Eğitim Tarihi Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Dünyada Modern Eğitimin Doğuşu Ve Gelişimi

1. Soru

Modern eğitim sistemlerinin oluşmasında etkili olan toplumsal faktörler nelerdir?

Cevap

• Katolik kilisesine bağlı Avrupa toplumunun Reformasyondan sonra parçalara ayrılması ve her cemaatin kendi grubunu düzen ve kontrol altında tutmak için eğitim faaliyetlerinden yoğun olarak yararlanması, • Dinî toplulukların dışında her ulusun kendi dil, edebiyat ve kültürünü geliştirerek milliyetçi duyguları yükseltmesi ve ulus-devletlerin ortaya çıkışı, • 18.yüzyıl ortalarından itibaren aydın despotizmi denilen sert bir yönetimle modern devletlerin kendi halklarını biçimlendirmeye çalışması ve bunun için zorunlu eğitim, zorunlu askerlik, nüfus ve vergi takibi gibi sistemleri kullanması, • 16. ve 17.yüzyıllarda dini çatışmaların ortadan kaldırılmasında modern devletlerin eğitimi bir araç olarak kullanmaları; bunun için merkezî bir laik yönetim, bilim ve kültür dersleri bakımından zengin bir ders programı ve sistematik bir teftiş sisteminin kurulması, • Ulus devletin, dinî farklılıkları, bölgeciliği, feodalizmi, göçmen ve azınlıkları kaldırmak; toplumsal bütünleşme ve ekonomik kalkınmayı sağlamak için eğitimden yararlanması; bunun için eğitimin sadece elit tabakaya değil, bütün halka verilmeye başlanması; herkesin kendi zekâ, yetenek ve çalışmasına göre toplumda hak ettiği bir yeri almasının (meritocratic distribution) sağlanması.


2. Soru

Türkiye’de eğitimin modernleşmesini zorlayan toplumsal faktörler neler olmuştur?

Cevap

Osmanlı Devleti zamanında başlayan Batılılaşma, önce askerî reformlar ve askerî okullar alanında başlamış, daha sonra da Fransa örneğinde bakanlıklar, devlet teşkilatı, ticaret, sosyal hayat gibi hemen her alanda Batı eğitim kurumlarının benzerleri Türkiye’de de kurulmaya başlamıştır. Zamanla hukuk, mülkiye gibi alanlarda da Batının politik sistemini kurmak için okullar açılmıştır.


3. Soru

Ulus devlet nedir?

Cevap

Yönettiği topraklardaki halkı tek bir ulusun kültür ve hedeflerine göre, tek dil ile eğiten; diğer etnik azınlıkları baskılayan devlet modeli.


4. Soru

Modern eğitim sistemlerini hazırlayan bilimsel ve teknolojik değişimleri açıklayınız.

Cevap

Haçlı Seferlerinin ardından Avrupa’da üniversitelerin kurulması, Arapçaya çevrilmiş ve geliştirilmiş Yunan biliminin üniversitelerde okutulması, Hümanizm ve Rönesans hareketleriyle Hristiyanlık öncesi kültürlerin keşfi, kilisenin insan düşüncesi üzerindeki baskısının azalması ve coğrafi keşifler sonucu dünyanın başka bölgelerinin tanınması Avrupa düşüncesinde bir uyanış başlattı. Bunun arkasından bilimsel şüphecilik, aklın bilgi oluşturmadaki rolü, yeni geliştirilen teleskoplar ve matematik bilimindeki gelişmelerle Avrupa’da bilimin gücü giderek arttı. Galileo ve Kepler’in buluşlarının ortaya çıkardığı yeni bir düşünme dönemi, bilimsel araştırma dönemi başladı. Francis Bacon, bilge kişilere fildişi kulelerinden çıkıp Allah’ın ikinci kutsal kitabı olan tabiat anayı incelemeleri çağrısını yaptı. Bilim adamları ve filozoflar önceleri üniversite çatısının dışında kurulan dernek ve enstitülerde bilimsel çalışmalar yaptılar. Ancak 19.yüzyıl başından itibaren Almanya’da Von Humboldt ve Schleiermacher’in başlattığı bilimsel üniversite döneminde, üniversitelerin bilimsel araştırma yapıp bunları öğrencilere öğretmeleri yolu benimsendi. Dalga dalga bütün eğitim kurumlarında temel bilim dersleri arttı. Kütüphanelerdeki kitap koleksiyonlarının niteliği, dinî kitaplardan bilimsel kitaplara doğru hızla değişti. Bilimsel ve teknolojik gelişmeler de yüzyıllardan beri okulların ders programlarının çekirdeğini oluşturdu.


5. Soru

Reformasyon nedir?

Cevap

Alman din adamı Luther’in başlattığı ve Avrupa halklarının çoğunu Roma Katolik Kilisesinden ayıran dini hareket.


6. Soru

Salzmann’ın eğitim düşüncesindeki değişimlere etkisi nasıl olmuştur?

Cevap

Alman eğitimci Salzmann,Dünyadaki yoksulluk ve sefaletin önde gelen nedenlerinden biri, yanlı ş eğitimdir diyordu. Salzmann, bedensel cezayı yasakladı. Real konulara ağırlık verdi, derslerin açık ve anlaşılabilir olmasına dikkat etti, 16 yaşına kadar ortak bir eğitimden sonra çocukların yeteneklerine göre uzmanlaşmış eğitime yöneldi.


7. Soru

Pestalozzi’nin eğitim düşüncesindeki değişimlere etkisi nasıl olmuştur?

Cevap

Modern eğitim sistemlerinin kuruluşunu en çok etkileyen düşünürlerden biri Pestalozzi’dir. Onun yanında yetişen yüzlerce Alman idealist, Almanya’da modern bir ilköğretim ve halk eğitimi sisteminin kurulmasında çok etkili oldular. Mevcut eğitim düzenini eleştiren birçok yeni teorik fikirler ortaya çıktı. Özellikle Fransa ve İngiltere’de akıl, bilim ve eğitim üzerine tamamen yeni düşünceler ortaya çıkmaya başladı.


8. Soru

JonhLocke’un eğitim düşüncesindeki değişimlere etkisi nasıl olmuştur?

Cevap

John Locke, eğitimi deneysel psikoloji üzerine kurmaya çalıştı. Ona göre bilgi doğuştan gelmez, her şey sonradan tecrübeler ve duyumların iç algıya dönüştürülmesiyle öğrenilir. Eğitimci, öğrencilere tecrübe yaşatmalıdır. Okul, çocukların bireyselliklerine saygı göstermelidir.


9. Soru

Demokratik bir devlette eğitimin görevlerinin neler olması gerektiğini düşünüyorsunuz?

Cevap

Demokratik bir devlette eğitim bütün vatandaşlara şans ve fırsat eşitliğini sağlamalıdır. Yoksul ama zeki ve yetenekli çocuklar özel yasalarla pozitif bir ayrımcılığa tabi tutulmalıdır. Sağlık gibi öğretim alanı da tamamen ücretsiz yapılmalıdır. Vatandaşların ülke yönetimine yasal yollardan nasıl aktif olarak katılabilecekleri öğretilmelidir. Toplumsal yapıda kişilerin rol ve statüleri baba parasına göre değil, gördüğü eğitim ve aldığı diplomalara göre belirlenmelidir


10. Soru

Bildung’un ön plana çıkması nasıl olmuştur?

Cevap

Ders programlarına bilim ve modern yabancı diller girmeye başladıktan ve eğitim kurumları üzerinde kilisenin egemenliği azaldıktan sonra insanın bilime, devlet vatandaşlığına ve yüksek insanlık ideallerine göre yeniden biçimlendirilmesi (Bildung) ön plana çıkmaya başladı.


11. Soru

Oberschulkollegium’un devlet ve eğitim ilişkisindeki önemini açıklayınız.

Cevap

1787’de Prusya’da Oberschulkollegium adıyla devlete bağlı ilk eğitim bakanlığı kuruldu. İlköğretim hâlâ kiliseler ve belediyelerin elinde olduğu için; Oberschulkollegium, esas olarak liselerin (höhere Schulwesen) planlanması ve denetimi için kuruldu. Ortaöğretim öğrencilerine bitirme sınavları (Abiturientenprüfungen) kondu. Böylece farklı okullardaki öğretime bir standart ve disiplin getirildi. Bu sınav, aynı zamanda üniversiteye giriş sınavı gibi de olacaktı.


12. Soru

Allgemeine Recht adlı yasanın devlet ve eğitim ilişkisindeki önemini açıklayınız.

Cevap

Almanya’da1794 tarihli Allgemeine Recht adlı yasa, devleti eğitim işlerinde mutlak söz sahibi yaptı. Kanunda Okullar ve üniversiteler gençlere faydalı ve bilimsel bilgiler vermek için kurulmuş devlet kurumlarıdır. Bütün kamu okulları ve eğitim kurumları devlet denetimi altındadır ifadesinin yer alması


13. Soru

Son zamanlarda bütün dünyada hızla açılan özel okullar ve üniversiteler hakkında düşünceleriniz nelerdir?

Cevap

19 ve 20.yüzyıl başlarında hemen her alanı kontrol etmeye çalışan devlet yerine artık birçok hizmet alanlarından çekilip belli alanları kontrol etmeye çalışan bir devlet felsefesi egemendir. Bir ara devlet savunma, yargı, sağlık ve eğitim alanlarında kalsın anlayışı yaygın iken günümüzde sağlık ve eğitim alanında çok hızlı bir özelleşme görülmektedir. Burada istismarların engellenmesi, girişimcilere güvenilmesi ve özel kurumlar arasında adil bir rekabetin sağlanması önemlidir. Öğretimin kalitesini sürekli değerlendirecek bir mekanizmanın da kurulması gerekmektedir.


14. Soru

Ülkelerin eğitim sistemleri küçük farklar gösterse de birbirine benzerdir, ifadesine katılıyor musunuz? Örneklerle açıklayınız.

Cevap

Ülkelerin eğitim sistemleri küçük farklar dışında büyük bir benzerlik gösterir. Amerika Birleşik Devletleri’nde pre-kindergarten (3,4), kindergarten (5-6), temel okul (elementary school, K-5) (6/7 - 10/11), üç yıllık ortaokul (middle school, junior highschool), dört yıllık lise (highschool) ve üniversite eğitimi (tertiary education, college) vardır. İngiltere’de erken yıllar (early years, 3-4 yaşları), ilk eğitim (primary education, 4- 11), orta eğitim (secondary education, 11-18) ve üniversite eğitimi (tertiary education, 18+) şeklindedir. Fransa’da 3-5 yaşlar ilkokul öncesi, 5- 6 yaşları okul hazırlığı ve üstüne 3 yıl ilköğretim, 11-15/16 yaşları ortaokul ve 19 yaşına kadar süren lise eğitimi vardır. Almanya’da 3-6 yaşlar arasında okulöncesi eğitim verilirken bunun üstüne 4 veya bazı eyaletlerde 6 yıl temel eğitim verilmekte ve öğrenciler başarılarına göre üç farklı ortaöğretim kurumuna yönlendirilmektedir. Finlandiya’da 6-7 yaşları kindergarten yılları olup bunun üzerine 9 yıllık zorunlu ilköğretim vardır. Kanada’da iki yıl okulöncesi eğitimden (4-5 yaşlar) sonra 6 yıllık ilköğretim ve 4-5 yıllık ortaöğretim vardır. Japonya’da 3-6 yaşlar arasında üç kademeli bir okulöncesi eğitim üstüne 6 yıllık ilköğretim, 3 yıllık ortaokul ve 3 yıllık lise bulunmaktadır.


15. Soru

Kindergarten nedir?

Cevap

Alman Fröbel’in kurduğu Çocuk Bahçesi adlı okulöncesi eğitim kurumudur. Bu kurum bütün dünyada okulöncesi eğitimin simgesi oldu.


16. Soru

6. National curriculum nedir?

Cevap

National curriculum; bütün eyaletlerde geçerli ve zorunlu olan, her derste asgari verilmesi gereken konuları belirleyen ders programı


17. Soru

Gimnazyum kavramını açıklayınız.

Cevap

16. yüzyılda hümanist derslerin verildiği ve bilgin dillerinin öğretildiği bir okul olarak ortaya çıkan gimnazyum, 19. yüzyılda resmen üniversiteye hazırlık okulu olarak kabul edildi. Bilgin okullarının (gimnazyumun) modernleşmesi, 17. yüzyılın son çeyreğinde başladı ve bütün 18. yüzyıl boyunca devam etti. Devlet tarafından kurulan ilk ortaöğretim düzeni Saksonya’nın Prens okulları (Fürstenschule) idi. ilk defa 1543’te kuruldu. Almanya’da 17. ve 18. yüzyıllarda birçok örnek gimnazyumlar girişimci müdürlerin denetiminde birbirleriyle yarışırcasına reform okulları oldular. Gene de Almanya’da üniversiteye öğrenci hazırlayan akademik gimnazyumlarla Realgimnazyum ve Oberrealschulelerin uzun bir eşitlik mücadelesi oldu.


18. Soru

Kamuya açık ilk parasız ortaöğretim kurumu ne zaman nerede kurulmuştur?

Cevap

Amerika’da 19.yüzyılın ortalarından başlayıp sonuna kadarki dönemde ortaöğretim herkese açıldı. Kamuya açık ilk parasız resmî ortaöğretim okulu 1821’de Boston’da, birkaç yıl sonrada Massachusett’de açıldı. Boston’da sürekli bir kız lisesi ve bunun öğretmenlerini yetiştiren okul 1857’de açıldı.


19. Soru

Abitur nedir?

Cevap

Orta Çağ’dan beri gelen, genelde Olgunluk Sınavı da denen ve üniversiteye giriş hakkı tanıyan lise bitirme sınavıdır.


20. Soru

Türkiye ve Japonya’da eğitimin Batılılaşmasının ana karakteristiklerini araştırınız ve özetleyiniz.

Cevap

Türkiye ve Japonya 19.yüzyılın ikinci yarısında Batı eğitim sistemlerini kopya etmeye, Batıya öğrenci göndermeye ve kitaplar çevirmeye başlamışlardır. Ancak Türkiye Fransa modelini aldığı için genelde politik ve felsefi tartışmalarla vakit geçirirken, Alman ve Amerika modelini alan Japonlar, genelde bilim ve teknik alanlarda batılılaşma yolunu seçmişlerdir. Sonuç ortadadır.


21. Soru

Mezhep Üniversiteleri dönemini açıklayınız.

Cevap

Modern üniversitelerin bir başka gelişme yeri Almanya’dır. Almanya Hümanizm ve Reformasyon döneminde bir Mezhep Üniversiteleri dönemi yaşamış ancak 18.yüzyılda modern felsefe ve kültürün denetimindeki felsefe ve hukuk fakültelerinin hâkim olduğu Halle ve Göttingen gibi üniversiteler ve 19. yüzyılda millî düşünce ve hayatın önde olduğu üniversite dönemi yaşanmıştır. Mezhep üniversiteleri döneminde dört fakülteli Orta Çağ üniversiteleri düzeni devam etti. Sanatlar veya Felsefe Fakültesi gene diğer fakültelerin genel bilimsel ön hazırlık okulu gibi çalıştı. 1694’te kurulan Halle Üniversitesi, Aydınlanma Hareketinin başlangıç noktasıdır. Halle, ilk modern üniversite, Almanya’daki ilköğretim hürriyeti (Lehrfreiheit) hareketi idi. Burada modern diller ve konular modern yöntemlerle öğretilmeye başlandı. Christian Wolff, bu Üniversitede Alman diliyle felsefe yapmaya, felsefeyi matematik ve fen bilimleriyle temellendirmeye başladı. 1781’de kurulan yeni Stuttgart Üniversitesi de Orta Çağ’ın dört fakülteli (quadripartitie) yapısını reddediyor ve altı fakülteli bir yapıya geçiyordu.


22. Soru

20. Yy da Alman üniversite modelinde yaşanan genişleme ve çeşitlemeleri açıklayınız.

Cevap

20. yüzyıl başlarında Alman üniversite modeli genişledi ve çeşitlendi: Tekniküniversiteler, ticaret kolejleri, madencilik, tarım, ormancılık, veteriner ve tıp alanlarında akademiler vs. kuruldu. Daha sonra bu bölünmüşlüğe gazetecilik, sosyoloji, pedagoji gibi alanlar katıldı. Bu çeşitlilik, öğrenci sayısında ve kalitesinde de bir değişime neden oldu; orta ve alt tabakadan birçok erkek öğrenci ve kadınlar üniversite öğrencisi oldular. 20. yüzyıl başlarında üniversiteden başka araştırma kuruluşları doğdu. 1911’de 21 araştırma enstitüsü mevcut olup sanayi, kişiler ve devlet bu araştırmaları destekledi. Üniversitelerde deneysel çalışmalar, Anglo-Saksonlardan önce Almanya’da başlamıştı.


23. Soru

1990’lı yıllarla birlikte üniversitelerin rekabet gücünü artırmak için yapılan çalışmaları açıklayınız.

Cevap

1990’lardan sonra üniversitelerin uluslararası rekabet gücünü artırıcı çalışmalar yapıldı. Yükseköğretim çerçeve yasaları hazırlandı. Lisans ve yüksek lisans programları bir düzene kavuşturulmaya çalışıldı. Özerkliğin geliştirilmesi için ulusal konulara yönelik çerçeve program değiştirildi. 1998’den sonra akademik akreditasyon çalışmaları gelişti ve her ülkede akreditasyon sistemleri kuruldu. 1999’da Bologna süreci imzalandı ve Avrupa Yükseköğretim Alanı oluşturulmaya başlandı. Geleneksel doçentlik (Habilitation) kaldırıldı, yardımcı doçentlik (Juniorprofessorship) sistemi kuruldu. 2005’ten beri üniversite bütçelerine katkı olarak bazı öğrencilerden öğrenci harçları alınmaya başlandı. 2000’li yıllardan itibaren dünya çapında üniversite sınıflandırmaları ve alamaları yayınlanmaya başlandı. Bunlar, Amerika’nın ve dünyanın en seçkin üniversiteleri anlamına gelir. Bunun İngiltere’deki benzeri The Russell Group adlı saygın üniversitelerdir. Bunlar, Cambridge, Oxford, Warwick, Leeds, Birmingham, Manchester, Edinburgh gibi üniversitelerle bazı kolejler ve London School of Economic’dir. Almanya, uluslararası mükemmel Alman üniversiteleri kurulması için Alman Araştırma Enstitüsü ve Alman Bilim Konseyi kurdu.


24. Soru

Akreditasyon nedir?

Cevap

Her meslekte ve öğretim kademesinde çağdaş standartları belirleyerek, öğretim kurumlarını izlemek ve kredilendirmek (ekonomideki kredi değerlendirme kurumları gibi).


25. Soru

Türkiye’de ortaöğretimdeki okul ve program çeşitliliği hakkında ne düşünüyorsunuz?

Cevap

Türkiye, yıllardan beri lise çeşitlerinin çokluğundan şikayet etmekte ama bu alandaki reformu bir türlü yapamamaktadır. Çeşitlilik, hem meslek liselerinden hem de Anadolu, fen, sosyal bilimler gibi liselerden kaynaklanmaktadır. Aslında liselerde mümkün olduğu kadar ortak bir fen ve sosyal bilimler eğitimi verilmeli, uzmanlaşma herkesin özgür seçimiyle yerleşeceği yükseköğretim kurumlarında yapılmalıdır.


26. Soru

Kızların ilk ve ortaöğretim sorunun ortadan kalkışı ne zaman olmuştur?

Cevap

Kızların ilk ve ortaöğretim sorunu, 19.yüzyılda çözümlenmeye başladı ve 20.yüzyılın ikinci yarısında kızların hemen her alanda, gerek ortaöğretim gerekse yükseköğretimde erkeklerden daha başarılı oldukları, hatta onları geçen bir performans gösterdikleri ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla kız okullarının ayrı program uygulamalarından meslek gruplanmasına kadar kızların eğitim ayrımcılığı kalkmıştır. Dinî ve kültürel nedenlerle kızların okula gönderilmeme olgusu da ortadan kalktıktan sonra, hem toplumsal hayatta ve çalışma alanında hem de demokratik sistemde daha dengeli bir durum ortaya çıkacaktır.


27. Soru

Her kademede ve her ölçmede test uygulanması hakkındaki görüşleriniz nelerdir?

Cevap

Aslında soru, süre ve ölçme standartlarını sağlaması açısından test sınavı, sözlü ve kompozisyon türü yazılı sınavlardan üstündür. Çok sayıda kişiye rahat uygulanması açısından da avantajları vardır. Ancak ilköğretimden itibaren sürekli test sınavlarının yapılması, bu sınavlarda sadece bilgi seviyesinde sorular sorulmasının öğrencilerde eleştirel düşünceyi durduracağı, analiz sentez, üst değerlendirme ve karar verme seviyelerinde bireyleri zayıf bırakacağı, robotlaştıracağı ve siyasi güçlerle reklamların esiri yapacağı şeklinde kaygılar vardır


28. Soru

Sputnik, PISA ve TIMMS gibi kavramları ve bunların ülkeler üzerinde yarattığı şok etkisini açıklayınız.

Cevap

1957 Sputnik şoku (Sovyetler Birliği’nin uzaya ilk insanı göndermesinden sonra Amerika’da yaşanan şok ve ardından eğitim programlarında reform yapılması ve devlet desteği sağlanması) gibi son zamanlarda bir de PISA (Programmefor International Student Assessment) şoku yaşanıyor. 2001’den itibaren OECD işbirliğinde yapılan Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı PISA’da gelişmiş ülkeler geri sıralarda kalınca, toplantı üstüne toplantı, karar üstüne kararlar alarak eğitim sistemlerini ve programlarını değiştirmeye başladılar. 1996’dan beri yapılan Uluslararası Matematik ve Fen Bilgisi Çalışması TIMMS sonuçları da ülkelerin eğitim reformu yapmalarındaki bir başka etken olmuştur.


29. Soru

Eğitilmiş proleterya kavramını açıklayınız.

Cevap

1960’lardan sonra ortaöğretim zorunlu hâle gelince üniversiteler de bir öğrenciakını ile karşı karşıya kaldı. Başta buna direnilse de daha sonra üniversite sayısında da bir patlama yaşandı. Bu arada Humboldt ideali, yani bilimsel araştırma ve ona dayalı kaliteli eğitim, 1960’tan sonra kitle üniversiteleri açıldığında öldü. Üniversitelerin hemen her alanda yüzbinlerce mezun vermesi, üst düzey mesleklerde yeterli istihdam olmayınca dünyanın her tarafında lisans mezunu işsiz ordularının ortaya çıkması sonucunu doğurdu. Kendi öğrenim gördükleri alanda kaliteli iş bulamayınca, özellikle fen, edebiyat ve öğretmenlik dallarında binlerce işsiz genç eğitilmiş proleterya kavramını ortaya çıkarmıştır. Üniversiteler, artık kaliteli mesleklere seçkin insanlar yetiştiren kurumlar olmaktan çıkıp sıradan meslek kazandırma merkezlerine dönüşmüştür. Eskiden lisede ve üniversitede ortaya çıkan elit eğitimi, şimdi seçkin bazı üniversitelerle yüksek lisans ve doktora programlarına kaymış durumdadır.


30. Soru

Modern eğitim sistemlerini hazırlayan ve dönüştüren faktörler nelerdir?

Cevap

Modern eğitim sistemleri Avrupa ülkeleri ve Amerika’da, sonra da diğer gelişmekte olan ülkelerle geri kalmış veya sömürge ülkelerde birtakım faktörlerin etkisiyle oluşmuş ve gelişmiştir. Bu faktörler:

  • Toplumsal değişim
  • Ekonomik değişim
  • Bilimsel ve teknolojik değişim
  • Politik değişimler
  • Eğitim düşüncesindeki değişimler

31. Soru

Modern eğitim sistemlerinin oluşmasında etkili olan toplumsal faktörler nelerdir?

Cevap

Modern eğitim sistemlerinin oluşmasında etkili olan toplumsal faktörleri şöyle sıralayabiliriz:

  • Katolik kilisesine bağlı Avrupa toplumunun Reformasyondan sonra parçalara ayrılması ve her cemaatin kendi grubunu düzen ve kontrol altında tutmak için eğitim faaliyetlerinden yoğun olarak yararlanması,
  • Dinî toplulukların dışında her ulusun kendi dil, edebiyat ve kültürünü geliştirerek milliyetçi duyguları yükseltmesi ve ulus-devletlerin ortaya çıkışı,
  • 18.yüzyıl ortalarından itibaren “aydın despotizmi” denilen sert bir yönetimle modern devletlerin kendi halklarını biçimlendirmeye çalışması ve bunun için zorunlu eğitim, zorunlu askerlik, nüfus ve vergi takibi gibi sistemleri kullanması,
  • 16. ve 17.yüzyıllarda dini çatışmaların ortadan kaldırılmasında modern devletlerin eğitimi bir araç olarak kullanmaları; bunun için merkezî bir laik yönetim, bilim ve kültür dersleri bakımından zengin bir ders programı ve sistematik bir teftiş sisteminin kurulması,
  • Ulus devletin, dinî farklılıkları, bölgeciliği, feodalizmi, göçmen ve azınlıkları kaldırmak; toplumsal bütünleşme ve ekonomik kalkınmayı sağlamak için eğitimden yararlanması; bunun için eğitimin sadece elit tabakaya değil, bütün halka verilmeye başlanması; herkesin kendi zekâ, yetenek ve çalışmasına göre toplumda hak ettiği bir yeri almasının (meritocratic distribution) sağlanması.

32. Soru

Ulus devlet ne anlama gelmektedir?

Cevap

Ulus devlet: Yönettiği topraklardaki halkı tek bir ulusun kültür ve hedeflerine göre, tek dil ile eğiten; diğer etnik azınlıkları baskılayan devlet modelidir.


33. Soru

Reformasyon nedir?

Cevap

Alman din adamı Luther’in başlattığı ve Avrupa halklarının çoğunu Roma Katolik Kilisesinden ayıran dini hareket.


34. Soru

Avrupa'da ilk kapsamlı eğitim hareketi nasıl ortaya çıkmıştır?

Cevap

Avrupa’da ilk kapsamlı eğitim hareketi ilköğretim alanında Reformasyon ve Karşıt Reform hareketleri sırasında kiliseler tarafından tüm halkın, kadınların, yetimlerin vs dinî öğretime alınması şeklinde ortaya çıkmıştı.


35. Soru

1797 yılında kurulan devlete bağlı ilk eğitim bakanlığı hangisidir?

Cevap

1787’de Prusya’da Oberschulkollegium adıyla devlete bağlı ilk eğitim bakanlığı kuruldu.


36. Soru

Oberschulkollegium'un esas kurulma amacı nedir?

Cevap

İlköğretim hâlâ kiliseler ve belediyelerin elinde olduğu için; Oberschulkollegium, esas olarak liselerin (höhere Schulwesen) planlanması ve denetimi için kuruldu.


37. Soru

Fransa'da merkezi eğitim yönetimi hangi yasa ile kurulmaya başladı?

Cevap

Fransa’da merkezî eğitim yönetimi 1806 tarihli Université Impériale yasası ile kurulmaya başlandı. 


38. Soru

National curriculum ne demektir?

Cevap

National curriculum: Bütün eyaletlerde geçerli ve zorunlu olan, her derste asgari verilmesi gereken konuları belirleyen ders programıdır.


39. Soru

Devlet tarafından kurulan ilk ortaöğretim düzeni hangisidir?

Cevap

Devlet tarafından kurulan ilk ortaöğretim düzeni Saksonya’nın Prens okulları (Fürstenschule) idi. İlk defa 1543’te kuruldu.


40. Soru

Büyük okullar(grandes écoles) ne anlama gelmektedir?

Cevap

Büyük okullar (grandes écoles): Fransa’da sayıları 250’yi bulan üniversite dışındaki çok saygın yükseköğretim kurumlarıdır.


41. Soru

Akreditasyon ne demektir?

Cevap

Akreditasyon: Her meslekte ve öğretim kademesinde çağdaş standartları belirleyerek, öğretim kurumlarını izlemek ve kredilendirmek (ekonomideki kredi değerlendirme kurumları gibi).


42. Soru

Yüksek okul sistemi olarak adlandırılan Latin okullarının üstündeki okullara ne ad veriliyordu?

Cevap

Üniversiteler ayrı bir sistem olduğu için, temel ilköğretim üzerine eğitim veren her ortaöğretim kurumu “yüksek okul” olarak görülüyordu. Latin okullarının üstündeki okullara, Klosterschule, gimnazyum, lise, pädagogium, bilgin okulu (Gelehrtenschule) gibi adlar veriliyor ve hepsi birden yüksek okul sistemi (Höheres Schulwesen) olarak adlandırılıyordu.


43. Soru

Fransa  ulusal lise sitemini kaç yılında kurmuştur?

Cevap

Fransa, ulusal lise sistemini 1802 yılında kurdu.


44. Soru

Abitur ne demektir?

Cevap

Abitur: Orta Çağ’dan beri gelen, genelde Olgunluk Sınavı da denen ve üniversiteye giriş hakkı tanıyan lise bitirme sınavıdır.


45. Soru

PISA ne anlama gelmektedir?

Cevap

PISA: Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı'dır.


46. Soru

Ortaöğretim düzeyinde meslek eğitimini zorlaştıran nedenler nelerdir?

Cevap

Çalışma ve iş yasalarının, çocuk çalıştırılmasına karşı çıkması, çıraklık yaşının gelişmiş ülkelerde 18 yaşın üstüne çıkarılması, ortaöğretim düzeyinde meslek eğitimini zorlaştırmaktadır.


47. Soru

Almanya, uluslararası mükemmel Alman üniversiteleri kurulması için hangi iki kurumu kurmuştur?

Cevap

Almanya, uluslararası mükemmel Alman üniversiteleri kurulması için Alman Araştırma Enstitüsü ve Alman Bilim Konseyi kurdu


48. Soru

1911’de Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy, Sorbon çevresinde bir Fransız “Ivy league”i yaratmak için hazırladığı plan nedir?

Cevap

1911’de Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy, Sorbon çevresinde bir Fransız “Ivy league”i yaratmak için Mükemmellik Girişimi (Initiatives d’Excellence, Idex) adlı bir plan hazırladı.


49. Soru

Eğitim sistemlerini etkileyen politik değişmelerin başında ne gelir?

Cevap

Eğitim sistemlerini etkileyen politik değişmelerin başında kilise baskısından kurtulmuş krallıkların ve modern demokratik ulus devletlerin kuruluşu gelir.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi