Olaylara Müdahale Esasları Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Olay Yeri İncelemesinde amaç nedir?

Olay Yeri İncelemesinde amaç, olayla ilgili olarak şüpheli-mağdur ilişkisini kurmak, maddi delil ve bulguları toplamak, işlenmiş fiilin suç unsuru içerip içermediğini belirlemek ve fiilin işleniş biçiminin nasıl olduğunu anlamaktır. Ayrıca olayın başlama ve bitiş noktalarını belirleyerek olayın işlenme alanının belirlenmesi adli vakanın aydınlatılması açısından önem arz etmektedir.

İlk Ekibin Olay Yeri Güvenliğini sağlaması için yanında bulundurması gerekenler nelerdir?

Güvenlik şeridi ya da bandı, şeridi bağlayacak bariyer kiti, makas, eldiven, delil poşeti, galoş, bone, ilk yardım çantası, el feneri veya projektör, el aletleri kiti, kalem, kağıt, tebeşir, çizim kalemi, reflektör ve ikaz işaretleri gibi araç ve gereçleri yanında bulundurması gerekmektedir.

İlk ekibin fail, tanık ve diğer kişilerle ilgili yapması gereken işlemler nelerdir?

Olayla ilgili faili ve tanıkları tespit amacıyla çevrede araştırma yapılmalıdır. Varsa faillerin birbirleriyle veya diğer kişilerle konuşması ve irtibatı engellenmelidir. Ateşli silah kullanılan olaylarda “EL SVABI” alınması amacıyla failin ve tanığın ellerini yıkamaları engellenmelidir. Olay yerinden sağlık kuruluşuna sevki yapılan kişilerin üzerlerinden elde edilebilecek el svabı, elbise gibi deliller hakkında sağlık görevlileri uyarılmalıdır.

Olay yerinden elde edilen deliller nasıl olmalıdır?

Kanuna aykırı olmamalıdır. Kanuna aykırı olmayan deliller hukuk sistemimizde geçerli deliller olarak tanınır. Maddi deliller olayla ilgili ve mantıklı olmalıdır. Ayrıca işlenen olayın içeriğine uygun ve olayı temsil olmalıdır.

Biyolojik delillerin toplanma yöntemleri nelerdir?

Kesme yöntemi, kazıma yöntemi, emdirme yöntemi ve doğrudan alma yöntemi.

5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun ile yetkilendirilen özel güvenlik görevlilerinin görev ve yetkileri nelerdir?

Hava meydanı, liman, gar, istasyon ve terminal gibi toplu ulaşım tesislerinde, toplantı, konser, spor müsabakası, sahne gösterileri ve benzeri etkinlikler ile cenaze ve düğün törenlerinde kimlik sorma, koruma ve güvenliğini sağladıkları alanlara girmek isteyenleri duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme, Ceza Muhakemesi Kanununun 90 ıncı maddesine göre yakalama, görev alanında, haklarında yakalama emri veya mahkûmiyet kararı bulunan kişileri yakalama ve arama, Yangın, deprem gibi tabiî afet durumlarında ve imdat istenmesi hâlinde görev alanındaki işyeri ve konutlara girme, genel kolluk kuvvetlerine derhal bildirmek şartıyla aramalar sırasında suç teşkil
eden veya delil olabilecek ya da suç teşkil etmemekle birlikte tehlike doğurabilecek eşyayı, terk edilmiş ve bulunmuş eşyayı emanete alma, kişinin vücudu veya sağlığı bakımından mevcut bir tehlikeden korunması amacıyla yakalama, ölay yerini ve delilleri koruma ve yakalama,  zor kullanma.

İlk ekip tarafından olay yeri bütünlüğü nasıl korunmalıdır?

Olay yerine girildiği durumlarda zorunlu olmadıkça hiçbir eşyanın yeri değiştirilmemeli ve olay yerindeki hiçbir eşya veya araç kullanılmamalıdır. Olay yerinde bir şey yenilip içilmesine müsaade edilmemelidir. Ölümlü olaylarda cesedin yeri ve konumu Cumhuriyet Savcısının talimatı haricinde
değiştirilmemelidir.

Olay yeri nasıl tanımlanabilir?

Olay yeri olayın işleniş tarzının, mağdur ve suç failleri ile ilişkisinin anlaşıldığı bölgedir.

Beyan deliller ve maddi delilleri nasıl açıklarsınız?

Beyan Deliller: Olayla ilgili olarak şüpheli, tanık, sanık ve mağdurların vermiş olduğu ifadeleri kapsar.
Maddi Deliller: Beyanlar dışında kalan, maddi bir yapıya sahip, dokunulabilen, canlı veya cansız herhangi bir nesne ya da ize maddi delil denir. Parmak izi, tabanca, kovan, sigara izmariti, kan lekesi gibi. Maddi deliller soruşturmada sorulabilecek sorulara cevap verebilir nitelikte olmalıdır.

Olay yerinin kapsam alanı nedir?

Olay yeri suçun işlendiği, faile, mağdura ve suça ait nesnelerin bulunabileceği alanları kapsadığı gibi bu yerin çevresini ve şüphelilerinin kaçış yerlerini de içeren geniş bir alanı kapsar.

“İlk ekip” nedir?

Genel kolluk içerisinde, olay yerine ilk ulaşan kolluk görevlileri ve olay yeri inceleme uzmanlarıdır.

Olay yeri güvenliğini etkileyen etkenler nelerdir?

Hava şartları, mağdur, maktül ya da yakınları, şüpheli ve işbirlikçiler, basın mensupları, meraklı kalabalık ve ilgisiz kişiler, fırsatçılar, görevli olmayan personel, uzman hataları olarak ifade edilebilir.

Açık alanlarda meydana gelen olaylarda, olay yerine çekilecek şeritlerin kuralı nasıldır?

Olay yerine çift şerit çekmek gerekmektedir. Birinci şerit, olayın olduğu merkezin çevresi
belirlendikten sonra çekilmelidir. İkinci şerit, birinci şerite paralel ve arasında ortalama
5 metre mesafe bırakılarak çekilmelidir.  İki şerit arasında güvenlik koridoru oluşturarak olay merkezine giriş yolu açılır. İkinci şeridin dışında bulunan ve olay yerinin güvenliğinden sorumlu bir görevli, inceleme bitene kadar olayın merkezine girenleri ve amaçlarını belirten tutanak tanzim
etmelidir.

Olay yerinin ilk hâlinin tespiti için hangi yöntemler kullanılmaktadır?

a. Teknik Görüntüleme (fotoğraf çekme ve kamera kayıtları)
b. Kroki
c. Rapor

İşlenen bir suç sonrasında delillerin araştırılması ve suçun aydınlatılması amacıyla yapılacak olan olay yeri inceleme çalışmalarının başarıya ulaşmasında ilk koşul nedir?

Olay yerinde gerekli güvenlik önlemlerinin alınmasıdır.

Kimyasal delil nedir ve başlıca kimyasal deliller nelerdir?

Olay yerinde mağdur, maktul, fail üzerinde veya çevresinde bulunan kimyasal özellik taşıyan ve üzerinde kimyasal inceleme gerektiren tüm delillerdir. Başlıca kimyasal deliller; patlayıcı maddeler, boyalar, yanıcı, yakıcı ve parlayıcı maddeler, narkotik maddeler ve ilaçlar, atış artıkları, patlayıcı maddeler üzerindeki kimyasallar, fünyeler, tnt, c4 gibi patlayıcı madde ya da bunların yapımında kullanılan kimyasal maddelerdir.

İz delili nedir ve başlıca iz delilleri nelerdir?

Olay yerinin çevresinde olay gerçekleşmeden veya gerçekleştikten sonra fail veya mağdur
tarafından oluşturulmuş fiziksel özellik taşıyan ve üzerinde fiziksel inceleme gerektiren tüm izlerdir. Parmak izi ve avuç izleri, ayak izi, araç lastik izi, diş izi, alet izi ve kulak izi gibi deliller
başlıca iz delilleridir.

Olay yeri araştırma yöntem ve metotları nelerdir?

Şerit Yöntemi, Izgara Yöntemi, Spiral Yöntemi, Bölge Yöntemi ve Tekerlek Yöntemi

Olay yeri personelinin kişisel güvenlik tedbirlerinde hangi malzemeler kullanılmalıdır?

Kişisel güvenlik tedbirlerinde; tulum, maske, bone, galoş, eldiven, baret, çizme, özel gözlük, vb gibi malzemeler kullanılmalıdır.

Fiziksel delil nedir ve başlıca fiziksel deliller nelerdir?

Olay yerinde mağdur, maktul veya şüpheli üzerinde ya da çevresinde bulunan, suçta kullanılan, fiziksel özellik taşıyan ve üzerinde fiziksel inceleme gerektiren tüm bulgulardır. Başlıca Fiziksel Deliller; ateşli ve ateşsiz silahlar, fişek, çekirdek, kovan, kartuş, tapalar ve bunlara ait parçalar, belgeler, lifler, cam veya cam kırıkları ve suçta kullanılan diğer araç ve gereçler olarak .