Muhasebe Yazılımları Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Satın Alma Yönetimi Modülü

1. Soru

Satın almanın tanımını yapınız?

Cevap

Satın alma, bir işletmenin zamanlı ve maliyet etkin bir şekilde işletme amaçlarını başarmak için, gerekli ürünleri ve hizmetleri edinmede üçüncü şahıslarla bağlantıda olma ya da sözleşmeler yapma sürecidir.


2. Soru

Bir dış kaynaktan yararlanma kararı verirken hangi faktörlerin dikkate alınması gerekir?

Cevap

Sipariş karşılama sürecinde gerekli ürün ya da hizmetleri tedarik etmek için bir dış kaynaktan yararlanma kararı şu faktörlerin dikkate alınmasını gerektiren çok yönlü bir karardır: ? Kapasite ? Bilgi birikimi (Know-How) ? Maliyet ve Hacim (Miktar) ? Talep yapısı ? Zaman ? Kalite ? Kontrol ? Yapılabilirlik / Uygulanabilirlik


3. Soru

Satın almada tedarikçi yönetimi hangi alt faaliyetleri kapsamaktadır?

Cevap

Tedarikçi yönetimi, sipariş karşılama sürecindeki anahtar faaliyetlerden önde gelenidir. Bu çaba, üç alt faaliyetle incelenebilir: ? Gereksinimlerin belirlenmesi ? Tedarikçilerin seçimi ? Sözleşme/Anlaşma yönetim


4. Soru

Tedarikçi yönetiminde gereksinimlerin belirlenmesinde hangi konular ele alınmalıdır?

Cevap

Satın alma süreci, gerekli ürün ya da hizmetlerin belirlenmesiyle başlamaktadır. Bu belirleme faaliyetinde aşağıda belirtilen üç önemli konu ele alınmalıdır. Bunlar: ? Gerekli ürün ya da hizmetlerin işlevsel, fiziksel ve teknik özelliklerinin belirlenmesi, ? Sipariş karşılama sürecine ilişkin zaman, gönderilerin boyutu ve sayısı, nakliye düzenlemeleri ve teslimat sıklığı gereksinimlerinin belirlenmesi, ? Kullanılacak tedarikçi kalite sisteminin belirlenmesi ve kalite gereksinimlerinin ürün ya da hizmete uygulanması.


5. Soru

Tedarikçi seçiminde hangi hususları dikkate almak gerekir?

Cevap

Tedarikçi seçimine katkı sağlayacak temel değerlendirme alanları şunlardır: ? Süreç Yeterliliği ? Kalite Güvencesi ? Finansal Yetenek ? Maliyet Yapısı ? Değer Analizi Çabası ? Üretim Programlama ? Bağlantı/Sözleşme Performansı


6. Soru

Değerlendirme ölçütleri dikkate alınarak tedarikçi seçimi nasıl yapılabilmektedir?

Cevap

? Alternatifli ortamda tedarikçi seçimi ? Performansa göre tedarikçi seçimi yapılmak suretiyle iki şekilde gerçekleşir.


7. Soru

Tedarik zinciri yönetimi ne anlama gelmektedir?

Cevap

TZY, tedarik zincirinin ve bu zincir içinde yer alan tüm işletmelerin uzun vadeli performanslarını artırmak amacıyla, zincir üzerindeki işletmelere ait işletme fonksiyonlarının ve planlarının, tüm işletmeleri kapsayacak şekilde sistematik ve stratejik koordinasyonu ya da müşteri ve diğer paydaşlar için değer yaratan ürün, hizmet ve bilgi sağlamak amacıyla ilk tedarikçiden son kullanıcıya kadar olan kilit süreçlerin birleştirilmesi olarak tanımlanabilir.


8. Soru

TZY’nin amaçları nelerdir?

Cevap

TZY’nin amacı sadece iç süreçlerin entegrasyonu değil, değer zincirini oluşturan tüm işletmelerin entegrasyonunu gerçekleştirerek; maliyetlerin minimize edilmesini, hizmet düzeylerinin sürekli yükseltilmesini, tedarik zinciri üyeleri arasındaki iletişimin geliştirilmesini, dağıtım etkinliğinin artırılmasını ve üretim sürecinin niteliğinin ve esnekliğinin yükseltilmesini sağlamaktır.


9. Soru

Bir tedarik zincirinin temel bileşenleri nelerdir?

Cevap

Bir tedarik zinciri, ? Ara ürün sağlayıcı (yan sanayi, taşeron, ana sanayi imalat atölyeleri gibi ) ? Üretici (ana sanayiden) ? Dağıtıcı (genel distribütörler, toptancılar gibi) ? Perakendeci (bayilerden) ve ? Alıcı (müşteriler) olmak üzere beş ana bileşeni içeren bir ağdır. Operasyonel düzeyde bu ağ malzeme akışı, bilgi akışı ve finansal akış olmak üzere üç unsura destek vermektedir.


10. Soru

Üretimden satışa giden süreçte tedarik zincirinin yapısını oluşturmak için alınması gereken kararlar nelerdir?

Cevap

Üretimden satışa giden süreçte tedarik zincirinin yapısını oluşturmak için alınması gereken kararlar dört ana başlık altında toplanabilir: ? Kaynak temin etme sırasında alınacak kararlar: Tedarikçinin ve tedarik yönteminin seçimi; Tedarik edilecek hammadde, malzeme ya da ürünün kalitesi; Sipariş verilecek hammadde ya da ürünün miktarı; Tedarik kanallarının belirlenmesi. ? Üretim sırasında alınacak kararlar: Üretimin yapılacağı mekân; İşlem ve üretim kapasitesi; Üretilen ürünün maliyet-kalite ilişkisi. ? Stokla ilgili alınacak kararlar: Minimum stok düzeyi; Sipariş edilecek stok miktarı; Siparişin verileceği zaman; Üretimin yapılacağı zaman. ? Taşıma ile ilgili alınacak kararlar: Ürünün müşteriye ulaştırılma kanalının belirlenmesi; Taşıma yöntemi ve miktarının belirlenmesi; Müşteri memnuniyetini sağlamak ve maliyeti en aza indirmek için gerekli taşıma ve dağıtım merkezlerinin konumu ve sayısının belirlenmesi.


11. Soru

Global Tedarik Zinciri Forumu tarafından da benimsenen tedarik zinciri yönetiminin süreçleri nelerdir?

Cevap

Sekiz temel sürecinden bahsedilebilir. Müşteri İlişkileri Yönetimi (MİY) Müşteri Hizmet Yönetimi Talep Yönetimi Sipariş İşleme İmalat Akış Yönetimi Tedarikçi İlişkileri Yönetimi Ürün Geliştirme ve Ticarileştirme İadelerin Yönetimi


12. Soru

Tedarik zinciri yönetiminde alıcı-tedarikçi ilişkilerinde anlaşmalarda daha ayrıcalıklı olmaya dayalı ilişki esası nedir?

Cevap

İşletmenin bir parça için toplam ihtiyacını tek bir tedarikçiden satın alması durumudur. Bu, çok fazla tedarikçi ile çalışmadan kaynaklanan değişimleri ortadan kaldırmakta ve müşterinin işini daha iyi anlayacak ve olası yeni ürün önerileri sunabilecek tedarikçi olanağına fırsat yaratmaktadır. İşletme, yeni ürün fikirlerinin yarıdan fazlasını tedarikçiden alabilmektedir. Tedarikçi tabanlı bu inovasyon hem tedarikçi hem de müşteriler için önemli yararlar sağlar.


13. Soru

Tedarik zinciri yönetiminde alıcı-tedarikçi ilişkilerinde tedarikçi merkezli tasarıma dayalı ilişki esası nedir?

Cevap

Bir parça, tedarikçinin kolayca yapabileceği şekilde tasarlanırsa, parça daha iyi bir şekilde üretilebilir. Bu, işletmede bu konudan sorumlu uzmanların zamanını bir tedarikçi tarafından sağlanacak parçaya harcanmasının önüne geçer. Tedarikçinin süreçleri konusunda elbette ki uzman olan tedarikçinin kendisidir. Bir eş zamanlı tasarım sürecinde tedarikçi ile çalışarak hem kalite hem maliyet fırsatları geliştirilebilir.


14. Soru

TZY sistemi içinde kullanılan bilgi teknolojilerine 3 örnek nelerdir?

Cevap

? Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM-Customer Relationship Management): CRM, kısaca tüm gelen (inbound) ve giden (outbound) satış, servis ve pazarlama müşteri etkileşimlerini birleştirmek için web tabanlı analitik ve operasyon sistemleri sunan bir istihbari ilişkiler yönetimi aracıdır. CRM için örnek olarak, Siebel, Adonix X3 ve Vantive verilebilir. ? Otomatik Kalite Kontrol Sistemi (AQCAutomated Quality Control System): AQC, kalite güvence süreçlerinin, muayene süreçlerinin, spesifikasyonların ve ölçü kalibrasyon istatistiklerinin izlenmesine yardımcı olur. Power Way ve Pilgrim Software bu sisteme örnek gösterilebilir. ? Tedarik Zinciri Planlama Sistemi (SCP-Supply Chain Planning System Tedarik ve tahmin planlama; talep planlama; ileri planlama ve çizelgeleme (APS-Advance Planning and Scheduling) gibi tedarik zinciri planlama sistemleri, iş ortamının dinamik değişikleriyle uyum içinde sınırlı malzeme ve kapasite kaynaklarını koordine eden uygulamalardır. Bu sistemler, genellikle uzun zaman dönemlerini kapsayan stratejik ve taktiksel planlama konularıyla uğraşırlar. Örnek olarak i2, Manugistics, Logility verilebilir.


15. Soru

TZY de internetin önemi nedir?

Cevap

TZY’nin başarılı olmasında önemli noktalardan biri, hammaddelerin tedarikinden nihai ürün üretilip müşterilere ulaştırılmasına kadar, tedarik zinciri ile ilgili tüm süreçlerin tek bir sistem tarafından izlenmesine imkan tanımasıdır. Bu nedenle tedarik zinciri içindeki tüm süreçlerin izlenmesini fırsat veren internet, TZY faaliyetlerini önemli oranda etkilemiştir. TZY’nin gelişmesi için önemli bir güç olan internet, işletmelerin maliyetlerinin azaltılmasını ve etkinliklerinin arttırılmasını sağlamaktadır.


16. Soru

İnternet tabanlı TZY’nin işletmelere sağladığı katkılara birkaç örnek nelerdir?

Cevap

? Piyasa koşullarına göre anlık depolama için rezervasyonları yapabilme, ? 24 saat içinde kamu ya da özel lojistik işletmelerinde yükleme ve boşaltma programı hazırlamaya imkân verme, ? Dünya çapında 7 gün/24 saat müşteri hizmetleri sunulmasını ve müşterilerle doğrudan iletişim kurulmasına imkân verme, ? İşletmelerin uluslararası pazarlara açılmasını ve bu müşterilerden sipariş alınmasına imkân verme, ? Sipariş veren işletmelere verdikleri siparişlerin durumunu kendi işletmelerinden kontrol etme imkânı sağlama


17. Soru

İşletmeler, internet tabanlı TZY sistemini işletmenin hangi faaliyetlerinde etkin bir şekilde kullanabilmektedirler?

Cevap

İnternetin, işletmelerin sipariş verme, satın alma, stoklarının kontrolü, lojistiği, müşteri hizmetleri ve ilişkileri üzerinde önemli etkileri olduğu ve işletmelere önemli avantajlar sunabildiği görülmektedir. ? Sipariş Verme ve Satın Alma: : İnternet, işletmelerin satın alma öncesi ve sonrasında pazar araştırması, sipariş verme, satın alma etkinliğinin ve satın alma bölümünün verimliliğinin arttırılmasında önemli rol oynamaktadır. ? Stok Yönetimi: Tedarik zinciri üzerindeki işletmenin, diğer işletmelerin stoklarını (hammadde, malzeme, yarı mamul ve mamul gibi) daha etkili takip etme fırsatı vermesi ile stok bulundurma ve bulundurmama maliyetleri ve risklerini stoklarındaki düşüklüğü ve gerekli siparişi verme zamanı etkin bir şekilde takip edilebilmektedir. ? İşletme Lojistiği: Hammadde, yedek parça ve bitmiş ürünlerin tedarikçilerden, satıcılardan, alıcı ve tüketicilere kadar hareket ettirilmesi ile ilgili strateji ve faaliyetlerin tümü işletme lojistiği olarak tanımlanabilir. ? Müşteri İlişkileri ve Hizmetleri: İnternet işletmelerin müşteri ilişkileri ve hizmetleri bölümlerinin daha etkin bir şekilde bağlantı kurabilmesine, müşteri şikayetlerinin ve acil isteklerin daha iyi bir şekilde sunulabilmesine ve işletme ile müşterileri arasında 24 saat iletişim sağlanabilmesine olanak tanımıştır.


18. Soru

ERP nedir?

Cevap

ERP, işletmenin bütün fonksiyonlarının bütünleşik olarak çalışabilmesine olanak sağlayan, kritik kaynakların yönetilmesini ve analiz edilmesini sağlayan bir bilgi sistemidir. ERP, işletmenin üretim, satış, pazarlama, finans, insan kaynakları başta olmak üzere farklı bölümlerini tek bir veri tabanında bütünleştiren bir yaklaşımdır. ERP, işletmeler arası entegrasyonu, esneklik ilkesine uygun olarak gerçekleştiren bir sistemdir.


19. Soru

ERP sisteminin genel özelliklerine 5 tanesini yazınız?

Cevap

? ERP, bilgi teknolojisi içeriği ile bir dizi faaliyetten oluşan iş yönetimini bütünleştiren bir yaklaşımdır. ? ERP, diğer yazılımlardan farklı olarak kurumların özel ihtiyaçlarına göre özelleştirilebilecek bir yapıya sahiptir. ? ERP paketlerinde iş süreçlerinin görsel modeli ile bu süreçlerin yazılım uyarlamaları birbirine bağlanabilmektedir. ? ERP, hem ana verileri hem de iş süreçlerine ait verileri tutan bütünleşik bir veri tabanıdır. ? ERP sistemi, işletmenin tüm fonksiyonlarına ilişkin bilgiye erişimi kolaylaştırarak, yönetsel etkinliği sağlamaktadır.


20. Soru

ERP sisteminin katkıları nelerdir?

Cevap

ERP sistemine ilişkin yer verilen özellikler ERP’nin işletme içi etkinlik ve verimliliğin artırılmasının yanında, işletmeler arası eşgüdüm yoluyla tedarik zincirinin bütün olarak bir arada çalışma etkinliğinin artırılmasına da önemli katkılar sağladığı anlaşılmaktadır.


21. Soru

ERP uygulamalarının tedarik zinciri yönetimi etkinliğinin artırılmasını olanaklı kılan özelliklerine 3 tanesi nelerdir?

Cevap

? İş sistemlerini basitleştirme ve standardizasyon, ? Üretim maliyetlerinde azalma, ? Ürün teslim süresinde kısalma, ? Arka planda yürütülen işlemlerin otomasyonu,


22. Soru

Satın alma sürecinin kapsamı nedir?

Cevap

Satın alma süreci; ihtiyaçların belirlenmesi, siparişin verilmesi, malların teslim alınması, faturaların onaylanması ve ödemelerin yapılması işlemlerini kapsamaktadır.


23. Soru

ERP ortamında satın alma işlemleri süreçleri nelerdir?

Cevap

ERP ortamında satın alma işlemleri süreçlerini şöyle sırlayabiliriz. ? Satın Alma İhtiyacının Belirlenmesi ? Siparişin Verilmesi ? Malların Teslim Alınması ? Faturaların Onaylanması ve Ödemelerin Yapılması ? Mutabakat ? İşletmelerde satın alma ihtiyacının belirlenmesi hangi şekillerde olur? İşletmelerde satın alma ihtiyacının belirlenmesi çeşitli şekillerde olabilmektedir. ? Stokların belli bir seviyenin (ekonomik sipariş miktarının) altına düşmesi, ? Alınan siparişlere bağlı olarak üretim planlama bölümünden gelen satın alma istekleri, ? İşletmede çeşitli bölümlerinden ya da işletmenin politikaları gereği eğitim, danışmanlık gibi ortaya çıkan hizmet ihtiyaçları, ? İşletmenin yatırım planlarına bağlı olarak maddi duran varlık ve diğer yatırım ihtiyaçlarının ortaya çıkması


24. Soru

Siparişin verilmesi aşaması nasıl gerçekleşir?

Cevap

Satın alma ihtiyacı ortaya çıkan daha önce sistemde kayıtlı olmayan bir malzeme ise öncelikle o malzeme ya da mala ilişkin stok kartının sistemde tanımlanması gerekir. Stok kartının seçiminden önce stok kartı malzeme türünün seçilmesi gerekir. Stok kartı türü seçildikten sonra ilgili stok kalemine ilişkin tüm bilgiler sisteme girilerek kaydedilir. Stok kalemine ilişkin genel bilgiler, izleme, birimler, alternatifler, malzeme özellikleri, muhasebe hesapları gibi aşağıdaki ekran üzerinde görünün her bir alan seçildikçe o alan altında açılan ekranlardaki veri girişleri yapılarak kaydedilir.


25. Soru

Kayıt edilen tedarikçi hangi faaliyetleri sistem üzerinden gerçekleştirebilir?

Cevap

Tedarikçi kaydedildikten sonra, tedarikçi şu faaliyetleri sistem üzerinden gerçekleştirebilir: ? Adresleri ve iletişim bilgilerini güncelleyebilir, ? Tedarikçi portalı üzerinde kendi web sayfalarını oluşturarak hizmetlerinin tanıtımını yapabilirler, ? Hesapları hakkında bilgi edinebilirler. Bu bilgiler sözleşmeleri ve diğer özelleştirilmiş raporlar konusunda farklı tür sipariş geçmişi gibi raporları, sipariş onayları, fatura ve ödeme bilgileri, ayrıntıları ile teslim edilebilir ? Kendi ürünleri hakkında bilgi yükleyebilirler ? Program yazılımı (sınırlı), bir satın alma siparişi alındıktan sonra örneğin bir tedarikçi otomatik eposta için programlayabilirsiniz.


26. Soru

Malların teslim alınması nasıl gerçekleşir?

Cevap

Sözleşmeye göre hazırlanan siparişler işletmeye geldiğinde işletmenin teslim alma birimi tarafından satın alma siparişi ve sevk irsaliyesine göre kontrol edilerek teslim alınır ve sisteme girişleri yapılır. Eğer gelen siparişlerin kontrolü teknik inceleme gerektiriyorsa ilgili teknik personel tarafından da teknik özellikler açısından kontrolünün yapılması gerekmektedir. Tedarikçiden gelen sevk irsaliye bilgileri işletmenin sistemine kaydedilir.


27. Soru

Faturaların onaylanması aşaması nasıl gerçekleşir?

Cevap

Satın alınan mallara ilişkin faturalar yasal olarak belli bir süre içerisinde düzenlenerek işletmeye gönderilir. e-fatura düzenlenmiş ise işletmeye email yoluyla gelir ve sisteme girişi yapılır. Fatura basılı olarak gelmiş ise sisteme girişi terminallerden manuel olarak yapılır. Fatura girişleri yapılmadan önce verilen siparişler ve sevk irsaliyesi tutarlılığı kontrol edilmelidir.


28. Soru

Son yıllarda bazı faktörler, satın almaya ilişkin stratejik bakış açısı geliştirmeyi güçleştirebilmekte ve bu yüzden konuyu daha da önemli hâle dönüştürebilmektedir. Bu faktörler nelerdir?

Cevap

Son yıllarda bazı faktörler, satın almaya ilişkin stratejik bakış açısı geliştirmeyi güçleştirebilmekte ve bu yüzden konuyu daha da önemli hâle dönüştürebilmektedir. Bu faktörler;

  • Yükselen fiyatlar ve enflasyonu kontrol etme ihtiyacı,
  • Daha etkili envanter oluşturmak için yapılan yatırımı kontrol etme ihtiyacı,
  • Özellikle malzeme maliyetlerinin toplam maliyetler içindeki payının yüksek olduğu yoğun satın alma gerçekleştiren işletmelerde kârlılığa ilişkin satın alma maliyetlerinin öneminin farkında olma ve
  • Bazı temel malzemelerin artan kıtlığı

29. Soru

Sipariş karşılama sürecine ilişkin rekabeti güçlendiren satın alma ve dış kaynak kullanımı çabalarını güvence altına almada dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?

Cevap

Sipariş karşılama sürecine ilişkin rekabeti güçlendiren satın alma ve dış kaynak kullanımı çabalarını güvence altına almada dikkat edilmesi gereken hususlar;

  • Hangi malzemeler, parçalar ve hizmetler satın alınmalı ya da dış kaynaklardan sağlanmalıdır? Bu, “üretme ya da satın alma” kararı olarak adlandırılır.
  • Tedarikçiler nasıl seçilecek ve onlarla ne tür bir ilişki biçimi geliştirilecektir? Bu, “tedarik ya da tedarikçi yönetimi” olarak adlandırılır.
  • Sipariş miktarı ne olacak, yeni siparişler ne zaman yerinde olacak ve satın alınan ürünlerin ve malzemelerin stok durumu nasıl yönetilecek? Bu, “envanter yönetimi” olarak adlandırılır.

30. Soru

Sipariş karşılama sürecinde gerekli ürün ya da hizmetleri tedarik etmek için bir dış kaynaktan yararlanma kararı verirken dikkate alınması gereken faktörler nelerdir?

Cevap

Sipariş karşılama sürecinde gerekli ürün ya da hizmetleri tedarik etmek için bir dış kaynaktan yararlanma kararı verirken dikkate alınması gereken faktörler;

  • Kapasite
  • Bilgi birikimi (Know-How)
  • Maliyet ve Hacim (Miktar)
  • Talep yapısı
  • Zaman
  • Kalite
  • Kontrol
  • Yapılabilirlik/Uygulanabilirlik

31. Soru

Tedarikçi yönetimi, sipariş karşılama sürecindeki anahtar faaliyetlerden önde gelenidir. Bu faaliyetlerin alt faaliyetleri nelerdir?

Cevap

Tedarikçi yönetimi, sipariş karşılama sürecindeki anahtar faaliyetlerden önde gelenidir. Bu faaliyetlerin alt faaliyetleri;

  • Gereksinimlerin belirlenmesi
  • Tedarikçilerin seçimi
  • Sözleşme/Anlaşma yönetimi 

32. Soru

Satın alma süreci, gerekli ürün ya da hizmetlerin belirlenmesiyle başlamaktadır. Bu belirleme faaliyetinde dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?

Cevap

Satın alma süreci, gerekli ürün ya da hizmetlerin belirlenmesiyle başlamaktadır. Bu belirleme faaliyetinde dikkat edilmesi gereken hususlar;

  • Gerekli ürün ya da hizmetlerin işlevsel, fiziksel ve teknik özelliklerinin belirlenmesi,
  • Sipariş karşılama sürecine ilişkin zaman, gönderilerin boyutu ve sayısı, nakliye düzenlemeleri ve teslimat sıklığı gereksinimlerinin belirlenmesi,
  • Kullanılacak tedarikçi kalite sisteminin belirlenmesi ve kalite gereksinimlerinin ürün ya da hizmete uygulanması

33. Soru

Tek tedarikçi, satın alıcının rekabet gücünü artırma yeteneğine odaklanılan dikkatli bir değerlendirme sürecinden sonra seçilir. Olası satın alıcılar açısından katkı sağlayacak temel değerlendirme alanları nelerdir?

Cevap

Tek tedarikçi, satın alıcının rekabet gücünü artırma yeteneğine odaklanılan dikkatli bir değerlendirme sürecinden sonra seçilir. Olası satın alıcılar açısından katkı sağlayacak temel değerlendirme alanları;

  • Süreç Yeterliliği
  • Kalite Güvencesi
  • Finansal Yetenek
  • Maliyet Yapısı:
  • Değer Analizi Çabası
  • Üretim Programlama
  • Bağlantı/Sözleşme Performansı

34. Soru

Değerlendirme ölçütleri dikkate alınarak tedarikçi seçimi nasıl yapılmaktadır?

Cevap

Değerlendirme ölçütleri dikkate alınarak tedarikçi seçimi iki şekilde yapılabilmektedir:

  1. Alternatifli Ortamda Tedarikçi Seçimi: Bu seçimde kalite, maliyet, esneklik, fiyat, dağıtım ve temin süresi gibi performans kriterleri belirlenerek her bir alternatif için bu kriterlerin ağırlıkları hesaplanır ve en yüksek değere sahip olan tedarikçi ile çalışılır.
  2. Performansa Göre Tedarikçi Seçimi: Bu yöntemde fiyattan çok tedarikçilerin işletme içi ve dağıtıma ilişkin performans göstergeleri esas alınmaktadır.

35. Soru

Tedarikçi seçim süreci tamamlandığında, temel odak tedarikçi ile kesintisiz bir ilişki geliştirmeden oluşan bağlantı yönetimine kaydırılır. Sipariş karşılama sürecinin kalitesini ortaya koyan alıcılar ve tedarikçiler arasındaki ilişkiler nasıl sınıflandırılmaktadır?

Cevap

Tedarikçi seçim süreci tamamlandığında, temel odak tedarikçi ile kesintisiz bir ilişki geliştirmeden oluşan bağlantı yönetimine kaydırılır. Sipariş karşılama sürecinin kalitesini ortaya koyan alıcılar ve tedarikçiler arasında üç temel kategoride toplanabilecek ilişkiden bahsedilebilir:

  1. Muayene (Denetim/Kontrol): Hataları elimine edebilmek için ürün muayenelerine (kontrolüne) odaklanma
  2. Önleme: Ürün ve sürece ilişkin kalite geliştirme çabalarına odaklanmadır. Alıcı, hatasız üretim süreçleri geliştirme ve sürdürmede tedarikçiye destek sağlar.
  3. Ortaklık (Partnerlik): Alıcı ve tedarikçi arasında teknoloji (ortak tasarım çabası) ve kalite (doğrudan kullanım noktasına teslimat yapan sertifikalı bir tedarikçi) alanlarında iki taraf arasında takım çalışmasına dayanan uzun dönemli bir ilişkiye odaklanma

36. Soru

 Ürün ya da hizmetin alıcıya ulaşana kadar geçtiği tüm basamakları kapsayan tedarik zinciri sürecinin boyutları nelerdir?

Cevap

Ürün ya da hizmetin alıcıya ulaşana kadar geçtiği tüm basamakları kapsayan tedarik zinciri sürecinin boyutları;

  • Süreçler,
  • Örgütsel Yapı ve
  • Teknoloji Kullanımı

37. Soru

Tedarik zinciri yönetimi (TZY), tedarikçiden tedarikçiye, üreticiden müşteriye uzanan süreçler boyunca iş yapma şekillerinde köklü değişiklikler yaratmıştır. Bu tür değişimler sonucunda süreçlerde meydana gelen iyileşmeler nelerdir?

Cevap

  • Araştırma ve geliştirme fonksiyonları pazarlama grubuyla sürekli koordinasyon içerisinde çalışabilmektedir. Dolayısıyla ürünlerin pazara sunumu hızlanmakta, müşteri ihtiyaçlarının daha iyi anlaşılmasına bağlı olarak performansta iyileşme sağlanmaktadır.
  • Tedarikçi ve müşteri, bilgi teknolojilerinin bir arada çalıştığı bir ortamda iletişim kurmanın, veri aktarımı ve paylaşımının etkin yollarını geliştirebilmektedir. Paylaşılan ortak aktivitelerle katma değeri olmayan işler ortadan kaldırılmaktadır. Destek faaliyetler hızlanırken bunlardan kaynaklanan maliyetler düşmekte, ihtiyaçlara cevap verme süresi kısalmaktadır.
  • Tedarik zinciri, kaynakları çok daha verimli paylaşabilmektedir. Organizasyonlar ihtiyaç ve taleplerini birbirlerine daha iyi anlatabilmektedir. Böylece daha ucuz ve kaliteli ürün-hizmet sunulmaktadır.
  • Satış ve satın alma fonksiyonları birbiriyle çatışan yapılar olmaktan çıkıp değer katan ve ortak çalışan yapılara dönüşmektedir.


38. Soru

Üretimden satışa giden süreçte tedarik zincirinin yapısını oluşturmak için alınması gereken kararlar nelerdir?

Cevap

Üretimden satışa giden süreçte tedarik zincirinin yapısını oluşturmak için alınması gereken kararlar;

  • Kaynak temin etme sırasında alınacak kararlar
  • Üretim sırasında alınacak kararlar
  • Stokla ilgili alınacak kararlar
  • Taşıma ile ilgili alınacak kararlar

39. Soru

Temel hareket ve başlangıç noktasının tüketicilerden ve zincirin diğer ucunun ham madde tedarikçilerinden oluştuğu tedarik zinciri yönetiminin “Global Tedarik Zinciri Forumu” tarafından da benimsenen ve genel kabul görmüş süreçleri nelerdir?

Cevap

  • Müşteri İlişkileri Yönetimi (MİY)
  • Müşteri Hizmet Yönetimi
  • Talep Yönetimi
  • Sipariş İşleme
  • İmalat Akış Yönetimi
  • Tedarikçi İlişkileri Yönetimi
  • Ürün Geliştirme ve Ticarileştirme
  • İadelerin Yönetimi


40. Soru

Tedarik zinciri yönetiminde tedarikçi ilişkileri nasıl sınıflandırılmaktadır?

Cevap

  • Uzun Süreli Bağlantılara/Sözleşmelere Dayalı İlişki
  • Anlaşmalarda Daha Ayrıcalıklı Olmaya Dayalı İlişki
  • Daha Az (Ama İyi) Tedarikçiyle İlişki
  • Alıcı ve Satıcı Arasındaki Yüksek Miktarlı (Hacimli) Mübadelelere Dayanan İlişki
  • Daha Düşük Fiyatlarla Ortaklık
  • Tedarikçi Kaynakta Kaliteye Dayalı İlişki
  • Tedarikçi Merkezli Tasarıma Dayalı İlişki
  • Küçük Partiler Hâlinde Sık Teslimata Dayalı İlişki
  • Daha Az Külfetle Sipariş İletmeye Dayalı İlişki
  • Tüketim Noktasında Teslimata Dayalı İlişki
  • Karşılıklı Açıklığa Dayanan İlişki


41. Soru

Ortaklık ve stratejik satın almada dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?

Cevap

Ortaklık ve stratejik satın almada dikkat edilmesi gereken hususlar;

  • Bir tedarikçiye aşırı yüklenmeme/bağlı kalmama konusunda dikkatli olunmalıdır.
  • Felsefik bir uyum güvence altına alınmalıdır. Kitlesel kişiselleştirilmiş (mass customized ) bir ürünün hızlı sunumunu taahhüt eden bir işletme, uzun dönemli tek düze bir ürün vadeden bir tedarikçi ile uyum içinde çalışamaz. Kalite ve sürekli gelişme vaadi her iki ortak tarafından da paylaşılmalıdır. İki işletme stratejik uyumdan önce felsefik uyumu sağlayabilmelidir.
  • Tam olasılıklı planlama yapılmalıdır. Stratejik bir satın alma sözleşmesi yapmak, satın alıcının her türlü olasılığı planlama görevini ihmal etmesi anlamına gelmemelidir. Bu, aynı anda tamamlayıcı ürünler üreten bir başka fabrikaya ya da sahip olma (kontrolde bulundurma) anlamındadır.

42. Soru

Tedarik zinciri yönetimi (TZY) sistemi içinde kullanılan bilgi teknolojileri nelerdir?

Cevap

Tedarik zinciri yönetimi (TZY) sistemi içinde kullanılan bilgi teknolojileri;

  • Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP-Enterprise Resource Planning)
  • Ürün Veri Yönetimi (PDM-Product Data Management)
  • Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM-Customer Relationship Management)
  • Otomatik Kalite Kontrol Sistemi (AQCAutomated Quality Control System)
  • Bilgisayar Destekli Tasarım (CAD-Computer Aided Design Systems)
  • Tedarik Zinciri Planlama Sistemi (SCP-Supply Chain Planning System)
  • Depo Yönetim Sistemleri (WMS-Warehouse Management Systems)
  • İmalat Uygulama Sistemleri (MES-Manufacturing Execution Systems)
  • Ulaştırma Yönetim Sistemi (TMS-Transportation Management Systems)
  • Coğrafi Bilgi Sistemleri (Geographic Information Systems)
  • Talep Tahmin Yönetimi (Demand Forecasting Management)
  • Radyo Frekans Sistemleri (RF-Radio Frequency Systems)
  • Tedarik Zinciri Olay Yönetimi (SCEM-Supply Chain Event Management)
  • Barkodlama Teknolojisi (Bar Coding Technology)
  • İnternet ve Elektronik Ticaret Teknolojileri

43. Soru

Tedarik zinciri entegrasyonunun hedeflerine ulaşmasında internetin kullanılmasını tarif etmek için “e-işletme” terimi kullanılmaktadır. Çeşitli türden ticaret ortaklıklarına bağlı olarak birçok e-işletme kategorisi bulunmaktadır. Bu kategorilere örnek veriniz?

Cevap

Çeşitli türden ticaret ortaklıklarına bağlı olarak e-işletme kategori örnekleri; 

  • İşletmeden İşletmeye (Business to Business/B2B),
  • İşletmeden Müşteriye (Business to Consumer/B2C),
  • Müşteriden İşletmeye (Consumer to Business/ C2B),
  • Müşteriden Müşteriye (Consumer to Consumer/C2C),
  • İnsanlardan İnsanlara (People to People/P2P),
  • Hükûmetten Vatandaşa (Government to Citizen/G2C),
  • Vatandaştan Hükûmete (Citizen to Government/C2G),
  • Değiştirmeden Değiştirmeye (Exchange to Exchange/E2E) ve
  • İşletme İçi (Organizasyon

44. Soru

İnternet tabanlı Tedarik zinciri yönetiminin (TZY) işletmelere sağladığı yararlar nelerdir?

Cevap

İnternet tabanlı Tedarik zinciri yönetiminin (TZY) işletmelere sağladığı yararlar;

  • Tedarikçi işletmelerde çalışanlarla herhangi bir iletişim kurmadan, internette sunulan müşteri kataloglarından satın alacağı ürünleri seçme ve sipariş verme,
  • Yükleme ve ulaştırma zamanlarının programlanması,
  • Zincir üzerindeki işletmelerin ham madde, malzeme ve/veya nihai ürünleri kara yolu, demir yolu ve hava yolu ile taşıyan tır, tren ve araçların izlenmesini sağlama,
  • Teslimatın gecikmesi, stok kontrolü, teslimat ya da sipariş zamanlarının değiştirilmesi gibi nedenlerle ortaya çıkan problemler hakkında müşteriler veya alıcılarla anında temas kurma fırsatı verme ya da bu durumun işletmenin veri tabanında görülmesini sağlama,
  • 24 saat içinde kamu ya da özel lojistik işletmelerinde yükleme ve boşaltma programı hazırlamaya imkân verme,
  • Dünya çapında 7 gün/24 saat müşteri hizmetleri sunulmasına ve müşterilerle doğrudan iletişim kurulmasına imkân verme,
  • İşletmelerin uluslararası pazarlara açılmasına ve bu müşterilerden sipariş alınmasına imkân verme,
  • Sipariş veren işletmelere verdikleri siparişlerin durumunu kendi işletmelerinden kontrol etme imkânı sağlama,
  • Sipariş için üretilen ürünlerdeki konfigürasyon değişikliğini alıcılara anında haber verme olanağı sunma,
  • Ödemelerini elektronik ortamda yapma, hesaplarını ve borçlarını kontrol etme fırsatı verme,
  • İşletme lojistiği çerçevesinde dağıtımı yapılacak ve/veya toplanacak ürünleri en etkin bir şekilde programlamaya olanak tanıma,
  • Piyasa koşullarına göre anlık depolama için rezervasyonları yapabilme,
  • Problemlerinin daha hızlı ve etkin bir şekilde çözüme ulaştırılmasını sağlama ve
  • Müşterilere daha etkin bir şekilde hizmet verilmesini sağlama

45. Soru

İşletmeler, internet tabanlı Tedarik zinciri yönetimi (TZY) sistemini işletmenin çeşitli faaliyetlerinde etkin bir şekilde kullanabilmektedir. Bu alanlardan öne çıkanlara örnek veriniz?

Cevap

İşletmeler, internet tabanlı Tedarik zinciri yönetimi (TZY) sistemini işletmenin çeşitli faaliyetlerinde etkin bir şekilde kullanabilmektedir. Bu alanlardan öne çıkanlar;

  • Sipariş Verme ve Satın Alma
  • Stok Yönetimi
  • İşletme Lojistiği
  • Müşteri İlişkileri ve Hizmetleri

46. Soru

 Kurumsal Kaynak Planlama (ERP) sistemlerinin doğru kullanımı başarılı Tedarik zinciri yönetimi (TZY) uygulamaları açısından kilit öneme sahiptir. Günümüzde işletmelerde ERP sistemleri ile desteklenen ve sürece dayalı bir organizasyon yapısını temsil eden yeni bir yaklaşım öne çıkmıştır. Bu anlamda bir organizasyonda bulunan temel süreçler nelerdir?

Cevap

  • Yeni bir ürün ya da hizmet için bir fikirden bir iş prototipine kadar uzanan “süreç geliştirme”,
  • Yeni bir ürün ya da hizmete ilişkin bir iş prototipinden (iş örneğinden ) üretim/fabrika ya da hizmet tesislerine ve bunları destekleyen sistemlerin ve kaynakların başarılı biçimde tasarımına, uygulamasına ve test edilmesine kadar uzanan “tesislerin hazırlanması”,
  • Pazar analizinden ve pazarın ihtiyaçlarından bir müşteri siparişini alıncaya kadar geçen sürece ilişkin “satış”,
  • Bir müşteri siparişinden müşteriye gerekli ürünlerin ya da hizmetlerin sunumuna ve ödeme işlemlerine kadar uzanan “siparişi karşılama” ve
  • Bir hizmetle ilişkili olarak müşterinin aranmasından, olası sorunların belirlenmesine ve müşteri tatminine kadar uzanan “hizmet” süreçlerinden oluşmaktadır.


47. Soru

Tedarik zinciri yönetimi (TZY) etkinliğinin arttırılmasında kurumsal kaynak planlama (ERP) uygulamalarında dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?

Cevap

Tedarik zinciri yönetimi (TZY) etkinliğinin arttırılmasında kurumsal kaynak planlama (ERP) uygulamalarında dikkat edilmesi gereken hususlar;

  • Örgütsel stratejilere uygun bir işletme yönetimi,
  • Örgütsel kaynakların etkin ve verimli kullanımı,
  • İşletmeye bağlı fabrikalar arasında malzeme, işçilik, makine-teçhizat, bilgi gibi üretim ve dağıtım kaynaklarının ortaklaşa ve verimli kullanımı,
  • İş süreçlerinde iyileşme (stoklarda azalma),
  • Fonksiyonel iş süreçleri (birimleri) arasında eşgüdüm,
  • Operasyonel kararlarda iyileşme ve veriye kolay erişim,
  • Bilgi teknolojisi altyapısının tek sistem altında toplanması sonucu yönetimde yalınlaşma
  • İş sistemlerini basitleştirme ve standardizasyon,
  • Üretim maliyetlerinde azalma,
  • Ürün teslim süresinde kısalma,
  • Arka planda yürütülen işlemlerin otomasyonu,
  • Müşteri ve tedarikçilerle olan iletişimi güçlendirme,
  • Ürün ve süreç yeniliklerine müşteri katkısının artması,
  • Etkin bir e-ticaret altyapısı kurulmasıdır.

Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi