Siyasi Tarih Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Devrimler Çağı (1789-1848)

1. Soru

Siyasi Tarih kitapları genellikle hangi olayı bir başlangıç noktası olarak alırlar?

Cevap

Siyasi Tarih kitapları genellikle Fransız Devrimi’nin yapıldığı 1789 yılını bir başlangıç noktası olarak alırlar.


2. Soru

Neden Siyasi Tarih kitapları genellikle Fransız Devrimi’nin yapıldığı 1789 yılını bir başlangıç noktası olarak alırlar?

Cevap

Çünkü Fransız Devrimi, sadece Avrupa değil, dünya siyasi dengelerini de köklü biçimde etkileyen sonuçlara yol açmıştır. Bu sonuçların bir bölümünün XXI. yüzyılda bile dünyanın çeşitli yerlerinde etkisini sürdürdüğünü söylemek Fransız Devrimi’nin önemini vurgulamak açısından yerinde bir tespittir.


3. Soru

Fransa Şubat 1763’te hangi ülkelerle imzaladığı Paris Antlaşması’yla Amerika’daki topraklarını kaybetti?

Cevap

Şubat 1763’te Fransa, İngiltere, İspanya ve Portekiz arasında imzalanan Paris Antlaşması’yla Fransa Kuzey Amerika’daki topraklarını kaybetti.


4. Soru

Fransa’da Üçüncü alt-Meclis hangi tarihte kendini Millî Meclis” olarak ilan etmiştir?

Cevap

Üçüncü alt-Meclis’te bulunanlarda Fransa’da da millî egemenliğin kurulması kararlılığını yaratması Meclisi daha başlangıçta devrim havası içine sokmuştu. Üçüncü alt-Meclis, toplantıları 6 hafta kadar boykot ettikten sonra, 17 Haziran 1789’da kendini “Millî Meclis” olarak ilan etmişti.


5. Soru

Ulusal Konvansiyon neden oluşturulmuştur?

Cevap

10 Ağustos 1792’de Paris’te bir ayaklanmayla krallığın kaldı­rılması istendi. Bunun üzerine Ulusal Meclis, XVI. Louis’in yetkilerini askıya ala­rak, yeni bir anayasa yapmak üzere Ulusal Konvansiyon (Kurultay) oluşturulma­sına karar verdi.


6. Soru

Napoleon’un iktidara gelmesine kapıyı aralayan askerî neden “18 Brumaire Darbesi” olarak anılır?

Cevap

Napoleon’un iktidara gelmesine kapıyı aralayan askerî darbe Kasım 1799’da yapılmış olmasına rağmen “18 Brumaire Darbesi” olarak anılır. Çünkü Fransız Devrimi’nin ardından 24 Ekim 1793’te yeni bir takvim kabul edilmiş, tüm ay isimleri değiştirilmişti. “Cumhuriyet” ya da “Devrim” takvimi olarak anılan bu takvim, 1806’da Napoleon tarafından eskisiyle değiştirilene kadar yürürlükte kalacaktır.


7. Soru

Fransa da terör dönemini (1793-1794) kim başlatmıştır?

Cevap

Fransa da terör dönemini Maximillien Robespierre başlatmıştır.


8. Soru

Konsüllük yönetiminde meclislerin yetkileri nelerdir?

Cevap

Devlet Konseyi, yasaları önerme yet­kisine, Tribunat yasaları oylamadan tartışma yetkisine, Yasama Meclisi ise yasaları tartışmadan oylama yetkisine sahipti.


9. Soru

Birinci Ko­alisyon Savaşları hangi antlaşma ile sona ermiştir?

Cevap

Campo Formio Antlaşması’yla, 1792’den beri süren Birinci Ko­alisyon Savaşları sona ermiştir.


10. Soru

“Radikaller” nasıl bir hükümet biçimini istiyorlardı?

Cevap

Radikaller, Kral’ın ancak Meclis çalışmalarını askıya almak yetkisi olabileceğini ve tek meclisin gerektiğini savunuyorlardı.


11. Soru

Avusturya Başbakanı Metternich Fransa ile ilişkilerini düzeltmek için ne yapmıştır?

Cevap

Metternich, ülkesi için asıl tehlikenin kendi topraklarına doğru genişleyen Rusya olduğunu düşünerek Fransa’yla ilişkileri düzeltmeye yöneldi. Hatta Metternich bu amaca yönelik olarak Napoleon ile Avusturya’nın Habs­burg hanedanı arasında bir akrabalık bağının kurulmasını da teşvik etti. Eşi Josephine’den 1809’da boşanan Napoleon, Metternich’in çabalarıyla 1810’da Avus­turya İmparatoru’nun kızı Marie Louise ile evlendi.


12. Soru

Paris halkının yaptığı hangi olay ile Fransız Devrimi başlamıştır?

Cevap

Paris halkı, 14 Temmuz 1789’da monarşinin sembolü olan Bastille (Bastil) hapishanesinin önünde toplandı. Buradaki karışıklıklar sırasında askerlerle çatışma çıktı. Halk birdenbire büyüyen kanlı olaylar sırasında Bastille’i ele geçirdi. Bu durum karşısında Kral geriledi ve Üçüncü alt-Meclisin ilan ettiği Millî Meclisi tanımaya yanaştı. Fransız Devrimi başlamıştı.


13. Soru

XVIII. yüzyıl boyunca İngiltere ve Fransa nerelerde geniş ticaret imkanlarına sahipti?

Cevap

İngiltere daha çok Amerika ve Asya’da, Fransa ise Avrupa içinde ve Yakın Doğu’da geniş ticaret imkânlarına kavuşmuştu.


14. Soru

Hangi grup Devrim Avrupa’ya yayılmadıkça Fransa’nın güven içinde olama­yacağı görüşündeydi?

Cevap

Fransa’da sol kanatta yer alan ve yönetimde gittikçe etkisi artan Girondin’ler grubu, Devrim Avrupa’ya yayılmadıkça Fransa’nın güven içinde olama­yacağı görüşündeydi.


15. Soru

Fransa Dışişleri Bakanı Talley­rand ve Müttefikler XVIII. Louis’in Fransa Kralı olmasını istiyorlardı?

Cevap

Fransa Dışişleri Bakanı Talley­rand, “meşru Kral”ın XVI. Louis’nin kardeşi XVIII. Louis olduğunu savunarak, onun en birleştirici kişi olabileceğini büyük çoğunluğa kabul ettirmeyi başardı. Müttefikler de idam edilen XVI. Louis’nin ailesi olan “Bourbon”ların (Burbon) Fransa’ya geri dönmesine karar vermiş bulunuyorlardı. Çünkü Fransa’ya kabul ettirecekleri barış şartlarına ancak bir Bourbon Kralı’nın sadık kalacağına ve ye­niden toprak kazanmaya kalkışmayacağına inanıyorlardı. Böylece XVIII. Louis Mayıs 1814’te Fransa Kralı ilan edildi.


16. Soru

Hangi yazarlar Aydınlanma Çağı’nın Fransa’da kök salmasını sağlamışlardır?

Cevap

Ansiklopedistler adını alan Diderot, Voltaire, Montesquieu, Rousseau gibi yazarlar, XVIII. yüzyılın ortaları ile ikinci yarısında ortaya koydukları çalışmalarıyla Aydınlanma Çağı’nın Fransa’da kök salmasını sağlamışlardır.


17. Soru

Fransa ve İngiltere arasında yapılan Fransa ve İngiltere arasında yapılan Yedi Yıl Savaşları hangi yıllar arasında ve nerelerde yapılmıştır?

Cevap

1756-1763 yılları arasında devam eden ve hem Avrupa’da hem de Akdeniz, Hindistan, Kuzey Amerika ve Karayipler’de yapılan Yedi Yıl Savaşları sırasında Fransa İngiltere karşısında büyük bir hezimete uğramıştır.


18. Soru

Hangi tarihte İngiltere, Avusturya ve Fransa arasında gizli bir antlaşma imzalanmıştır?

Cevap

3 Ocak 1815’te, İngiltere, Avusturya ve Fransa arasında, Prusya ve Rusya’ya karşı gerektiğinde savaşa gitmek üzere bir gizli antlaşma bile imza­landı.


19. Soru

XVIII. yüzyıldaki hangi uyanışa “Aydınlanma Çağı” denilmektedir?

Cevap

XVIII. yüz yılda Batı Avrupa ülkelerinde bilimde büyük ilerlemeler yaşandı. Elbette, bir önceki yüzyıl bu yolda önemli dönüm noktasını oluşturmuştu. Gerçekten de XVIII. yüzyıl Galile’nin, Newton’un, Bacon’un, Descartes’in insanlığa yepyeni ufuklar kazandırdığı bir dönem olmuştu. Teknik alandaki buluşlar, yeni düşünceleri yaratmaktan da elbette geri kalmayacaktı. Bunun siyasal anlamı ise şuydu: Çevresindeki pek çok şeyi değiştirebileceğini gören insan, siyasal kaderini de kendi eline alabileceğini görmeye başladı. Böylece, özgürlüklerin ve demokratik kurumların yeşermesine uygun bir zemin doğdu. Kilise dogmalarına dayalı katı dinsel inanış iyice sarsıldı. İnsanlar kendi güçlerini fark edip yaşadıkları dünyayı daha refah dolu bir duruma getirebileceklerini gördüler. Bu gelişme ise Avrupa’da laikleşmenin yaygınlaşmasını, sonuçta da Kilise’nin toplumdaki ağırlığının azalmasını sağladı. Artık, hükümdarların dilediği şekilde yönetmesi güçleşiyordu. Birçok yerde, keyfi otoriteye karşı çıkan yazarlar yaygın biçimde okunmaya başlamıştı. İşte, kökünü bir önceki yüzyıldan alan XVIII. yüzyıldaki bu uyanışa “Aydınlanma Çağı” denilmektedir.


20. Soru

Millî Meclis, 1791 Anayasasını kimin görüşü doğrultusunda hazırlamıştır?

Cevap

Millî Meclisin 1791 Anayasasında, Kral’a sadece Meclisi askıya alma yetkisinin tanındığı ve tek meclisli bir sistemin kurulduğu görüldü. Yani, Radikallerin görüşü doğrultusunda bir anayasa ortaya çıkmış oluyordu.


21. Soru

Ekim 1813’te Leipzig’deki savaşa neden Milletler Savaşı denilmektedir?

Cevap

Ekim 1813’te Leipzig’deki Milletler Savaşı’nda çok sayıda devletin orduları katıldığı için bu isim verilmiştir.


22. Soru

Waterloo savaşı Napoleon için hangi sonuca yol açmıştır?

Cevap

Napoleon’un siyasi kariyerinin de sonu oldu. İngilizler tarafından ele geçirilen “İmparator”, bu kez Afrika’nın güney batısındaki St. Helene adasına gönderildi. 1821’deki ölümüne kadar orada kalacaktır.


23. Soru

Kimler 1783’te İngiltere’den Amerika Birleşik Devletleri (ABD) adıyla bağımsızlıklarını kazandılar?

Cevap

Kuzey Amerika kolonileri 1783’te İngiltere’den Amerika Birleşik Devletleri (ABD) adıyla bağımsızlıklarını kazandılar.


24. Soru

Fransa Meclisi (États Generaux) kaç alt meclisten oluşmaktadır?

Cevap

Fransa Meclisi, Üç alt-Meclis’ten oluşmaktaydı. Birinci ve İkinciye Aristokrasi egemendi. Üçüncü alt-Meclis’te ise bankacıların başını çektiği orta sınıf (Burjuvazi) ile köylüler ve işçiler yer alıyordu.


25. Soru

Avusturya Başbakanı Metternich’in girişimiyle neden 1820’de Troppau’da bir kongre toplandı?

Cevap

Avusturya Başbakanı Metternich,  ayaklanmaları yeni bir ihtilal kasırgası olarak  görüp gerekli önlemlerin alınmasını zorunlu saydı. Bunlardan dolayı Metternich’in girişimiyle 1820’de Troppau’da bir kongre toplandı.


26. Soru

Libe­raller hangi düşünceyi savunmuşlardır?

Cevap

Libe­raller XIX. yüzyılın süreklilik yanlısı (statükocu) güçlerine karşı özgürlüğü savunmuşlardır.


27. Soru

Fransa da hangi yıllar Ulusal Konvansiyon dönemi olarak adlandırılır.

Cevap

1792’den, Direktuvar yönetiminin kurulacağı 1795’e kadar­ki dönem, Ulusal Konvansiyon dönemi olarak adlandırılır.


28. Soru

Napoleon’un Müttefik güçlerce teslim alınıp, sürgüne gönderilmesi Fransa’da nasıl bir rejim sorununu ortaya çıkarmıştır?

Cevap

Napoleon’un Müttefik güçlerce teslim alınıp, sürgüne gönderilmesi Fransa’da rejim sorununu ortaya çıkardı. Fransız siyasetçilerinin bir bölümü yeniden cum­huriyet kurulmasını, bazıları Napoleon’un küçük yaştaki oğlunun İmparator ilan edilmesini, bazıları meşruti (anayasalı) monarşiye geçilmesini, bazıları ise “Eski Rejim”e geri dönülmesini istiyorlardı.


29. Soru

Fransız Devrimi neden Kilise’yi karşısına almıştır?

Cevap

Fransız Devrimi, esas itibarıyla Aristokrasi’ye (Soylulara) karşı gerçekleştirilmişken, Devrimcilerin Kilise’nin mallarına el koyma kararı almaları Kilise’yi de kesin biçimde muhalefete itti. Devrim’in doğmasında önemli bir rol oynayan köy papazları bu el koyma kararına tepki duydular. Papa, Devrim’i ve gerçekleştirdiklerini kınadı. Devrim’in Kilise’yi böylesine karşısına alması ise hem içerideki hem de dışarıdaki muhaliflerinin sayısını arttırmaktan başka bir işe yaramadı.


30. Soru

Hangi Fransa Kralı İngiltere’ye karşı Amerikan kolonilerine büyük destek vererek, Yedi Yıl Savaşları’nın intikamını İngiltere’den almak istiyordu?

Cevap

Fransa Kralı Bourbon Hanedanı’ndan XVI. Louis, İngiltere’ye karşı Amerikan kolonilerine büyük destek vererek, Yedi Yıl Savaşları’nın intikamını İngiltere’den almak istiyordu.


31. Soru

Cumhuriyetçilik nerede çıkmıştır?

Cevap

Kıta Avrupa’sında Radikalizm, Cumhuriyetçilik adı altında ortaya çıkmıştır.


32. Soru

1830 ve 1848 Devrimleri arasındaki temel fark nedir?

Cevap

1830 ve 1848 Devrimleri arasındaki temel farkı şöyle belirtebiliriz: 1830’da temel güç Liberalizm’di; 1848’de ise öne geçen Milliyetçilik ve Sosyalizm oldu.


33. Soru

Hangi olay üçüncü alt-Meclis’te bulunanlarda, Fransa’da da millî egemenliğin kurulması kararlılığını yaratmıştı?

Cevap

Kuzey Amerika’da İngiltere’ye karşı yürütülen Amerikan bağımsızlık hareketinin başarıya ulaşmış olması, Üçüncü alt-Meclis’te bulunanlarda, Fransa’da da millî egemenliğin kurulması kararlılığını yaratmıştı.


34. Soru

Fransa Cumhuriyeti’nin ilk anayasası hangi tarihte kabul edilmiştir?

Cevap

24 Haziran 1793 ’da Fransa Cumhuriyeti’nin ilk anayasası Meclis tarafından kabul edildi.


35. Soru

Liberaller genellikle hangi çevrelerinden çıkmıştır?

Cevap

Liberaller genellikle iş çevrelerinden çıkmıştır.


36. Soru

Kamu Güvenliği Komitesi kimin öncülüğünden neden kurulmuştur?

Cevap

Nisan 1793’te ülke içinde dirlik ve düzeni sağlamak adına Jacobinlerin öncülüğünde Kamu Güvenliği Komitesi adlı bir kurum oluştu­ruldu.


37. Soru

Hangi devletler Viyana Kongresinde etkiliydi?

Cevap

Kongre’de ipler dört büyük ve galip devletin yani İngiltere, Rusya, Avusturya ve Prusya’nın elindeydi.


38. Soru

Kamu Güvenliği Komitesi’nin en etkili üyesi kimdir?

Cevap

Maximillien Robespierre Komite’nin en etkili üyesidir.


39. Soru

Napoleon Bonaparte’ın Fransa’da yaptığı yenilikler nelerdir?

Cevap

Napoleon Bonaparte Devrim’den sonra ülke dışına kaçmış olan her sınıftan kişinin Fransa’ya dönmesine izin verdi. Devlet görevlerinde çalışacakların beceri ve liyakatlerine göre atanması ilkesini getirdi. Devlete hizmet edenlere “Onur Madalyası” (Legion d’honneur) verilmesi uygulamasını başlattı. Herkesin hukuk önünde eşitliğini teminat altına alan Fransız Mede­ni Kanunu’nu (Code Napoleon) yaptı. Fransa Merkez Bankası’nı kurarak, ülkenin mali sistemini düzeltti. Lise adı verilen orta öğretim kurumlarını oluşturdu. Meslek okulları açtı. Fransız Devrimi’nin kopardığı Katolik Kilisesi ile ilişkileri yeniden kurdu. Papalık ile imzaladığı bir anlaşma (concordat) ile Katoliklik “Fransa’da büyük çoğunluğun dini” olarak tanındı.


40. Soru

“Jacobin”ler (Jakobenler) nasıl bir hükümet biçimini istiyorlardı?

Cevap

“Jacobin”ler (Jakobenler), Kral’a veto yetkisi tanınmasını ve çift meclis sisteminin kurulmasını istiyorlardı.


41. Soru

Yeni model neden “Diretuvar” adını almıştır?

Cevap

Beşyüzler Mec­lisinin gönderdiği bir liste içinden Yaşlılar Meclisinin seçtiği beş Direktör yürütme işlevini yerine getireceklerdi. Bu sebeple yeni model “Direktuvar” adını aldı.


42. Soru

Radikalizm nerede ortaya çıkmıştır?

Cevap

Kavram olarak ilk defa 1820’lerde İngiltere’de ortaya çıkan Radikalizm, hem he­nüz doğmakta olan İşçiler’in önderleri arasında, hem de birçok yeni sanayicile­rin çevresinde benimsenmekteydi.


43. Soru

Fransa da rejim 1789 Devriminden sonra monarşiye ne zaman dönmüştür?

Cevap

Napoleon önce 1802’deki bir halk oylamasıyla kendisini ömür boyu konsül olarak seçtirdi. Ar­dından da 1804’te hazırlanan ve yine halk oylamasıyla benimsenen yeni bir ana­yasayla rejimi imparatorluğa dönüştürürken kendisinin de I. Napoleon adıyla “Fransızların İmparatoru” ilan edilmesini sağladı. Böylece, 1789 Devrimi’nden sadece 15 yıl sonra Fransa’daki rejim, Devrim’in getirdiği kurum ve kavramların bir kısmını korumakla birlikte âdeta başladığı noktaya, “monarşiye” geri dönmüş­tü.


44. Soru

“Kutsal İttifak” kurulması neden önerilmiştir?

Cevap

Çar I. Alexander’ın, “Hristiyanlığın korunması amacıyla” önerdiği bu ayrı ittifak, gerçekte üç monarşinin Avrupa’daki liberal akımlara karşı bir set oluşturmasına yönelikti.


45. Soru

Bu kongrelerin önemi nedir?

Cevap

Bu kongreler, Avrupa’ya ilişkin konuların uluslararası alanda düzenlenmesi yolunda önemli bir ilk adım sayılabilir.


46. Soru

1795 yılında yapılan anayasayla nasıl bir meclis sistemi benimsenmiştir?

Cevap

Bu anayasayla siyasi haklar genişletildi ve iki meclisli sistem benimsendi. Beşyüzler Meclisi ve Yaşlılar Meclisi adlarındaki bu iki kamaradan, asıl yasama yetkisine sahip olan Beşyüzler Meclisiydi. Yaşlılar Meclisi’nin ise “askıya alma” yetkisi bulunmaktaydı.


47. Soru

Viyana Kongresi ne zaman toplandı?

Cevap

Viyana Kongresi Eylül 1814’te toplandı.


48. Soru

Robespierre hangi tarihte idam edilmiştir?

Cevap

Robespierre, Cumhuriyet’e ihanetle suçlanarak bazı Jacobin arkadaşlarıyla birlikte 28 Temmuz 1794’te idam edildi.


49. Soru

Napoleon hangi tarihte Brumaire Darbesini gerçekleştirmiştir?

Cevap

Napoleon,  9 Kasım 1799’da “18 Brumaire Darbesi”ni gerçekleştirdi.


50. Soru

Yedi Yıl Savaşları sonucunda İngiltere nereyi ele geçirmiştir?

Cevap

İngiltere, Yedi Yıl Savaşları’nda (1756-1763) Fransa’yı yenerek, 1763 Paris Antlaşması’yla Kuzey Amerika kıtasının neredeyse tamamını ele geçirdi. Savaşlar Kuzey Amerika’daki Fransız gücünü tümüyle ortadan kaldırarak, bölgeyi İngilizce konuşanların egemenliğine bıraktı.


51. Soru

1815’teki Viyana Kongresi’nde uygulamayı denetlemek üzere yapılması öngörülen toplantıların ilki hangisidir?

Cevap

Bu amaçla ilki 1818 yılında müttefik kuvvetlerin Fransa’dan çekilmesi için yapılan Aix-la-Chapelle (Aachen) Kongresi olmak üzere, birçok toplantı (kongre) düzenlenmiştir.


52. Soru

Fransız Devrimi, devrim sonrasında yaşanan uzun süreli savaşlar ve XVIII. yüz­yılın son çeyreğinde başlayan Sanayi Devrimi ile hangi kelimeler siyasal alanda kullanılmaya başlanmıştır?

Cevap

Fransız Devrimi, devrim sonrasında yaşanan uzun süreli savaşlar ve XVIII. yüz­yılın son çeyreğinde başlayan Sanayi Devrimi’nin meydana getirdiği siyasal, ekonomik ve sosyal şartlar, Avrupa’da yeni siyasal dokt­rinlerin ortaya çıkmasına ve taraftar toplamasına yol açtı. 1819’da “Liberalizm”, 1820’de “Radikalizm”, 1832’de “Sosyalizm”, 1835’te “Muhafazakârlık” kelimeleri si­yasal alanda kullanılmaya başladı. Yine 1830’larda “bireycilik”, “anayasacılık” gibi kavramlar yaygınlık kazandı. “Milliyetçilik” ve “Komünizm” ise 1840’larda siyaset sözlüğüne dahil oldular.


53. Soru

Neden “Avrupa Uyumu” adı verilecektir?

Cevap

Avusturya Başbakanı Metternich ve İngiltere Dışişleri Bakanı Castlereagh’nin büyük çabalarıyla kurulan ve “güç dengesi” yaklaşımının doğal bir sonucu olan bu konferanslar sistemine “Avrupa Uyumu” adı verilecektir.


54. Soru

Hangi yıllar arası direktuvar  dönemi olarak belirtilir?

Cevap

1795-1799 yılları arası direktuvar  dönemi olarak belirtilir.


55. Soru

Waterloo savaşı hangi tarihte yapılmıştır?

Cevap

Napoleon’un ordusu 18 Haziran 1815’te Brüksel yakınlarındaki Waterloo’da Müttefiklerle yaptığı savaşı kaybetmiştir.


56. Soru

Romantizm akımı nelere önem vermiştir?

Cevap

XIX. yüzyılın başlarında doğan bu akım, çeşitli ülkelerde edebiyat alanında birçok büyük isimler yaratmıştır. İnsanın iç dünyasına (duygularına) ve tecrübelerine önem veren bu akım, sosyal sorunlara da yeni bir yaklaşım getirdi. Aklın (mantığın) yanı sıra “duygu”nun üze­rinde özellikle duruldu. Romantizm, insan tecrübesine ağırlık vermesiyle de uzak­taki toplumlara ve geçmişin ilgi çekici dönemlerine karşı yeni bir merakın doğma­sını sağladı.


57. Soru

Halkın Misakı”nı kim yayınlamıştır?

Cevap

“Chartist”ler (Çartistler) denilen grup, 1838 yılında “Halkın Misakı”nı (“People’s Charter”) yayınladılar.


58. Soru

Viyana Kongresinde İngiltere, Avusturya ve Fransa  ise hangi konu üzerinde özellikle durmuşlardır?

Cevap

İngiltere, Avusturya ve Fransa ise, kıta Avrupasında bir dengenin oluşturulması üzerinde özellikle duruyorlar­dı. Avrupa tarihinin daha önceki gelişmelerinin ortaya koyduğu ve sonraki dö­nemlerde de doğrulanacağı gibi Avrupa devletleri, tüm kıtanın tek bir ülkenin boyunduruğu altına girmesini önleyecek düzenlemeler arıyorlardı.


59. Soru

Hangi ülkeler “Kutsal İttifak” adında bir başka birleşmeyi oluşturdular?

Cevap

Avusturya, Prusya ve Rusya, Eylül 1815’te “Kutsal İttifak” adında bir başka birleşmeyi oluşturdular.


60. Soru

Napoleon hangi tarihte “Birinci Konsül” unvanını almıştır?

Cevap

7 Şubat 1800’de yapılan halk oylamasında (plebisit) “Birinci Konsül” unvanını alarak yürütme gücünü çok büyük ölçüde kendi elinde topladı.


61. Soru

Viyana Kongresi neden uluslararası ilişkiler açısından önemlidir?

Cevap

Kongre’nin uluslararası ilişkiler açısından önemi, yalnızca büyüklüğünden ve siyasi yanından ileri gelmiyordu. Kongre, uluslararası hukuk açısından da önem taşıyordu. Nitekim Kongre’de korsanlığın yasaklanması, uluslararası nehirlerde seyrüsefer durumunun düzenlenmesi, köleliğin yasaklanması gibi konularda da kararlar alındı.


62. Soru

Fransa da III. Napoleon’un diktatörlüğü ne zaman kurulmuştur?

Cevap

20 Aralık’ta Louis Napoleon, 10 yıl için yeniden Cumhurbaşkanı seçildi. Bir yıl sonra da kendisine “III. Napoleon” adıyla İmparator ilan etti. Böy­lece 1815’ten beri Fransa’da Parlamentolu hayata ilk defa veda edilmiş oluyordu. Fransa’da III. Napoleon’un diktatörlüğü kurulmuştu.


64. Soru

Yedi Yıl Savaşları Amerikan bağımsızlık mücadelesi üzerinde nasıl bir etki yapmıştır?

Cevap

Amerikan bağımsızlık mücadelesi, İngilizle­rin Yeni Dünya’ya getirdikleri ilkelere dayanılarak yürütülmüştür. Kuzey Amerika kolonileri, liberal bir temele dayanılarak sömürge hâline getirilmişlerdi. Kuzey Amerika’ya göç edenler, din baskısından, işsizlik ve yoksulluktan kurtulmak, öz­gürce yaşayacakları yeni bir ortam yaratmak ve sürekli yerleşmek umuduyla aile­leriyle birlikte buraya gelmişlerdi.Kuzey Amerika’da bağımsızlık yönünde böyle bir ortam doğarken, bir dış et­ken olarak Yedi Yıl Savaşları bu oluşumu hızlandırdı.


65. Soru

Kıta Avrupa’sındaki Liberaller neden İngiltere’ye hayranlık duyuyorlardı?

Cevap

İnsanın kendini yönetebilme gücüne, yani parlamenter rejime inanç duyuyorlardı. Hiç olmazsa meşruti (ana­yasalı) monarşide ısrar ediyorlardı. Kıta Avrupa’sındaki Liberaller’in İngiltere’ye hayranlık duymaları bundandı.


66. Soru

Kurulduğu andan itibaren ABD hangi avantajlara sahipti?

Cevap

Kurulduğu andan itibaren ABD, daha önce kuruluş aşamasında başka hiçbir ül­kenin sahip olmadığı avantajlara sahip oldu. Atlantik kıyılarından Mississippi Nehri’ne kadar uzanan 2,5 milyon kilometrekarelik bir yüz ölçümüne sahip olan ABD, büyük çoğunluğu İngilizce konuşan 300.000 kişilik türdeş bir nüfusa sahip­ti. Nüfusunun çok büyük bir bölümünün Protestan oluşu, Avrupa’dakilere benzer dinsel ayrışmaların yaşanmasının önünde bir engeldi. Amerikan yerlilerinin (Kı­zılderililer) yaşadığı topraklara doğru bir genişleme imkânına sahip olan ABD, özellikle XIX. yüzyılın ortalarından itibaren tüm kıtaya yayılma politikası izledi.


67. Soru

Hangi kongre Troppau Kongresi’nin devamı niteliğindedir?

Cevap

Troppau Kongresi’nin devamı niteliğinde 1821’de düzenlenen Laibach Kongresi’nde de, liberal ve milli­yetçi ayaklanmalara karşı ortak bir tutum benimsendi.


68. Soru

Chaumont Antlaşması hangi ülkeler arasında imzalanmıştır?

Cevap

9 Mart 1814’te İngiltere ile Avusturya, Rusya ve Prusya arasında Chaumont Antlaşması imzalandı. Buna göre, aralarında 20 yıllık bir “Dörtlü İttifak” oluşuyordu.


69. Soru

Yalnızcılık” (izolasyonizm) adı verilen bu ilke kaç aşamada olgunlaşmıştır?

Cevap

“Yalnızcılık” (izolasyonizm) adı verilen bu ilke iki aşamada olgunlaştı. Birincisi, ilk başkan Washington’un görev süresinin sonunda 1796’da Kongre’de yaptığı “Veda Konuşması”dır. Washington, ABD’nin bağımsızlığını koruyabilmesi için mutlaka dış etkilerden uzak kalması gerektiğinin altını çizerek “Avrupa ile mümkün olduğunca az siyasi ilişki kurul­masını” ve “yabancı ülkelerle sürekli ittifaklara girmekten kaçınılmasını” salık vermesidir. Yalnızcılık politikasının ikinci aşaması ise 1823’te Başkan James Monroe tara­fından ilan edilen “Monroe Doktrini”dir. Buna göre ABD, Amerikan kıtaların­da Avrupa ülkelerinin yeni sömürgeler elde etmesine izin vermeyecekti. Avrupa ülkelerindeki “despotik” rejimlerin “Batı Yarıküresinde” yayılması hoş karşılana­mazdı. Bu yönde atılacak her adım ABD’nin güvenliğine ve barışına karşı atılmış tehlikeli bir hamle olarak değerlendirilecekti.


70. Soru

Liberaller Uluslararası alanda hangi düşünceyi savunuyorlardı?

Cevap

Uluslararası alanda serbest ticaret yanlısıydılar. Yani, “bırakınız yapsınlar—-bırakınız geçsinler” (“la­issez faire—-laissez passer”) görüşünü savunuyorlardı.


71. Soru

Avrupa Uyumu ile Monroe Doktrini arasında nasıl bir bağlantı kurulabilir?

Cevap

Napoleon’un İspanya’yı işgal etmesi üzerine, bu ülke­nin Güney Amerika’daki sömürgeleri birer birer ba­ğımsızlıklarını ilan etmeye başlamışlardı. Napoleon döneminin sona ermesinden sonra kurulan Avrupa Uyumu’nun bir parçası olarak 1822’de Verona’da topla­nan kongrede, bağımsızlıklarını ilan eden Güney Amerika’daki İspanyol sömürgelerine Avrupa ülkelerinin müdahale imkânlarının tartışılması ABD tarafından tepkiyle karşılandı. ABD bu ülkelerin bağımsızlıkları­nı desteklemekteydi. Meksika, Venezuela, Kolombiya, Ekvador, Arjantin, Uruguay, Paraguay, Şili, Bolivya ve Brezilya’nın gibi ülkelerin bağımsızlık kazanmasının kendi çıkarlarına uygun olduğunu düşünen ABD yö­netimi, Avrupalıların bu coğrafyadan uzak durmalarını istiyordu. ABD Başkanı James Monroe Aralık 1823’te kendi adıyla anılan doktrini ilan ederek, Avrupa ülke­lerinin Güney Amerika’ya müdahalesine izin verme­yeceklerini ilan etti. Böylece Avrupa Uyumu, Amerika kıtası için işlememiş oldu.


72. Soru

Komünist Parti Manifestosunu kim yazmıştır?

Cevap

Marx ve En­gels 1848’de kaleme aldıkları Komünist Parti Manifestosunda İşçi sınıfının istek­lerini sıralamışlardır.


73. Soru

Müttefikler Napoleon’u yendikten sonra neden Viyana’da bir uluslararası kongre toplanmasına karar vermişlerdi?

Cevap

Müttefikler Napoleon’u yendikten sonra Viyana’da bir uluslararası kongre toplayarak Avrupa’nın çeşitli sınır ve statü sorunlarını görüşüp çözüme bağlamak istemişlerdir.


74. Soru

Radikaller’in ortak bazı özellikleri nelerdir?

Cevap

Radikaller’in ortak bazı özellikleri kısaca şöyleydi: Kurumsallaşma yanlısıydılar. Tarih, gelenek ve görenek gibi kavramları bir yana iterek, her şeyin kendine özgü gerçek “köklerine” inmeye ağırlık verdiler. Parlamento’nun ve yargı erkinin tümüyle yeniden düzenlenmesini istiyorlardı. Demokrat yanları daha güçlüydü. Siyasi oy hakkının herkese verilmesinden yanaydılar.


75. Soru

Viyana Kongresinde Rusya hangi konuda ısrar etmiştir?

Cevap

Kongre’de Rusya, birtakım toprak isteklerinin yanı sıra bir uluslararası ortak güvenlik sisteminin kurulmasında da ısrar etmiştir.


76. Soru

Cumhuriyetçilerin görüşleri nelerdir?

Cevap

Siyasi eşitlikten (genel oydan) yanaydılar. Kilise’ye karşıydılar. Parlamenter yönetimden yanaydılar. Fakat - parlamentolu da olsa - monarşiye karşıydılar. Mevcut rejimi kuvvet yoluyla ortadan kaldırmak fikrine de fazla karşı çıkmıyorlardı. Yani, Cumhuriyetçilerin parlamenter sistem konusunda Liberaller kadar ısrarlı olmadıkları görülüyordu.


77. Soru

Avrupa yönetimlerinin korkulu rüyası neden 1848’de gerçekleşti?

Cevap

Avrupa yönetimlerinin korkulu rüyası 1848’de gerçekleşti. Birçok yerde hükûmetleri düşüren yeni bir şiddet dalgası, 1789 sonrasında olduğundan daha da hızlı biçimde yayıldı. Sokaklarda devrimcilerin çarpıştığı, kralların kaçtığı gö­rüldü. Birçok yerde cumhuriyetler kuruldu. Fakat Fransa örneğinde tipik biçimde göreceğimiz gibi, bu çatışma ortamının ardından yine otoriter eğilimler güçlendi. Fransa’da 4 yıl içinde “yeni bir Napoleon” iş başına geldi.


78. Soru

1848 Devrimleri başarıya ulaşmış mıdır?

Cevap

Liberal ve Sosyalist yanlarıyla Fransa’da geçici bir başarıdan sonra başarısızlığa dönüşen 1848 Devrimleri, Milliyetçi yanıyla da Almanya, İtalya ve Macaristan’da başarısızlıkla sonuçlandı. Belçika, Danimarka, Hollanda, İsviçre ve Sardinya’da ise liberal yanının, anayasaları (özgürlükleri) güçlendirdiği görülmektedir. Fa­kat yine de 1848 Devrimlerinin genellikle başarısızlıkla sonuçlandığını söylemek doğru olacaktır. 1848’in başarısızlığı bir yönüyle Avrupa’da demokrasinin gelişmesini aksatmış sayılabilir. Ancak, öte yandan ise bu başarısızlığın Avrupa’yı harabeye dönmek­ten kurtardığını söylemek de mümkün olabilir.


79. Soru

1848 Devrimlerinden önce ortaya çıkan ilk Sosyalistlerden önde gelenler kimlerdir?

Cevap

Önde gelen ilk Sosyalistler arasında yer alan Robert Owen, Kont Saint- Simon ve Louis Blanc vardır.


80. Soru

İngil­tere ABD’nin bağımsızlığını hangi antlaşmayla tanımak zorunda kaldı?

Cevap

Yedi Yıl Savaşlarından güçlenmiş olarak çıkan İngiltere, savaş giderlerini kolonilerine yüklemek istedi. Kendilerine uygu­lanan yeni vergilere karşı çıkan koloniler 1774’te İngiltere yönetimine karşı ayak­lanmaya başladılar. 1776’da bağımsızlıklarını ilan eden 13 koloni Amerika Birle­şik Devletleri (ABD) adını aldı. İngiltere’nin bu bağımsızlığı tanımaması üzerine yaşanan Amerikan Bağımsızlık Savaşı’nı, Fransa ve İspanya’dan aldıkları desteğin de yardımıyla Amerikalılar kazandı. 1783’te imzalanan Paris Antlaşması’yla İngil­tere ABD’nin bağımsızlığını tanımak zorunda kaldı.


81. Soru

ABD’nin ilk başkanı kimdir?

Cevap

George Washington 1789’da ABD’nin ilk başkanı seçildi.


82. Soru

ABD’nin ilk yıllarından İkinci Dünya Savaşı’na kadar sürecek olan  temel dış politika ilkesinin adı nedir?

Cevap

ABD’nin ilk yıllarında, ana hatlarıyla İkinci Dünya Savaşı’na kadar sürecek olan “Yalnızcılık” (izolasyonizm) adı verilen temel bir dış politika ilkesi de ortaya çıktı.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v