İkna Edici İletişim Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

İkna Kuramları

1. Soru

'İkna kuramları' hangi alanlarda gerçekleştirilmiş çalışmalar sonucunda elde edilmiş kuramlardır?

Cevap

İkna kuramları; psikoloji, sosyoloji, sosyal psikoloji, pazarlama; reklam; iletişim gibi sosyal bilimlerdeki hatta fen bilimleri alanlarında gerçekleştirilmiş çalışmalar sonucunda elde edilmiş kuramlardır.


2. Soru

İkna kavramı ile ilgili ilk çalışmaların köklerine nerede rastlanmaktadır?

Cevap

İkna kavramı ile ilgili ilk çalışmaların köklerine Antik Yunan’da rastlamaktayız.


3. Soru

Cicero'ya göre ikna edici bir konuşmada bulunması gereken beş özellik nedir? 

Cevap

Cicero ikna edici bir konuşmada bulunması gereken beş özelliği tanımlamıştır. Söz konusu özellikler aşağıda sıralanmaktadır:
• İlgili kanıt ve savların/argümanların saptanması, oluşturulması,
• söz konusu kanıt ve savların, yeniden düzenlenmesi,
• artistik olarak yeni bir görünüme kavuşturulması,
• iknacının bunları ezberlemesi, aklında tutar hale getirmesi,
• ve bunların ustaca, dinleyicilere aktarılması gerekmektedir


4. Soru

Bandura'nın sosyal öğrenme kuramına göre pekiştireçler hangi iki önemli kaynaktan gelmektedir?

Cevap

Pekiştireçler iki önemli kaynaktan gelmektedir: doğrudan ya da dolaylı deneyim biçimindeki dışsal bilgi ve özbenliğimiz gibi içsel olarak meydana getirilen, kendini pekiştirme sistemleri.


5. Soru

İkna kaç aşamada gerçekleşmektedir?

Cevap

Araştırmacılar, iknanın şu beş aşama dahilinde gerçekleştiğini belirtmişlerdir.
1. Dikkat: Eğer ikna edilen kişi mesaj dikkatini çekmezse, ikna da olmaz.
2. Anlama: Eğer ikna edilen kişi mesajı anlamazsa, ikna da olmaz.
3. Kabul: Eğer ikna edilen kişi mesaja dikkat edip, mesajı anladıktan sonra onu reddederse, iknaedemeyeceklerdir.
4. Zihinde tutma: Çoğu zaman, ikna edilen kişiler mesajı anlayıp, kabul ettikten ve eyleme geçmeden önce mesajı bir süre zihninde tutmalıdır. Bu nedenle, eyleme geçme zamanı gelene kadar mesaj saklanmalı ya da hatırlanmalıdır.
5. Eylem: Mesajdaki açık davranışsal değişim ya da eylem talebi kabul etme ve çekiciliğin saklanması ile uygun olmalıdır.


6. Soru

Bir mesajın kabul ya da reddedilmesinde en güçlü şekilde hangi unsurlar yol göstermektedir?

Cevap

Bu unsurlar dört başlıkta incelenebilirler:
İkna edici mesajın kaynağıyla ilgili olanlar, mesajın kendisiyle alakalı olanlar, mesajın gönderildiği kanalla ilgili olanlar ve mesajı alan ve cevaplayan alıcılarla ilgili olanlar.


7. Soru

Uyumsuzluk kaynakları nelerdir?

Cevap

Grup Prestijinin Kaybı, Ekonomik Kayıp, Kişisel Saygınlığın Yitirilmesi, Bilinmezlik Kuşkusu, Suçluluk Hissi Yaratmak


8. Soru

Uyum yaratan araçlardan bazıları nelerdir?

Cevap

Uyum yaratan araçlardan bazıları güven yaratma, öngörü ve ödül kullanımıdır.


9. Soru

Mesaja maruz kaldıktan sonra hangi şartla mesaja ilgi gösterir ve mesajı anlamak için çaba harcarız?

Cevap

Mesaja maruz kaldıktan sonra, dikkatimizi çekerse; mesaja ilgi gösterir ve mesajı anlayabilmek için çaba sarf ederiz.


10. Soru

Greenwald ikna edici mesajların etkililiğinin nasıl ölçülmesi gerektiğini öne sürmüştür?

Cevap

Greenwald ikna edici mesajların etkililiğinin içeriğin hatırlanma yeteneği ile değil de içeriğin kabul edilmesi ile ölçülmesi gerektiğini öne sürmüştür. İkna durumlarında önemli olan ikna edici iletişime tepkide mesaj alıcısının düşüncelerinin rolüdür (Oh, 1997).


11. Soru

Bilişsel Tepki Kuramı neyi varsaymaktadır?

Cevap

Bu kuram insanların iletişime bazı olumlu ve olumsuz düşüncelerle (ya da "bilişsel tepkiler"le) karşılık verdiğini ve bu düşüncelerin de iletişim sonucunda insanların tutumlarını değiştirip değiştirmeyeceğini belirlediğini varsaymaktadır. Bilişsel tepki görüşünün temel varsayımı, insanların maruz kaldıkları mesajların pasif alıcısı olmak yerine mesajlara karşı bilişsel tepkiler üreten aktif bilgi
işleyiciler olduklarıdır (Sears ve diğerleri, 1985, s. 164).


12. Soru

Bilişsel tepki verileri kaç kategoride sınıflanmaktadır?

Cevap

Bilişsel tepki verileri üç kategori altında sınıflanmaktadır: yönü, doğuşu ve hedefi (Cacioppo, Harkins ve Petty, 1981).


13. Soru

Bilişsel tepki verilerinden biri olan yön kavramı nasıl açıklanmaktadır?

Cevap

Yön, kişinin ikna edici mesaja karşı lehte ya da aleyhte olma derecesidir. Üç çeşit yön açıklaması vardır: lehte düşünceler, aleyhte düşünceler ve tarafsız düşünceler. Lehte düşünceler ikna edici mesajdaki argümanları destekleyen ifadelerdir. Aleyhte düşünceler mesajdaki argümanlara zıt ifadelerdir. Tarafsız düşünceler ise argümanın lehinde ya da ters yönünde ifade belirtmeyen ifadelerdir.


14. Soru

Greenwald (1968) bilişsel tepkiyi bilginin doğuşuna dayanarak sınıflandırırken hangi düşüncelerden bahsetmektedir?

Cevap

Greenwald (1968) bilişsel tepkiyi bilginin doğuşuna dayanarak sınıflandırmıştır. Bunlar mesaj odaklı düşünceler, düzeltilmiş mesaj odaklı düşünceler ve alıcının ürettiği düşünceler.


15. Soru

Psikolog olan Petty ve Cacioppo, 1980’lerin başında Detaylandırma Olasılığı Modelinde gözden kaçan hangi sorunları saptamışlardır?  

Cevap

1980’lerin başında psikolog olan Petty ve Cacioppo bu önermede gözden kaçan iki sorun olduğunu seslendirmişlerdir. Alıcılar genellikle tembeldir ve iletişimciler alıcılara göre daha fazla güdülenmişlerdir. Pekçok insan çoğu zaman karmaşık argümanların artı ve eksilerini analiz etmeye güdülenmemiştirler


16. Soru

İkna edici iletişim faaliyetlerini açıklarken kullanılan en güçlü metafor nedir?

Cevap

İkna edici iletişim faaliyetlerini açıklarken kullanılan en güçlü metafor drama ve hikayedir.


17. Soru

Fisher'e göre öykülerin başarılı veya başarısız olması ne ile ilgilidir?

Cevap

Fisher öykülerin başarılı olmasının, ikna etmesinin ya da başarısızlığa uğramasının öykünün “ahengi” ve “uygunluk” la ilgili olduğunu öne sürmektedir.


18. Soru

Öyküde ahenk ve uygunluk nedir?

Cevap

Ahenk, öyküdeki unsurların yarattığı dengeyi belirtmektedir. Uygunluksa, öyküdeki unsurların birbirileriyle uygun/alakalı biçimde bağlantılı olup olmadığıyla ilgilidir. Öyküdeki, uygunluk; onun gerçek ve mümkün olup olmayacağını göstermektedir.


19. Soru

Karakteristiksel tutarlılık ne demektir? Buna hangi örnekler verilebilir?

Cevap

Karakteristiksel tutarlılık öyküdeki karakterlerin ne kadar inanılır olduğudur. Kuzuların Sessizliği filminde Anthony Hopkins tarafından canlandırılan Hanibal Lecter ve Behzat Ç. filmindeki komiser, karakteristiksel bir tutarlığa iki iyi örnektir. İyi bir anne, her zaman kendinden önce çocuklarını
düşünmelidir. Film/reklamlardaki, afacan çocuklar genellikle kızıl saçlıdır vb.


20. Soru

Foss'a göre (1989) iknanın türünü belirleyen üç ana unsur nedir?

Cevap

Foss (1989) iknanın türünü belirleyen üç ana unsur belirtmektedir. Bunlar:

- durumsal unsurlar,
- kanıtsal unsurlar ve
- biçimsel unsurlardır.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v