Yakınçağ Avrupa Tarihi Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Iı. Dünya Savaşı (1939-1945)

1. Soru

I. Dünya Savaşı sonrası Uzakdoğunun en güçlü devleti Japonya İngiliz işbirliğini bozan sebepler nelerdir?

Cevap

Japonya, I. Dünya Savaşı sonrası Uzakdoğunun en güçlü devleti haline gelmişti. Bir Japon-İngiliz işbirliği vardı. Ancak Japonya’nın Çin politikası, İngiliz-Japon ilişkilerini bozmaya başladı. Japonya, Mançurya’nın başlıca ekonomik zenginliklerini ele geçirme amacıyla 1905’te Rusya’yı ağır bir yenilgiye uğratmıştı. Bundan sonra Japonya, Mançurya’da geniş ekonomik faaliyetlere girişti. Ancak Japonya’nın izlediği Mançurya politikası, salt ekonomik çıkar boyutuna sahip değildir. Aynı zamanda izlediği politikada Mançurya, Çin’e ulaşma açısından da bir atlama tasıydı.


2. Soru

Hitler Almanya’sının dış politikası kaç aşamadan oluşur açıklayınız?

Cevap

30 Ocak 1933’te başbakanlığı ele geçiren Nazi Partisi lideri Adolf Hitler, Mart 1933’te Reichstag (Alman Parlamentosu)’dan dört yıl için olağanüstü yetkiler aldı. Hemen arkasından bütün partileri yasaklayarak Nazi Partisi’nin diktatörlüğünü kurdu. 1945’e kadar sürecek olan Nazi Almanya’sına Hitler, III. Reich adını vermişti. Bundan sonra içeride bütün Almanya Nazileştirilirken Hitler de Almanya’nın dış politikasını üç aşamalı bir plan üzerine kuruyordu. Buna göre; 
• Almanya, Versay’ın sınırlamalarından kurtarılacak, 
• Tek Millet, Tek Devlet (Ein Volk, Ein Reich) ilkesinin gerçekleşmesi için Almanya’nın sınırları dışında yasayanlar da dahil bütün Almanlar birleştirilecek ve tek devlet altında toplanacak, 
• Hayat Sahası (Lebensraum) söylemi ile aslında Nazi emperyalizminin amaçları ifa-de edilecek ve Almanların 


3. Soru

Hayat Sahası nedir?

Cevap

Hayat sahası; Hitler tarafından ortaya atılan bu görüşle, Alman yayılmacılığı tarif edilmekteydi. Bu terim, Alman ırkının bulunduğu siyasi coğrafyanın ötesinde Almanların olmadığı bölgelerin de ele geçirilmesini ifade eder.


4. Soru

Anti-Komntern Paktı’nı nedir açıklayınız?

Cevap

Gerek Almanya gerek Japonya için ortak tehlike, Sovyet Rusya idi. Bu ortak düşmana karşı 25 Kasım 1936’da iki devlet Anti-Komintern Paktı’nı imzaladılar. Anlaşma açık ve gizli olmak üzere iki kısımdı. Açık kısma göre taraflar komünizm tehlikesine karşı işbirliği yapacaklardı. Gizli kısma göre ise taraflardan biri Sovyet Rusya’nın kışkırtılmamış bir saldırısına veya saldırı tehdidine hedef olursa ortak menfaatlerini korumak için birbirlerine danışacaklar ve birbirlerine haber vermeden Sovyet Rusya ile hiçbir siyasi anlaşma imzalamayacaklardı. AntiKomintern Pakt’a 6 Kasım 1937’de İtalya da katıldı ve Berlin-Roma-Tokyo Mihveri (Eksen) oluştu.


5. Soru

Berlin-Roma-Tokyo mihveri nasıl kurulmuştur.

Cevap

İtalyan-Habeş Savaşı, Nazi Almanya’sı ile Faşist İtalya’yı birbirine yakınlaştırarak II. Dünya Savaşı’nın sonuna kadar sürecek işbirliğini doğurdu. İtalya, Nazilerin Almanya’da işbaşına geçtiği günden itibaren Almanya’dan endişe duymuş ve Nazi Almanya’sının Avusturya ile birleşerek kendi nüfuzu altında bulunan Orta Tuna bölgesine egemen olmasından daima çekinmişti. Bunun içindir ki İngiltere ve Fransa ile Stresa Cephesi’ni kurmuştu. 
Hitler, İtalyan-Habeş Savaşı sırasında Milletler Cemiyeti’nin yaptırımlarına aldırmayarak başta kömür olmak üzere birçok stratejik maddeyi İtalya’ya satmaya devam etti. Bu yardım, Avrupa’da destek arayan İtalya’nın Almanya ile ilişkilerini geliştirdi. Artık Avrupa’da bir İtalyan-Alman ortak cephesi ortaya çıkıyordu. Bu çerçevede Kasım1936’da bir yandan Berlin-Roma Mihveri kurulurken diğer taraftan Berlin-Tokyo Mihveri de kuruluyordu.
Gerek Almanya gerek Japonya için ortak tehlike, Sovyet Rusya idi. Bu ortak düşmana karşı 25 Kasım 1936’da iki devlet Anti-Komintern Paktı’nı imzaladılar. Anlaşma açık ve gizli olmak üzere iki kısımdı. Açık kısma göre taraflar komünizm tehlikesine karşı işbirliği yapacaklardı. Gizli kısma göre ise taraflardan biri Sovyet Rusya’nın kışkırtılmamış bir saldırısına veya saldırı tehdidine hedef olursa ortak menfaatlerini korumak için birbirlerine danışacaklar ve birbirlerine haber vermeden Sovyet Rusya ile hiçbir siyasi anlaşma imzalamayacaklardı. AntiKomintern Pakt’a 6 Kasım 1937’de İtalya da katıldı ve Berlin-Roma-Tokyo Mihveri (Eksen) oluştu. 




6. Soru

Stresa cephesi nasıl açıklanabilir?

Cevap

Almanya’nın, Versay Antlaşması’nı ihlal ederek yeniden silahlanmasını önlemek amacıyla Fransa, İngiltere ve İtalya, Stresa (İtalya)’da buluştular. 11-14 Nisan 1935 tarihleri arasında yapılan görüşmelerin ardından üç devlet, Stresa Cephesi adlı uzlaşmaya vardılar.


7. Soru

Çelik Paktı nasıl kurulmuştur?

Cevap

Batı bloğunun, Mihver’in yayılmasına karşı daha kararlı politika izlemeye başlaması, İtalya’yı Almanya’ya daha fazla yaklaştırdı. İtalya ile Almanya arasında ittifak görüşmeleri sürerken Batı bloğunun, Yunanistan ve Romanya’ya garanti vermeleri ve özellikle İngiltere’nin, karşılıklı yardım deklarasyonu için Türkiye ile müzakerelere girişmesi Mussolini’yi kızdırdı. İttifak tasarısının derhal imzası için Almanya’ya başvurdu. Almanya, İtalya ile ikili bir ittifakı istememekle beraber Hitler, Polonya ile olan Danzig anlaşmazlığında Batılılara gözdağı vermek ve bu suretle onların Polonya lehine müdahalelerini önlemek için İtalya ile ittifakı kabul etti.
22 Mayıs 1939’da Çelik Pakt (Patto d’Acciaio) adını alan Alman-İtalyan ittifakı imzalandı. Çelik Pakt’ın imzası sonrasında Almanya, İngiltere’nin kendisini çember içine almak için çaba harcadığını ileri sürerek 1935 İngilizAlman Deniz Anlaşması’nı feshetti. Benzer şekilde Polonya’ya verdiği bir notayla da 1934 tarihli AlmanyaPolonya Saldırmazlık Anlaşması’nı iptal etti. Bu gelişmeler üzerine Batı bloğu, Sovyet Rusya ile bir ittifak arayışına girdi.  


8. Soru

Rus-Alman saldırmazlık paktı nasıl kurulmuştur?

Cevap

Avusturya’nın Almanya tarafından ilhakına Batı bloğunun gösterdiği zayıf tepki, Sovyet Rusya’nın bu bloğa karşı şüphesini yeniden kuvvetlendirmişti. Fakat Batılılarla Sovyet Rusya arasındaki ilişkilerin dönüm noktasını Münih Konferansı oluşturdu. Batılı Devletler, Çekoslovakya’nın parçalanmasını kabul ettikleri gibi bu devletle bir ittifak anlaşması bulunan Sovyet Rusya’yı, konferansa davet etmemişlerdi. Nisan ayı başında Batılıların bir Barış Cephesi kurma teklifini Sovyet Rusya, bu güvensizlik psikolojisi içinde kabul ederek müzakerelere girişmişti. Öte yandan 17 Nisan’da Almanya’ya başvurarak ideolojik farklılıkların iki devlet arasındaki ekonomik ilişkileri engellememesi gerektiğini söyleyip ilişkilerini geliştirmek istedi. Sovyetlerin bu girişimi, Sovyet-Alman görüşmelerinin ilk adımıydı. Sovyetler 12 Ağustos 1939’da Almanya’ya başvurup bir siyasi anlaşma görüşmelerine başlanmasını teklif ettiği zaman, Almanya hemen bunu kabul etti. 23 Ağustos 1939’da Rus-Alman Saldırmazlık Paktı imzalandı.


9. Soru

Rus-Alman saldırmazlık paktında hangi kararlar alınmıştır?

Cevap

Rus-Alman Saldırmazlık Paktı’na göre; taraflar birbirlerine saldırmayacaklar, herhangi birisi üçüncü bir devletle savaşa tutuşursa diğer taraf bu üçüncü devlete hiçbir şekilde yardım etmeyecek, taraflardan birine yönelik olan bir gruba katılmayacaklar ve ortak çıkarlarını ilgilendiren konularda birbirleriyle temas kuracaklardı. Antlaşma on yıl için imzalanmıştı. Antlaşmaya ekli gizli bir protokol, Sovyetlerin gerçek niyetlerini de açığa vurmaktaydı. Bu protokole göre Litvanya’nın kuzey sınırının yukarısında kalan Baltık bölgesi yani Finlandiya, Estonya ve Letonya, Sovyet nüfuz alanı oluyordu. Litvanya, Almanya’nın nüfuzuna bırakılmıştı. Polonya’ya gelince bu devlet Sovyetler ile Almanya arasında paylaşılmaktaydı. Narew, Vistül ve San nehirlerinin meydana getirdiği çizginin doğu kısmı Sovyet nüfuzuna, batı kısmı da Alman nüfuzuna bırakılıyordu. Nihayet, yine bu protokol ile Almanya, Sovyet Rusya’nın Romanya’ya ait Besarabya’yı ele geçirmesine de razı oluyordu.


10. Soru

II. Dünya Savaşında Avrupa cephesi nasıl açıklanabilir?

Cevap

II. Dünya Savaşı 1 Eylül 1939’da Almanya’nın Polonya’ya saldırısı le başlamıştır. Avrupa Cephesi, 1 Eylül 1939’da Alman ordularının Polonya sınırlarından girmesiyle açılan Avrupa Cephesi’nde, Almanlar Yıldırım Savaşı adı verilen yeni bir savaş tekniği uyguladılar. Polonya’nın silah ve donanımı, Alman Ordusu’na göre oldukça yetersizdi. Polonya fazla dayanamadı. Verilen garantilere rağmen İngiltere ve Fransa Polonya’ya yardım edeme-diler. Böyle olunca Polonya Almanya’nın karşısında yalnız kaldı. Kısa sürede Almanlar Varşova’yı kuşattılar. Sovyetler de Alman-Rus Paktı’nın kendilerine tanıdığı bölgeleri ele geçirmek için harekete geçtiler. 17 Eylül 1939’da Sovyet orduları Polonya’ya girdi. Ancak Rusya’nın bu saldırganlığı karşısında İngiltere ve Fransa, Rusya’yı tamamen Almanya’ya itmemek için savaş ilan edemediler. 27 Eylül 1939’da Varşova teslim oldu. 23 Ağustos 1939 Paktı’nın gizli anlaşmasına göre, işgalci iki devlet Polonya’yı paylaştılar.
Hitler, Polonya’dan sonra Batıya, İngiltere ve Fransa’ya dönmeye karar verse de önce Norveç’e yöneldi. Çünkü İngiltere’nin olası deniz ablukasını önlemek için Norveç’te denizaltı üsleri elde etmek niyetindeydi. 9 Nisan 1940’ta harekete geçen Alman orduları, bir gün içinde Danimarka ve Norveç’i işgal ettiler. Danimarka ve Norveç’in, Alman işgali altına girmesi, İngiltere’de Chamberlain Kabinesi’nin düşmesine ve Winston Churchill’in 11 Mayıs 1940’ta yeni hükümeti kurmasına yol açtı. Norveç ve Danimarka’nın işgali sonrası 10 Mayıs 1940‘ta Alman orduları Belçika ve Hollanda’ya girdi. Alman saldırısı karşısında Hollanda dayanamayarak 15 Mayıs 1940’ta teslim oldu. Ancak 500 kadar Hollanda ticaret gemisi İngiltere’ye sığındı. İngiltere ve Fransa, Belçika’ya 500.000 kişilik bir kuvvet soktukları için Belçika biraz daha uzun direnebildi. Belçika da 27 Mayıs 1940’ta teslim olmuştur. Ardından Almanlar Fransa’yı işgal etmişlerdir. Alman ordularının 14 Haziran 1940’ta Paris’e girdiler. 10 Haziran 1940’ta İtalya da Fransa’ya savaş ilan etti. Bu yenilgi, Fransız kabinesi içinde ateşkes eğilimini kuvvetlendirdi. İngiltere ve Amerika’dan yardım alamaması üzerine Fransa’da ateşkes tarafları bir kabineyi Maresal Petain kurdu. Nihayet yeni Fransız Hükümeti, 22 Haziran 1940’ta Compiegne’de (Rethondes) Almanya ile ateşkes imzaladı.


11. Soru

İtalya, Japonya ve Almanya arasında 27 Eylül 1940’ta imzalanan Üçlü Pakt’ın amacı nedir?

Cevap

Fransa’dan sonra İngiltere’ye yönelen Hitler, istediği sonucu alamamıştı. Bunun için Hitler, ilkin İtalya, Japonya ve Almanya arasında 27 Eylül 1940’ta Üçlü Pakt denen ittifak Antlaşması’nı imzaladı. Bu paktın amacı Birleşik Amerika’yı Japonya ile tehdit edip onu savaş dışında tutmaktı. Böylece İngiltere yalnız kalacak ve dayanamayacaktı. Almanya, Sovyet Rusya’nın da Üçlü Pakt’a katılmasına çalıştı.


12. Soru

Sovyet Rusya’nın, Almanya ile 24 Ağustos 1939 Saldırmazlık Paktı’nı imzalamasındaki amacı nedir?

Cevap

Sovyet Rusya, Almanya ile 24 Ağustos 1939 Saldırmazlık Paktı’nı imzalarken iki amacı vardı: Önce emperyalist genişlemesini gerçekleştirmek sonra da savaşan tarafların birbirlerini yıpratmalarını bekleyerek küresel düzeyde rejimini yaymak. Rusya özellikle Fransa ile Almanya arasındaki savaşın uzun süreceğini düşünmesine rağmen Fransa’nın bir ay gibi bir süre de yenilgiyi kabul etmesi, Sovyet planlarını alt üst etti. Fransız-Alman savaşı devam ederken harekete geçen Rusya, Haziran 1940’ta Estonya, Letonya ve Litvanya’yı ilhak etti. Bunun arkasından 27 Haziran 1940’ta Romanya’ya ültimatom vererek Besarabya ile Kuzey Bukovina’nın kendisine terk edilmesini istedi.


13. Soru

Almanya’nın, Sovyetleri Üçlü Pakt’a almasının sebebi nedir?

Cevap

Fransa’nın yenilmesi üzerine Başbakan Fransa’nın yenilmesi üzerine Başbakan Churchill, Rusya ile bir işbirliği aramıştı. Bunu önlemek için Almanya, Sovyetleri Üçlü Pakt’a alarak dünyanın paylaşılmasına onları da ortak etmek için Sovyet Dışişleri Bakanı Molotov’u Berlin’e davet etti. 12-13 Kasım 1940’ta yapılan Berlin görüşmelerinde Hitler’in Sovyetlere yaptığı teklif, Üçlü Pakt’a katılarak Iran ve Hindistan’ı almaları ve Hint Okyanusu’na çıkmaları seklindeydi. Molotov, bu paylaşmayı kabul etmekle beraber karşıt Rus önerilerini Hitler kabul etmedi. Almanya ve Rusya arasında görüşmelerden sonuç alınamadı.


14. Soru

2. Dünya Savaşında Afrika cephesini kısaca açıklayınız?

Cevap

İtalya’nın 10 Haziran 1940’ta Fransa’ya savaş ilan ederek II. Dünya Savaşına girmesi özellikle İngiltere’yi güç duruma soktu. İtalya’nın Akdeniz’deki kuvvetli donanması sebebiyle Malta ile Süveyş arasındaki bağlantı kesildi. Öte yandan Cezayir ve Tunus’un işgal altındaki Fransız Hükümeti’ne ait oluşu, Cebelitarık ile Malta arasındaki bağlantıyı tehlikeye sokmaktaydı. İtalya, Libya üzerinden Mısır’a doğru harekete geçti.
İngiltere’nin Cebelitarık-Malta-Süveyş-Aden stratejik yolu tehlikeye girmekteydi. İtalya, Libya’da 200.000 kişilik bir kuvvet toplamıştı. İngiltere’nin Mısır’da bulunan ordusu ise daha zayıftı. İtalyan kuvvetleri, Mısır’a karşı 13 Eylül 1940’ta taarruza geçtiler. 16 Eylül’de Mısır toprakları içinde bulunan Sidi-Barrani’yi ele geçirdiler. Bundan sonra iki ay kadar bu cephede bir savaş olmadı. Mısır’daki İngiliz kuvvetleri 8 Aralık 1940’ta karşı taarruza geçtiler. İtalyanlar dayanamayıp geri çekilmeye başladılar ve İngilizler, 1941 yılının Şubat başında Bingazi’yi aldılar. İtalyanlar 130.000 esir vermişler ve 400 tank bırakmışlardı. İtalya’nın bu başarısızlığı üzerine Almanya da Şubat 1941’den itibaren Kuzey Afrika savaşlarına katıldı. Durum tekrar İngiltere’nin aleyhindeydi.
İtalya’nın Habeşistan’da da 200.000 kişilik bir kuvveti vardı. İtalyanlar Temmuz 1941’de Sudan’ı ve İngiliz Somali’sini ele geçirmek için harekete geçtiler. İngiliz kuvvetleri, Kasım 1941’de bu bölgelerde de karşı taarruza geçince İtalyanlar tekrar hezimete uğradılar. İngiliz kuvvetleri 1941 Nisan’ında hem İtalyan Eritre’sini hem de Habeşistan’ı işgal ettiler ve aynı zamanda da İngiliz Somali’sini İtalyanlardan geri aldılar. Doğu Afrika muharebeleri Mayıs 1941’de sona erdi. 


15. Soru

Birleşik Amerika hangi olaydan sonra savaşa katılmıştır açıklayınız?

Cevap

Birleşik Amerika’nın II. Dünya Savaşı’na katılması, 1937-1941 arasında Amerika ile Japonya arasında savaş öncesi başlayan bir gerginliğin sonucundaydı. 1937 yılında Japonya’nın Çin’i işgali başladıktan sonra Amerika, Çin’e yardım yapmaktaydı. Bu yüzden Amerika ile Japonya arasındaki ilişkiler gergindi. II. Dünya Savaşı’nın çıkmasıyla gerginlik daha da arttı. Amerika, demokratik Batı Avrupa ile ortak çıkarları nedeniyle gittikçe Batılılara yaklaştı. Japonya da Asya’daki yayılmasını genişlettikçe Amerika ile daha fazla çatışma durumuna girdi. Amerika’nın en çok tepkisini doğuran şey ise Japonya’nın 27 Eylül 1940’ta, Almanya ve İtalya ile Üçlü Pakt’a katılmasıydı. Bu ittifak doğrudan Amerika’nın, İngiltere’nin yanında yer almasını önlemek için tasarlanmıştı.


16. Soru

Kazablanca konferansı nasıl açıklanabilir?

Cevap

Birleşik Amerika’nın savaşa katılmasından sonra Rusya, ısrarla Avrupa’da yeni bir cephe açılarak üzerindeki Alman askeri baskısının hafifletilmesini istemekteydi. Kazablanca Konferansı’nda (14-24 Ocak 1943) Roosevelt ile Churchill, Sicilya’ya çıkarma yapılması, Türkiye’nin askeri bakımdan hazırlanarak Balkanlarda da bir cephe açılması, Mihver bloğunun kayıtsız şartsız teslim oluncaya kadar mücadeleye devam edilmesi kararlarını aldı.


17. Soru

Washington konferansı (12-26 Mayıs 1943) nasıl açıklanabilir?

Cevap

Kuzey Afrika Cephesi’nin kapanışı sonrasında Roosevelt ile Churchill arasında olmuştur. Konferansın kararları şöyledir: Almanya’nın Rusya üzerindeki askeri baskısının azaltılması ve İtalyan tehdidinin ortadan kalkmasıyla Türkiye’nin savaşa katılmasını sağlamak için İtalya’nın işgal edilmesi; 1944 ilkbaharına kadar Rus cephesi dışında Fransa’da büyük ve genel ikinci bir cephenin açılması; nihayet savaştan sonra ABD, İngiltere, Sovyetler Birliği ve Çin, barışın korunmasından sorumlu olacak ve dört devlet Dünya Konseyi’ni oluşturacaktı.


18. Soru

Quebec konferansı (14-24 Ağustos 1943) nasıl açıklanabilir?

Cevap

Müttefiklerin Sicilya’ya çıkarma yapmasından sonra Mussolini iktidardan düşmüş ve Churchill ile İngiliz-Amerikan askeri yetkilileri, adına “Operation Overlord” dedikleri ikinci bir cephe planında uzlaşmışlardır. Çıkarma tarihi 1 Mayıs 1944 olarak belirlenmişti.


19. Soru

Moskova Konferansında alınan kararları yazınız?

Cevap

Amerika Dışişleri Bakanı Cordell Hull ve İngiltere Dışişleri Bakanı Anthony Eden, Sovyet meslektaşları Molotov ile Ekim 1943’te Moskova’da yaptıkları görüşmede şu kararları aldılar: 

  • Savaşın süresinin kısaltılması için ikinci cephenin en geç 1944 ilkbaharında açılması,
  • Dördüncü devlet Çin olmak üzere savaştan sonra barışın korunması ve silahsızlanma konularında işbirliği yapılması ve bu amaçla Uluslararası bir örgüt kurulması,
  • Dört devletin savaştan sonra nüfuz alanı kurma politikası gütmemesi,
  • Bütün sömürgelerin milletlerarası vesayet rejimi altına konulması,
  • Alman işgallerinin yaşandığı ülkelerde zulüm ve işkence yapılmasını önlemek için savaş suçlarının cezalandırılması kararlaştırıldı.

20. Soru

Kahire konferansı nasıl açıklanabilir?

Cevap

Moskova Konferansı’nda üç devletin hükümet başkanları düzeyinde bir toplantı yapılmasına kararı verilmişti. Stalin’in ısrarı üzerine toplantının Tahran’da yapılması karara bağlandı. Churchill ve Roosevelt, Çin Devlet Başkanı Çan-Kay-Şek ile görüşmek ve Tahran’a fikir birliği içinde gitmek için Kahire’de (22-26 Kasım 1943) toplandılar. Tahran Konferansı’nın ön hazırlığı olan Kahire Konferansı’nda ortak bir karardan daha çok fikir alışverişi yapıldı.


21. Soru

Tahran Konferansında alınan kararları yazınız?

Cevap

Roosevelt, Churchill ve Stalin arasında gerçeklesen Tahran Konferansı’nda uzlaşılan konular başlıca şöyledir:

  • İkinci cephenin Normandiya ve çıkarma tarihinin Mayıs 1944 olması; Güney Fransa’ya da çıkarma yapılması; çıkarma ile beraber Rusya’nın genel bir taarruza kalkması,
  • İkinci cephe için Türkiye’nin de savaşa katılması,
  • Savaş sonrası barış düzeninin korunması için bir uluslararası örgüt oluşturulması,
  • Rusya, Londra’daki mülteci Polonya hükümetini tanımayı yine reddediyor ancak Oder Nehri’ne kadar olan Alman topraklarının Polonya’nın sınırı kabul edilmesi de karara bağlanıyordu. Tahran Konferansı, müttefikler arasındaki görüş ayrılıklarını da iyice belirgin hale getirmeye başlamıştı

22. Soru

Moskova konferansı konferansında alınan kararlar nelerdir?

Cevap

Balkanlar ve Orta Avrupa’ya Sovyet yayılmasını önlemek veya sınırlandırmak için Churchill ve Stalin, Moskova’da buluştu (9-17 Ekim 1944). Görüşmelerde Balkan ülkelerinin iki devlet arasında nüfuz bölgelerine ayrılmasına dair bir uzlaşmaya varıldı. Romanya Rusya, Yunanistan İngiliz nüfuzuna bırakıldı. Yugoslavya ve Macaristan % 50 İngiliz % 50 Rus nüfuzuna girecekti. Bulgaristan ise % 75 Rus, % 25 İngiliz idi. Polonya meselesinde bir uzlaşıya varılamadı. Almanya için kurulacak bir Müttefik Kontrol Komisyonu’nda, Fransa’nın da bulunması ve Montrö Sözleşmesi’nde değişiklik yapılması kabul edildi. Prensiplerde anlaşılan bu hususlar Başkan Roosevelt tarafından reddedilmiştir.


23. Soru

Yalta konferansında alınan kararlar nelerdir?

Cevap

1945 yılına gelindiği zaman artık savaş sonrası kurulacak barışın nasıl olacağını görüşmek üzere Müttefikler, 4 Şubat-11 Şubat 1945 tarihlerinde Yalta Konferansı’nda buluştular. Konferansta alınan kararlara göre Sovyetler, Uzakdoğu savaşına katılacak karşılığında Güney Sakhalin ile civarındaki adalar, Port Arthur deniz üssü ve Kuril adalarını alacaktı. Mançurya, Çin’in egemenliğinde kalacak ancak Doğu Çin ve Güney Mançurya Demiryolları Rusya ile Çin tarafından ortak işletilecekti. Dairen, milletlerarası liman olacak ve Sovyet Rusya’nın çıkarları tanınacaktı. Dış Moğolistan’da statüko korunacaktı. Almanya üç işgal bölgesine ayrılacak ve İngiltere ile Amerika kendi bölgelerinde Fransa’ya da bir bölüm vereceklerdi. Aynı şekilde Berlin şehri de ortak işgal altında bulunacaktı. Gerçekte Yalta Konferansı, Müttefikler arasında işbirliğinin sona erdiğini ve yeni bir rekabet döneminin başladığını göstermektedir. 


24. Soru

San Francisco konferansının toplanma amacı nedir? Konferansta alınan kararlar nelerdir?

Cevap

Yalta Konferansı, Birleşmiş Milletler Örgütü’nün kurulmasını öngörmekte idi. Bu amaç için toplanan San Francisco Konferansı’nın (25 Nisan-26 Haziran 1945) resmi adı “Uluslararası Örgüt Oluşturmaya Mahsus Birleşmiş Milletler Konferansı” idi. Konferansa 46 devletten 1200 temsilci katıldı. Konferans, galip devletlerin konferansı niteliğindedir. Örgütün genel kurulunda üye devletlerin eşitliği ancak Güvenlik Konseyi’nde, büyük devletlerin “veto” hakkını kabul eden bir yapı kuruldu. 

Daha sonra örgütün amaçları saptandı. Buna göre:

  • Uluslararası barışı ve güvenliği korumak, bu amaç için barışa yönelik tehditlere ve saldırılara karşı önlem almak,
  • Uluslararasında hak ve eşitliğe dayalı dostane ve kendi geleceklerini belirleme hakkına saygılı ilişkiler kurmak,
  • Ekonomik, sosyal, düşünce ve insani nitelikteki davaları çözerek, ırk, dil veya din ayrımı yapmaksızın herkesin insan hakkı ve özgürlüğüne saygıyı sağlayacak uluslararası ilişkileri geliştirmek,
  • Bu sayılan amaçların gerçekleştirilmesi için bir merkez olmak.

Bu amaçlara yönelik olarak kurumsal yapı da belirlendi ve 24 Ekim 1945’te yürürlüğe girdi. Başlangıçta üye sayısı 51’dir. Bundan sonra “Milletler Cemiyeti” kendini Nisan 1946’da feshetmiştir. Bu konferansa başlandığı sırada 7 Mayıs 1945’te, Almanya’nın kayıtsız-şartsız teslimi üzerine Postdam’da yeni bir konferans toplandı


25. Soru

Potsdam konferansı hangi ülkeler arasında yapılmıştır?

Cevap

Potsdam konferansı (17 Temmuz-2 Ağustos 1945), Almanya, İngiltere (Churchill-Clement Attlee) ve ABD’nin (Truman) katılımlarıyla Berlin yakınındaki Potsdam’da toplanmıştır.


26. Soru

Potsdam konferansında alınan başlıca kararlar nelerdir?

Cevap

Almanya’daki bütün Nazi kurumlarının ortadan kaldırılmasına ve dört devletin kendi işgal bölgelerinde demokratik rejimler kurmasına karar verildi. İngiltere ve Amerika, Alman endüstrisinin kökünden yıkılmasına engel olurken tamirat borcu için de herhangi bir rakam belirlenmedi. Alman donanmasının çok büyük bir kısmı tahrip edilecek ve savaş suçluları yargılanacaktı. Avusturya ve başkenti Viyana da dört devlet arasında işgal bölgelerine ayrıldı. İtalya, 1943’ten beri müttefiklerle işbirliği yaptığı için barış şartları daha hafif tutulacaktı.


27. Soru

II. Dünya Savaşının doğurduğu sonuçlar hangi başlıklar altında incelenebilir?

Cevap

Dünya Savaşının sonuçları;

  • Toplumsal sonuçlar,
  • Ekonomik sonuçlar,
  • Nüfus hareketliliği ve
  • Siyasi sonuçlar başlıkları altında incelenebilir.

28. Soru

Japonya devleti Mançurya devletine hangi tarihte saldırmıştır?

Cevap

Japonya devleti Mançurya devletine 1931 hangi tarihte saldırmıştır. 


29. Soru

Dünyanın siyasi atmosferini de etkileyerek birbiri ardına siyasi krizlerin doğmasına neden olan Dünya Ekonomik Krizi hangi tarihte ortaya çıkmıştır?

Cevap

Dünyanın siyasi atmosferini de etkileyerek birbiri ardına siyasi krizlerin doğmasına neden olan Dünya Ekonomik Krizi 1931 ortaya çıkmıştır.


30. Soru

I. Dünya Savaşı'nın ardından 1922 yılında yapılan hangi antlaşma Japonya'nın deniz gücünü sınırlamaktaydı?

Cevap

I. Dünya Savaşı'nın ardından 1922 Washington Antlaşması Japonya'nın deniz gücünü sınırlamaktaydı


31. Soru

Çin Japonya tarafından hangi tarihte işgale edilmeye başlanmıştır?

Cevap

Çin Japonya tarafından Temmuz 1937 tarihinde işgal edilmeye başlanmıştır.


32. Soru

Stresa Antlaşmaları hangi devletler arasında imzalanmıştır?

Cevap

Stresa Antlaşmaları Fransa, İtalya ve İngiltere arasında  14 Ekim 1935'te imzalanmıştır. 


33. Soru

Almanya'nın Ren Bölgesi'ni işgal etmesi hangi anlaşmalara aykırı olduğu söylenebilir?

Cevap

Almanya'nın Ren Bölgesi'ni işgal etmesi Locarno Anlaşmalarına aykırı olduğu söylenebilir.


34. Soru

Anti Komintern Paktı hangi devletler arasında hangi devletler arasında imzalanmıştır?

Cevap

Anti Komintern Paktı Almayan ve Japonya arasında Sovyet Rusya'ya karşı imzalanmıştır.


35. Soru

Almanya'nın Avusturya'nın ilhakı hangi antlaşmalara aykırıdır?

Cevap

Almanya'nın Avusturya'nın ilhakı Versay ve St. Germain Antlaşmalarına aykırıdır.


36. Soru

Südet Bölgesi'nin Almanya'ya teslim edilme kararı hangi konferansta alınmıştır?

Cevap

Südet Bölgesi'nin Almanya'ya teslim edilme kararı Münih Konferası'nda alınmıştır.


37. Soru

Çelik Pakt hangi tarihte ve hangi devletler arasında imzalanmıştır?

Cevap

Çelik Pakt 22 Mayıs 1939'da Almanya ve İtalya arasında imzalanmıştır.


38. Soru

Rus-Alman saldırmazlık paktına göre herhangi birisi üçüncü bir devletle savaşa girerese, savaşa girmeyen tarafın ne yapmaması gerekiyordu?

Cevap

Rus-Alman saldırmazlık paktına göre herhangi birisi üçüncü bir devletle savaşa girerse savaşa girmeyen tarafın bu üçüncü devlete hiçbir şekilde yardım etmemesi gerekiyordu. 


39. Soru

İkinci Dünya Savaşı hangi tarihte hangi olayla başlamış ve hangi tarihte hangi olayla sona ermiştir?

Cevap

İkinci Dünya Savaşı 1 Eylül 1939’da Almanya’nın Polonya’ya saldırısı ile başlayıp Japonya’nın 2 Eylül 1945’te teslim olmasıyla sonuçlanmıştır.


40. Soru

22 Haziran 1940’ta Compiegne’de  Almanya ile imzalanan ateşkes anlaşmasına göre Fransa'nın kuzey yarısı ve Atlantik Kıyıları hangi devlete bırakılmıştır?

Cevap

22 Haziran 1940’ta Compiegne’de  Almanya ile imzalanan ateşkes anlaşmasına göre Fransa'nın kuzey yarısı ve Atlantik Kıyıları Almaya'ya bırakılmıştır. 


41. Soru

İtalya, Japonya ve Almanya arasında 27 Eylül 1940’ta imzalanan Üçlü Pakt ittifak Antlaşması'nın amacı nedir?

Cevap

İtalya, Japonya ve Almanya arasında 27 Eylül 1940’ta imzalanan Üçlü Pakt ittifak Antlaşması'nın amacı Birleşik Amerika’yı Japonya ile tehdit edip, onu savaş dışında tutmaktı.


42. Soru

Birleşik Amerika hangi tarihre yaşanan hangi olayın ardından İkinci Dünya Savaşı'na girmiştir?

Cevap

Birleşik Amerika, 7 Aralık 1941’de, Japon uçaklarının Hawaii’de Pearl Harbor’da bulunan Amerikan üslerine düzenledikleri ani bir baskın sonrasında İkinci Dünya Savaşı'na katılmıştır. 


43. Soru

Haziran 1942’de Japonlar'ın 4 uçak gemisi, 4 kruvazör, 8 nakliye gemisi ve 250 uçak kaybettiği savaşın adı nedir?

Cevap

Haziran 1942’de Japonlar'ın 4 uçak gemisi, 4 kruvazör, 8 nakliye gemisi ve 250 uçak kaybettiği savaşın adı Midway Deniz Savaşı'dır. 


44. Soru

A.B.D. İngiltere, Sovyetler Birliği ve Çin'in oluşturduğu Dünya Konseyi'nin oluşturulma kararı hangi konferansta alınmıştır?

Cevap

A.B.D. İngiltere, Sovyetler Birliği ve Çin'in oluşturduğu Dünya Konseyi'nin oluşturulma kararı Washington Konferansı'nda (12-26 Mayıs 1943) alınmıştır.


45. Soru

Moskova Konferansı (9-17 Ekim 1944) hangi liderler arasında ve hangi amaçla gerçekleştirilmiştir?

Cevap

Moskova Konferansı (9-17 Ekim 1944) Churchill ve Stalin arasında Balkanlar ve Orta Avrupa'da Sovyet yayılmasını önlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. 


46. Soru

İkinci Dünya Savaşı yaklaşık kaç insanın hayatını kaybetmesine sebep olmuştur?

Cevap

İkinci Dünya Savaşı yaklaşık 50 milyonun üzerinde insanın hayatını kaybetmesine sebep olmuştur


47. Soru

İkinci Dünya Savaşı sonunda kaç milyon Yahudi hayatını kaybetmiştir?

Cevap

İkinci Dünya Savaşı sonunda 6 milyon Yahudi hayatını kaybetmiştir. 


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi