Antropoloji Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Sanayi Öncesi Uyarlanma Ve Yaşam Tarzları: Avcı-Toplayıcılık Ve Tarım

1. Soru

Bitki ve hayvan evcilleştirmesi hangi dönemde ortaya çıkmıştır?

Cevap

Bitki ve hayvan evcilleştirmesinin ortaya çıktığı Neolitik döneme, yani günümüzden kabaca 10,000 yıl öncesine kadar bütün insanlar avcı-toplayıcı idiler.


2. Soru

Günümüzde  avcı-toplayıcı yaşam ve geçim tarzını özgün biçimde temsil edebilen tek topluluk hangisidir?

Cevap

Bugün avcı-toplayıcı yaşam ve geçim tarzını özgün biçimde temsil edebilen yegâne topluluk Güney Afrika (Botswana)’daki Kalahari Çölü’nde yaşayan !Kung San’lardır.


3. Soru

Biyolojik taşıma kapasitesi nedir?

Cevap

Biyolojik taşıma kapasitesi kavramı, belirli bir yaşam alanında (ekolojik eşikte), o çevrenin ekolojik koşullarının sunduğu olanaklarla, herhangi bir güçlük çekmeden yaşayabilecek en yüksek miktardaki canlı sayısını ifade eder, ayrıca bu yaşam alanının canlılara sağlayabileceği en yüksek yaşama olanağını da gösterir.


4. Soru

Kültürel besin listesi nedir?

Cevap

Kültürel besin listesi: Bir kültürün yenebilir saydığı beslenme ürünlerinin tamamıdır.


5. Soru

Avcı-toplayıcıların temel örgütlenme biçimine verilen ad nedir?

Cevap

Avcı-toplayıcıların temel örgütlenme biçimine takım adı verilir.


6. Soru

Sessiz ticaret hangi topluluklar arasında yapılmıştır?

Cevap

Sessiz ticaret, Batı Afrika’nın avcı-toplayıcı topluluklarından Mbuti Pigme’le riyle bahçeci komşuları Bantu’lar arasında yapılır.


7. Soru

Ticaret kardeşliği nedir?

Cevap

Bazı topluluklar arasında ticaret kardeşlikleri kurulur. Bu topluluklar karşılıklı olarak ellerindeki ürün fazlasını, yanında bazı armağanlarla birlikte kardeşlerine götürür ve karşılığında diğer topluluğun ürün fazlasını ve armağanlarını alarak dönerler. Burada değiş-tokuş edilen ürünlerin birbirine yakın değerde olmasına dikkat edilir.


8. Soru

Holosen devir hangi zaman aralığını kapsamaktadır?

Cevap

Holosen: Günümüzden 10 bin yıl önce başlayıp hâlâ devam eden jeolojik dönemdir.


9. Soru

Yerleşik köy hayatına geçişin ilk adımı hangi kültürlerde görülmektedir?

Cevap

Ortadoğu’daki Epipaleolitik kültürler yerleşik köy hayatına geçişin ilk adımıdır.


10. Soru

Epipaleolitik dönem nedir?

Cevap

Epipaleolitik dönem:

Neolitik dönemi hazırlayan ve günümüzden 12 ilâ 10 bin yıl öncesinde Ortadoğu bölgesinde ortaya çıkan kültürel gelişmeleri yansıtan dönemdir.


11. Soru

Tarımın ortaya çıktığı kültür çağına ne ad verilir?

Cevap

Kültür tarihçisi Gordon Childe, tarımın ortaya çıktığı kültür çağına atfen bu büyük değişime Neolitik Devrim adını verdi.


12. Soru

 Verimli Hilâl adı hangi bölgeye verilmiştir?

Cevap

Bu tabloya baktığımızda, aslında Filistin’den başlayarak Suriye’yi kat eden ve Türkiye sınırları içinde Güneydoğu Toroslara değen, oradan Kuzey Irak’a geçen ve Zagros Dağları’nın batı eteklerine yayılan bir Neolitikleşme ve tarıma geçiş alanından söz etmekteyiz. Bu alanın bir hilâl görünümünde olması ve tarıma geçişin bu hilâlin üzerindeki Neolitik köylerde gerçekleşmesi nedeniyle, bu bölgeye Verimli Hilâl adı verilmiştir.


13. Soru

İlk evcilleştirilen hayvan hangisidir?

Cevap

Ancak ilk evcilleştirilen hayvanın köpek olduğu bilinmektedir.


14. Soru

Göçebe-hayvancı geçim ve yaşam tarzı (pastoralizm) nedir?

Cevap

Göçebe-hayvancı geçim ve yaşam tarzı (pastoralizm), yukarıda söylendiği gibi, hayvan evcilleştirmesi temelli bir uyarlanmadır. Dolayısıyla yaşam biçimi tamamen üretimin temeli olan hay- vanların ihtiyaçlarına göre düzenlenmiştir.


15. Soru

Göçebe-hayvancı geçim ve yaşam tarzında, insanların temel üretim ve besin kaynağı olan hayvan sürüleriyle birlikte her zaman taze olan otlak ve ça- yırlara hareketine ne ad verilir?

Cevap

Bu geçim tarzında insanların temel üretim ve besin kaynağı olan hayvan sürüleriyle birlikte her zaman taze olan otlak ve ça- yırlara hareketi, yani transhümans, esastır.


16. Soru

İnsanların avcı-toplayıcılıktan tarıma geçtiklerinde ilk başvurdukları tarım yöntemi hangisidir?

Cevap

Bahçecilik (horticulture): Bu biçime çapa tarımı da denilmektedir. İnsanlar avcı-toplayıcılıktan tarıma geçtiklerinde ilk başvurdukları tarım yöntemi buydu.


17. Soru

Küçük ve düzensiz tarlaların söz konusu olduğu, ekilen üründen elde edilen verimin, yine o ekim işini yapan bir hanenin ihtiyaçlarını giderdiği ve artık değer yaratımı söz konusu olmadığı tarım türüne ne ad verilir?

Cevap

Geçimlik Tarla Tarımı: Bahçecilik uygulamalarının olanaklı olduğu coğraf- yaların dışında, bir kaba tarım yöntemi olarak geçimlik tarla tarımı yapıldığı görülmektedir. Geçimlik tarla tarımında küçük ve düzensiz tarlalar söz konusudur. Ekilen üründen elde edilen verim, yine o ekim işini yapan bir hanenin ihtiyaçlarını giderecek kadardır. Yani bu tarım biçiminde de artık değer yaratımı söz konusu değildir, sadece geçimlik üretim söz konusudur.


18. Soru

Kalkolitik dönem hangi zaman aralığını kapsamaktadır?

Cevap

Kalkolitik dönem: Neolitik dönemi izleyen ve aşağı yukarı İÖ. 5500 ilâ 3500 yılları arasında sürmüş olan, Tunç Çağı’nı hazırlayan ekonomik ve toplumsal gelişmelerin yaşandığı dönemdir.


19. Soru

Toprak sahibi olmayan, bir beyin ya da büyük toprak sahibinin toprağında, o toprakta üretim yapmak şartıyla yaşayan ve geçimini böylece temin eden köylü tipine verilen ad nedir?

Cevap

Serf: Toprak sahibi olmayan, bir beyin ya da büyük toprak sahibinin toprağında, o toprakta üretim yapmak şartıyla yaşayan ve geçimini böylece temin eden köylü tipidir.


20. Soru

Ortak bir atadan geldiğine inanan, ancak bu atayla bağlarını somut biçimde belirlemeyen ya da bireylerden ataya doğru somut bir soy çizgisi izleyemeyen akraba grubuna verilen ad nedir?

Cevap

Klan: Ortak bir atadan geldiğine inanan, ancak bu atayla bağlarını somut biçimde belirlemeyen ya da bireylerden ataya doğru somut bir soy çizgisi izleyemeyen akraba grubudur.


Güz Dönemi Ara Sınavı
7 Aralık 2024 Cumartesi
v