevre koşullarıdır. Bitki hastalıklarının dinamik ilerlemesinde bu üç faktör birbirine sıkı sıkıya bağlıdır ve karşılıklı etkileşim içindedir. Eğer bu üç faktörün herhangi birinde değişim olursa hastalık ilerlemesinde değişiklikler ortaya çıkabilir.


2. Soru

Konukçu bitki – Patojen – Çevre hastalık üçgeninde yayılma nasıl gerçekleşir?

Cevap

Bu hastalık üçgeninde konukçu bitki hassas, patojen mikroorganizmanın sayısı ve virulensi fazla ise enfeksiyon çok çabuk meydana gelir. Çevresel faktörler hazırlayıcı nedenler olarak ikinci derecede role sahiptirler. Ancak bazı durumlarda enfeksiyonun başlatılabilmesi ve yayılması üzerinde çok fazla etkide bulunduklarını da unutmamak gerekir. Eğer patojen virulent (saldırganlığı yüksek), konukçu bitki hassas ancak çevre koşulları uygun değilse enfeksiyon sporadik veya endemik, eğer her üç faktörde uygun ise epidemik veya pandemik olarak seyreder. ? Sporadik hastalıklar küçük bir bölgede tek tük ve seyrek olarak çıkar ve etrafa yayılma karakteri göstermezler. ? Endemik hastalıklar da küçük bir bölgede çıkar ve başka bölgelere yayılma eğilimi göstermezler. Eskiden beri o bölgede bulunduğu halde zaman zaman yükselişler gösterirler. Hastalığın bu karakterine endemik adı verilir. ? Hastalık bir bölgede çıkıyor ve sonra diğer bölgelere de yayılıyorsa epidemik karakterde enfeksiyon olarak nitelendirilir. Hastalıkların yer ve zamana göre periyodik görünümlerine epidemi ve hastalığın bu karakterine de epidemik adı verilir. ? Bazı hastalıklar ise ülkelere yayılma eğilimi gösterirler. Bir bölgede ortaya çıkan ve bir süre devam eden epidemi bir başka bölgeye ve bir kıtadan başka bir kıtaya atlayabilir. Bu şekilde epidemilerin atlama yapmalarına pandemi adı verilir. Bu atlamalarda rüzgâr başlıca faktördür. ? Epidemilerde geniş alanlarda ve kitle halinde hastalanma söz konusudur. Epidemileri inceleyen bilim dalına da “epidemiyoloji” denir. Bir hastalık bazı koşullarda endemik olduğu gibi epidemik ve pandemik de olabilir. Bu da çevresel faktörler ve alınan önlemler ile sıkı sıkıya ilgilidir.


3. Soru

Bitki hastalıklarına neden olan çevre faktörleri arasındaki toprak asitliği ve yapısının etkileri ne demektir?

Cevap

Toprak asitliği (pH) belli bazı toprak patojenlerinin neden olduğu bitki hastalıklarının meydana gelmesinde ve şiddetinde önemli rol oynamaktadır. Örneğin Crucifer bitkilerinde Plasmodiophora brassicae fungusunun neden olduğu kök uru hastalığı pH 5.7 olduğunda daha yaygın ve şiddetli görülmektedir. pH 5.7 ve 6.2 arasında olduğunda hastalık gelişimi hızla azalır ve pH 7.8’de tamamen durur. Buna zıt olarak patates uyuzu (Streptomyces scabies) hastalığında pH 5.2 ila 8.0 veya daha yüksek olduğunda hastalık şiddetli görülmekte pH 5.2 nin altına düştüğünde ise hızla azalmaktadır. Toprak pH sı uygun olan alanlarda bu patojenler ciddi boyutlarda hastalığa neden olabilmektedir. Bu ve diğer birçok hastalıkta toprak asitliğinin etkisi özellikle patojen üzerine olmaktadır. Bazı hastalıklarda ise toprak asitliği nedeniyle bitki zayıf geliştiği için hastalık oranı ve şiddeti etkilenmektedir. Hastalık gelişimi üzerine toprak pH sı dışında diğer faktörlerde etkili olmaktadır. Sıcaklık, nem, ışık, toprak pH sı gibi çevre faktörlerinden bir diğeri topraktaki besin elementleridir. Topraktaki makro ve mikro besin elementleri bitki gelişimi üzerine etkili olarak bitkilerin patojen saldırılarına karşı dirençli olmalarında rol oynamaktadırlar.


4. Soru

Bitkilerin fizyolojik fonksiyonlarındaki değişim nasıl gerçekleşir?

Cevap

Hastalık etmenleri tarafından enfekte (hastalık bulaşan) olan bitki dokusunun çeşidi (kök, gövde, yaprak vb.) etkilenecek fizyolojik fonksiyonları belirlemektedir. Örneğin hastalık etmeni köklerden giriş yaparak buradaki hücrelerde bozulma ve ölümlere dolayısıyla kök çürüklüğüne sebep olmuş ise bu hücreler ya tamamen aktivitelerini kaybeder ya da aktivitelerinde değişim meydana gelir. Bunun sonucunda da kökler topraktan su ve besin alımı yapamazlar, aynı durum bitkinin diğer organ veya dokularında da söz konusudur. Bitkinin ksilem dokusunun enfeksiyonu sonucunda vasküler solgunluk ve bazı kanserler meydana geldiği durumlarda bitkinin üst kısmına su ve mineral taşınımı zarar görür. Bazı patojenler bitkinin ksilem ve şoem dokularında çoğalıp gelişerek yukarıya doğru su taşınımı, aşağıya doğru şeker hareketini (sırasıyla) bu dokularda bloke eder.


5. Soru

Bitki hastalıklarına neden olan çevre faktörleri arasındaki ışığın etkisi ne demektir?

Cevap

Doğal koşullarda hastalık gelişimi üzerine ışığın etkisi sıcaklık veya nemden daha azdır. Işık, bazı bitki hastalıklarında enfeksiyona karşı bitkinin hassasiyetini artırarak veya azaltarak etkide bulunur. Bunun yanı sıra hastalık şiddeti üzerine de etkisi vardır. Işık şiddetinin azaldığı durumlarda bitki etiole olmakta ve bu durumda da bitkilerin obligat olmayan parazitlere karşı hassasiyeti artmaktadır. Işık şiddetinin az olduğu durumlarda bitkilerin virüs enfeksiyonlarına karşı hassasiyeti de artmaktadır.


6. Soru

Bitkilerde hastalık meydana gelmesi için neler gerekir?

Cevap

Bitkilerde hastalık meydana gelmesinde gerekli olan üç unsur vardır. ? Canlı veya cansız hastalık etkenleri ? Konukçu bitki ? Çevre koşulları


7. Soru

Bitki hastalıklarına neden olan çevre faktörleri arasındaki nemin etkisi ne demektir?

Cevap

Çevre faktörleri içerisinde sayılan birinci unsur, atmosferdeki nemdir. Nem bir taraftan patojen mikroorganizmaya enfeksiyon yapma şansını verir iken, diğer yandan da hastalığın süresinde önemli bir etkendir. Birçok mikroorganizma doymuşa yakın atmosfer koşulunda enfeksiyon yapabilir. Sıcaklık da, nem gibi enfeksiyonun hem başlamasında, hem de hastalığın gelişme süresinde etkendir. Özellikle nem ve sıcaklık bitki hastalıklarının meydana gelmesinde ve şiddetinde etkili olan çevre faktörleridir. Enfeksiyon hastalıklarının başlaması ve gelişmesini etkileyen bir faktör olan nem; yağışlar, bitki yüzeyi veya kök çevresindeki sulama suları, havanın nispi nemi ve çiğ şeklindedir. Bitkinin enfeksiyonundan önce bakteri ve fungus gibi patojenlerin aktivasyonu içinde nemin olması şarttır. Yağmur suyu sıçraması şeklinde olan nem, patojenlerin aynı bitkinin farklı kısımlarına veya bir bitkiden diğerine yayılmalarında önemli rol oynamaktadır. Belirli bir bölgede birçok hastalığın oluşumu yıl içindeki yağış miktarı ve dağılımı ile yakından ilişkilidir.


8. Soru

Bitkilerin, insan ve hayvanlara oranla hastalanma ihtimali neden daha yüksektir?

Cevap

Bitkilerin, insan ve hayvanlara oranla hastalıklara yakalanma şansları daha yüksektir. Bunun başlıca nedenleri: ? Bitkiler hareketsiz olduklarından, hastalıklardan kaçamazlar. ? Bitkilerin dış yüzeyleri, insan ve hayvanlara oranla daha geniştir. ? Bitkiler insan ve hayvanlar gibi dış etkenlere ve patojenlere karşı kendiliklerinden korunma olanaklarına sahip değillerdir. ? Bitkilerde hastalıklara karşı uygulanan yöntemler bitkiyi tedavi değil, onu hastalıklardan korumaya yöneliktir.


9. Soru

Bitki hastalıklarına neden olan çevre faktörleri arasındaki rüzgarın etkisi ne demektir?

Cevap

Rüzgâr, bitki hastalıklarında bitki patojenlerinin yayılmasını artırarak, bitkiler üzerindeki yaraların sayısını çoğaltarak ve ıslak yüzeylerin kurumasını hızlandırarak etkide bulunur. Bunların yanı sıra fungus sporlarının uzak mesafelere taşınmasında da rol oynamaktadır. Yağmurla birlikte olan rüzgâr hastalık gelişimi üzerine daha etkili olmaktadır. Rüzgâr ve yağmur enfekteli dokulardaki sporların ve bakterilerin serbest hale geçmesine yardım eder ve hava vasıtasıyla onların başka bitkilere veya bölgelere taşınmasında rol oynarlar. Birçok bitki patojeni yara yerlerinden bitkilere giriş yapmaktadırlar. Rüzgâr bitki dokularında yaralanmalara neden olarak patojenlere giriş kapısı açar.


10. Soru

Bitki hastalıklarına neden olan çevre faktörleri arasındaki sıcaklığın etkisi ne demektir?

Cevap

Bitkilerin ve patojenlerin gelişmeleri için gereksinim duydukları minumum sıcaklık dereceleri vardır. Bitkinin toprak üstü kısmında hastalığa neden olan etmenlerde atmosferdeki sıcaklık birinci derecede önemli iken bitkilerin toprak altındaki kısmını etkileyen patojenlerin enfeksiyonunda toprak sıcaklığı önemlidir. Ilıman bölgelerde geç sonbahar, erken ilkbahar ve kışın görülen düşük sıcaklık dereceleri çoğu patojenin ihtiyaç duyduğu minumum sıcaklık derecelerinin altındadır. Bu nedenle hastalıklar bu dönemlerde görülmez. Ancak bu dönemlerde hastalık başlamakla beraber ilerlemesi genellikle durur. Yüksek sıcaklıkların gelişi ile patojenler aktif hale geçer ve diğer koşullar uygun olduğunda bitkiyi enfekte ederek hastalandırırlar. Çok yıllık bitkilerde bazı fungusların (Nectria, Leucostoma) neden olduğu kanser hastalıkları ve bazı bakterilerin (Pseudomonas) neden olduğu hastalıklarda enfeksiyonlar öncelikle erken ilkbaharda veya sonbaharda başlar ve gelişir. Bu periyotlarda sıcaklık konukçu bitkinin gelişmesi için çok düşük olmasına karşın fungusun gelişmesi için yeterli yüksekliktedir. Konukçu ve patojenin gelişmesi için çok düşük sıcaklıkların olduğu kış sezonunda aynı hastalıkların gelişmesi durur. Konukçu bitkinin savunmasının optimum olduğu yaz aylarında da hastalık gelişimi oldukça azalır.


11. Soru

Bitki hastalıkları ekonomiyi nasıl etkiler?

Cevap

Bitki hastalıkları ekonomiyi birkaç yönden etkilemektedir. ? Bitkiyi öldürüp verimi düşürür. ? Bitkiyi zayışatıp kalitesini dolayısıyla Pazar değerini düşürür. ? Hastalıkla mücadelede kullanılan yöntemler büyük iş gücü gerektirir ve kullanılan kimyasalların yüksek fiyatlı olması maliyeti arttırır. ? İlaçların kalıntıları yararlı miroorganizmaları olumsuz yönde etkiler ve çevre kirliliğine neden olur.


12. Soru

Fizyolojik (abiotik) hastalıklar nelerdir?

Cevap

? Çok düşük veya çok yüksek sıcaklığın neden olduğu hastalıklar ? Toprak neminin çok düşük veya çok yüksek olmasının neden olduğu hastalıklar ? Aşırı ışıklanma veya ışık yetersizliğinin neden olduğu hastalıklar ? Oksijen eksikliğinin neden olduğu hastalıklar ? Hava kirliliğinin neden olduğu hastalıklar ? Besin elementi noksanlığının neden olduğu hastalıklar ? Mineral toksisitesinin neden olduğu hastalıklar ? Toprak asitliği veya alkaliliğinin neden olduğu hastalıklar ? Pestisit toksisitesinin neden olduğu hastalıklar ? Yanlış kültürel işlemlerin neden olduğu hastalıklar


13. Soru

Hastalıklar, sınışandırma ölçütü olarak kaç açıdan incelenir?

Cevap

En yaygın olan hastalık sınışandırılma ölçütü hastalığa neden olan etmenin tipidir. Buna göre hastalıklar bulaşıcı (enfeksiyon hastalı kları) ve bulaşıcı olmayan (fizyolojik) hastalıklar olmak üzere ikiye ayrılır. ? Bulaşıcı hastalıklar bulaşma ile başlar ve daima tekrar bulaşma yeteneğinde olup, bir bireyden öbür bireye geçer. Bulaşıcı hastalıklara canlı organizmaların neden olmasından dolayı canlı hastalık nedenleri veya biotik nedenler de denilir. ? Bulaşıcı olmayan hastalıkları meydana getiren etken çevre şartlarıdır. Cansız olan bu etkenlerin neden olduğu hastalıklara abiotik hastalıklar veya fizyolojik hastalıklar da denilmektedir.


14. Soru

Bitkilerde hastalanma nasıl tanımlanır?

Cevap

Hastalanmada süre de çok önemlidir. Fizyolojik fonksiyonlarda ortaya çıkan bozukluk, bazı durumlarda hastalık nedeninin ortadan kalkması veya etkisiz hale gelmesi ile kısa sürer, bu durumda bitkide bir zarar meydana gelmez. O halde bitkilerdeki hastalanmayı şu şekilde tanımlayabiliriz. Hastalanma “normal sınırlar içinde seyreden yaşam fonksiyonlarının ya da fizyolojik aktivitelerin, bitkiye zarar verecek düzeyde ve sürede bozulmasıdır”.


15. Soru

Bitki hastalıkları hangi gruplamayla incelenir?

Cevap

Hastalığa neden olan patojenlerin etkili oldukları bitki çeşitlerinde de farklılıklar bulunmaktadır. Bazı patojenler sadece bir bitki çeşidini hastalandırırken bazıları çok sayıdaki bitki çeşidini etkiyebilmektedir. Bitki hastalıklarının incelenmesini kolaylaştırmak için bunların belli bir düzen içerisinde tertip edilmesi gerekir. Bunun için çeşitli kriterler kullanılabilinir. ? Bitki hastalıkları bazen neden oldukları belirtilere göre; kök çürüklükleri, meyve çürüklükleri, yaprak lekeleri, solgunluk, kanser, yanıklık, külleme, pas vb. gibi gruplandırılmaktadır. ? Hastalığın ortaya çıktığı bitki organına göre; kök hastalıkları, yumru hastalıkları, gövde hastalıkları, yaprak hastalıkları, meyve hastalıkları, tohum hastalıkları gibi gruplandırılmaktadır. ? Etkiledikleri ürün grubuna göre; tahıl hastalıkları, sebze hastalıkları, meyve hastalıkları, bağ hastalıkları, çayır hastalıkları, süs bitkileri hastalıkları vb. olarak gruplandırılmaktadırlar.


16. Soru

Fitopatolojinin çıkış noktası ve içeriği nedir?

Cevap

Fitopatoloji XVII. yüzyılda Botaniğin bir kolu olarak “Patoloji” adıyla Avrupa’da ortaya çıkmış, sonradan “Fitopatoloji” şekline dönüşmüştür. Fitopatoloji (Phytopathology), bitki hastalıkları bilimi olup Phytos=bitki, Pathology=hastalık bilimi kelimelerinden oluşmaktadır. Fitopatoloji yalnız büyümekte ve gelişmekte olan bitkilerin sağlığının bozulması ile değil, aynı zamanda bitkilerin ve bunların ürünlerinin saklanması, ambalajlanması ya da ulaşımı sırasında gösterdikleri bozuklukları da inceler.


17. Soru

Fitopatoloji hangi bilim dallarını içerir?

Cevap

Çok geniş kapsamlı bir bilim dalı olan Fitopatoloji; mikoloji, bakteriyoloji, viroloji, herboloji, botanik, bitki anatomisi ve fizyolojisi, genetik, biyokimya, bahçe ve tarla bitkileri yetiştiriciliği, toprak bilimi, bitki besleme, meteoroloji, moleküler biyoloji, genetik mühendisliği, tarımsal mekanizasyon ve daha birçok bilim dalının temel bilgilerini kombine ederek kullanan bir bilim dalıdır. ? Bitkilerde hastalığa neden olan canlı ve cansız etkenlerin neler olduğunu, ? Hastalık etmenlerinin bitkilerde meydana getirdiği belirtileri, ? Bunların bitkide hastalık oluşturma mekanizmalarını, ? Hastalıktan korunma ile ilgili metotlar ve üründeki zararı azaltma konuları üzerindeki çalışmaları içerir.


18. Soru

Fitopatolojinin amacı nedir?

Cevap

Fitopatolojinin görevi bitki hastalıklarını, bunların sebeplerini, korunma ve mücadele yollarını araştırmaktadır. Elde edilen pratik bilgilerin üretim sahasına ulaştırılarak tarım ürünlerinin ve bitkilerin sağlam kalmasını sağlamak fitopatolojinin amacıdır.


19. Soru

Bitkisel üretimdeki kayıplar nasıl gerçekleşir?

Cevap

Bitkisel üretimdeki kayıplar iki şekilde olmaktadır: ? Üretim, hasat ve işleme sırasında ürünlerin nicelik ve nitelikleri bakımından uğradığı kayıplar, ? Üretime olan etkisi hemen veya birkaç yıllık bir devrenin sonunda arazi bozulması nedeniyle ortaya çıkan kayıplardır.


20. Soru

Fitopatoloji nedir?

Cevap

Bitkilerdeki hastalık nedenleri ve tedavi yolları ile ilgilenen bilim dalı “Fitopatoloji”dir. 


21. Soru

Fitopatoloji hangi 4 bilim dalından meydana gelmektedir?

Cevap

Fitopatoloji 4 bilim dalından meydana gelmektedir. Bunlar; Mikoloji, Bakteriyoloji, Viroloji ve Herbololojidir.


22. Soru

Fitopatolojinin görevi nedir?

Cevap

Fitopatolojinin görevi bitki hastalıklarını, bunların sebeplerini, korunma ve mücadele yollarını araştırmaktadır.


23. Soru

Bitkisel üretimdeki kayıplar nasıl olmaktadır?

Cevap

Bitkisel üretimdeki kayıplar iki şekilde olmaktadır:
1. Üretim, hasat ve işleme sırasında ürünlerin nicelik ve nitelikleri bakımından uğradığı kayıplar,
2. Üretime olan etkisi hemen veya birkaç yıllık bir devrenin sonunda arazi bozulması nedeniyle ortaya çıkan kayıplardır.


24. Soru

Bitki hastalıkları ekonomiyi hangi yönden etkilemektedir?

Cevap

Bitki hastalıkları ekonomiyi birkaç yönden etkilemektedir.
• Bitkiyi öldürüp verimi düşürür.
• Bitkiyi zayıflatıp kalitesini dolayısıyla pazar değerini düşürür.
• Hastalıkla mücadelede kullanılan yöntemler büyük işgücü gerektirir ve kullanılan kimyasalların yüksek fiyatlı olması maliyeti arttırır.
• İlaçların kalıntıları yararlı miroorganizmaları olumsuz yönde etkiler ve çevre kirliliğine neden olur.


25. Soru

Bitki hastalıklarının incelenmesini kolaylaştırmak için bunların belli bir düzen içerisinde tertip edilmesi gerekir. Bunun için hangi kriterler kullanılabilir?

Cevap

Bitki hastalıklarının incelenmesini kolaylaştırmak için bunların belli bir düzen içerisinde tertip edilmesi gerekir. Bunun için çeşitli kriterler kullanılabilinir.
• Bitki hastalıkları bazen neden oldukları belirtilere göre; kök çürüklükleri, meyve çürüklükleri, yaprak lekeleri, solgunluk, kanser, yanıklık, külleme, pas vb. gibi gruplandırılmaktadır.
• Hastalığın ortaya çıktığı bitki organına göre; kök hastalıkları, yumru hastalıkları, gövde hastalıkları, yaprak hastalıkları, meyve hastalıkları, tohum hastalıkları gibi gruplandırılmaktadır.
• Etkiledikleri ürün grubuna göre; tahıl hastalıkları, sebze hastalıkları, meyve hastalıkları, bağ hastalıkları, çayır hastalıkları, süs bitkileri hastalıkları vb. olarak gruplandırılmaktadırlar.


26. Soru

Etioloji nedir?

Cevap

Hastalanmayı oluşturan biotik ve abiotik faktörleri inceleyen bilim dalına etioloji denilmektedir.


27. Soru

Cansız olan etkenlerin neden olduğu  abiotik hastalıklar veya fizyolojik hastalıklar nelerdir?

Cevap

Bulaşıcı olmayan hastalıkları meydana getiren etken çevre şartlarıdır. Cansız olan bu etkenlerin neden olduğu hastalıklara abiotik hastalıklar veya fizyolojik hastalıklar da denilmektedir. Bu hastalıklar;
• Çok düşük veya çok yüksek sıcaklığın neden olduğu hastalıklar
• Toprak neminin çok düşük veya çok yüksek olmasının neden olduğu hastalıklar
• Aşırı ışıklanma veya ışık yetersizliğinin neden olduğu hastalıklar
• Oksijen eksikliğinin neden olduğu hastalıklar
• Hava kirliliğinin neden olduğu hastalıklar
• Besin elementi noksanlığının neden olduğu hastalıklar
• Mineral toksisitesinin neden olduğu hastalıklar
• Toprak asitliği veya alkaliliğinin neden olduğu hastalıklar
• Pestisit toksisitesinin neden olduğu hastalıklar
• Yanlış kültürel işlemlerin neden olduğu hastalıklar


28. Soru

Fizyojen ve patojen nedir?

Cevap

Hastalanmayı oluşturan biotik ve abiotik faktörleri inceleyen bilim dalına etioloji denilmektedir. Cansız hastalık nedenlerine fizyojen, canlı hastalık nedenlerine ise patojen adı verilmektedir.


29. Soru

Bitkilerde hastalık meydana gelmesinde gerekli olan üç unsur nedir?

Cevap

Bitkilerde hastalık meydana gelmesinde gerekli olan üç unsur vardır;
1. Canlı veya cansız hastalık etkenleri
2. Konukçu bitki
3. Çevre koşulları


30. Soru

Konstitüsyon nedir?

Cevap

Konstitüsyon: Bitkilerdeki kalıtsal nitelikteki ortak fizyolojik yapı.


31. Soru

Predispozisyon nedir?

Cevap

Bitkinin bir veya daha fazla çevre şartkarının etkisi ile bir patojenin saldırısına önceden elverişli hale gelmesine predispozisyon denilmektedir.


32. Soru

Bağışıklık nedir?

Cevap

Dayanıklılık bitkinin hastalık etmenine karşı direnç göstermesidir. Bu direnç, belirli bir hastalığa hiç yakalanmama şeklinde ortaya çıkıyor ise buna “bağışıklık” (immunite) denilmektedir.


33. Soru

Bitkilerin yetişme döneminde yüksek nispi nem olan veya yoğun yağış alan bölgelerde görülen hastalıklar nelerdir?

Cevap

Patates geç yanıklığı, elma kara lekesi, bağ küllemesi ve vahşi ateş hastalığı gibi birçok önemli bitki hastalığı bitkilerin yetişme döneminde yüksek nispi nem olan veya yoğun yağış alan bölgelerde görülür ya da bu bölgelerde hastalık şiddeti yüksek olur.


34. Soru

Elma kara lekesi hastalığında patojenin gelişmesi için gerekli optimum sıcaklık (18 ila 23°C) olduğunda yaprak ve meyve üzerinde en az kaç saat sürekli ıslaklık olması gerekmektedir?

Cevap

Elma kara lekesi hastalığında patojenin gelişmesi için gerekli optimum sıcaklık (18 ila 23°C) olduğunda yaprak ve meyve üzerinde en az 9 saat sürekli ıslaklık olması gerekmektedir.


35. Soru

Serin koşullarda meydana gelen bir bitki hastalığına örnek veriniz.

Cevap

Patateslerde geç yanıklık (Phytophthora infestans) hastalığının gelişmesi için serin koşullar uygundur ve bu hastalık kuzey yarım kürede veya subtropik bölgelerde sadece kışın görülmektedir.


36. Soru

Yüksek sıcaklıkta meydana gelen bir bitki hastalığına örnek veriniz.

Cevap

Fusarium solgunluğu, domates ve patateste bakteriyel solgunluk gibi diğer bazı hastalıklar için ise yüksek sıcaklıklar uygundur ve bu hastalıklar sıcak alanlarda özellikle subtropik ve tropik bölgelerde görülürler.


37. Soru

Tütünde siyah kök çürüklüğü hastalığı için gerekli olan sıcaklık kaç °C dir?

Cevap

Tütünde siyah kök çürüklüğü hastalığı için gerekli olan sıcaklık kaç 17 ila 23 °C dir.


38. Soru

Bitkilerde hastalık hangi üç faktörün interaksiyonu ile meydana gelmektedir?

Cevap

Bitkilerde hastalık üç faktörün interaksiyonu ile meydana gelmektedir. Bunlar;
• Hassas bir konukçu
• Virulent bir patojen
• Uygun çevre koşullarıdır.


39. Soru

Endemik hastalık nedir?

Cevap

Endemik hastalıklar da küçük bir bölgede çıkar ve başka bölgelere yayılma eğilimi göstermezler. Eskiden beri o bölgede bulunduğu halde zaman zaman yükselişler gösterirler. Hastalığın bu karakterine endemik adı verilir.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v