Ekonomi Sosyolojisi Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Ekonomi Sosyolojisinin Kurumsal Temelleri

1. Soru

Ekonomi sosyolojisinde kullanılan metodolojik unsurlar, her iki alandan yansıyan etkilerin özelliklerini taşır. Bu konu ile ilgili sorunlar nelerdir?

Cevap

İlgili sorunlar şunlardır: • Toplumsal bütün farklı düzeylerde analiz edilebilir, • Araştırmalar, statik ve dinamik analizler şeklinde yapılabilir, • Analiz araçları olarak modeller ve tipolojik sınıflamalar yapılabilir, • Ekonomi sosyolojisinde aksiyomatik yöntem kullanılabilir ve • Ekonomi sosyolojisinde, bilimsel yasa ve kurallar mutlaklık içermez.


2. Soru

Bilimsel açıklama uğraşının kendi evrim süreci içinde yaşadığı iki büyük sıçrama nedir?

Cevap

Bilimsel açıklama uğraşı, kendi evrim süreci içinde iki büyük sıçrama yaşadı: • İlki, görünür doğanın, makine modeline benzer biçimde, “mekanik ilişkilere” dayalı olarak işlediğine ilişkin Newtongil Paradigma olarak şekillendi. • İkincisi ise, görünmez doğanın, örneğin atom altındaki parçacık ilişkilerinin dinamik ve çoklu etkileşim içinde açıklamasını getiren yeni bir yaklaşım olarak 20. yüzyılın ilk çeyreğinde şekillendi. Bu iki gelişme bilimde iki büyük devrimdir. 20. yüzyılın ilk çeyreğinde düşünsel olarak şekillenen ve bilimde ikinci büyük devrim olan kuantum yaklaşımı ise; süreç içinde yarattığı teknolojilerle, aynı yüzyılın son çeyreğinde insanlığı ve toplumları Bilgi Toplumu (Knowledge Society) olma sürecine yönlendirdi.


3. Soru

Ekonomi sosyolojisinin analiz düzeyleri nelerdir?

Cevap

İlgili düzeyler şunlardır: • Bireysel (kişisel) düzey, • Etkileşim düzeyi, • Örgütsel düzey, • Kurumsal düzey, • Toplumsal düzey, • Küresel düzey.


4. Soru

Geleneksel ekonomi ve ekonomi sosyolojisinin açıkladığı bağımlı ve bağımsız değişkenler nelerdir?

Cevap

Geleneksel ekonomide, malların üretim, bölüşüm, dağıtım ve tüketimine ilişkin miktar ve fiyatları (örneğin, mal fiyatları, üretim miktarları ve ücret düzeyleri) bağımlı, yani açıklanan değişkenlerdir. Burada malların arz, talep ve üretim miktarları ile fiyatların açıklanması öncelikli konudur. Ekonomi sosyolojisinde ise üretim, bölüşüm ve tüketim süreci içinde bulunan insanların gösterdikleri davranış ve davranışlardaki değişmeler, örneğin girişimci, işçi ve tüketici davranışları açıklanan değişkenlerdir. Burada, ekonomik süreç içindeki aktörlerin davranışlarının açıklanması öncelikli konudur. Geleneksel ekonomide, piyasa ilişkileri ve piyasa yapıları (tam rekabet, monopol ve oligopol gibi) bağımsız değişkenlerdir. Bunların belirlediği ilişki içinde arz ve talep miktarları ve üretim miktarları belirlenir. Ekonomi sosyolojisinde ise, psikolojik, kültürel ve sosyal yapı ve ortamlar bağımsız değişkenlerdir.


5. Soru

Kültürün yapıcı ve düzenleyici yönleri nelerdir?

Cevap

Düzenleyici kültür olarak norm, değer ve yerleşik kültürel alışkanlıkları gündeme getirirken; Yapıcı kültür olarak, kültürel kategoriler, amaca yönelik bilinçli faaliyetler ve yazılı kültür gibi konular gündeme getirildi.


6. Soru

Ekonomi sosyolojisinde bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki ilişkiler neden soyut-mekanik modeller kurmaya uygun değildir?

Cevap

Ekonomi sosyolojisinde, bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki ilişkiler, geleneksel ekonomide olduğu gibi soyut-mekanik modeller kurmaya her zaman uygun değildir. Toplumsal yaşamın karmaşık yapısı içinde yapılan analizler daha çok davranış tipolojileri oluşturma ve sınıflandırma (taxonomi) aşamasında kalır. Bu nedenle ekonomi sosyolojisinde değişkenler arasındaki ilişkiler genel geçerliliği olan yasalar şeklinde değil; empirik olay ve gözlemlerle yanlışlanmaya açık, kısmi ve geçici açıklama değeri olan tezler olarak ortaya konulur. Sosyo - ekonomik modeller oluşturulsa bile, bunlar sosyal ve empirik içerikli olarak kurulur.


7. Soru

Geleneksel ekonomi, ekonomi sosyolojisinden hangi konularda ayrılır?

Cevap

İlgili konular şunlardır: • Ekonomi teorisi, konuları kısmi açılardan ele alır ve gerçek bütünü kapsamaz. • Ekonomik modeller, gerçek olayları tasvir etmekte ve açıklamada yetersizdir. • Ekonomi teorisinin kısmi bilimsel bulguları, pratik sorunların çözümü için yetersizdir.


8. Soru

Schumpeter’in ekonomi sosyolojisine önemli katkıları nelerdir?

Cevap

Schumpeter’in ekonomi sosyolojisine üç önemli katkısı şunlardır: • Sosyologlar, sosyal sınıfları bir yaşam gerçeği olarak görür. Ekonomistler ise “şekli (formel) kategori” olarak görür. Oysa Schumpeter sosyolojik yaklaşımı benimseyerek girişimci sınıf analizini, burjuvazinin yükseliş ve çöküşüyle açıklar. • Schumpeter’in emperyalizmin doğasına (1919) ilişkin görüşü, onu kapitalizm öncesi ve kapitalizmden çok feodalizm kalıntısı irrasyonel bir düzen olarak yıkılmaya mahkûm görmesi şeklindedir. • “Vergi Devletinin Krizi” (1918) adlı kitabı ise Maliye Sosyolojisi dolayısı ile ekonomi sosyolojisine önemli bir katkı olup; devletin finansal gücünü onun ayrıcalıklı pozisyonuna dayalı faaliyetler olarak analiz eder.


9. Soru

Ekonomi sosyolojisi nedir?

Cevap

Ekonomi sosyolojisi; ekonomik olay, olgu ve ekonomik çıkarları, teknolojik öze dayalı sosyal örgütlenme ve ilişkiler ağı içinde ele alan bir bilimdir. Zira, ekonomik olay ve çıkar ilişkileri ile sosyal ilişkilerin oluştuğu ortamın şekillenişi, döneminin teknolojik süreçleri ile yakından ilgilidir.


10. Soru

Ekonomi sosyolojisindeki yasalar ve kuralar nelerdir?

Cevap

Teorik ekonominin yasaları, doğal bilimlerin mekanik yasaları gibi, zaman ve mekânla sınırlı olmayıp, her zaman ve her yerde geçerli genel yasalar olarak ifade edilirler. Bu sayede, bir ekonomik yasa, değişmez bir durum olarak, geleceğin öngörülmesinde kullanılır. Ancak sosyo-ekonomik sürece ilişkin yasalar, doğal mekanik yasalar gibi bir içeriğe sahip olamaz. Sosyo-ekonomik davranış yasaları, ekonomik sürecin doğal mekanik yasalarının ortaya koyduğu belirginlik içinde değildir ve ona uygun olarak çalışmaz. Bu sonuç, insan doğasından kaynaklandığı kadar, zaman ve mekân boyutlarının getirdiği farklılıklardan da kaynaklanır. Her bilimsel araştırma ancak belli bir zamanda ve belli bir mekânda gerçekleşir. Ayrıca sosyal yaşam dinamik bir süreç olduğu için, sürekli yeni değişkenler gündeme gelir ve eskileri önemini kaybeder.


11. Soru

Granovetter’ın ekonomik faaliyet tanımı nasıl açıklanabilir?

Cevap

Granovetter’e göre, “ekonomik faaliyetler, sosyal yapı ve ilişkiler içinde zaten sıkıca yurtlanmış (yani yerleşik veya gömülü = embeddedness) biçimde yer alır”. Yazara göre ekonomik faaliyetler süregelen sosyal ilişkiler içinde yurtlanmış (yerleşik) olarak içerilir. Bu yurtlanmayı sağlayan ağ-sistemidir (netwok). Bu nedenle, “yurtlanmışlık” konseptinin merkezi unsuru “sosyal ilişki ağları”dır.


12. Soru

Ekonomi bilimi ve ekonomi sosyolojisi arasındaki farklılıklar nelerdir?

Cevap

İlgili farlılıklar şunlardır: • Bu iki bilim dalının karar birimleri (aktörler) farklıdır. Ekonomi biliminin çıkış noktası, birey ve bireyciliktir. Ekonomi sosyolojisi ise; sosyal grup, kurum ve sosyal yapıyı merkezi unsur olarak ele alır. Ekonomi bilimi “metodolojik bireyciliği (methodological individualism) temel alırken; ekonomi sosyolojisinin bireyi, sosyal bütünü oluşturan interaktif etkileşimin bir parçasıdır. • Ekonomik faaliyetin tanım ve içeriği farklıdır. Geleneksel ekonomide karar birimlerinin tercihleri yalnızca ekonomik çıkarlarını maksimize etmeye yönelik, rasyonel davranışlar olarak ele alınır. Sosyolojik bakış açısından insanların ekonomik tercihlerinin, rasyonel, geleneksel, duygusal ve değer sistemlerine dayalı motiflerden kaynaklanır. • İki bilim dalının ekonomik faaliyetlere ilişkin kısıt ve kriterleri farklıdır. Geleneksel ekonominin analizlerindeki davranışlar, veri teknolojik düzeydeki kıt kaynak ve tüketici zevkleri ile sınırlı bir ortamda, bireysel kar ve fayda maksimizasyonuna yöneliktir. Sosyolojik analizlerde, bireysel davranışlar birbirini etkilediği gibi, farklı sosyal grup ve kurumsal yapılarda farklı davranışlar ortaya çıkar. • Her iki bilim dalında ekonominin toplum bütünü içindeki algılanışı farklıdır. Geleneksel ekonomide, “ekonomik olgu” pazardaki alış-veriş ilişkisi ile sınırlıdır. Buna karşın, ekonomi sosyolojisinde bütün bu olgular, ekonomik süreç, toplumsal bütünün organik bir parçası olarak ele alınır. • İki bilim dalında analiz amaçları farklıdır. Ekonomistler aşırı soyutlamalara dayalı, empirik içeriği olmayan formel (şekli) modeller geliştirme amacındadır.


13. Soru

Bourdieu yaklaşımının temel analiz araçları nelerdir?

Cevap

Bourdieu yaklaşımının dört temel analiz aracı; • Alan, • Sermaye, • Alışkanlık ve • Çıkardır.


14. Soru

Temel teknolojik süreç ve sosyal örgütlenme ilişkileri içinde ortaya çıkan ekonomik faaliyetin temel özellikleri nelerdir?

Cevap

İlgili ekonomik faaliyetin temel özellikleri şunlardır: • Ekonomik faaliyetin gerçekleşme biçimi insaninsan ilişkisine dayanır. • Her ekonomik faaliyet, bir sosyal ilişki ve örgütlenme biçimi olarak yansır. • Her ekonomik faaliyetin teknolojik temeli, doğaya egemen olma uğraşındaki insan ilişkilerini, yani insan-doğa ilişkisini yansıtır.


15. Soru

Ekonomi sosyolojisinin geleneksel ekonomiden en büyük farkı nedir?

Cevap

Geleneksel ekonomi teorisinin aksine, ekonomi sosyolojisinin araştırma konusu, güncel yaşamda fiilen ortaya çıkan, gözlenen (emprik) ekonomik olay ve süreçleri, sosyal ilişkiler, yani toplumsal boyut içinde incelemektedir.


16. Soru

Ekonomi sosyolojisindeki modeller nelerdir?

Cevap

Ekonomi sosyolojisine ilişkin araştırmalarda değişik araçlardan yararlanılır ve araştırma sonuçları bunlara göre ortaya konur. Modeller de bu araçlardan birisidir. Ancak modellerin oluşturulamadığı durumlarda tipolojik sınıflandırmalara gidilir. Modeller belli bir gerçeğin basite indirgenerek amaca uygun biçimde kurgulanmış biçimidir. Modeller, gerçeğin daha basit bir biçimde yeniden kurularak yorumlanması ve anlaşılmasına hizmet eden araçlardır. Reel modeller, sosyo-ekonomik gerçeğin, belli bir ölçekte küçültülerek yeniden kurgulanmış biçimidir. Model yapısının gerçek olaya uygunluğu, modelin testi ile sağlanacağı için, yanlışlamaya açık olarak kurgulanması gerekir. İdealdüşünsel modeller ise, belli bir gerçeğe yaklaşabilmek için temsili olarak kurulmuş modellerdir. Modeller, kullandığı analiz tekniğine göre statik veya dinamik olabilirler. Statik modelde yer alan bütün değişkenler aynı dönem ve tarihe ilişkindir. Dinamik modelde yer alan değişkenlerden bazıları farklı döneme ilişkindir ve belli değişkenlerin zaman içindeki akışını ortaya koyarlar.


17. Soru

Ekonomi sosyolojisinin incelediği konular nelerdir?

Cevap

Bilim dalının kurucuları olan Weber ve Durkheim, bu bilim dalının konusunu, “sosyolojik bakış açılarının ekonomik olgulara uygulanması” olarak görürler. Başka bir deyimle, sosyolojinin model, bakış açısı, değişken ve tercihlerinin; kıt mal ve hizmetlerin üretim, alışveriş (piyasa), bölüşüm ve tüketim faaliyetlerinin açıklamasında kullanılmasıdır. Sosyolojinin bakış açısı, toplumsal ilişki ve aktivitelere odaklanır. Bu nedenle, ekonomi sosyolojisinin analizlerinde, ekonomik faaliyet sürecindeki insanlar, sosyal gruplar, sosyal kurum ve yapılar ile sosyal değer, norm ve yaptırımların etkileşimi öne çıkar. Ekonomi Sosyolojisinin 1980 sonrası gelişiminde ise, sosyal ağlar (social networks), cinsiyet farklılıkları (kadın-erkek eşitliği / eşitsizliği) ve kültürel ortam ile ekonomik faaliyetin küreselleşmesi ağırlık kazanan yeni konular oldu.


18. Soru

Geleneksel ekonomi ile ekonomi sosyolojisi arasındaki ilişkiyi açıklayan görüşler nelerdir?

Cevap

İlgili görüşler şunlardır: • Ekonomi, sosyolojinin, dolayısıyla ekonomi sosyolojisinin bir alt dalıdır. • Ekonomi sosyolojisi, ekonomi bilimi için yardımcıdır; yani ekonominin bir alt dalıdır. • Ekonomi sosyolojisi, bağımsız bir bilim dalıdır.


19. Soru

Ekonomi sosyolojisi konularını nasıl inceler?

Cevap

Ekonomi sosyolojisi konularını düşünsel-soyutmodeller olarak incelemez; aksine gözlenen (empirik) olguları bizzat inceleme konusu yapar. Ekonomi teorisinin, soyut ve basite indirgenmiş düşünsel modellerinden, pratik sorunların çözümü için yeterli bilgi elde edilemeyince, bu bilimsel temelleri baz alan ekonomi politikaları da başarısız kalır. Örneğin, enflasyon ve işsizlik sorunu karşısında çoğu kez çaresiz ve çözümsüz kalınıyor. İşte bu noktada, ekonomi sosyolojisinin görevi, ekonomik olayları, ortaya çıktığı toplumsal süreç ve burada oluşan kurumsal yapı ve kalıplar içinde, ekonomik ve toplumsal alanların oluşturduğu karşılıklı ilişki ve sistem bütünselliği içinde araştırmaktır. Ekonomi sosyolojisi bu amaçla, sosyolojik araştırmaların kullandığı nitel ve nicel araştırma yöntemleri ile dil sistemini kullanarak analizlerini gerçekleştirir. Ekonomi biliminin konusunu oluşturan işletme ve diğer kurumlar nasıl sosyolojinin ilgi alanına giriyorsa; genel sosyolojinin konusunu oluşturan sosyal tabaka, sınıf, insan davranışları ve boş zaman gibi konular da ekonominin alanına girer. Ekonomi sosyolojisi, böylece genel sosyolojinin bilimsel bulgularına ihtiyaç duyar.


20. Soru

Ekonomi sosyolojisini genel sosyolojiden ayıran nokta nedir?

Cevap

Ekonomi sosyolojisi, ekonomik faaliyetin toplumsal temelleri ile toplumsal yaşamın ekonomik temellerinin açıklamasını vermeye çalışan bağımsız bir bilim dalıdır. Ekonomi sosyolojisi, sosyolojinin yöntem ve yaklaşımlarını ekonomiye; yani üretim, bölüşüm, mübadele ve tüketim alanlarına uygular. Böylece ekonomi sosyolojisini genel sosyolojiden ayıran nokta kullandıkları araştırma yöntemleri değil, özel ilgi alanlarıdır.


21. Soru

Ekonomik faaliyetlerin açıklanmasında yenilenen alanlar nelerdir?

Cevap

Yeni ekonomi sosyolojisinin, firma ve organizasyon teorisine getirdiği yeni boyut yenilenmenin bir diğer kaynağı oldu. Ekonomik faaliyetlerin açıklanmasında, firma yapısı, firmanın işbirliği bağlantıları ile firma içi ve firmanın çevresi ile olan etkileşim ağının analizlere dahil edilmesi yenilenen alanlarının başında geliyor.


22. Soru

Ekonomi sosyolojisinde değişkenler arasındaki ilişkiler nasıl ortaya konulur?

Cevap

Ekonomi sosyolojisinde değişkenler arasındaki ilişkiler, genel geçerliliği olan yasalar şeklinde değil; empirik olay ve gözlemlerle yanlışlanmaya açık, kısmi ve geçici açıklama değeri olan tezler olarak ortaya konulur.


23. Soru

Geleneksel ekonomi ile ekonomi sosyolojisi hakkındaki görüş farklılıkları nelerdir?

Cevap

Werner Sombart, Gerhard Weiser, Talcott Parsons ve Hans Albert gibi ekonomik alanı sosyal alanın bir parçası ve ekonomik araştırmaları da Genel Sosyoloji Biliminin bir alt dalı veya reel oluşumu olarak gördüler. Bu yazarlara göre, her ekonomik olay aynı zamanda sosyal bir olaydır. Kendi başına ekonomik bir olay yoktur. Ancak, sosyal olayın ekonomik yönleri vardır. Aksine Gottfreid Eisermann, Joseph A. Schumpeter ve Woledemar Koch gibi bazı yazarlar ise ekonomi sosyolojisini, ekonomi bilimine yardımcı olan, onun bir alt dalı konumundaki bir bilim dalı olarak gördüler. Ekonomi sosyolojisi, ekonomi teorilerinin geliştirilmesi için veri sağlayan yardımcı bir bilim dalı olabilir. Bu ayrım konusunda, Leopold von Wiese ekonomi teorisini, insaneşya ilişkisiyle; buna karşın ekonomi sosyolojisini insaninsan ilişkisiyle, özellikle de ekonomik yaşamını kazanma uğraşı içindeki insanlar arasındaki ilişkiler ile ilgili bir bilim dalı olarak görür. Ancak F. Fürstenberg’ e göre, bu ayrım zorunlu değildir. Zira ekonomik alanda ortaya çıkan insan eşya ilişkisinin de bir sosyal boyutu vardır ve bu sosyal boyutu da ekonomi sosyolojisinin konusu olarak görmek gerekir. Bu görüşlere karşın, çok geçmeden ekonomi sosyolojisinin, ekonomi ve sosyolojiden ayrı, kendine özgü (sui generis) bağımsız bir bilim dalı olduğu ileri sürüldü ve kabul gördü. Zira ekonomik yaşamın sosyal ve toplumsal yönüyle birlikte analizi bu bilim dalını doğurdu. Neil J. Smelser, Freidrich Fürestenberg, Anton Burghardt ve Granovetter gibi yazarlar bu görüştedir.


24. Soru

Ekonomi sosyolojisinde statik ve dinamik analizler nedir?

Cevap

Ekonomi sosyolojisi konularını ele alırken, konuya ya statik ya da dinamik açıdan bakar. Sosyoekonomik analizlerin (diğer yönleri yanında) iki temel yönü statik ve dinamik yönleridir. Ancak statik ve dinamik hem bir olgu, hem de bir analiz yöntemi olarak ortaya çıkar. Bir olgu olarak gördüğümüzde sosyo-ekonomik olay ve durum, zaman içinde bir değişme göstermiyorsa veya ilgili büyüklükler zaman akışı içinde hep aynı değerleri alıyorsa statik bir olgu ve durum vardır. Aksine zaman içinde değişiyor ve farklı değerler alıyorsa dinamik bir durum söz konusudur. Analiz yöntemi olarak gördüğümüzde, statik analiz, zaman boyutu dikkate alınmadan, sosyo-ekonomik olgunun belli bir andaki durumunu analiz eder. Dinamik analizde ise, olayların zaman içindeki akışı, yani süreç inceleme konusu olur.


25. Soru

Ekonomi sosyolojisinde liberal ve sosyalist akım nasıl açıklanabilir?

Cevap

Liberal akım, piyasa sisteminin unsurlarını veri olarak alıp, bundan sapan gelişmeleri düzeltmeye çalıştı. Sosyalist akım ise, toplumsal sorunların nedenini endüstri toplumunun yapısında aradı ve farklı bir yapılanma istedi. Sosyal muhafazakâr görüş ise, geleneksel toplum düzeni düşüncesine bağlı kaldı. Endüstri toplumunun sorunlarını toplumsal koşulların değişmesinin bir sonucu olarak değil, her zaman mutlak olan ahlak kurallarının bozulmasının bir sonucu olarak değerlendirdi.


26. Soru

Ekonomi sosyolojisinde tarihi-bireysel yaklaşımı nasıl açıklanabilir?

Cevap

Bir kez karşılaşılan tarihi olay, bütün yönleriyle birlikte ele alınırken, genel yasalar değil geçici ve kısmi hipotezler ileri sürülür. Ancak bu yaklaşımda da, gözlenen sosyal gerçekten uzaklaşmayacak düzeyde de olsa bir indirgemeci ve soyutlamacı tutuma yer verilir. Burada bir kere gözlenen bireysel olay analiz konusu olduğu için, bu yöntem de aynı zamanda tarihi-bireysel bir yaklaşım olarak ortaya çıkar. Burada karıştırılmaması gereken nokta şudur: İndirgemeci yaklaşımın metodsal bireyciliği, bir bireysel davranıştan (rasyonel davranan bir insandan) yola çıkarak oluşturulur. Sosyolojik yaklaşımın tarihi bireyciliği, bir kere gözlenen bir olaydan (bireysel olaydan) kaynaklanır. Bu iki yaklaşımın karıştırılmaması gerekir.


27. Soru

Bilim; evren, doğa ve toplumda ortaya çıkan olay ve olguların işleyiş ilişkilerini, mantıksal tutarlılık içinde “açıklama” görevini üstlenir. Bilimsel açıklama uğraşı, kendi evrim süreci içinde iki büyük sıçrama yaşadı. Bunlardan ilki, görünür doğanın, makine modeline benzer biçimde, “mekanik ilişkilere” dayalı olarak işlediğine ilişkin ne olarak şekillenmiştir?

Cevap

Newtongil Paradigma olarak şekillendi.


28. Soru

Ekonomi sosyolojisi, tam da ekonomi biliminin dışladığı konularla birlikte ekonomik olayları ne yapmaya yöneliktir?

Cevap

analiz etmeye yöneliktir


29. Soru

Ekonomik olay, olgu ve örgütlenme çıkarları, teknolojik öze dayalı sosyal ve ilişkiler ağı içinde ele alan bir bilim dalına ne ad verilir?

Cevap

Ekonomi sosyolojisi


30. Soru

Ekonomi sosyolojisi temel bir varsayımdan yola çıkar: Bütün ekonomik olaylar, özünde neyin yer aldığı bir sosyal ilişkiler sistemi oluşturur?

Cevap

teknolojik sürecin yer aldığı


31. Soru

Ekonomi sosyolojisi konularını düşünsel–soyutmodeller olarak incelemez; aksine hangi olguları bizzat inceleme konusu yapar?

Cevap

gözlenen (empirik) olguları


32. Soru

Ekonomi sosyolojisi, bağımsız bir bilim dalıdır. Ekonomi sosyolojisi, ekonomi bilimi için yardımcıdır; yani neyin bir alt dalıdır?

Cevap

ekonominin bir alt dalıdır.


33. Soru

Birbirinden uzaklaşan ekonomi bilimi ve genel sosyoloji arasında ortaya çıkan boşluk, kendine özgü bir bilim dalı olarak, neyin doğması ile dolduruldu?

Cevap

ekonomi sosyolojisinin doğması ile dolduruldu.


34. Soru

Ekonomi bilimi ve ekonomi sosyolojisinin neleri farklıdır?

Cevap

karar birimleri farklıdır.


35. Soru

Ekonomi biliminde ve ekonomi sosyolojisinde “ekonomik faaliyet”in neleri farklıdır?

Cevap

tanım ve içeriği farklıdır.


36. Soru

Ekonomi bilimi ve ekonomi sosyolojisinin hangi faaliyetlere ilişkin kısıt ve kriterleri farklıdır?

Cevap

ekonomik faaliyetlere ilişkin kısıt ve kriterleri farklıdır.


37. Soru

Geleneksel ekonomi teorisinin aksine, ekonomi sosyolojisinin araştırma konusu, güncel yaşamda fiilen ortaya çıkan, gözlenen (empirik) ekonomik olay ve süreçleri, sosyal ilişkiler, yani hangi boyut içinde incelemektir?

Cevap

toplumsal boyut içinde incelemektir.


38. Soru

Ekonomi sosyolojisinde, psikolojik, kültürel ve sosyal yap› ve ortamlar nasıl değişkenlerdir?

Cevap

bağımsız değişkenlerdir.


39. Soru

Bireysel davranışların sosyolojik açıklanmasında; Bireysel motif, ihtiyaç, tercih, tutum, davranış, durum ve ortam, öğrenme ve kişisel ne kavramları gündeme gelir?

Cevap

kişisel ekonomik kaynak kavramları gündeme gelir


40. Soru

Ne analizinde; karşılıklı çıkar, beklenti, iletişim, çatışma, empati, özdeşleşme, rol, algılama, alış-veriş, güç, tasvip kavramları gündeme gelir?

Cevap

Kişilerarası etkileşim analizinde


41. Soru

Ekonomi sosyolojisi analizlerinin toplumsal düzeye ilişkin görevi, toplumsal sistem bütünlüğü içinde ne ilkelerinin araştırılmasına yöneliktir?

Cevap

entegrasyon ilkelerinin araştırılmasına yöneliktir.


42. Soru

Ekonomi sosyolojisinde ideal (düşünsel) ve reel (gerçek) tip ayrımı özellikle hangi sosyolgdan beri yapıla gelmektedir?

Cevap

Max Weber’den beri yapıla gelmektedir.


43. Soru

 “Ekonomi sosyolojisi” kavramı ilk kez 1879’da kim tarafından kullanılmış ve Durkheim ve Weber’in çalışmalarında da benimsenmiştir?

Cevap

W.S. Jevons tarafından kullanılmıştır.


44. Soru

Kapitalizmin Gelişmesi (1912) adlı eserinde yenilikçi girişimcilik modeliyle, 1940 ve 1960’larda yenilenen rekabet teorisinin ve nihayet1980’lerden sonra şekillenen teknolojik gelişmelerle yaratılan bilgi toplumunun ve evrimci ekonominin ilk habercisi Avusturyalı iktisatçı ve siyaset bilimci kimdir?

Cevap

Joseph Alois Schumpeter


45. Soru

 “yurtlanmışlık” (=sıkıca yerleşiklik=embeddedness) sorunu (1985) üzerine makalesi ve “Yeni Ekonomi Sosyolojisi”nden söz etmesi, ekonomi sosyolojisine yeni bir başlangıç sağlamıştır diyen sosyolog kimdir?

Cevap

Mark Granovetter


46. Soru

Ekonomik ve kültürel faktörleri de dikkate alarak, kültürel ve yapısal mutlakçılık arasında bir orta yol bulmanın daha doğru olduğunu savundu diyen sosyolog kimdir?

Cevap

Zelizer


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v