Kültür Sosyolojisi Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Gurvitch, toplumsal örgütler ya da örgütlenmiş üst yapıların oluşturduğu tabakayı nasıl açıklamıştır?

Gurvitch bu katmanı, örgütler önceden az ya da çok katı şemalar içinde saptanmış bazı modellere göre, merkezileştirilmiş, sıralanmış, düzenlenmiş ve önceden var olan toplu davranışlardır şeklinde açıklamıştır.

Bilgi, toplum ve kültür arasında nasıl bir ilişki bulunmaktadır?

On sekizinci yüzyılın sonu ile on dokuzuncu yüzyılın başından itibaren kültür, bilgi ve toplum kavramları aynı çerçeve içerisinde ele alınmaya başlanmıştır. Çünkü bilgi sadece akıl sahibi özneyle nesne arasındaki ilişkinin bir sonucunda ortaya çıkmayıp, insanlara özgü inanç, eğilim, değer, norm gibi kuralların tümünü oluşturan bir toplumsal gerçekliğin ürünü olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle bilgiyi incelemek için artık öncelikle onun oluşturduğu ortamdan, yani toplumsal gerçeklikten, kültürden söz etmek zorunlu olmaktadır.

Bilgi nasıl tanımlanabilir?

Bilgi en genel tanımıyla bilen ile bilinen arasındaki ilişkidir.

Sofistler tarafından bilgi nasıl ele alınmaktadır?

Sofistlere göre bilgi önceden var olan ve bulunması gereken bir şey değildir. İnsan bilgiyi, gerçeği tıpkı varlıkta olduğu gibi bizzat kendisi kurar ve üretir. Bilgiyi kendi yararı ve ihtiyaçları doğrultusunda şekillendirir. Onu pratik yaşamın nesnesi haline getirir ve bilginin toplumsal bakımdan başarı ve mutluluğu sağlamasını amaç edinir.

Platon’un bilgi anlayışı nasıldır?

Platon’un bilgi anlayışı, zaten önceden var olan bilgiye dayanır. Ancak bu bilgi ruhta saklı bulunduğu için hatırlanması gerekir. Platon’un bilgi anlayışı onun varlık anlayışıyla iç içe geçmiştir.

Aristoteles bilgiyi nasıl değerlendirmektedir?

Aristoteles’te bilgiyi mutlak ve evrensel olarak tanımlamaktadır. Ona göre her şeyin ancak ilk nedenini bildiğimizi düşündüğümüzde, onu bildiğimizi söylediğimize göre bilmek, ilk nedenleri bilmektir. Bir şeyin ilk nedenini bilmek tikel bilgisi değil tümel bilgisidir. Bu anlamda bilgi tümellerin bilgisidir.

Yeniçağda bilgiye bakışta nasıl bir değişim olmuştur?

Yeniçağın bilgi anlayışı doğa bilimiyle sınırlı kalmış, bilgiyi tarihsel, toplumsal, kültürel gerçeklikten soyutlayarak tanımlamıştır.

G. Vico’ ya göre doğa ile bilgi arasında nasıl bir ilişki vardır?

G. Vico’ya göre, doğa bilgimizin nesnesi olamaz. Çünkü ona göre insan, nesnelerin doğası hakkında gerçek nedenleri bilemez, insan ancak kendi yapıp etmelerinin ürünü olan tarihi, toplumu kendisine bilgi nesnesi edinebilir.

Dilthey yaşam dünyası kavramıyla neyi ifade etmektedir?

Dilthey’e göre “yaşam dünyası” insanlara özgü inanç, eğilim, değer, norm, idea gibi kuralların tümü yani toplumsal gerçekliğin bir ifadesidir. Bilgi bu toplumsal gerçeklikte ortaya çıkmaktadır.

Tin nedir?

Tin, bilinç yaşantılarının ya da durumlarının, kişinin benliğini oluşturduğunu varsayan düşünsel, duyumsal ve etik yetilerin bütününe verilen ad için kullanılmaktadır.

Bilgi sosyolojisinin kurucuları kimlerdir?

Bilgi sosyolojisinin kurucuları; W. Jerusalem, E. Durkheim ve L. Levy-Bruhl’dur.

Mannheim’a göre bilgiyi oluşturan nedir?

Mannheim’a göre bilgiyi oluşturan sosyal koşullardır. Bilim adamının en derin sezgisinin altında bile grubun ya da toplumun kolektif tecrübeleri bulunmaktadır.

Hartmann’a göre gerçek dünya nedir?

Hartmann’a göre gerçek dünya birlikli bir oluş değil, ayrışık, bir cinsten olmayan, katmanlardan kurulmuş bir yapıdır.

Hartmann’a göre gerçek dünyayı oluşturan katmanlar nelerdir?

Hartmannn’a göre gerçek dünyayı oluşturan dört katman bulunmaktadır: • Anaorganik katman, • Organik katman, • Ruhlu varlıkların oluşturduğu katman, • Bilinçli varlıkların oluşturduğu tinsel katman.

Hartmann’a göre anorganik katman nelerden oluşur?

Anorganik katman cansız nesnelerden oluşur.

Hartmann’a göre organik katman nelerden oluşur?

Organik katman canlı varlıklardan oluşur. Bu katman ile biyoloji ilgilenir.

Hartmann’a göre ruhlu varlıkların oluşturduğu katmanla hangi bilim dalı ilgilenir?

Hartmann’a göre ruhlu varlıkların oluşturduğu katmanla ruhbilimi ilgilenir.

Hartmann’a göre bilinçli varlıkların oluşturduğu tinsel katman hangi bilim dalının ilgi alanına girer?

Hartmann’a göre bilinçli varlıkların oluşturduğu tinsel katmanla kültür felsefesi ilgilenir.

Hartmann’ın ortaya koyduğu gerçek dünyayı oluşturan katmanlar arasında nasıl bir ilişki bulunmaktadır?

Hartmann’a göre, bu katmanlar içiçe geçmiş değillerdir ancak, birbiri üzerine bir evin katları gibi sıralanmışlardır. Birinci katmanın dördüncü katmana ihtiyacı yoktur ancak, dördüncü katmanın zeminde duran katmana ihtiyacı vardır. Bu yönüyle kültürün içerisine girdiği son katman, diğer bütün katmanları içinde alır. Böylece kültür, hem maddi, hem ruhsal, hem de tinsel olarak en özgür olandır. Bilgi bu son katmanda insanın bilgisi olarak ortaya çıkmaktadır. Hartmann bilginin öznesi olarak bilinci ele alır ama o bilgiyi sadece bilinçle sınırlamaz, bilincin karşısında duran, kendisini aşmasını isteyen bir dış dünya, bilinen nesne olarak ortaya çıkar.

Sorokin kültürü nasıl tanımlanmaktadır?

Sorokin’e göre kültür, anlamların, değerlerin ve kuralların nesneleşmesinin taşıyıcıları olarak kullanılan biyolojik, fizik nesne ve enerjilerin toplamından oluşur.

Sorokin’in kültür tanımına göre kültür hangi düzeylerden oluşur?

Sorokin’in tanımına göre kültür; • Maddi kültür, • Davranışsal kültür ve • İdeolojik kültür düzeylerinden oluşur.

Sorokin’e göre kültürün düzeyleri arasında nasıl bir ilişki vardır?

İdeolojik kültür, bireylerin ya da grupların sahip oldukları anlamların değerlerin, kuralların tümüdür. Davranışsal kültür anlamlı eylemlerin tümünü kapsar. Maddi kültürse, ideolojik kültürlerin dışlaştığı, katılaştığı ve toplumsallaştığı bütün öteki taşıyıcıların maddi, biyolojik şeylerin ve enerjilerin toplamıdır.

Gurvitch’e göre kültürün katmanları arasında nasıl bir ilişki vardır?

Gurvitch birbirlerinden farklı olsalar da birbirleriyle karşılıklı etki halinde olan on ayrı katmandan bahseder. Bunlar temelde toplumsal gerçeğin tabakalarıdır. Ancak kültür de bu tabakalardan birinin altına girdiği için, onun da katmanları olarak kabul edilebilir. Gurvitch’e göre bu katmanlar sabit ve mutlak olmayıp, hareket halinde dinamik bir karaktere sahiplerdir.

Gurvitch’e göre kültür hangi katmanlardan oluşur?

Gurvitch’e göre kültür dıştan içe doğru şu on katmandan oluşur. Bunlar; • Ekolojik ve morfolojik yüzey, • Toplumsal örgütler ya da örgütlenmiş üst yapıların oluşturduğu tabaka, • Toplumsal örnekler, • Örgütlenmiş üstyapıların dışında kalan ve belli bir düzenliliğe sahip kolektif davranışlar, • Toplumsal rollerin atkıları, • Toplumsal tutumlar, • Toplumsal simgeler, • Yaratıcı ve yenileştirici kolektif davranışlar, • Toplumsal fikir ve değerler, • Toplumsal zihinsel haller ve psişik edimler olarak ifade edilir.

Ekolojik ve morfolojik yüzeyin özellikleri nelerdir?

Doğal ve teknik ortam olan bu tabaka toplumsal olguların demografik ve coğrafi temelini oluşturur. Maddi bir nitelik gösteren bu tabaka insan etkinliklerine sahne olduğu için toplumsaldır.

Kültür katmanlarından olan toplumsal örnekler neyi ifade eder?

Kültür katmanlarından olan toplumsal örnekler az çok standartlaşmış ve beklenen kolektif davranışlardır. Örneğin; giyim tarzı, terbiye kuralları, yemek tarzı, eğitim vb.

Kültür katmanlarından olan örgütlenmiş üstyapıların dışında kalan ve belli bir düzenliliğe sahip kolektif davranışlar ile toplumsal örnekler arasında nasıl bir ilişki vardır?

Örgütlenmiş üstyapıların dışında kalan ve belli bir düzenliliğe sahip kolektif davranışlar, toplumsal örneklerden sonra yer alırlar ve aynı zamanda toplumsal örneklerin gerçekleşmesine hizmet ederler. Örneğin; hukuki ve idari usuller vb. gibi.

Kültür katmanlarından olan toplumsal rollerin atkılarının özelliği nedir?

Belirli toplumsal çerçevelere bağlı olarak oluşan bu tabaka örgütlenmiş üstyapıların dışında kalan ve belli bir düzenliliğe sahip kolektif davranışlarla kolektif tutumlar arasında yer alır. Bu katman toplumsal yapıların ve çerçevelerin yeniden yaratılmasında etkili olur.

Gurvitch’e göre, toplumsal tutumların nasıl bir işlevi vardır?

Gurvitch’e göre, toplumsal tutumlar zümreleri, grupları sınıfları ve toplumları belli bir yönde, belli bir şekilde tepki göstermeye iten eğilimlerdir. Bu eğilimler, bir yandan toplumsal rollere, bir yandan da toplumsal simgelere bağlı olarak şekil bulurlar.

Kültürün katmanlarından olan yaratıcı ve yenileştirici kolektif davranışlar nasıl oluşur ve ne tür rolleri vardır?

Davranışlarda beklenmeyen, önceden kestirilemeyen öğeler en yüksek noktaya eriştiklerinde, yaratıcı ve yenileştirici olurlar. Bu tür toplumsal davranışlar var olan toplumsal düzeni sarsmaya, parçalamaya ve devirmeye yönelen davranışlardır. Örneğin; savaş ve devrim zamanında rastlanan davranışların büyük bir kısmı bu tür davranışlardır.

Gurvitch’e göre toplumsal fikir ve değerler ile toplumsal tutum ve davranışlar arasında nasıl bir ilişki bulunmaktadır?

Gurvitch’e göre her türlü toplumsal tutum ve davranışların ardında, daima toplumsal fikir ve değerler dünyası bulunur. Fakat tutum ve davranışlar olmadan bu fikir ve değerleri anlamak mümkün değildir.

Kültürün öğeleri nelerdir?

Kültürün dokuz tane öğesi bulunmaktadır: • Demografik taban, • Dil, • Ekonomi, • Bilim ve teknik, • Tarih, • Din, • Sanat, • Devlet ve siyaset, • Felsefe.

Bilgi türleri nelerdir?

Bilgi türleri şunlardır: • Dış dünyanın algısal bilgisi, • Toplum, grup, biz, başkası bilgisi, • Sağduyu bilgisi, • Gündelik bilgi, • Teknik bilgi, • Politik bilgi, • Bilimsel bilgi, • Felsefi bilgi, • Sanatsal bilgi, • Dinsel bilgi.

Dış dünyanın algısal birliği ne tür bir bilgidir?

Bu bilgi, dış dünya olay ve hayallerini, belli bir zaman ve belli bir mekân içinde ortaya koymaya çalışır. Dış dünya bilgisi toplumsal yapılara göre bilgi hiyerarşisinde değişik yerlerde olabilir.

Gurvitch’e göre sosyal ortam ile toplum, grup, biz, başkası bilgisi arasında nasıl bir ilişki vardır?

Gurvitch’e göre, hiçbir sosyal ortam bu bilgi tipi olmadan anlaşılamaz. Zira bu bilgi sosyal ortamı meydana getiren bir bilgidir. Yani bilgiyle sosyal gerçeklik arasındaki ilişkinin tek yönlü değildir. Toplumsal gerçeklik kendi başına üretilen ve iletilen, anlamı bu iletişim sistemleri içinde ve aracılığıyla oluşturulan bir şey olduğunu belirtmektedir.

Gurvitch’e göre teknik bilgi nasıl ortaya çıkar?

Gurvitch’e göre teknik bilgi, bireylerin dünyaya egemen olma arzusundan ortaya çıkar.

Gurvitch’e göre bilgi türlerini oluşturan bilgi şekilleri nelerdir?

Gurvitch’e göre, bilgi türleri ağırlıkları değişen ikili beş bilgi şeklinden oluşmaktadır: • Mistik bilgi ve rasyonel bilgi, • Ampirik bilgi ve kavramsal bilgi, • Pozitif bilgi ve spekülatif bilgi, • Simgesel bilgi ve gerçek bilgi, • Bireysel bilgi ve kolektif bilgi.

Mistik bilgi ile rasyonel bilgi arasındaki farklılıklar nelerdir?

Mistik bilgiyle rasyonel bilgi arasındaki ayrım onların doğrulanma olanaklarıyla ilgilidir. Mistik bilgi doğrulama olanağından yoksunken akla dayanan rasyonel bilgi, doğrulanabilir ya da yanlışlanabilir. Mistik bilgi daha çok ilkel toplumlarda ağır basarken toplumların gelişmesi ve doğaya egemen olmasıyla rasyonel bilgi ağır basmaya başlamıştır.

Ampirik bilgiyi kavramsal bilgiden ayıran özellikler nelerdir?

Dış dünyanın algılanmasıyla oluşan bilginin şekli ampirik iken, kavramlar kullanarak bilgiyi şekillendirense kavramsal bilgidir. Felsefi bilgi, politik bilgi daha çok kavramsal bilgiyken; gündelik bilgi ampirik bilgidir.

Pozitif bilgi ile spekülatif bilgi arasında nasıl bir farklılık vardır?

Pozitif bilgiyle spekülatif bilgi arasındaki fark daha çok bilginin olgulara dayanıp dayanmasıyla ilgilidir. Pozitif bilgi olgulara dayanırken spekülatif bilgi olgusal değil varsayımsal, hayal gücüne dayalı yani kurgusal olabilir. Aslında çoğu kez pozitif bilgi spekülatif bilgiye dayalı olarak ortaya çıkmıştır. Pozitif olarak adlandırılabilecek bilimsel bilgide ve teknik bilgide de spekülatif faktörün önemi büyüktür.

Simgesel bilgi ile gerçek bilgi birbirinden hangi açılardan ayrılır?

Simgesel bilgi, simgelerle dolaylı olarak ifade edilen bilgi iken gerçek bilgi dolaysız ifade edilen bilgi şeklidir. Örneğin; matematiksel bilgi simgesel iken, teknik bilgi, gerçek bilgiyi ifade eder.

Bireysel bilgi ve kolektif bilgi arasında nasıl bir ilişki bulunmaktadır?

Her bilgi türünün içerisinde hem bireysel, hem de kolektif öğeler yer alır ama bu öğelerin ağırlığına göre bireysel ve kolektif olarak adlandırılırlar. Örneğin; gündelik bilgi daha çok kolektif bir nitelik taşırken teknik ve bilimsel bilgi bireysel kalabilir.

Bilgi türleri arasında kaç dereceli bir sınıflama vardır?

Bilgi türleri ve şekilleri arasındaki farklı dereceler de incelenmesi gereken önemli bir konudur. Bu derecelendirme bilgi türlerinin oluşum sırasını içeren kronolojik bir derecelendirmedir. Buna göre bilgi türleri arasında; • Birinci dereceden bilgi, • İkinci dereceden bilgi, • Üçüncü dereceden bilgi ve • Dördüncü dereceden bilgi olmak üzere dört dereceli bir sınıflandırma yapılır.

Birinci dereceden bilgi ne anlama gelmektedir?

Birinci dereceden bilgi diğer bilgi türlerine temel olan, dış dünyanın algısal bilgisidir. Olgunlaşmamış bir bilgi olarak da nitelendirilebilirler ancak bu bilgi olmaksızın hiçbir bilgi türü de oluşamaz.

İkinci dereceden bilgi ne anlama gelmektedir?

İkinci dereceden bilgi tikelin bütünlüğünü sağlayan başka bir bilgi aracı olan bir iç his olan sağduyu bilgisini oluşturur. Sağduyu bilgisi algısal bilgiden sonra gelir ve diğer bilgi türleri için de zorunludur.

Üçüncü dereceden bilgi ne anlama gelmektedir?

Üçüncü dereceden bilgi ise tecrübeye dayanan gündelik bilgidir. Ampirik bilgi olan gündelik bilgi insanın şimdiki varlığı için çok güçlü bir kanıt oluşturur. Gündelik bilgi daha geniş bilgiye açılan en önemli hatta tek kapı olarak nitelenir.

Dördüncü dereceden bilgi ne anlama gelmektedir?

Dördüncü dereceden bilgiye göre gündelik bilgiden daha kesin daha mükemmel, daha üst derecede duran bilgiler vardır. Sanatsal, bilimsel, felsefi bilgiyi kapsayan bu bilgiyi evrensel bilgi olarak en üst düzey bilgi olarak görmek mümkündür. Aristoteles’e göre sadece insan bu bilgiye sahiptir. Gündelik bilginin aşılmasıyla, onun veremediği kesinliği ve bütünlüğü veren, nedensel bağlantıları açıklayabilen bu evrensel bilgiler bütün tikellere uygulanabilir.

Sorokin’in ortaya koyduğu kültür üst sistemleri nelerdir?

Sorokin üç tane kültür üst sisteminden söz eder: • Birincisi duyumsal üst sistem, • İkincisi duyum-üstü ve akıl-üstü bir Tanrı, • Üçüncüsü ülkücü üst sistemdir.

Sorokin kültür üst sistemlerini toplumlara göre nasıl sınıflandırmıştır?

Sorokin kültür üst sistemlerini toplumlara göre sınıflandırmıştır. Ona göre, ilk Çağ kültürü ülkücü bir sistemken, Ortaçağ Avrupa kültüründe de düşünsel üst sistem egemendir. On altıncı yüzyıldan itibarense artık duyumsal üst sistem egemendir.

Gurvitch’in toplumları kaç tipe ayırır?

Gurvitch toplumları on tipe ayırır: • Eski Mısır ve Hitit Krallığı gibi teolojik ve karizmatik bünyeli toplumlar, • Roma’nın ilk devirleri gibi patriarkal toplumlar, • Ortaçağ Batı Avrupası gibi Feodal toplumlar, • Antik siteler gibi Kent-Devletleri’nin egemen olduğu toplumlar, • XVII ve XVIII’inci yüzyıl Avrupası gibi kapitalizmin doğmasına yol açan toplumlar, • Demokratik-liberal toplumlar, • Örgütlenmiş ve güdümlü kapitalist toplumlar, • Tekno-Bürokratik temele dayanan Faşist toplumlar, • Kolektivist Devletçilik ilkelerine dayanan planlı toplumlar, • Çokçu kolektivist devletçilik ilkelerine dayanan planlı toplumlar.

Teolojik ve karizmatik bünyeli toplumlar nasıldır?

Teolojik-Karizmatik Bünyeli toplumlar devletkilise otoritesinin egemen olduğu toplumlardır. Bu tip toplumlarının en belirgin örneklerine Eski Mısır’da rastlanmaktadır.

Teolojik ve karizmatik bünyeli toplumlarda bilgi türlerine verilen öneme göre nasıl bir derecelendirme yapılabilir?

İlgili toplumlarda bilgi türleri önem sıralarına göre şöyle bir sıralama yapılabilir: • Teknik bilgi, • Dış dünyanın algısal bilgisi, • Politik bilgi, • Gündelik bilgi, • Bilimsel bilgi.

Teolojik ve karizmatik bünyeli toplumlarda teknik bilgiye verilen önem nasıldır?

Teknik bilgiyi tanrı-krallar karizmatik niteliklerini güçlendirmek için kullanırlar.

Dış dünyanın algısal bilgisi teolojik ve karizmatik bünyeli toplantılarda ne derecede önemlidir?

Dinsel ve mitolojik bilgiyi içine alan bilgi türü olan dış dünyanın algısal bilgisi, bu toplumlarda ikinci derecede önemlidir. Toplumsal yaşamın örgütlenmesinde bu bilginin önemi büyüktür.

Teolojik ve karizmatik bünyeli toplumlarda politik bilgi daha çok kimler tarafından kullanılmıştır?

Bu bilgi daha çok karizmatik liderin çevresini oluşturan idareciler, askerler arasında gelişmiştir.

Teolojik ve karizmatik bünyeli toplumlarda bilimsel bilginin yeri nedir?

Bu toplumlarda bilimsel bilgi çok sınırlı bir grubun tekelinde olup, geri kalan kesim için önemli sayılmamaktadır.

Gurvitch’e göre örgütlenmiş ve güdümlü kapitalist toplumlar ne tür toplumlardır?

Gurvitch’e göre Örgütlenmiş ve Güdümlü Kapitalist Bünyeli toplumlar; • Birleşik Amerika, • Almanya, • Fransa, • İngiltere, • İtalya ve • Japonya gibi kapitalizmin egemen olduğu çağdaş toplumlardır. Bu toplumlarda teknikleşme yalnızca bilgiler sistemini değil, aynı zamanda, bütün insan ilişkilerini de etkilemektedir.

Örgütlenmiş ve güdümlü kapitalist toplumlarda bilgi türlerine verilen öneme göre nasıl bir derecelendirme yapılabilir?

Bu toplumlarda bilgi türleri önem sıralarına göre şöyle bir sıralama yapılabilir: • Teknik bilgi, • Politik bilgi, • Dış dünyanın algısal bilgisi, • Felsefi bilgi, • Bilimsel bilgi.

Örgütlenmiş ve güdümlü kapitalist toplumlarda teknik bilgiye verilen önem nasıldır?

Bu tip toplumlarda öncelikli olarak teknik bilgi yer alır. Bu bilgi diğer bilgi türlerinin etkilemiş ve gelişmelerinde önemli rol oynamıştır.

Epistemoloji'nin konu alanı nedir

Epistemoloji, bilgi felsefesi anlamına gelip, bilginin ne olduğu, kaynağı,
mümkünlüğü sorusuyla ilgilenirken bilgi sosyolojisi, bilginin sosyal yorumuyla
meşgul olur.

Sofistler’in bu bilgi anlayışını nasıl açıklarsınız?

İnsanın herşeyin ölçüsü olduğu, yani bilginin insandan yola çıkılarak açıklanmaya çalışıldığı bir bilgi anlayışı hâkimdir. İnsan-merkezcilik olarak nitelediğimiz bu anlayış Sofistler’in sadece bilgi değil, varlık görüşünü de belirtir.

Platon’un bilgi anlayışını, Sofistler'in bilgi anlayışından ayıran nokta nedir?

Platon’un bilgi anlayışı, Sofistler’in aksine zaten önceden var olan bilgiye dayanır. Ancak bu bilgi ruhta saklı bulunduğu için hatırlanması gerekir. Bu bilgi anlayışı “Bilgi, zaten önceden bilinen bir şeyin anımsanmasıdır” (Platon, Menon: 81c-d)

Ortaçağın bilgi anlayışını nasıl açıklarsınız?

Ortaçağa gelindiğinde, bu bilgi tanımına teolojik yoldan ulaşılmaya çalışılmaktadır. imanla aklı yani imanla bilgiyi uzlaştırma olarak tanımlanan Skolastik düşünce, belli sınırlar ve ilkeler içinde düşünmektedir. Kilisenin ileri sürdüğü dogmalar, felsefe ve bilgi açısından yorumlanarak dinsel-bilimsel bir sistem haline getirilmiştir (Hilav, 2009: 110)

Yeniçağın bilgi anlayışıyla ilgili ne söylenebilir?

Yeniçağın bilgi anlayışı doğa bilimiyle sınırlı kalmış, bilgiyi tarihsel, toplumsal, kültürel gerçeklikten soyutlayarak tanımlamıştır.

Tinsel-tarihsel-kültürel temelli bir bilgi kuramı ne zaman ortaya çıkmıştır?

Onsekizinci yüzyılda G.Vico ile başlamıştır. On dokuzuncu ve yirminci yüzyılda D.G. Herder ve Alman Tarih okuluyla devam etmiştir. W.Dilthey ile doruk noktasına ulaşmıştır.

Tin kavramı nedir?

Tin kavramı, bilinç yaşantılarının ya da durumlarının, kişinin benliğini oluşturduğunu varsayan düşünsel, duyumsal ve etik yetilerin bütününe verilen ad için kullanılmaktadır.

Nicoloi Hartmann kültürü nasıl ele almıştır?

Hartmann’a göre gerçek dünya birlikli bir oluş değil, ayrışık, bir cinsten olmayan, katmanlardan kurulmuş bir yapıdır. Hartmann bu yapıyı dört katmana ayırır.
1. Anorganik katman: Cansız nesnelerden oluşur. Bu katmanla fizik ilgilenir.
2. Organik katman: Canlı varlıklardan oluşur. Bu katmanla biyoloji ilgilenir.
3. Ruhlu varlıkların oluşturduğu katman: Bu katmanla ruhbilimi ilgilenir.
4. Bilinçli varlıkların oluşturduğu tinsel katman: Bu katmanla kültür felsefesi ilgilenir

Bilgi Türleri kaça ayrılır?

Bilgi Türleri
1. Dış Dünyanın algısal
bilgisi
2. Toplum, Grup,Biz,
Başkası Bilgisi
3. Sağduyu bilgisi
4. Gündelik bilgi
5. Teknik bilgi
6. Politik bilgi
7. Bilimsel bilgi
8. Felsefi Bilgi
9. Sanatsal bilgi
10.Dinsel Bilgi

Gurvitch’e göre mistik bilgi ve rasyonel bilgiyi nasıl açıklarsınız?

Mistik bilgiyle rasyonel bilgi arasındaki ayrım onların doğrulanma olanaklarıyla ilgilidir. Mistik bilgi doğrulama olanağından yoksunken akla dayanan rasyonel bilgi, doğrulanabilir ya da yanlışlanabilir. Mistik bilgi daha çok ilkel toplumlarda ağır basarken toplumların gelişmesi ve do¤aya egemen olmasıyla rasyonel bilgi ağır basmaya başlamıştır.

Kronolojik derecelendirme nedir?

Kronolojik derecelendirme, bilgilerin oluşumunun zamansal olarak önceliği ve
sonralığı, yani birbirlerine temel olup olmamalarıyla ilgilidir.

Dış dünyanın algısal bilgisi hangi tür bilgidir*

Dış  dünyanın algısal bilgisi birincil bilgidir, temel ve zorunlu olarak karşmıza çıkar.

Sağduyu bilgisi hangi tür bir bilgidir? 

Sağduyu bilgisi dış dünyanın algısal bilgisinden sonra geldiği için ikincil bir bilgi olup, diğer bilgi türleri için de zorunludur.

3.dereceden bilgi ile demek istenen nedir?

Bir üst bilgi derecesiyse tecrübeye dayanan gündelik bilgidir. Aslında ampirik bilgi olarak da düşünülebilir. Ampirik bilgi olan gündelik bilgi aslında yaşamsal bir bilgi türüdür. Zira insanın şimdiki varlığı için çok güçlü bir kanıt oluşturur. Bu anlamda da en insani, en ortak, en kolay ulaşılabilir bilgi olarak karşımıza çıkar.

Comte'nin bilgi sistemleri ve toplumlarına ilişkin görüşünü nasıl açıklarsınız?

Comte (1798-1857)’a göre, toplumsal yap› tipleriyle bilgi arasında sıkı
bir ilişki bulunmaktadır. Dinbilimsel toplumda dini bilgi daha önemli yerdeyken,
pozitif toplumdaysa pozitif bilgi ön plana çıkmaktadır.

Sorokin'in söz ettiği kültür üst sistemleri nelerdir?

Sorokin bize üç tane kültür üst sisteminden sözeder (Sorokin, 1997: 244-
245). Birincisi duyumsal üst sistem, ikincisi duyum-üstü ve akıl-üstü bir Tanrı, üçüncüsü ülkücü üst sistemdir. Sorokin bu sistemleri toplumlara göre sınıflandırmıştır.

Teolojik ve Karizmatik Bünyeli toplumlara nasıl örnek verirsiniz?

Bu toplumlar devlet-kilise otoritesinin egemen olduğu toplumlardır. Devlet ve din görevlisinin yetkileri iç içe geçmiştir ve bu yetkilerin toplandığı karizmatik bir lider vardır. Bu tip toplumlarının en belirgin örneklerine Eski Mısır’da rastlanmaktadır. Babilliler, Asurlular, Persler, Çinliler bu tipte toplumlar olarak kabul edilebilirler.

Örgütlenmiş ve Güdümlü Kapitalist Bünyeli toplumları örnekleyerek nasıl anlatırsınız?

Gurvitch’e göre bu toplum tipi kapitalizmin egemen olduğu çağdaş toplumların en önemlileri olan Birleşik Amerika, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya ve
Japonya’dır. Başka bir deyişle endüstrileşmiş toplum tipini tarif eder bu tanım.

Teolojik-Karizmatik Bünyeli toplumlarda teknik bilginin önem sırası nedir?

Teknik bilgi bu toplumda  bilgi hiyerarşisinin en üstünde yer alır.Tanrı-krallar bu bilgiyi karizmatik niteliklerini güçlendirmek için kullanırlar.

Politik bilgi örgütlenmiş ve güdümlü kapitalist bünyeli toplumlarda ne kadar önemlidir?

Politik bilgi, her ne kadar teknik bilginin etkisinde kalsa da politik bilgi
aynı zamanda teknik bilgiye yön vermesi açısından büyük bir önem taşımaktadır.