İşletme Fonksiyonları Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Günümüzde başarılı olan işletmeler nasıl işletmelerdir?

Günümüz pazarlarına bakıldığı zaman, rekabetin çok yoğun yaşandığı görülmektedir. Rekabetin yoğun olduğu bu pazarlarda müşteri istek ve gereksinimlerini karşılamak çok önemli olmaktadır. Müşteri istek ve gereksinimlerini belirleyip üretimini bu doğrultuda yönlendiren işletmeler, günümüzün başarılı işletmeleridir. Müşterinin kral olarak kabul gördüğü günümüz pazarlarında, üretim ile ilgili doğrudan ya da doğrudan olmayan tüm faaliyetlerin etkin yönetimi esas olmaktadır. Üretimde yapılanlar ya da yapılamayanlar, mal ya da hizmet olarak müşteriye yansımaktadır. Üretimi olması gerektiği gibi gerçekleştiren ve bunu sürdüren işletmeler, müşteri memnuniyetini üst düzeye çıkarabilirler. Bunun sonucunda da işletmelerin temel amacı olan kâr maksimizasyonu sağlanabilir.

Üretim nedir?

Üretim, doğadaki kaynakların ham madde ve malzemelerin insan gereksinimlerine daha uygun mal ve hizmetler biçimine dönüştürülmesi için yapılan fiziksel, kimyasal, fizyolojik, yersel ve benzeri çalışmalar olarak tanımlanmaktadır. Bir faaliyetten üretim olarak söz edebilmek için insan gereksinimlerini karşılama gibi bir amaca hizmet etmesi önemli olmaktadır.

Üretimdeki değişmelerin sebepleri nelerdir?

İnsanların istek ve gereksinimlerindeki ve hatta beklentilerindeki sürekli değişim üretim şekillerinde ve ürünlerde de sürekli değişime yol açmaktadır. Başladığı ilk günden itibaren üretim faaliyeti birçok sorunun ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Tekil üretimden seri üretime geçişe bağlı olarak üretilen ürünlerin miktar ve çeşidinin artması çözülmesi gereken sorunları da artırmaktadır. Tüm bu dönemde üretimde bulunan işletmelerin hedefleri giderek farklılaşmaktadır. Üretimin ilk dönemlerinde miktar önemliyken daha sonraki dönemlerde sırasıyla maliyet, kalite ve şimdilerde ise çeşitlilik, hız ve esneklik önemli olmaya başlamıştır.

İşletmeler ürünlerini geliştirirken nelere dikkat ederler?

İşletmeler temel ürünlerini geliştirirken dikkate aldıkları çeşitli boyutlar bulunmaktadır. Buna göre işletmeler; bir ürünün sunacağı temel faydaya ilaveten kalite düzeyinde, tasarımında, ambalajında, marka isminde ve farklı ürün özelliklerinde yapılacak iyileştirmeler ile bunları destekleyecek donanım özellikleri, garanti süresi, aksesuarlar, satış sonrası servis, dağıtım kanalları ve yapılacak güncelleştirmeleri de ürün geliştirme aşamasında göz önünde bulundurmalıdırlar.

Sistem nedir?

Basit olarak, girdileri mal ve hizmetlere dönüştüren sisteme üretim sistemi adı verilmektedir. Sistem, bir bütünlük oluşturacak şekilde bir arada bulunan elemanlar, bu elemanlar arasındaki ilişkiler ve bunların birbirleriyle ve çevreyle ilişkili veya bağlantılı olan nitelikleri dizisidir şeklinde tanımlanmaktadır. Farklı bir tanımlamada ise belirli bir amacı gerçekleştirmek için bir araya gelen elemanların bütününe sistem adı verilmektedir.

Sistemin özellikleri nelerdir?

Sistemin elemanlardan oluştuğu, bu elemanlar arasında uyumlu bir ilişkinin olduğu, bir amacının olduğu, alt sistemlerden oluştuğu, sınırlarının bulunduğu, dış çevresi ile etkileşimde olduğu ve girdi, süreç, çıktı ve geri beslemenin temel yapısını oluşturduğu bilinmektedir.

Sistemler nasıl sınıflandırılırlar?

Sistemler çeşitli şekillerde sınıflandırılmaktadır. Bunlar arasında genelde doğal ve yapay sistemler olarak sınıflandırıldığı gibi açık ve kapalı sistemler olarak da sınıflandırılabilmektedir. Güneş sistemi doğal bir sistem olurken işletme yapay bir sistem olmaktadır. Ayrıca, diğer bir sınıflandırma da alt ve üst sistemler şeklindedir. Her sistemin ait olduğu üst bir sistem ve bu üst sistemi oluşturan alt sistemler bulunmaktadır.

Sistem yaklaşımına işletme göre nedir?

Bir sistem olarak işletme; belirli amaçlara ulaşmak için faaliyete geçen, çeşitli girdilerden faydalanan, sağladığı kaynaklardan bir dizi işlemlerle çıktılar elde eden ve bu faaliyetleri düzenli bir şekilde gerçekleştirebilmek için geri bildirimde bulunan alt sistemler bütünüdür.

Sistem yaklaşımının temel amacı nedir?

Sistem yaklaşımının temel amacı, işletmenin bütününde gelişme sağlarken diğer taraftan işletme içindeki tüm faaliyetlerin birbiri ile uyumlu ve etkin işleyişini garanti altına almaktır. Bunun içinde, işletmenin alt sistemlerini analiz ederek birbiriyle çelişen amaçları olan alt sistemleri uyumlu hâle getirmek ve işletmenin bütünsel amaçları doğrultusunda düzenlemek önemli olmaktadır.

Üretim sisteminin temel elemanları nelerdir?

Sistemin temel elemanları olan; • Girdi, • Süreç, • Çıktı ve • Geri besleme üretim sisteminde de yer almaktadır.

Bir üretim sisteminin girdileri nelerdir?

Üretim sisteminin girdileri olan hammadde, malzeme, makine, işçilik, yönetim, sermaye, bilgi, girişimcilik, enerji ve benzerleri mal ve hizmet şeklindeki çıktılara dönüştürülmektedir.

Bir üretim sisteminde ne gibi dönüşüm süreçleri bulunmaktadır?

Bir üretim sisteminde; • Fiziksel, • Yersel, • Fizyolojik, • Psikolojik, • Kimyasal dönüşüm süreçleri yer almaktadır.

Bir üretim sürecinin çıktıları nelerdir?

Bir üretim sisteminin çıktıları mallar ve hizmetlerdir.

Üretim sürecini farklılaştıran elemanların en önemlileri nelerdir?

Üretim sürecini farklılaştıran elemanların en önemlileri verimlilik, etkinlik, kapasite ve esnekliktir.

Verimlilik nedir?

Verimlilik genel olarak, verimlilik çıktı miktarının girdi miktarına oranıdır. İşletmelerin en yoğun olarak üzerinde durduğu konulardan birisidir. Verimliliği basit olarak arttırmanın yolu girdi miktarını aynı tutarken çıktı miktarını arttırmak ya da çıktı miktarını aynı tutarken girdi miktarını azaltmaktır. Verimlilik doğrudan maliyetler üzerinde olumlu etkiye sahip olması açısından da önemlidir.

Etkinlik nedir?

Etkinlik, üretim sisteminin amaçlarını gerçekleştirme derecesi olarak tanımlanırken aynı zamanda performans ile aynı anlamda kullanılmaktadır. Verimlilik, bir işi doğru yapmakken etkinlik doğru işi yapmak olarak tanımlanabilmektedir. Başka bir deyişle, verimlik üretim girdilerinin ne kadar iyi kullanıldığını ölçerken etkinlik amaçların ne ölçüde gerçekleştiğini belirtmektedir.

Kapasite nedir?

Kapasite üretim sisteminin gerçekleştirebileceği en yüksek üretim miktarına denmektedir. Üretim sistemi kapasitesi, taleplerin karşılanması açısından önemli olmaktadır. Kapasitenin fazla olması artık kapasiteye neden olurken eksik kapasite de taleplerin karşılanamamasına neden olmaktadır. Dolayısıyla kapasite kullanımı verimliliği etkilemektedir.

Esneklik nedir?

İşletmelerin değişen talebe cevap verebilme yeteneğine ya da yeni ürün üretimini hızla gerçekleştirebilme yeteneğine esneklik adı verilmektedir. Esneklik ile ilgili farklı tanımlamalar bulunmaktadır. Günümüz işletmelerinin, rekabetçi olabilmelerinde önemli faktörlerden biri olarak ortaya çıkmaktadır.

Üretim sistemi yaklaşımında çevre nedir?

Üretim sisteminin elemanı olarak gözükmeyen ancak, doğrudan üzerinde etkisi olan diğer bir eleman da çevredir. Çevreye müşteriler, rakipler, tedarikçiler, yasalar ve ekonomi gibi faktörler dâhil edilmektedir. Bu faktörlerin varlığı bilinmekte ancak doğrudan bu faktörleri belirleyebilme ya da değiştirilebilme şansı bulunmamaktadır. Bu nedenle, bu faktörler risk olarak hesaba katılmaktadır.

Üretim sistemi türleri nelerdir?

Üretim sistemlerinin tarihsel gelişimi ile insanlığın ve medeniyetin tarihsel gelişimi arasında yakın bir ilişki bulunmaktadır. Geçmişten günümüze farklı nitelikteki işletmeler üretim faaliyetini gerçekleştirirken çeşitli üretim sistemlerini kullanmışlardır. Günümüzde rekabetin yoğunlaşması ve teknolojideki gelişmeler üretim sistemlerindeki ilkel yöntemlerin kullanılmasını giderek azaltmasına rağmen dünyamızda farklı ülkelerde oluşan koşullara bağlı olarak dört üretim sistemi olan; • El işçiliği, • Ev işçiliği, • İmalathane sistemi ve • Fabrikasyon sistemlerinden her biri kullanılmaya devam edilmektedir.

El işçiliği sistemi nedir?

Gelişmiş teknik araç ve gereçler kullanılmadan el becerisine dayanarak yapılan üretime el işçiliği sistemi adı verilmektedir. Bu üretim sistemi endüstri öncesi dönemde üretilen ürünler için geçerli bir tekniktir. Günümüzde yorgan, dantel, tığ işi, iğne oyası, eşarp, çanta ve heybe gibi bazı ürünlerin üretiminde el işçiliği sistemi kullanılmaktadır. Küçük hediyelik eşyalar ve geleneksel eşyaların üretimi de çoğunlukla bu şekilde gerçekleştirilmektedir. Bu üretim sisteminde standartlaşma olmadığı için üretilen aynı ürünler birbirinden ufak farklılıklar gösterebilmektedir. Bu üretim sisteminde az sayıda yardımcı araç ve gereç kullanılmakta ve üretim emeğe dayalı yapılmaktadır. Bu nedenle, üretim miktarları sınırlı sayıda ve üretim düşük bütçeli sermaye ile gerçekleştirilmektedir. Aynı zamanda, bu üretim sisteminde üretim yönetimi basit ve sorunların çözümü de kolay olmaktadır. Üretimi gerçekleştirenler bu alanda uzmanlaşmış ve üretim de genelde siparişe dayalı olmaktadır.

Ev işçiliği sistemi nedir?

Bu üretim sisteminde (ev işçiliği) üretim halı, tekstil, oyuncak, süs eşyası gibi belirli alanlarda uzmanlaşmış ve el becerisine sahip kişilerin kendi yerlerinde çoğu zamanda evlerinde gerçekleşmektedir. Üretimde kullanılan makine, araç ve gereç ve üretimde kullanılan malzemeler girişimciler tarafından üretimi gerçekleştirecek kişilere tedarik edilmektedir. Bu sistemde işletmeler değişik kişilere üretim yaptırmaktadır. İşletme gelen taleplere ya da pazar şartlarına bağlı olarak istedikleri özellikteki ürünlerin üretimini yaptırmaktadırlar. Bu üretim sisteminde taleplerin zamanında karşılanması, üretimin istenilen niteliklerde olması, makine ve teçhizat ile birlikte üretimde kullanılacak malzemelerin zamanında tedariği, farklı üreticilere ürettirilen ürünlerdeki standartın tutturulması gibi belli başlı sorunlar oluşabilmektedir.

İmalathane sistemi nedir?

İmalathane sistemi ile el işçiliği ile yapılan üretim evler yerine imalathane adı verilen orta büyüklükteki işletmelerde daha yüksek miktarlarda gerçekleştirilmektedir. Burada üretim miktar olarak seri üretimdeki gibi olmasa da ev işçiliği sisteminden daha yüksektir. Üretimde otomasyon ya da ileri teknoloji makine ve ekipman kullanımı söz konusu değildir ve emek yoğun bir üretim vardır. Bu nedenle az sermaye ile iş bölümü ve uzmanlaşmaya daha çok yer verilmektedir. Üretim, daha çok geniş bir müşteri kitlesi hedeflendiği için müşteri isteklerine göre değil genel alıcı istek ve gereksinimlerine göre yapılmaktadır. Bu üretim sisteminde genel giderler yüksektir. Bu üretim sistemi şimdiki gelişmiş üretim sistemlerine geçişte önemli bir rol oynamıştır.

Fabrikasyon sistemi nedir?

Fabrikasyon sisteminde, imalathane sisteminin aksine büyük çaplı üretim geniş kitlelerin talebini karşılamak üzere kurulan bir üretim sisteminde gerçekleştirilmektedir. Bu sistemde önceden kesin olarak bilinmeyen müşteriler için üretim gerçekleştirilmesine bağlı olarak stoklu çalışma da yapılmaktadır. Bu üretim sistemi büyük fabrika binalarına, depolara ve idari binalara gerek duyarken gelişmiş makine ve teçhizat da üretim için önemli faktörlerdir. Tüm tesisleri ile birlikte bu kadar geniş çaplı üretim sermaye gereksinimini artırmaktadır. Sistemde genelde kitle üretim söz konusu olmasına rağmen atölye tipi üretim de uygulanabilmektedir.

Üretim sistemleri talebe göre nasıl sınıflandırılırlar?

Üretim sistemleri talebe göre; • Stoğa üretim, • Siparişe göre üretim ve • Siparişe göre montaj olarak sınıflandırılabilmektedirler.

Stoğa göre üretim nedir?

Ürünler herhangi bir sipariş olmadan stokta bulundurulacak şekilde üretilmektedir. Üretim düzeyi belirlenirken işletme stok düzeyleri ve müşteri hizmet düzeyi göz önünde bulundurulmaktadır. Ürün, müşteriden herhangi bir sipariş gelmeden üretilip stoklanmakta ve sipariş gelince de stoktan karşılanmaktadır. Bu üretim türünde ürünün stoklanmaya uygun olup olmadığı ya da stoklanma şartları önemli olmaktadır. Araba, televizyon gibi uzun ömürlü ürünler bu tip üretime uygun ürünlerdir. Bunun yanında özel şartlar altında stoğa üretilen ürünler de bulunmaktadır. Buna en iyi örnek gıda ürünleridir. Bu tür üretimin en önemli avantajı, müşteri siparişinin hemen karşılanabilme olasılığının yüksek olmasıdır. Bu da işletmeye rekabet avantajı sunabilmektedir. Ancak, stoğa üretim yapıldığı için üründe kişiselleştirme çok fazla mümkün olmamakta dolayısıyla, ürün esnekliği düşük olmaktadır. Ayrıca, ürün stoktayken ürünün bozulması, modasının geçmesi gibi risklerde bulunmaktadır. Bu durum da önemli bir dezavantaj olarak görülebilmektedir.

Siparişe göre üretim nedir?

Ürün özellikleri ve miktar açısından tamamen müşterilerin özel isteklerine göre çok değişik tipte ürünlerin, sık olmayan aralıklarla ve küçük miktarlarda üretildiği üretim şekline siparişe göre üretim adı verilmektedir. Bu üretim sisteminde önceden ne üretileceği belli olmadığı için belirli bir ürünü devamlı üretmek mümkün olmayabilmektedir. Bu nedenle üretim planlama ve kontrol çalışmalarının hazırlığının önceden yapılması mümkün gözükmemektedir. Siparişe göre üretimde üretim tamamlandıktan sonra yeni sipariş gelmezse üretim durabilmektedir. Yeni sipariş gelince makine ve teçhizat bu yeni tip ürünü üretmek için ayarlanarak üretime devam edilmektedir. Bu üretim sisteminde pazara göre değil müşteri siparişine göre üretim yapılmaktadır.

Siparişe göre montaj nedir?

Bu üretim türünde müşterilerin istediği ürünü hızlı bir şekilde sunabilmek amacıyla siparişe göre üretim ile stoğa göre üretim birlikte kullanılmaktadır. Başka bir deyişle, stoğa göre üretim ile siparişe göre üretimin karması yapılmaktadır. Burada, ürünler parçalarına ayrılmakta ve çok çeşitli parçalar üretilerek stokta tutulmaktadır. Amaç, müşteriden bir sipariş geldiği zaman müşterinin istediği ürünü üretmek için gerekli parçaları bir araya getirerek montajını yapmaktır. Böylece, zaman tasarrufu da sağlanmış olmaktadır. Örneğin, bazı bilgisayar işletmeleri hazır bilgisayarlar üretmek yerine bu konuda çalışmalar yaparak müşterilerinin istediği özelliklerdeki bilgisayarı çok kısa sürede müşterilerine ulaştırmaktadır. Siparişe göre montaj sisteminde stoğa üretimin maliyet avantajı ile siparişe göre üretimin ürün esnekliği avantajı bir arada kullanılmaktadır.

Üretim sistemleri, üretim miktarına ve akışa göre nasıl sınıflandırılırlar?

Üretim miktarına ve akışına göre; • Kesikli üretim, • Sürekli üretim ve • Proje tipi üretim olarak sınıflandırılabilmektedir.

Kesikli üretim nedir?

Kesikli üretim sisteminde, farklı ürünlerden az miktarlarda üretim yapılmaktadır. Bu üretim sisteminde, çeşitli ürünler üretilebilmekte ve üretilecek ürüne göre işlem sırası değiştirilmektedir. Talebin düzensiz olmasına bağlı olarak bir kerelik üretilen ürünler olduğu gibi seri olarak tekrarlanan siparişler de söz konusu olabilmektedir. Bu üretim sisteminde, kalifiye iş gücü ve genel amaçlı makineler kullanılırken yüksek yarı mamul, düşük hammadde ve ürün stokları bulunmaktadır. Üretim teknolojisi düşük olurken emek yoğun üretim yapılabilmektedir. Sürekli üretime göre üretim hacmi ve ürün standardizasyonu daha düşük olmaktadır. Kesikli üretimde makineler üretim tesisine yerleştirilirken genelde belirli bir sıra olmamakla birlikte en çok kullanılan makineler birbirine yakın yerleştirilebilmektedir.

Sürekli üretim nedir?

Bu üretimde, işletme içindeki makine ve donanım yalnız belirli bir ürünün üretimi için çok yüksek miktarlarda yapılmaktadır. Ürünün talebinin yüksek ve sürekli olmasına bağlı olarak üretim miktarı da yüksek olmaktadır. Bu ürünün üretimi büyük ölçüde otomasyona dayalı olarak ve kimi zaman yirmi dört saat kesintisiz bir şekilde yapılmaktadır. Üretim, ürün için gerekli girdilerin bir araya getirilmesi ile başlamakta ve hiç ara vermeden çeşitli süreçlerden geçerek üretimin sonunda ürünün ortaya çıkması ile sona ermektedir. Sistem içinde işlemler, yüksek otomasyona sahip olup özel donanım ve aletler kullanılmaktadır.

Montaj hattı nedir?

Ürün parçalarının bir iş istasyonundan diğerine sabit bir hızda hareket ettirilmesi ile üretim yapılmaktadır. Burada sayılabilir nitelikteki ürünlerin büyük miktarlarda üretilmesi esas olurken ufak model değişiklikleri yapılarak ürün çeşitliliği sağlanabilmektedir. Ürüne göre tasarlanmış üretim hattında işlem sırası ve sayısı sabittir. Makine hazırlığından çok fazla söz edilmemekte ve kalifiye olmayan işgücü kullanılabilmektedir. Yüksek miktarda üretimin olması ve üretimde çok fazla kesinti olmaması üretim maliyetlerini düşürmektedir. Bu tip üretimde ürün çeşit ve miktar esnekliğinin olmaması en önemli dezavantajı olarak gözükmektedir.

Proje tipi üretim nedir?

Proje tipi üretimde eşsiz tek bir ürün belirli bir sürede tamamlanmaktadır. Bu ürünün üretiminden sonra, aynı ürün bir daha üretilmemektedir. Bu ürünün üretiminde ürün özellikleri tamamen müşteri tarafından belirlendiği ve tek bir ürün olduğu için siparişe göre üretime benzerlik göstermektedir.

Proje tipi üretimin özellikleri nelerdir?

Proje tipi üretimin önemli özellikleri şöyle sıralanabilir: • Tek seferlik büyük ölçekli bir üretimdir, • Talep üretimi şekillendirir, • Ürün genelde hareketsiz, sabit konumdadır, • İş gücü kulanım düzeyi değişkenlik gösterir, • Kullanılan makine, teçhizat ve çalışanlar ürünün etrafında çalışırlar, • Tek ürünün tamamlanması ile üretim sona erir.

İleri üretim sistemleri nelerdir?

İleri üretim sistemleri; • Esnek üretim, • Tam zamanında üretim, • Yalın üretim, • Bilgisayarla bütünleşik üretim ve • Grup teknolojisi/hücresel üretim sistemleridir.

Esnek üretim sistemi nedir?

Robotlar, bilgisayarlar ve sayısal kontrollü makineler gibi programlanabilir otomasyon elemanlarından oluşan, esnek ve değişken müşteri talebine cevap verebilen, belirli bir ürün grubunu düşük maliyetle ve değişik miktarlarda üretebilen ve hâlen gelişmeye devam eden sisteme esnek üretim sistemi adı verilmektedir.

Tam zamanında üretim nedir?

Tam zamanında üretim sistemi, Japon Toyota firması tarafından başarıyla uygulanmış ve buradan tüm dünyaya yayılmış bir üretim sistemidir. Toyota üretim sistemi adı da verilen bu sistem tekrarlı üretim süreçlerine uygulanmaktadır. Tam zamanında ifadesi ile gerekli parçaların, gerekli olduğu miktarlarda, gerekli görülen kalite düzeyinde, gerekli olduğu zaman ve istenilen yerde üretilmesi anlaşılmalıdır. Bununla birlikte, bu ifadenin içinde aynı zamanda israfın önlenerek maliyetin azaltılması temel hedefi de ortaya koyulmaktadır. İsrafın önlenmesi ile üretim sürecinin her aşamasında israfı engelleyecek önlemlerin alınmasından söz edilmektedir.

Yalın üretim sistemi nedir?

Yalın kavramının temelinde en az israfla müşteri değerini en yukarıya çıkarma anlamı bulunmaktadır. Diğer bir deyişle, yalınlık ile müşteriye en çok değer yaratırken en az kaynak kullanımı amaçlanmaktadır. Son hedef, sıfır kayıp ile gerçek bir değer yaratma sürecinde müşterilere tam bir gerçek değeri sunmaktır. Tüm değer akış noktalarında kayıpların sıfıra ya da en aza indirilmesi ile ürün ve hizmetlerin üretim sürecinde daha az üretim girdisi (az iş gücü, az sermaye, az zaman vb.) gerekecek, böylece bozuk standart dışı ürün üretimi engellenirken maliyetlerde azalacaktır.

Bilgisayarla bütünleşik üretim nedir?

Bilişim teknolojileri kullanılarak tamamen bilgisayar kontrolünde, ürün süreç tasarımı, üretim planlama ve kontrol ve üretim sürecinde kullanılan bireysel ileri üretim teknolojilerinin bir araya getirilmesine bilgisayarla bütünleşik üretim adı verilmektedir. Bilgisayar teknolojisinin üretim alanındaki amacı mühendislik ve işletim etkinliklerini aynı çatı altında toplamaktır.

Grup teknolojisi/hücresel üretim nedir?

Grup Teknolojisi/Hücresel üretim hem üretim faaliyetlerinde önemli parti üretimini daha verimli duruma getirmek hem de tasarım ve üretim faaliyetlerinin bütünleştirilmesini sağlamaya çalışan bir üretim sistemidir. Atölye tipi üretimde gerçekleştirilen parçaların üretimi benzerlikler gösterebilmektedir. Grup teknolojisi ile benzer özellikler gösteren parçalar bir araya getirilerek gruplandırılmaya çalışılmaktadır. Böylece, benzer özelliklere sahip parçalardan oluşturulan grupların üretimi beraber gerçekleştirilmeye çalışılmaktadır.

Ürün tasarımı nedir?

Tasarım, ürün, çevre, bilgi ve işletme kimliği ile ilişkili temel tasarım elemanlarının (performans, kalite, dayanıklılık, görünüm, maliyet) yaratıcı kullanımı aracılığı ile müşteri memnuniyetini ve işletme karlılığını optimize etmeye (eniyileyen) çalışan bir süreçtir. Uluslararası Endüstriyel Tasarım Derneğine göre tasarım nesneleri, süreçleri, hizmetleri ve bunların sistemlerinin çok yönlü niteliklerini bütün yaşam döngüleri içerisine yerleştirmek hedefindeki yaratıcı bir faaliyettir.

Ürün tasarım sürecinin genel evreleri nelerdir?

Ürün tasarım sürecinin genel evreleri; • Planlama, • Geliştirme, • Üretim ve • Satış evreleridir.

Üretim planlaması nedir?

Üretim planlaması gelecek dönemlerdeki üretim faaliyetlerinin ya da üretim miktarlarının düzeylerini ve limitlerini belirleyen bir fonksiyon olarak kabul edilmektedir. Üretim planının içindeki planlama kavramına bakıldığı zaman üç temel özelliği ön plana çıkmaktadır: • Birinci olarak geleceğe yönelik olması ile ilgili olarak gelecek dönem için üretimden bahsedilmekte, • İkinci olarak planlamanın amacının üretimin gerçekleştirilmesi olduğu görülmekte ve • Üçüncü olarak rasyonellik ile de üretimin en iyi şekilde nasıl yapılacağı konusu ortaya konulmaktadır.

Malzeme gereksinim planlaması nedir?

Malzeme gereksinim planlaması bilgisayar destekli bir bilgi sistemi olup bitmiş ürün isteklerini zamana bağlı alt montaj, parça, hammadde vb. isteklerine dönüştürmektedir. Bu yöntem müşterilere ürünlerin teslim süresinden geriye doğru çalışmaktadır. Buna bağlı olarak tedarik süresi ve diğer bilgiler yardımıyla ne zaman ve ne kadar sipariş verilmesi gerektiğini belirlemeye çalışmaktadır. Malzeme gereksinimleri birbirine bağımlı olarak hiyerarşik bir sırada ortaya çıkarak son ürünün zamanında tamamlanmasını sağlarken stokları düşük düzeylerde tutmaya çalışmaktadır.

Kapasite planlaması nedir?

Kapasite belirlemede takip edilmesi gereken ortalama satış düzeyi mi yoksa satış eğrisi midir? Satış eğrisi takip edildiği zaman stok düzeyi ya da iş gücü düzeyi sürekli değişecektir. Fazla mesai, taşeron kullanmak, maksimum stok düzeyi ve iş gücü düzeyi karar verilmesi gerekli önemli konulardır. Stok maliyetlerini, tesis yatırım maliyetlerini ve iş gücü değişim maliyetlerini en aza indiren planın belirlenmesi önemli sorunlardan biridir. Burada yapılması gereken, belirlenen dönemlerde üretim kapasitesinin stok, yatırım ve iş gücü devri maliyetlerini en düşük düzeyde tutacak şekilde bir program içinde olmasıdır. Kapasite belirlenmesinde gelecekteki talep de dikkate alınacaksa tesis kurulurken tesisin genişletilebilmesi olanakları göz önüne alınarak planlamalar yapılmalıdır.

Stok kontrolü nedir?

Stok kontrolü işletme açısından en ekonomik olan stok miktarının işletmenin üretim, satış ve finansal koşullarını da dikkate alarak belirlenmesini ve belirlenen bu stok düzeylerinin sürdürülmesini gerektirir. İşletmelerde stok kalemleri olarak genelde hammaddeler, yardımcı maddeler, işletme malzemeleri, yarı bitmiş ürünler ve bitmiş ürünler kabul edilmektedir. Bu stok kalemlerini elde bulundurmanın işletmelere belirli maliyetleri bulunmaktadır. Stok maliyetleri olarak elde tutma maliyetleri, sipariş maliyetleri ve yok satma maliyetleri bulunmaktadır.

Kalite kontrolü nedir?

Kalite kontrolü, ürünün müşteriler tarafından istenmesini sağlayacak özelliklerde üretilip üretilmediğini kontrol ederken aynı zamanda yasa ve yönetmeliklere uygun olup olmadığını belirleyen bir süreçtir.

Tedarik zinciri yönetimi nedir?

Tedarik zinciri yönetimi, tedarikçiler, üreticiler, dağıtıcılar, toptancılar, perakendeciler ve müşterilerden oluşan şebekede bilgi, malzeme ve finansal akışın yönetimidir. O hâlde, tedarik zinciri yönetimi hem işletme içindeki bilgi akışının ve lojistik faaliyetlerinin hem de tedarik zincirine dâhil diğer işletmelerin planlama ve kontrolünü kapsamaktadır.

Üretim nedir?

Üretim, doğadaki kaynakların ham madde ve malzemelerin insan gereksinimlerine daha uygun mal ve hizmetler biçimine dönüştürülmesi için yapılan fiziksel,  kimyasal, fizyolojik, yersel ve benzeri çalışmalar olarak tanımlanmaktadır. Bir faaliyetten üretim olarak söz edebilmek için insan gereksinimlerini karşılama gibi bir amaca hizmet etmesi önemli olmaktadır.

Sistem nedir?

Sistem, bir bütünlük oluşturacak şekilde bir arada bulunan elemanlar, bu elemanlar arasındaki ilişkiler ve bunların birbirleriyle ve çevreyle ilişkili veya bağlantılı olan nitelikler dizisidir.

İşletme bir sistem midir? Neden?

İşletme yapay bir sistemdir. Her işletmenin belirli amaçları ve elemanları arasında girdi çıktı ilişkisi ile geri bildirime sahip alt sistemleri mevcuttur. Tüm bu elemanlar ve alt sistemler işletme bütününü oluştururak, işletme sistemini meydana getirirler.

Bir sistemin sistem olabilmesi için sahip olması gereken özellikler nelerdir?

Her sistemin birden fazla elemanı olmalıdır. Bu elemanlar arasında uyumlu bir ilişki olmalı ve her sistemin bir amacı olmalıdır. Sistemler genellikle alt sistemlerden oluşur. Bir sistemi dış çevesinden ayıran bir sınırı mevcuttur. Ancak sistemler dış veresi ile etkileşim halindedirler ve girdi, süreç, çıktı ve geri-besleme temel yapısını oluşturur.

İşletmeler hangi amaç doğrultusunda sistem yaklaşımı ile ele alınırlar?

Sistem yaklaşımının temel amacı, işletmenin bütününde gelişme sağlarken diğer taraftan işletme içindeki tüm faaliyetlerin birbiri ile uyumlu ve etkin işleyişini garanti altına almaktır. Bunun içinde, işletmenin alt sistemlerini analiz ederek birbiriyle çelişen amaçları olan alt sistemleri uyumlu hâle getirmek ve işletmenin bütünsel amaçları doğrultusunda düzenlemek önemli olmaktadır.

Üretim sürecini farklılaştıran temel ögeler nelerdir?

Üretim sürecini farklılaştıran elemanlardan dört tanesi önemlidir. Bunlar:

• Verimlilik
• Etkinlik
• Kapasite
• Esneklik

Girdilerin çıktılara dönüştürülmesinde nasıl değer yaratılabilir?

Girdilerin çıktıya dönüşümünde dört değişik türde değer yaratılabilmektedir. Bunlar şekil, yer, zaman ve sahiplik değeridir.

Şekil değeri, girdilerin gerçek biçimlerinin değiştirilerek tüketiciye daha yararlı bir şekle dönüştürülerek yaratılmasıdır.

Yer değeri üretim sisteminin ürünü ya da müşteriyi istenilen yere getirmesiyle yaratılmaktadır.

Zaman değeri, ürünün müşterinin istediği uygun zamanda müşteriye sunulmasıyla ortaya çıkan bir değerdir.

Sahiplik değeri ise iki yolla yaratılabilir. Birincisinde, tanıtım ya da reklam yolu ile müşterinin sahip olmak isteyebileceği bir ürünün varlığı hakkında müşteriye bilgi verilmektedir. İkincisinde ise müşterinin ürüne sahip olmak için dağıtım kanalları aracılığı ile gerekli araçları sağlayarak yaratılmaktadır.

Temel üretim sistemleri nelerdir?

Günümüzde rekabetin yoğunlaşması ve teknolojideki gelişmeler üretim sistemlerindeki ilkel yöntemlerin kullanılmasını giderek azaltmasına rağmen dünyamızda farklı ülkelerde oluşan koşullara bağlı olarak dört üretim sistemi hala kullanılmaya devam edilmektedir. Bunlar el işçiliği sistemi, ev işçiliği sistemi, imalathane sistemi ve fabrikasyon sistemidir.

İmalathane sistemi hangi özelliklere sahiptir?

İmalathane sisteminde el ve ev işçiliğine göre daha yüksek miktarda üretim yapılır. Üretimde otomasyon veya ileri teknoloji makine ve ekipman kullanılmamaktadır. Emek yoğun bir üretim vardır. Bu nedenle az sermaye ile iş bölümü ve uzmanlaşmaya daha çok yer verilmektedir. Üretim, genel alıcının istek ve greksinimlerine göre yapılır. genel giderler yüksektir.

Temel hammaddelerin ayırıcı yöntemlerle işlenerek birçok ürün üretilmesine ne adı verilir?

Temel hammaddelerin ayırıcı yöntemlerle işlenerek birçok ürün üretilmesine analitik üretim adı verilmektedir. Ham petrolden benzin, şeker pancarından şeker ve alkol gibi ürünlerin üretilmesi analitik üretime örnektir.

Üretim sistemleri talebe göre kaça ayrılırlar?

Üretim sistemleri talebe göre stoğa üretim, siparişe göre üretim ve siparişe göre
montaj olarak sınıflandırılabilmektedirler.

Stoğa üretimde, ürünler herhangi bir sipariş olmadan stokta bulundurulacak şekilde üretilmektedir.

Ürün özellikleri ve miktar açısından tamamen müşterilerin özel isteklerine göre çok değişik tipte ürünlerin, sık olmayan aralıklarla ve küçük miktarlarda üretildiği üretim şekline siparişe göre üretim adı verilmektedir.

Siparişe göre montajda müşterilerin istediği ürünü hızlı bir şekilde sunabilmek amacıyla siparişe göre üretim ile stoğa göre üretim birlikte kullanılmaktadır.

Kesikli üretim sisteminde, farklı ürünlerden az miktarlarda üretim yapılmaktadır. Bu üretim sisteminde, çeşitli ürünler üretilebilmekte ve üretilecek ürüne göre işlem sırası değiştirilmektedir.

Proje tipi üretimin temel özellikleri nelerdir?

Proje tipi üretimin önemli özellikleri arasında aşağıdakiler sayılabilir:
• Tek seferlik büyük ölçekli bir üretimdir,
• Talep üretimi şekillendirir,
• Ürün genelde hareketsiz, sabit konumdadır,
• İş gücü kulanım düzeyi değişkenlik gösterir,
• Kullanılan makine, teçhizat ve çalışanlar ürünün etrafında çalışırlar,
• Tek ürünün tamamlanması ile üretim sona erir.

Tam zamanında üretim sistemi ile nasıl bir üretim amaçlanmaktadır?

Tam zamanında üretim sisteminde en az kaynak kullanımıyla en kısa zamanda, en az maliyetli ve hatasız üretimi, müşteri taleplerine karşılayacak şekilde en az israfla ve tüm üretim faktörlerini en esnek şekilde kullanıp potansiyellerin tümünden yararlanmak, amaçlanmaktadır. Bu sistemin temel ön şartı, malzeme gereksiniminin planlanmasına esas olan kapsamlı bir üretim kontrol sistemidir.

Yalın üretiminin özellikleri nelerdir?

Yalın üretim, gereksiz işlerden tamamen arınmış ve hata, yüksek maliyet, stok, işçilik, geliştirme süreci, üretim alanı, fire, müşteri memnuniyetsizliği gibi unsurların, en aza indirgendiği bir üretim sistemidir. Bu üretim sisteminde işletmeyi daha etken ve pazara karşı daha duyarlı kılarak maliyetleri en aza indirmek hedeflenmektedir. Yalın üretim, üretime yük getiren tüm israflardan arınmayı hedef alan bir yaklaşımdır.

Hücresel üretimin dezavantajları nelerdir?

Ürün parçalarının hücreler arasında taşınmasını engellemek için bazı makine ve ekipman birden çok sayıda alınmak zorunda kalınmakta, bu durum da yatırım maliyetini artırmakta ve kapasite kullanım oranını düşürmektedir. Ayrıca, ürünün yapı özelliğine bağlı olarak tüm parçaları her zaman üretim hücrelerinde üretilemeyebilmektedir. Bu durumda bazı parçalar farklı makinelerde işlemden geçmek durumunda kalmaktadır.

Üretim yönetimi nedir?

Üretim yönetimi, işletmenin elinde bulunan malzeme, makine ve insan gücü kaynaklarının belirli miktarlardaki ürünün istenilen niteliklerde (kalitede), istenilen zamanda ve en düşük maliyetle üretimini sağlayacak biçimde bir araya getirilmesidir.

Ürün tasarım süreci hangi evrelerden oluşur?

Ürün tasarım sürecinin genel evreleri:

Planlama Evresi: İlk fikir geliştirme, potansiyel teknik ve pazar konularının analizi, fizibilite değerlendirmesi ve tasarım brifinin hazırlanması.

Geliştirme Evresi: Ayrıntılı pazar ve teknik özellikler, kavram tasarımı, prototip geliştirilmesi ve test edilmesi, detaylı tasarım ve üretim mühendisliği.

Üretim ve Satış Evresi: Üretim ve pazarlama planlaması, el aletleri, test üretimi, pazar denemesi, tam ölçekli üretim, pazara sürülmesi, izlenmesi.

Üretim planı hazırlanırken değişen iç ve dış koşullara bağlı olarak hangi stratejiler izlenebilir?

Birinci üretim stratejisi talebi izleme stratejisidir ve aynı zamanda esnek üretim stratejisi olarak da söz edilmektedir. Bu stratejide çalışanların işe alınması, işten çıkarılması, fazla mesai ve fason üretim yapılması mümkündür. İşletme için amaç stok düzeyini düşük düzeylerde tutmaya çalışmakken talebin yüksek olduğu dönemlerde ilave ekipman, yer ve iş gücü alımı gerekebilmektedir.

İkinci strateji sabit üretim hızı stratejisidir. Bu stratejide planlama döneminde üretim hızı sabit tutulurarak gerektiğinde stoklar kullanılmaktadır. Başka bir deyişle, talep ile üretim arasında oluşan farklar stoklardan karşılanmaya çalışılmaktadır.

Son strateji olan karma stratejide ise talebi izleme ve sabit üretim hızı stratejilerinin dezavantajları dengelenmektedir. Diğer bir deyişle, talebi izleme stratejisinin üretimdeki dengesizliği ve çalışan sayısındaki değişkenliği ile sabit üretim hızının stok bulundurma dezavantajı dengelenmeye çalışılmaktadır.

Ana üretim planlaması hangi amaçla gerçekleştirilir?

Ana üretim planlaması, müşteri taleplerini karşılamak için üretim, stok ve iş gücü düzeylerini toplam maliyeti en düşük düzeyde tutacak şekilde belirlemeyi amaçlamaktadır.

Stok kontrolünde kullanılan belli başlı yöntemler nelerdir?

Stok kontrolunda kullanılan belli başlı yöntemler arasında maksimum-minimum yöntemi, yol gösterici sipariş yöntemi, ihtiyaca göre sipariş yöntemi, grup hâlinde sipariş yöntemi, göz kararı sipariş yöntemi, çift kutu kontrol yöntemi, ABC yöntemi ve ekonomik sipariş miktarı yöntemi sayılabilmektedir.