Radyo ve Televizyon Programcılığının Temel Kavramları Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Kaynak nedir?

Kaynak: Televizyonun iletişim biçimleri içerisinde kaynak kavramı çok anlamlı olarak kullanılabilir.
Genel anlamda kaynak kamu ya da ticari televizyon kanalına karşılık gelir. Daha dar anlamda ise bir
programın yapımcısı ya da yönetmeni, kimi durumlarda ise ekranda görülen konu uzmanları, farklı kişi ya da kurumlar da birer kaynak olarak görülebilir.

Yaratım nedir?

Yaratım: Bir fikrin, konunun, görüşün, olayın, gerçeğin televizyonun anlatım olanaklarını kullanarak
bir televizyon metnine dönüştürülmesidir.

İletim nedir?

İletim: Kaynaktan çıkan ses ve görüntü sinyallerinin elektronik olarak izlerkitleye ulaştırılmasıdır

İzlerkitle nedir?

İzlerkitle: Televizyon programının ulaştığı izleyici topluluğu olarak bilinir. Bu topluluk kimi zaman
özellikli, küçük bir grup olabilirken, kimi zaman geniş kitlesel özellikler gösterebilir.

Etki/tepki nedir?

Etki/Tepki: İzlerkitlenin televizyon programına beklentileri, ihtiyaçları doğrultusunda tepki vermesidir.

Sinopsis nedir?

Sinopsis: Bir televizyon programını ya da bir film öyküsünü kısaca anlatan, beş-altı cümlelik özettir.
Programın başından sonuna kadar oluşturulması planlanan süreçler bir kaç cümle ile özetlenmeye
çalışılır.

Tretman nedir?

Tretman: Bir televizyon programı için geliştirim senaryosudur. Belli bir sayfa sınırlaması yoktur.
Kurmaca veya gerçeğe dayalı olsun programda neyin, nasıl anlatılacağının belirlenmesidir. Senaryonun
özetidir. Genelde zaruri olmadıkça diyalog yoktur. Başlıca karakterler, programda yer alacak kişiler
tanıtılır.

Senaryo nedir?

Senaryo: Tretmanda aktarılan televizyon programının daha ayrıntılı ve diyaloglarla yazılmasıdır.
Görüntü ve sese dönüşecek her şeyin yazılı halidir.

Karasal yayın nedir?

Karasal yayın, ses ve görüntünün elektromanyetik sinyallere dönüştürülerek belirli frekanslardan yine
elektromanyetik dalgalar aracılığı ile alıcılara iletildiği yayındır

Uydu yayını nedir?

Uydu yayını, adından da anlaşılacağı gibi, radyo ve televizyon programlarının ve/veya program ilintili veri sinyallerinin uydu ortamından doğrudan kamuya yönelik olarak iletilmesi suretiyle gerçekleştirilen yayınlar olarak tanımlanır.

Seri nedir?

Seri, her hafta başlayıp biten bir öykü içeren televizyon dizileridir.

Serial nedir?

Serial, televizyon için çekilmiş birkaç bölüm devam eden ve biten dizilerdir. 

Süren serial nedir?

Süren serial ise, başlayan ve bitmeyen, başı unutulan ve sonu beklenemeyen yüzlerce bölüm
sürebilen (pembe diziler gibi) televizyon dizileridir (İnal, 2001).

Format uyarlaması  nedir?

Format uyarlaması özgün bir televizyon program formatının farklı ülkelerde yayınlanması
için programın ana yapısına sadık kalınarak, ülkelerin kültürel, yerel özellikleri dikkate alınarak yeniden
düzenlenmesidir.

"Genre" ne demektir?

Tür kavramının sinemadaki karşılıklarını ifade etmek için genre sözcüğünü “aralarında benzer,
ortak özellikler bulunduran varlık ve nesnelerin topluluğu” olarak tanımlamak mümkündür. S

Rick Altman, film türleri üzerine temel kaynak haline gelmiş Film/Genre adlı kitabında, film türlerini nasıl açıklamıştır?

Rick Altman (2006: 14-26), film türleri üzerine temel kaynak haline gelmiş Film/Genre adlı kitabında,
film türlerini genel karakteristik özelliklerini dokuz ayrı madde içinde ele alır:
• Türler, çok yönlü ilişkileri bir araya getirir.
• Türler, yapıtları oluşturanlar tarafından tanımlanır fakat izler kitle tarafından da onaylanma
ihtiyacı duyar.
• Türlerin açık, sabit kimlikleri ve sınırları vardır.

• Her bir yapıt daimi olarak bütünüyle tek bir türe aittir.
• Türlerin tarihsel temelleri vardır.
• Türler tahmin edilebilir bir gelişim sergiler.
• Türler belirli bir konu, yapı ve külliyat içinde yer alır.
• Türler belirli temel, ortak özellikleri paylaşır.
• Türlerin ritüel ya da ideolojik işlevleri vardır.

Mittel ve Neale'a göre tur kuramı hangi ana başlıklar altında toplanır?

Mittel (2004) ve Neale’ın (1980) tür kuramı doğrultusundaki görüşleri dört ana başlık altında toplanabilir:
• Tür sınır koyucu bir olgudur.
• Tür bir uzlaşı aracıdır.
• Tür bir endüstri ürünüdür.
• Tür geleneklere dayanan kültürel bir öğedir.

Televizyonda akış nedir?

Televizyonda akış, kesintiler yaratarak bölümleme ve sıralama olarak tanımlanır; televizyon yayınlarında akış, kesintiye uğrayan programların art arda sıralanarak bölümlemeler oluşturmasıdır

Tür kavramının kökeni nereden gelmektedir?

Tür kavramının kökeni, biyoloji alanında sınıflandırmayı ifade eden taksonomi kavramında bulunabilir. Taksonomi, Yunanca taxis (düzenleme) ve nomos (yasa) kelimelerinden türeyen, “canlıların sınıflandırılması amacıyla, türlerin farklı ve kendine özgü özelliklerini, algılanabilir benzerlik ve farklılıkları kullanarak ortaya koymaya çalışan, biyoloji biliminin kullandığı bir sistemdir”

Rose' a göre televizyon program türleri nelerdir?

Rose (1985) televizyon program türlerini polisiye diziler, dedektif dizileri, western dizileri, medikal melodramlar, bilim kurgu, durum komedileri, melodram diziler, Amerikan yapımı televizyon filmleri, belgesel dramalar, haberler, televizyon belgeselleri, spor yayınları, yarışma programları, gösteri programları, sohbet programları, çocuk programları, eğitim ve kültür programları, televizyon kilisesi, reklamlar olarak sınıflandırır.