Organizasyonlarda Davranış Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Çalışanların motivasyonunu arttırmak neden yöneticilerin birincil görevleri arasında neden yer almaktadır?

Motivasyon ile performans yakından ilişkili iki kavram olduğundan çalışanların motivasyonunu artırmak yöneticilerin birincil görevleri arasına yer almaktadır.

Organizasyonlarda motivasyon neden gereklidir?

Organizasyonel amaçları gerçekleştirmek ve bu amaçları çalışanların bireysel amaçlarıyla bütünleştirmek için motivasyon gereklidir. Motivasyon araçları iş tatminini arttıracak ve örgütsel bağlılığa olumlu bir katkı sağlayacaktır.

İş motivasyonu nedir?

İş motivasyonu; iş ortamları ile ilişkili davranışların uyarılması, yönlendirilmesi ve sürdürülmesi olarak tanımlanmaktadır.

Maslow'a göre kişi hangi temel ihtiyaçlarını tatmin etmek ister?

Maslow’a göre kişi, fizyolojik ihtiyaçlar, güvenlik ihtiyacı, sosyal ihtiyaçlar (ait olma ve sevme ihtiyacı) , saygı ihtiyacı ve kendini gerçekleştirme ihtiyacı olmak üzere, beş temel ihtiyacını tatmin etmek ister.

Herzberg'in iki faktör teorisine göre işyerinde tatmin sağlayan faktörler nelerdir?

Herzberg'e göre işyerinde tatmin sağlayan faktörler şunlardır:

- İşi başarma

- Tanınma

- Çalışma

- Sorumluluk

- İlerleme

Herzberg'in İki Faktör Teorisi'ne göre bir işletmede hijyen faktörler neden önemlidir? 

Hijyen faktörler alt düzey ihtiyaçların tatmin edilmesi ve iş tatminsizliğini ortadan kaldırmada rol oynamaktadırlar. Bu teoriye göre, hijyen faktörler bir işletmede bulunması gereken olmazsa olmaz faktörlerdir. Bunların yoksunluğu çalışanın motive olmasını engeller. Ancak varlıkları sadece, motivasyon için uygun ortam oluşturur.

Alderfer'in ERG teorisinin kurulu olduğu üç önermeden ikincisi, ihtiyaç ve istek arasındaki ilişkiyi nasıl açıklar?

İkinci önermeye göre daha düşük düzey ihtiyaçlar ne kadar fazla giderilirse, yüksek düzeydeki ihtiyaçlar için daha fazla istek oluşur. Örneğin, işte (var) olma ihtiyacı (ücret gibi) ne kadar fazla giderilirse, aidiyet ihtiyacına yönelik istek o kadar fazla olur (ör. Kişiler arası ilişkileri güçlendirmek).

Alderfer'in teorisine göre kişinin motive olması için gereksinim duyduğu üç temel ihtiyaç hangileridir?

Alderfer’in teorisinde kişinin motive olması için üç temel ihtiyaç vardır. Bunlar varolma ihtiyacı, aidiyet ihtiyacı ve gelişme ihtiyacıdır.

Alderfer'e göre aidiyet ihtiyacı hangi gereksinimleri kapsar?

Aidiyet ihtiyacı, işte ve iş dışındaki yaşamda başkalarıyla ilişki içinde olma ve başkaları tarafından kabul görme, takdir edilme ihtiyaçlarını içermektedir.

McClelland ve arkadaşlarını yaptığı çalışmaya göre insanın başarısını etkileyen ihtiyaçlar hangileridir?

McClelland ve arkadaşları 1950’lerde Maslow’un söz ettiği üst düzey ihtiyaçlara benzeyen faktörler üzerinde çalışmalar yapmışlardır. Bu çalışmanın sonuçlarına göre her insanın başarısını etkileyen dört farklı ihtiyaç vardır. Bunlar:

1. Başarma İhtiyacı

2. Ait Olma (Bağlanma-İlişki Kurma) İhtiyacı

3.Güç Elde Etme (Erk) İhtiyacı

4. Uzmanlık İhtiyacıdır.

Süreç teorileri ile içerik teorileri arasındaki fark nedir?

İçerik teorileri, ihtiyaçların giderilmesine odaklanırken, süreç teorilerinin yoğunluğu ise, kişilerin hangi amaçlar tarafından ve nasıl motive edildikleri ile ilgilidir.

Süreç teorileri ile hangi soruya cevap aranır?

Süreç teorileri ile; belirli bir davranışı gösteren kişinin, bu davranışı tekrarlaması nasıl sağlanır sorusuna cevap aranır (Deniz, 2005:150).

Vroom'un beklenti teorisi hangi düşünceye dayanır?

Beklenti teorisi, motivasyonu sağlayan bilişsel koşullara odaklanmakta ve ödüllerin davranışı nasıl yönlendireceğini açıklamaya çalışmaktadır. Teorinin özü, davranışının kendisine ödül ya da arzu ettiği bir çıktı olarak döneceğine inanması durumunda, kişinin motive olacağı düşüncesine dayanmaktadır.

Adams'ın Eşitlik (Hakkaniyet) Teorisi'nin öne sürdüğü görüş nedir? 

Adams’ın teorisi, kişilerin kendi ödül ve katkılarıyla benzer işi yapan diğer kişilerin ödül ve katkılarını karşılaştırdıklarını; eşitsizlik durumunda motivasyonlarının düştüğünü ileri sürmektedir.

Ana fikri kişilerin kendileri için belirledikleri amacın ulaşılabilirlik derecesi olan teori hangisidir?

Bu teori, 1968 yılında Edwin Locke tarafından geliştirilen Amaç Teorisi'dir. Teorinin ana fikri kişilerin kendileri için belirledikleri amacın ulaşılabilirlik derecesidir (Tütüncü-Küçükusta, 15). Teoriye göre, davranışın temel nedeni kişilerin bilinçli amaç ve niyetleridir. Teori davranışların nedenlerini, kişilerin bilinçli amaçları olarak görmektedir. Yani kişi kendisine birtakım amaçlar saptamakta ve davranışlarını bu amaçları elde etmeye yönelik olarak gerçekleştirmektedir (Aşan, 2001:235).

Motivasyon artırıcı faktörlerdeki çeşitlilik neden kaynaklanmaktadır?

Çeşitliliğin nedeni, kişilerin farklı psiko-sosyal özelliklere sahip olması olarak belirtilebilir. Kişilerin doğaları, ruhsal yapıları ve beklentileri birbirinden farklılık gösterdiği için motive oldukları araçlar da farklılık gösterebilmektedir. Dolayısıyla, bir kişide özendirici unsur, diğer kişide geçersiz olabilmektedir.

En eski ve en çok bilinen motivasyon artırıcı araç nedir?

Çalışan açısından bir gelir kaynağı olan ücret, en eski ve en bilinen motivasyon aracıdır. Kişi, yaşamını idame ettirebileceği asgari yaşam standardına karşılık gelen bir gelire ihtiyaç duyar. Bu nedenle, “ücret”, çalışanın en temel çalışma amaçları arasında yer almaktadır (Keser, 2011:102).

Kişinin işine ilişkin tutumları hangi isimle ifade edilir?

Organizasyonel davranış açısından, en önemli tutumlardan birisi kişinin işine ilişkin sahip olduğu tutumlardır. Bu yaklaşım, iş tatmini şeklinde de ifade edilmektedir (Özkalp-Kırel, 2008:75).

Bir işyerinde organizasyonel bağlılık neden önemlidir?

Organizasyon ile çalışan arasında kurulan güçlü bağlar, çalışanların ortak değer, amaç ve kültür etrafında toplanmalarını sağladığı gibi, aidiyet duygularının gelişimini de sağlayabilmektedir (Çakır, 2001: 49). Diğer bir ifade ile organizasyona bağlılıkta, bir çalışan kendini belirli bir organizasyonla ve onun amaçlarıyla özdeşleştirir ve onun üyesi olarak kalmak ister (Robbins-Judge, 2012: 77).

"Devamlılık Bağlılığı" olarak adlandırılan bağlılık türü hangi etmenler nedeniyle oluşur?

Devamlılık Bağlılığı, çalışanın işyerinde çalıştığı süre boyunca harcadığı emek, zaman ve çaba (yaptığı yatırım) karşılığında kazandığı statü, gelir vb. kazanımları, işyerinden ayrıldığı takdirde kaybedeceği endişesiyle oluşan bağlılıktır.

Schwenk, örgütsel bağlılığı etkileyen faktörleri nasıl sınıflandırmıştır?

Schwenk (1986) örgütsel bağlılığı etkileyen faktörleri, kişilerin geçmiş iş yaşantıları, durumsal, örgütselgörevsel ve kişisel-demografik faktörler olarak sınıflandırmıştır (Perçin-Özkul, 2009:25).

Allen ve Meyer'e göre iş deneyimi ve uyum ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki nasıl biçimlenir?

Allen ve Meyer, örgüte yeni katılan kişilerin oryantasyon dönemindeki örgüte bağlılık derecesi ile altı ay sonraki bağlılık derecesi arasında önemli bir fark olduğunu belirtmişlerdir. Yani, çalışanların örgütteki sosyalleşme süreci içerisinde, iş deneyimleri ve çalışma ortamına uyum düzeyleri arttıkça, örgütsel bağlılık düzeyleri de olumlu şekilde değişim göstermektedir (Doğan-Kılıç, 2007: 51).

Allen ve Meyer'e göre, bir çalışanın organizasyona duyduğu bağlılık ile performansı arasında nasıl bir ilişki vardır?

Allen ve Mayer (1990), duygusal bağlılık düzeyi yüksek olan çalışanların, işyerinden memnun oldukları için yüksek performans sergileyeceklerini düşünmektedirler (Ersoy-Bayraktaroğlu, 2010: 11).