Viroloji Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Viruslarda Bulaşma Ve Hastalık Oluşturma Süreci

1. Soru

Viremi nedir?

Cevap

Virusun organizmada yayılması sırasında kanda bulunduğu döneme viremi denir.


2. Soru

Primer çoğalma nedir?

Cevap

Sistemik enfeksiyon oluşturan bazı virusların organizmada yayılmadan önce vücuda girdiği bölgede geçirdiği kısa süreli çoğalma evresidir.


3. Soru

Köpek adenovirusları (CAV-1 ve CAV-2)’nın vücuda giriş yolu nedir?

Cevap

Konjuktiva yoluyla vücuda girerler.


4. Soru

Zoonoz nedir?

Cevap

Genellikle hayvanlardan insanlara nakledilen hastalıkları ifade etmede kullanılan bir terimdir, ancak insanlardan hayvanlara nakledilen hastalıkları da kapsar. “Zoonotik hastalık” ifadesi “Zoonoz” terimiyle eş anlamlıdır. “Zoonoz hastalık” şeklinde kullanılmamalıdır.


5. Soru

Sistemik enfeksiyon nedir?

Cevap

Enfeksiyonun organizmada belirli bir bölgede sınırlı kalmayıp farklı bölgelere veya tüm vücuda yayılma eğiliminde olmasını ifade eder.


6. Soru

Perinatal enfeksiyonlarda virusların konakçı organizmaya girişi nasıl gerçekleşir?

Cevap

Perinatal enfeksiyonlarda virus plazentayı geçerek yavruya ulaşamaz ancak doğum sırasında yavru genital kanal içindeyken enfeksiyonu alır. Bu şekilde bulaşan viruslara örnek olarak insanlarda AIDS etkeni olan insan immun yetmezlik virusu (HIV) verilebilir.


7. Soru

Postnatal enfeksiyonlarda virusların konakçı organizmaya girişi nasıl gerçekleşir?

Cevap

Postnatal enfeksiyonlar doğum sonrası yaşamda horizontal bulaşma ile gerçekleşir.


8. Soru

Neonatal enfeksiyon nedir?

Cevap

Postnatal yaşamın ilk birkaç haftasında oluşan enfeksiyonlara neonatal enfeksiyon adı verilir. Neonatal dönemin en önemli viral hastalıkları arasında birçok havyan türünde rotaviruslar ve coronaviruslar tarafından oluşturulan ishal olguları ve yavru köpeklerin herpesvirus enfeksiyonları bulunur.


9. Soru

Virusların konakçı organizmaya girişi hangi dönemlerde olabilir?

Cevap

Virusların konakçı organizmaya girişi doğum öncesi (prenatal), doğum sırası (perinatal) veya doğum sonrası (postnatal) dönemlerde olabilir.


10. Soru

Doğum öncesi dönemde virusların konakçı organizmaya girişi nasıl gerçekleşir?

Cevap

Doğum öncesi dönemde virusların fötusa ulaşması enfekte gamet hücreleriyle veya plasenta aracılığı ile gerçekleşir.Bu tip enfeksiyonlara örnek olarak mavidil ve sığırların viral diyare virusları gösterilebilir.


11. Soru

CHV-1 (canine herpesvirus tip 1) virusunun meydana getirdiği hastalık, hastalığın bulaşma şekli, bulaşma yolu ve konakçısı nedir?

Cevap

CHV-1 (canine herpesvirus tip 1) virusunun meydana getirdiği hastalık fötal ve neonatal enfeksiyondur. Bulaşma şekli transplazental, bulaşma yolu vertikal ve konakçı türü ise köpektir.


12. Soru

Kuduz hastalığının bulaşma şekli, bulaşma yolu, hastalık etkeni ve konakçı türü nedir?

Cevap

Hastalığın bulaşma şekli açık yaranın enfekte salya ile temasıdır (ısırma). Bulaşma yolu direkt temas ve etkeni ise kuduz virusudur. Konakçı türü ise tüm memeli ve kanatlı hayvanlardır.


13. Soru

BHV-1 (sığır herpesvirus tip 1) virusunun meydana getirdiği hastalık, hastalığın bulaşma şekli, bulaşma yolu ve konakçısı nedir?

Cevap

BHV-1 (sığır herpesvirus tip 1) virusunun meydana getirdiği hastalık IBR/IPV’dir. Bulaşma şekli çiftleşme, bulaşma yolu direkt temas ve konakçı türü ise sığırdır.


14. Soru

BLV (bovine leukemia virus) virusunun meydana getirdiği hastalık, hastalığın bulaşma şekli, bulaşma yolu ve konakçısı nedir?

Cevap

BLV (bovine leukemia virus) virusunun meydana getirdiği hastalık enzootik sığır löykozu (sığır lösemisi)’dür. Bulaşma şekli kontamine ekipman, bulaşma yolu iatrojenik ve konakçı türü ise sığırdır.


15. Soru

Hayvan popülasyonlarında viral hastalıkların bulaşması hangi yollarla gerçekleşir?

Cevap

Hayvan popülasyonlarında viral hastalıkların bulaşması hem horizontal hem de vertikal yolla gerçekleşebilir. Horizontal bulaşma popülasyonda risk altında bulunan bireyler arasında gerçekleşir. Vertikal bulaşmada ise virusun ebeveynlerden (anne, baba) yeni jenerasyon bireylere nakledilmesi söz konusudur. Bazı viruslar bu yollardan sadece birini kullanırken, bazıları birden fazla yolu kullanabilmektedir.


16. Soru

BVD virusunun meydana getirdiği hastalık, hastalığın bulaşma şekli, bulaşma yolu ve konakçısı nedir?

Cevap

BVD virusunun meydana getirdiği hastalık BVD’dir. Bulaşma şekli transplazental, bulaşma yolu vertikaldir. Konakçı türü ise sığırdır.


17. Soru

Mekanik vektör nedir?

Cevap

Virusların bir konakçıdan başka bir konakçıya taşınmasına aracılık eden ancak herhangi bir şekilde virüs çoğalmasının olmadığı canlı taşıyıcılara mekanik vektör denir. Kan emen sinekler birçok hastalığın (veziküler stomatitis, sığırların mamillitis (BHV-2), atların infeksiyöz anemi virusu vb.) taşınmasında mekanik vektör olarak rol almaktadır.


18. Soru

Biyolojik vektörlerle bulaşan hayvan viruslarına örnek veriniz.

Cevap

Biyolojik vektör olarak sokucu sinekleri kullanan hayvan viruslarına örnek olarak mavidil, at vebası ve epizootik hemorajik hastalık (EHD) virusları sayılabilir. Kenelerle nakledilen viruslar arasında ise Kırım-Kongo kanamalı ateşi örnektir.


19. Soru

Silier aktivite nedir?

Cevap

Solunum sistemi mukozasındaki hücrelerin sahip olduğu siliumlar aracılığıyla solunum sistemindeki içeriğin dışarı atılmasına yönelik olarak gerçekleşen hareketlerdir.


20. Soru

Vertikal yolla bulaşan hastalıkların fötus üzerinde meydana getireceği muhtemel sonuçlar nelerdir?

Cevap

Erken embriyonel ölüm, mumifikasyon, anomalili doğum, yavru atma ve persiste enfeksiyon gelişmesi vertikal enfeksiyonların muhtemel sonuçları arasındadır.


21. Soru

Mumifikasyon nedir?

Cevap

Yavrunun anne karnındaki gelişim döneminde virus enfeksiyonları veya başka bir nedenle ölmesi ve mumyalaşmasıdır.


22. Soru

Horizontal bulaşma hangi yollarla gerçekleşebilir?

Cevap

Horizontal bulaşma direkt temasla, indirekt temasla, kontamine gıdalar aracılığıyla, aerojen yolla, artropod vektörler aracılığıyla ve iatrojenik yolla gerçekleşebilir.


23. Soru

Kırım-Kongo kanamalı ateşi virusunun meydana getirdiği hastalık, hastalığın bulaşma şekli, bulaşma yolu ve konakçısı nedir?

Cevap

Kırım-Kongo kanamalı ateşi virusunun meydana getirdiği hastalık Kırım-Kongo kanamalı ateşi hastalığıdır. Bulaşma şekli enfekte kenelerin ısırmasıdır. Bulaşma yolu artropodlar ve konakçı türü ise insan ve değişik hayvan türleridir.


24. Soru

Rendering nedir?

Cevap

Hayvansal atıklar ve yan ürünlerin ayıklama, parçalama, öğütme ve ısı uygulaması gibi değişik işlemlerden geçirildikten sonra yeniden değerlendirilebilir ürünler haline getirilmesi sürecidir. Rendering ürünleri arasında en yaygın olarak et-kemik unu, kan unu ve balık unu gibi ürünler hayvan yemlerinde protein kaynağı olarak değerlendirilmektedir.


25. Soru

Solunum kanalı yolu ile virusların organizmaya girişi nasıl gerçekleşir?

Cevap

Solunum kanalı mukozasında mukus salgısı ve silier aktivite sayesinde büyüklüğü 5-10µm’den daha fazla olan partiküller tutularak dışarı atılır. Ancak virus partiküllerinin büyüklüğü 5µm’den çok daha küçük (<300nm) olduğu için viruslar direkt olarak alveollere kadar ulaşabilir. Birçok virus türü bu şekilde alveol epitellerinde enfeksiyon başlatırken, bazı viruslar alt solunum yollarına inmeden yutak ve burun mukozasında yerleşmektedir. Solunum yoluyla vücuda giren viruslar solunum sisteminde lokal enfeksiyonlara neden olabileceği gibi viremi oluşturarak vücuda yayılıp sistemik enfeksiyonlara da neden olabilir. Örneğin şap hastalığı, sığır vebası ve köpek gençlik hastalığı virusları solunum yoluyla girip, ilk virus çoğalmasını bu dokularda gerçekleştirdikten sonra viremi oluşturarak tüm vücuda yayılmaktadır.


26. Soru

İatrojenik bulaşma nedir?

Cevap

Hekimlik uygulamalarındaki istem dışı hatalara bağlı olarak gerçekleşen hastalık bulaşmalarına iatrojenik bulaşma denir. Özellikle ameliyat, aşılama vb. işlemler sırasında uygun şekilde sterilize edilmemiş ekipmanların kullanılmasıyla veya kulak numaralama işlemleri sırasında gerçekleşebilir. İatrojenik bulaşmanın özel bir şekli kontamine aşılarla gerçekleşen bulaşmadır. Titiz kontroller uygulanmadan üretilen attenüe canlı aşılarda ve diğer biyolojik ürünlerde pestivirus kontaminasyonu (özellikle BVDV) ortaya çıkabilmektedir. Kan nakli, doku veya organ nakli ile de viral enfeksiyonların nakledilmesi mümkündür.


27. Soru

Transplazental bulaşma nedir?

Cevap

Virusların anneden-yavruya plazenta aracılığıyla nakledilmesine transplazental bulaşma denir.


28. Soru

Kırım-Kongo kanamalı ateşi virusunun saçılma şekli nedir? Hastalığın lokalizasyonu nerededir?

Cevap

Hastalık kan (temas, kan nakli, artropod vektörler) yoluyla saçılır ve sistemik bir enfeksiyondur.


29. Soru

Direkt temasla bulaşma nasıl gerçekleşir?

Cevap

Virusların direkt temasla bulaşabilmesi için hasta/enfekte birey ile duyarlı bir birey arasında fiziksel temasın olması gerekir. Örneğin kuduz virusunun nakledilebilmesi için hasta hayvanın duyarlı bir konakçıyı ısırması gerekir. Ayrıca çiftleşme de genital enfeksiyonların bulaşmasında rol alan etkin bir direkt temas yoludur.


30. Soru

Persiste enfeksiyon nedir?

Cevap

Enfeksiyon sonrasında vücutta virus eliminasyonunun beklenenden daha uzun sürmesi veya virusun yaşam boyu elimine edilememesi durumunu ifade eder. En yaygın olarak karşılaşılan 4 adet persiste enfeksiyon çeşidi bulunmaktadır. Bunlar: ? Latent persiste enfeksiyon, ? Kronik persiste enfeksiyon, ? 3.Yavaş ilerleyen (slow) enfeksiyon ve ? İmmunotolere persiste enfeksiyon modelleridir.


31. Soru

Aerosollerle bulaşma (damlacık enfeksiyonu) nasıl gerçekleşir?

Cevap

Genellikle solunum sistemi enfeksiyonlarında görülen bu bulaşma şeklinde etken kontamine damlacıklar veya toz partikülleri ile alınır. Damlacıklarda hapsolan virus partikülleri rüzgârın da yardımıyla kilometrelerce uzağa taşınabilir. Bazı viruslar (örn. hantaviruslar) sekretler ve idrar gibi ekskretlerden oluşan aerosollerle de bulaşabilmektedir.


32. Soru

Aerosol nedir?

Cevap

Öksürme-hapşırma vb. nedenlerle solunum sisteminden çıkan ve havada uzun süre asılı kalabilen çok küçük damlacıkları ifade eder. Virusları taşıyan bu damlacıklar özellikle kapalı ortamlarda hastalıkların solunum havasıyla bulaşmasına neden olur.


33. Soru

Anomalili doğum nedir?

Cevap

Yavrunun anne karnında gelişme bozukluklarına bağlı olarak ortaya çıkan morfolojik bozukluklardır.


34. Soru

Parainfluenza-3 virusunun meydana getirdiği hastalık, hastalığın bulaşma şekli, bulaşma yolu ve konakçısı nedir?

Cevap

Parainfluenza-3 virusunun meydana getirdiği hastalık solunum sistemi enfeksiyonudur. Bulaşma şekli damlacık enfeksiyonu, bulaşma yolu aerosoller ve konakçı türü ise sığır, koyun ve keçidir.


35. Soru

Fekal-oral bulaşma nedir?

Cevap

Etkenin dışkı ile saçıldıktan sonra yeni konakçılar tarafından kontamine yem ve su aracılığıyla oral yolla (ağız yoluyla) alınmasına fekal-oral bulaşma denir. Fekal-oral bulaşma en yaygın olarak bağırsak enfeksiyonu oluşturan viruslarda (rotavirus, coronavirus, parvovirus, astrovirus vb.) görülür.


36. Soru

Sığırların süngerimsi beyin hastalığının bulaşma şekli, bulaşma yolu, hastalık etkeni ve konakçı türü nedir?

Cevap

Hastalığın bulaşma şekli BSE prionu ile kontamine rendering ürünleridir. Bulaşma yolu kontamine gıdalar ve etkeni ise BSE prionu’dur. Konakçı türü ise sığır ve insandır.


37. Soru

Köpek adenovirus tip 1 virusunun saçılma şekli nedir? Hastalığın lokalizasyonu nerededir?

Cevap

Hastalık idrar yoluyla saçılır ve sistemik bir enfeksiyondur.


38. Soru

Parainfluenza virus tip 3 virusunun saçılma şekli nedir? Hastalığın lokalizasyonu nerededir?

Cevap

Hastalığın saçılma şekli aerosoller veya göz-burun akıntısıdır. Virus solunum sisteminde enfeksiyona neden olur.


39. Soru

İndirekt temasla bulaşma neyi ifade eder?

Cevap

Virusla kontamine olmuş barınaklar ve cansız vektörler aracılığı ile bulaşmayı ifade eder. Genellikle çevre şartlarına dayanıklı olan viruslar indirekt temasla bulaştırılırken çevre şartlarına aşırı duyarlı olan virusların bu yolla bulaşması zayıf bir ihtimaldir.


40. Soru

Biyolojik vektör nedir?

Cevap

Virusun bir konakçıdan başka bir konakçıya nakledilmesini sağlarken aynı zamanda vücudunda çoğalmasına da olanak tanıyan canlı taşıyıcılara biyolojik vektör denir. Virusların biyolojik vektörü olarak en sık karşılaşılan canlılar keneler ve sokucu sineklerdir.


41. Soru

Cansız vektörlere örnek veriniz.

Cevap

Taşıt araçları, yemlik, suluk, sağım ekipmanları vb. günlük kullanılan ekipmanlar cansız vektörlere örnektir.


42. Soru

Kanlı ishal hastalığının bulaşma şekli, bulaşma yolu, hastalık etkeni ve konakçı türü nedir?

Cevap

Hastalığın bulaşma şekli çevresel kontaminasyon ve fekal-oral yoldur. Bulaşma yolu indirekt temas ve etkeni ise CPV-2 (köpek parvovirus-2)’dir. Konakçı türü ise köpektir.


43. Soru

Süngerimsi beyin hastalığının saçılma şekli nedir? Hastalığın lokalizasyonu nerededir?

Cevap

Hastalığın saçılma şekli dokulardır (temas, doku/organ nakli, gıda olarak tüketim). Hastalık merkezi sinir sisteminde lokalize olur.


44. Soru

Sindirim kanalında virüs enfeksiyonlarının önlenmesinde neler görev alır?

Cevap

Sindirim kanalında yer alan proteolitik enzimler, safra salgısı, asidite, mukus salgısı ve salgısal IgA’lar virus enfeksiyonlarının engellenmesinde önemli görevler üstlenirler.


45. Soru

Virusların sindirim yolu ile organizmaya girişi nasıl gerçekleşir?

Cevap

Sindirim kanalında bulunan proteolitik enzimler, safra salgısı, asidite, mukus salgısı vb. koruyucu etmenlere rağmen besinlerin bağırsaklardan geçişinin yavaş olması enfektif virionların duyarlı hücrelere tutunmasına olanak sağlar. Ağız yoluyla alınan viruslar direkt olarak sindirim sistemine geçebileceği gibi öncelikle ağız-yutak bölgesinde bir primer çoğalma (ön çoğalma evresi) da gösterebilirler. Bağırsak enfeksiyonlarına neden olan birçok virus türü bu aşamayı takiben besinlerle birlikte sindirim kanalı yoluyla bağırsaklara ulaşır.


46. Soru

İshal hastalığının bulaşma şekli, bulaşma yolu, hastalık etkeni ve konakçı türü nedir?

Cevap

Hastalığın bulaşma şekli çevresel kontaminasyon ve fekal-oral yoldur. Bulaşma yolu kontamine gıdalar ve etkeni ise rotavirustur. Konakçı türü ise tüm yeni doğan memeli hayvanlardır.


47. Soru

Genital yolla vücuda giren viruslara örnek veriniz.

Cevap

Sığır herpesvirus-1, sığırların viral diyare virusu (bovine viral diyare virus, BVD) ve atların herpesvirus tip- 3 genital yolla vücuda giren virüslerdendir.


48. Soru

Lokal enfeksiyon nedir?

Cevap

Vücuda girdiği yerde ve sınırlı bir bölgede yerleşerek hastalık bulguları oluşturan enfeksiyonlara lokal enfeksiyon denir.


49. Soru

Virusların organizma içinde kan yoluyla yayılması nasıl gerçekleşir?

Cevap

Vücuda giren viruslar öncelikle deri veya mukozadaki epitel hücreleriyle karşılaşırlar. Lokal seyirli bir enfeksiyon (örn. solunum sistemi veya deri enfeksiyonu) söz konusu ise virus bu epitel hücrelerinde çoğalır ve hastalık tablosunu oluşturur. Sistemik seyreden enfeksiyonlarda ise vücuda giriş bölgesinde lokal bir üreme gösteren veya direkt olarak epitel hücrelerini geçip alt dokulara erişen virus partikülleri lenf sistemi aracılığıyla öncelikle bölgesel lenf yumrularına ve takiben kan dolaşımına ulaşır. Virusların kanda bulunması ve kan yoluyla vücutta yayılım göstermesi viremi olarak adlandırılır. Viruslar viremi fazını takiben hedef dokulara ulaşırlar. Viremi döneminde virus kanda plazma içinde serbest halde bulunabileceği gibi, lenfositler, monositler veya eritrositlerle ilişkili olarak da bulunabilir.


50. Soru

Sinirler yoluyla yayılım yapan viruslara örnek veriniz.

Cevap

Kuduz virusu sinirler yoluyla yayılır. Vücuda girdiği noktadan sinir uçları aracılığıyla sinir dokuya geçer ve merkezi sinir sistemine iletilir. Burada çoğalmasını tamamladıktan sonra yine sinirler aracılığıyla özellikle tükürük bezlerine iletilir. Böylece virusun vücut dışına saçılımı gerçekleşebilir.


51. Soru

Kuduz virusunun vücut dışına saçılma şekli nedir? Hastalığın lokalizasyonu nerededir?

Cevap

Saçılma şekli salyadır. Hastalık merkezi sinir sisteminde lokalize olur.


52. Soru

Tropizm nedir?

Cevap

Bir virusun belli bir doku veya organdaki hücreleri enfekte edebilme yeteneği tropizm (doku tropizmi) olarak tanımlanır.


53. Soru

Bir virusun belli bir doku veya organdaki hücreleri enfekte etmesindeki belirleyici unsur nedir?

Cevap

Bir virusun belli bir doku veya organdaki hücreleri enfekte edebilmesindeki belirleyici unsur virusa ait adsorbsiyondan sorumlu proteinin hedef hücre yüzeyindeki reseptörlerle uyumudur. Viruslar konak hücreye tutunabilmek için değişik hücre yüzey proteinlerini reseptör olarak kullanabilirler. Bir virusun değişik organ ve sistemleri enfekte edebilmesi ilgili reseptörlerin bu dokulardaki hücrelerde bulunuşuna bağlıdır.


54. Soru

Virus enfeksiyonlarında dokularda meydana gelen değişiklikler nelerdir?

Cevap

Direkt doku hasarı oluşabilir. Bunun dışında doku hasarı olmadan şekillenen fizyolojik bozukluklar veya doku hasarı sonucu sekonder enfeksiyonlar meydana gelebilir.


55. Soru

Sekonder enfeksiyon nedir?

Cevap

Vücuttaki başka bir enfeksiyonu takiben ortaya çıkan ve ilk enfeksiyonla birlikte seyreden ikincil enfeksiyonlardır.


56. Soru

Virusların organizmaya deri yolu ile girişi nasıl gerçekleşir?

Cevap

Deri özellikle keratinize hücrelerden oluşan bir yüzeye sahip olması nedeniyle vücudu koruyan doğal bir bariyer görevi üstlenir. Ancak papillomaviruslar özellikle deri hücrelerinde üreyerek siğillerle karakterize lokal lezyonlara neden olurlar. Virusların deride enfeksiyon başlatabilmesi çoğunlukla çatlaklar veya değişik boyutta travmaya maruz kalmış bölgelerden olmaktadır. Sistemik seyirli enfeksiyonlara neden olan virusların deri yoluyla bulaşması yaralanmalarla, kan emici artropodların ısırmasıyla veya iatrojenik yolla gerçekleşebilir. Örneğin kuduz virusu asıl olarak enfekte hayvanın ısırmasıyla bulaşırken açık deri yaralarının enfekte hayvanın salyası ile temas etmesiyle de bulaşma şekillenebilir.


57. Soru

Doku hasarı sonucu meydana gelebilen sekonder enfeksiyonlara örnek veriniz.

Cevap

Parainfluenza-3 virusu gibi solunum sistemindeki silier hücrelerin yıkımlanmasına neden olur. Buna bağlı olarak dışarı atılamayan içerik solunum yollarına akar ve değişik bakterilerin akciğerlere ulaşarak bakteriyel pnömoni başlatmasına zemin hazırlar. Bakteriyel pnömoni sekonder enfeksiyondur.


58. Soru

Viruslarla enfekte olan hücrelerin yıkımlanmasında neler görev alır?

Cevap

Viruslarla enfekte olan hücrelerin yıkımlanmasında hücresel bağışıklık ön plana çıkar, ancak salgısal immun yanıt ürünleri olan antikorlar da enfekte hücrelere bağlanarak bu hücrelerin yıkımlanmasına yardımcı olur. İmmun sistem hücreleri arasında yer alan doğal katil hücreler ve sitotoksik T lenfositleri bu işlemde görev alır.


59. Soru

Sığırların viral diyaresi (BVD) virusunun saçılma şekli nedir? Hastalığın lokalizasyonu nerededir?

Cevap

Hastalık genetik salgılar ve akıntılar yoluyla saçılır ve bir çeşit genital sistem enfeksiyondur.


60. Soru

Viruslar vücut dışına hangi yollarla saçılırlar?

Cevap

Viruslar vücut dışına dışkı, göz-burun akıntısı, idrar, salya, genital sağılar ve akıntılar, kan, aerosoller ve dokular yoluyla saçılabilir.


61. Soru

Virus enfeksiyonları sonucu oluşan direkt doku hasarı nasıl gerçekleşir?

Cevap

Enfeksiyonlarda ortaya çıkan klinik bulguların büyük bir çoğunluğu direkt olarak virusların hücreleri yıkımlayıcı etkileriyle neden olduğu doku hasarından kaynaklanır. Bunun en çarpıcı örnekleri solunum ve sindirim sistemi epitel dokularında meydana gelen hasara bağlı olarak klinik bulguların şekillenmesiyle ortaya çıkmaktadır. Bu durumda oluşan klinik hastalık tablosu doku bütünlüğünün bozulması veya fonksiyonel hücrelerin yıkımlanmasıyla ilişkilidir.


62. Soru

Arbovirus nedir?

Cevap

Artropod vektörler aracılığıyla nakledilen viruslara arboviruslar denilir.


63. Soru

Horizontal bulaşma nedir?

Cevap

Horizontal bulaşmada virus hastalıklarının aynı popülasyonda bulunan ve genellikle bulaşmaya yol açabilecek aktif temas içerisinde olan hastalığa duyarlı› bireyler arasında nakledilmesi söz konusudur. Horizontal bulaşma direkt temasla, indirekt temasla, kontamine gıdalar aracılığıyla, aerojen yolla, artropod vektörler aracılığıyla ve iatrojenik yolla gerçekleşebilir


64. Soru

Rendering nedir?

Cevap

Rendering: Hayvansal atıklar ve yan ürünlerin ayıklama, parçalama, öğütme ve ısı uygulaması gibi değişik işlemlerden geçirildikten sonra yeniden değerlendirilebilir ürünler haline getirilmesi sürecidir.
Rendering ürünleri arasında en yaygın olarak et-kemik unu, kan unu ve balık unu
gibi ürünler hayvan yemlerinde protein kaynağı olarak değerlendirilmektedir.


65. Soru

Vertikal bulaşma nedir?

Cevap

Virusların ebeveyn jenerasyondaki bireylerden yeni jenerasyona aktarılmasına vertikal bulaşma adı verilir.


66. Soru

Persiste enfeksiyon nedir?

Cevap

Enfeksiyon sonrasında vücutta virus eliminasyonunun beklenenden daha uzun sürmesi veya virusun yaşam boyu elimine edilememesi durumunu ifade eder.


67. Soru

Primer çoğalma nedir?

Cevap

Primer çoğalma: Sistemik enfeksiyon oluflturan bazı virusların organizmada yayılmadan önce vücuda girdiği bölgede geçirdiği kısa süreli çoğalma evresidir.


68. Soru

Viremi nedir?

Cevap

Virusların kanda bulunması ve kan yoluyla vücutta yayılım göstermesi viremi olarak adlandırılır.


69. Soru

Tropizm nedir?

Cevap

Bir virusun belli bir doku veya organdaki hücreleri enfekte edebilme yeteneği tropizm (doku tropizmi) olarak tanımlanır.


70. Soru

Virus enfeksiyonlarında dokularda meydana gelen değişiklikler nelerdir?

Cevap

1. Direkt doku hasarı
2. Doku hasarı olmadan şekillenen fizyolojik bozukluklar
3. Doku hasarı sonucu sekonder enfeksiyonlara teşvik


71. Soru

Aerosol nedir? 

Cevap

Aerosol: Öksürme- hapşırma vb nedenlerle solunum sisteminden çıkan ve havada uzun süre asılı
kalabilen çok küçük damlacıkları ifade eder. Virusları taşıyan bu damlacıklar özellikle kapalı ortamlarda hastalıkların solunum havasıyla bulaşmasına neden olur.


72. Soru

Artropodlarla bulaşma ile ilgili bilgi veriniz.

Cevap

Artropodlarla bulaşma: Artropodlar viral hastalıkları biyolojik veya mekanik olarak nakledebilirler. Biyolojik vektör olarak kan emici sinekler ve keneler önemlidir. Biyolojik vektör olarak sokucu sinekleri kullanan hayvan viruslarına örnek olarak mavidil, at vebası ve epizootik hemorajik hastalık (EHD) virusları sayılabilir. Kenelerle nakledilen viruslar arasında ise Kırım-Kongo kanamalı atefli örnek olarak gösterilebilir. Kan emen sinekler ayrıca birçok hastalığın (veziküler stomatitis, sığırların mamillitis (BHV-2), atların infeksiyöz anemi virusu vb.) taşınmasında da mekanik vektör olarak rol almaktadır.


73. Soru

İatrojenik bulaşma nedir. 

Cevap

İatrojenik bulaşma: Hekimlik uygulamalarındaki istem dışı hatalara bağlı olarak gerçekleşen hastalık bulaflmalarına iatrojenik bulaşma denir. 


74. Soru

Persiste enfeksiyon çeşitleri nelerdir?

Cevap


1. Latent persiste enfeksiyon

2. Kronik persiste enfeksiyon

3. Yavaş ilerleyen (slow) enfeksiyon 

4. İmmunotolere persiste enfeksiyon modelleri


75. Soru

Silier aktivite nedir?

Cevap

Silier aktivite: Solunum sistemi mukozasındaki hücrelerin sahip olduğu siliumlar aracılığıyla
solunum sistemindeki içerisin dışarı atılmasına yönelik olarak gerçekleşen hareketlerdir


78. Soru

Zoonoz nedir?

Cevap

Zoonoz: Genellikle hayvanlardan insanlara nakledilen hastalıkları ifade etmede kullanılan bir
terimdir, ancak insanlardan hayvanlara nakledilen hastalıkları da kapsar. “Zoonotik hastal›k” ifadesi
“Zoonoz” terimiyle eş anlamlıdır. “Zoonoz hastalık” şeklinde kullanılmamalıdır


79. Soru

Lokal enfeksiyon nedir?

Cevap

Vücuda girdiği yerde ve sınırlı bir bölgede yerleşerek hastalık bulgulaı› oluşturan enfeksiyonlara lokal enfeksiyon denir.


80. Soru

Sekonder enfeksiyon nedir?

Cevap

Sekonder enfeksiyon: Vücuttaki başka bir enfeksiyonu takiben ortaya çıkan ve ilk enfeksiyonla
birlikte seyreden ikincil enfeksiyonlardır


81. Soru

Kırım kongo kanamalı ateşinin saçılma şekli nedir?

Cevap

Kan (temas, kan nakli, artropod vektörler)


82. Soru

Kuduz virusunun saçılma şekli nedir?

Cevap

Salya


Güz Dönemi Ara Sınavı
7 Aralık 2024 Cumartesi
v