Türk İdare Tarihi Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Eski Türklerde Yönetim Yapısı

1. Soru

Eski Türk devletleri, birçok boy ve bodunun bir araya gelmesiyle kurulan konfederasyon özellikli organizasyonlardır. Teşkilatın çıkarları bileşkesini en açık biçimde gözler önüne seren unsur ise bir nevi danışma/istişare kurulu şeklinde hizmet gören yönetim birimidir. Bu yönetim birimi hangisidir?

Cevap

Toy.


2. Soru

M.Ö. 210-174 yılları arasında Hun imparatorluğunu kuran Mete’nin hükümdarlığı altında; kabile veya boya değil de kişiye/hanedana sadakat ekseninde bir araya gelen ilk siyasi örgütlerin en önemli özelliği olarak hangisi değerlendirilmektedir?

Cevap

Bu dönemde bir araya gelen ilgili ilk siyasi örgütlerin en önemli özelliği, yüksek bir disiplin ve tamamen askeri bir yapıya sahip olması olarak değerlendirilmektedir. Ancak; başına buyruk ve kayda değer ölçüde eşitlikçi bir tarzı olan boyların bir liderin sancağı altında hiyerarşik ve merkezi bir sisteme geçişi uzun ve kanlı bir süreç içerisinde gerçekleşmiştir.


3. Soru

Döneme ait coğrafi koşullar göz önüne alındığında, mesafelerin uzaklığı, anlık hava değişimleri ve düşman kabilelerin baskınlarının bir sonucu olarak hangisi ortaya çıkmıştır?

Cevap

Mesafelerin uzaklığı, anlık hava değişimleri ve düşman kabilelerin baskınları nedeniyle at kullanımında üstün bir yetenek sergileyen bozkır toplulukları, yine aynı gerekçelerle hayatlarına hiçbir şekilde uymayan ev tipinden uzak kalarak çadır ve at arabalarını kendilerine yuva belirlemiştir.


4. Soru

Dönemin göçebe insanı için at üstünde geçen hayatın, beslenme tarzı üzerindeki etkileri nasıl olmuştur?

Cevap

Dönemin göçebe insanı için et ve süt temel besin maddesi olmuş, kurutulmuş et, pastırma, yoğurt ve kısrak sütünün mayalanması ile elde edilen kımız öğünlerin demirbaşları arasında yerini almıştır.


5. Soru

Eski Türklerde Yönetim Yapısı göz önüne alındığında, bozkır toprakların tarım yapılmaya elverişsiz olmasının bir sonucu olarak hangi durumdan söz edilebilir?

Cevap

Bozkır toprakların tarım yapmaya elverişsiz bir yapıda olmaları, coğrafya insanının hayvancılıkla uğraşmasını kaçınılmaz kılmıştır. Dolayısıyla tarımdan elde edilemeyen gelir ve yaşam kaynaklarını elde edebilmek için yöre insanı hayvancılık üzerine girişimlerde bulunmaya yönelmiştir.


6. Soru

İmparatorluk İdaresinin yöneticileri hangileridir?

Cevap

İmparatorluk İdaresinin yöneticileri, 1. Kut’lu Kağan 2. Toy (Kurultay – Meclis) 3. Buyruk (Kağan’ın Yardımcıları – Bakanlar) 4. Hatun 5. Tigin (Şehzade)


7. Soru

Uygurların kurulması süreci nasıl gerçekleşmiş ve gerçekleşme sürecine etki eden önemli durum hangisi olmuştur?

Cevap

Bilge’nin meşruiyetinin gerek ülke içinde gerek ülke dışında sorgulandığı dönemde, bakanlarından biri tarafından zehirlenerek öldürülmesi ile üçüncü Türk devletinin de sonuna gelinmiştir. Çocuklarının, babalarının dirayeti ve Tonyukuk’un bilgeliğinden yoksun olması, 741’de farklı karakteriyle tarih sahnesine çıkan diğer bir Türk İmparatorluğu olan Uygurların kurulmasına yol açmıştır.


8. Soru

Boyun kendine has sembolünü hangi terim ifade etmektedir?

Cevap

Uran.


9. Soru

Ordunun başkomutanı kimdir?

Cevap

Kağan.


10. Soru

Göktürklerde ordu yapılanması nasıl şekillendirilmiştir?

Cevap

Göktürklerde de Hunlara benzer şekilde ordu, on boydan oluşmakta ve sağ-sol olmak üzere beşer boa bölünmüş bir yapıdadır.


11. Soru

Dönemin coğrafi koşulları göz önüne alındığında atların göçebe hayatın vazgeçilmezleri arasında yer almasını sağlayan en önemli etkenlerden biri hangisidir?

Cevap

Atlar, mücadele alanının genişliği nedeniyle göçebe hayatın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Özellikle iri kemikli Taki ile küçük ama hareketli Torpan cinsi atlar, Orta Asya’dan Avrupa’ya dek Türklerin kaderine damga vurmuştur.


12. Soru

İdam cezasının yegâne infaz şekline gelmesinin altında yatan sebep hangisidir?

Cevap

Göçebe yaşam tarzı göz önüne alındığında hapsetme gibi bir cezanın imkânsız olarak değerlendirilmesi sonucunda, idam cezası yegâne infaz şekline dönüşmüştür.


13. Soru

Yargıda son merci hangisidir?

Cevap

Kağan.


14. Soru

İmparatorluk İdaresinin ilkeleri hangileridir?

Cevap

İmparatorluk İdaresinin ilkeleri şunlardır: 1. Oksızlık (Bağımsızlık) 2. Uluş (Ülke) 3. Kün (Halk) 4. Töre (Kanun)


15. Soru

Dönemin insanları ve coğrafi koşulları dikkate alındığında, mülkiyet duygusunun kısa süre içerisinde gelişmesi hangisi ile sonuçlanmıştır?

Cevap

Mülkiyet duygusunun kısa süre içerisinde gelişirken bozkıra hâkim olan düzensizlik ortamı, aileleri kabilelere, kabileleri de boylara doğru sürüklemiştir.


16. Soru

Döneme ait coğrafi koşullar ve yöre insanının düşünce yapısı göz önüne alındığında, bozkır üzerinde kalıcı devletler kurulmasının neredeyse imkânsız hale gelmesinin nedeni olarak hangisi belirtilebilir?

Cevap

Özellikle göçebe insanların ayakta kalabilmelerinin sürü sahibi olmalarına ve sürülerini koruyabilmelerine bağlı olması, dolayısıyla otlak ve sürünün korunması ya da tam tersine komşu kabilenin otlak ve sürülerinin yağmalanması gerekçeleri ile bir araya gelen aileler arasında birliklerin çok uzun süreli olmadığı dikkat çekmektedir. Bunun da doğal sonuçları arasında amaçların yok olması veya daha kârlı beraberliklerin aileleri farklı tutumlara sevk etmesi ile birlikte sonu gelmeyen beklentilerin oluşması, kitlelerin uzun soluklu yapılar oluşturmasını engellemiş ve konfederasyon tipindeki devletlerde karşımıza çıkan kalıcı devletler kurma düşüncesi neredeyse imkânsız hale gelmiştir.


17. Soru

M.Ö. 210-174 yılları arasında Hunların lideri Mete, çevre boy ve klanları kendi liderliği altında toplayarak imparatorluğunu ilan etmiştir. Hunların lideri Mete’nin, imparatorluğunu ilan ederken hangi etmenlerden yararlandığı söylenebilir?

Cevap

M.Ö. 210-174 yılları arasında gerçekleşen kuraklık, boylar arası bitmek bilmez çatışmalar ve Çin’in istila hareketleriyle kesiştiği bir zamanda tüm bu etmenlerden faydalanarak Hunların lideri Mete imparatorluğunu kurarak çevre boy ve klanları da kendi liderliği altında toplamayı başarmıştır.


18. Soru

Dövme ve yaralama gibi suçların karşılığında verilen ceza hangisidir?

Cevap

Dönemin şartları göz önüne alındığında dövme ve yaralama gibi suçlar karşılığında küçük veya büyükbaş hayvan vererek bedel ödettirme yani mali tazminat uygulanmasına yönelik girişimlerde bulunulmuştur.


19. Soru

Hırsızlık eyleminin cezası hangisidir?

Cevap

İdam.


20. Soru

Türk devlet teşkilatının temeli hangi üniteye dayanmaktadır?

Cevap

Aile (aul) ünitesine dayanmaktadır.


21. Soru

Yazın daha bağımsız hareket eden ailelerin, kışın yaklaşmasıyla birlikte sürüleri beraber korumak için bir araya gelmeleri göz önüne alındığında hangi sonuca ulaşmak mümkündür?

Cevap

Devlet teşkilatının toplumsal kökenleri bağlamında ailelerin yazın daha bağımsız hareket ederken, kışın yaklaşması ile beraber sürüleri birlikte koruyabilmek için bir araya gelmeleri, Türk devlet teşkilatının temeli olan ailelerin birbirleriyle ilişkilerinin mevsime göre değişiklik gösterdiği sonucuna ulaşmak mümkündür.


22. Soru

Dönemin coğrafi koşulları dikkate alındığında, göçebe insanların birçok olumsuzluk karşısında ayakta kalabilmeleri hangi etkene bağlıdır?

Cevap

Göçebeler için ilgili dönemde coğrafi koşullar kadar diğer etmenlerin de birçok olumsuzluk yaratmasına karşın, göçebelerin ayakta kalabilmeleri ancak sürü sahibi olmalarına ve sürülerini koruyabilmelerine bağlıydı.


23. Soru

Kutluk Devleti’nin sonunu hazırlayan iç ayaklanmalarda öne çıkan üç Türk boyu hangisidir?

Cevap

Karluk, Basmil ve Uygur Türkleri.


24. Soru

Boylarda başladığı söylenen ve İmparatorluğa karakterini veren yapılanma hangisidir?

Cevap

Federatif yapılanma.


25. Soru

Uygur Alfabesi’nin gelişme süreci nasıl gerçekleşmiştir?

Cevap

Uygurların, Maveraünnehir Bölgesi’nde İranlılardan gördükleri yazıyı kendi dil yapılarına uygun bir biçimde değiştirmeleri sonucu Uygur Alfabesi’nin geliştirilmesi gerçekleşmiştir.


26. Soru

Mani dininin Türkler arasında popüler hale gelmesinde ve bir süre sonra da resmi din konumuna gelmesinde en önemli etken hangisi olmuştur?

Cevap

Uygurlarda değişim sadece devlet adabında değil aynı zamanda inanç sisteminde de gerçekleşmiştir. Özellikle Uygur hükümdarlarının Çin kültürü ile kurdukları doğrudan ilişkiler, Mani dininin Türkler arasında popüler hale gelmesine, bir süre sonra da resmi din olarak kabul edilmesine yol açmıştır.


27. Soru

Mani rahiplerinin hükümdarlığın karar alma organlarına dâhil edilmelerinin sonucu olarak hangisi gerçekleşmiştir?

Cevap

Mani rahiplerinin karar alma organlarına dâhil edilmeleriyle Mani dininin devlet teşkilatına etkisi gün geçtikçe daha da artış göstererek etkisini artırmıştır.


28. Soru

Bilge Kağan’ın “Bu çağda tahta oturdum: Bu kadar ağır (saygıdeğer) törelerle dünyanın dört köşesindeki milletleri düzenledim.” şeklinde dile getirdiği ifadelerle anlatılmak istenen durum nedir?

Cevap

Bilge Kağan’ın dile getirdiği bu ifade ile törenin önemine dikkat çektiği anlaşılmaktadır.


29. Soru

Çin imparatoru gibi “Göğün Oğlu” olarak kendini nitelendiren, aynı zamanda o kadar etkili ve inandırıcı bir biçimde İslamiyet’e kadar beylikten imparatorluğa kadar tüm yöneticilerin başlıca referans noktası olarak değerlendirilen hükümdar hangisidir?

Cevap

Hun kağanı


30. Soru

Hun toplumu kaç kavimden oluşmaktadır?

Cevap

Hun toplumu, sağ ve sol olmak üzere iki kanada ayrılan toplam yirmi dört kavimden oluşmaktaydı.


31. Soru

Hun imparatorluğunun sonunu getiren olaylar hangi döneme denk gelmektedir?

Cevap

Hunların sonunu getiren olaylar M.S. 40’lı yılların yaşandığı döneme denk gelmekte, aynı zamanda o döneme ait imparatorluğu oluşturan kavimlerin merkezi yönetime isyanı ile yıkım sürecinin ivme kazandığı belirtilebilir.


32. Soru

Bumin Kağan’ın Moğolistan’a hâkim Avarlar’ı tarihten silmesinin önemli görülmesinin nedeni nedir?

Cevap

Bumin Kağan’ın Moğolistan’a hâkim olan Avarlar’ı tarihten silmesi, Türkler’in yeni adreslerini tayin etmesi bakımından önem arz etmektedir.


33. Soru

Hunların merkezi “ejderler şehri”, Göktürklerin “Ötügen”i, Uygurların “Ordu-balıg”ı’nın ortak noktası olarak hangi durumdan söz etmek mümkündür?

Cevap

Orhon nehirlerinden beslenen dağlık ve ormanlık alana, “Kutlu Ötügen Ormanı”, havzaya ise “Ötügen yeri” adı verilmiştir. Hunların merkezi “ejderler şehri”, Göktürklerin “Ötügen”i, Uygurların “Ordu-balıg”ı hep bu havza içerisinde kurulmuş ve yükselmiştir.


34. Soru

Mugan’ın varisi Taspar’dan sonra tahta geçen kağanları, Batı yabgularının onaylamaması hangi olayın gerçekleşmesine neden olmuştur?

Cevap

Mugan’ın varisi Taspar’dan sonra tahta geçen kağanları, Batı yabgularının onaylamaması iç savaşın ortaya çıkmasına neden olmuştur.


35. Soru

“İl gider, töre kalır” ifadesinin günümüzdeki karşılığı hangisidir?

Cevap

Eski Türklerdeki “il gider, töre kalır” ifadesinin karşılığı günümüzde mahkeme salonlarında görmüş olduğumuz, “Adalet mülkün temelidir” atasözüdür.


36. Soru

Gerek görüldüğü takdirde ülke içindeki anarşiye son vermek amacıyla da toplanan yönetim birimi hangisidir?

Cevap

Toy.


37. Soru

Kutluk İmparatorluğu’nun kuruluşu hangi sancılı dönemde gerçekleşmiştir?

Cevap

İkinci Gök-Türk veya orta öğretim kitaplarında geçtiği ismiyle Kutluk İmparatorluğu’nun kuruluşu, o dönemde taşlara kazınan umutsuzluk ağıtlarının ortasında gerçekleşmiştir.


38. Soru

Coğrafya insanının göçebeliği yaşam tarzı olarak benimsemesine yol açan etken hangisidir?

Cevap

Dönemin iklimsel koşullarının değişkenliği ve hayvanlar için gerekli çayırlı alanların sınırlılığı, coğrafya insanının göçebeliği hayat tarzı olarak belirlemesine yol açan etkendir.


39. Soru

Eski Türklerde Yönetim Yapısı göz önüne alındığında coğrafyanın sertliği ve kaynakların kısıtlılığı hangisine neden olmuştur?

Cevap

Coğrafyanın sertliği ve kaynakların kısıtlılığı, paylaşım mücadelesinin ortaya çıkmasına, bu durum ise dolaylı olarak dönemin insanları ve devletleri arasında savaşçı karakterin oluşmasına davetiye çıkarmıştır.


40. Soru

Göktürk Kağanı Kapgan’ın oğlu İnel’in verdiği hatalı kararlar üzerine “kut taplamadı” denilerek görevden uzaklaştırılması, hangisinin göstergesi olarak değerlendirilmektedir?

Cevap

Kağanların taht sürelerinin başarılarına bağlı olduğunu göstergesi olarak değerlendirilmektedir.


41. Soru

Bu döneme ait olarak mübadele kadar devlet yapısı üzerindeki en önemli belirleyici hangisidir?

Cevap

Mübadeleye kadar devlet yapısı üzerindeki en önemli belirleyici, coğrafyaydı. Yaklaşık üç bin kilometrelik bir alan boyunca uzanan bozkır, yine de pek çok yerde yerini farklı ama daha az çetin olmayan yer şekillerine bırakmaktaydı. Bunun da dolaylı olarak mübadeleye kadar devlet yapısı üzerinde en önemli belirleyici olarak rol aldığını söylemek mümkündür.


42. Soru

Mübadeleye kadar devlet yapısı üzerinde etkisi olan coğrafya ile ilgili olarak Ural-Altay dağ silsileleri, Takla Makan ve Gobi çölleri hakkında hangi yargıya ulaşmak mümkündür?

Cevap

Ural-Altay dağ silsileleri, Takla Makan ve Gobi çölleri sadece insanların değil devlet gibi büyük organizasyonların dahi imkânlarını kısıtlar konumda yer almaktadır. Dolayısıyla coğrafi konumun etkisi dikkat çekmektedir.


43. Soru

Eski Türklerin hem yaşam biçiminin hem de geçim kaynağının esası olarak değerlendirilen etmen hangisidir?

Cevap

Eski Türklerin hem yaşam biçiminin hem de geçim kaynağının esasını “göçebe çobanlık” oluşturmaktaydı.


44. Soru

Göçebelerin Çin sınırlarını aşıp yağma seferlerinde bulunmaları veya tam tersi şekilde Çinlilerin göçebeler içindeki çatışmalara müdahaleleri hangi etkenden kaynaklanmaktadır?

Cevap

Göçebelerin Çin sınırlarını geçerek yağma seferleri girişimlerinde bulunmaları ya da tam aksi şekilde Çinlilerin göçebeler içerisinde cereyan eden çatışmalara doğrudan müdahaleleri hep maddi kültürdeki farklı algılanmalardan kaynaklanmaktaydı.


45. Soru

Göçebelerin ve Çinlilerin yaşam biçimlerinin taban tabana zıt olması hangisine yol açmaktadır?

Cevap

Çinlilerin ve göçebelerin yaşam biçimlerinin taban tabana zıt olması doğrudan mekânsal farklılaşmaya, bu da dolaylı olarak yönetim sistemlerinin ayrışmasına yol açmıştır.


46. Soru

Asya’da zaman içerisinde ortaya çıkan iş bölümü hangisinin ortaya çıkmasıyla sonuçlanmıştır?

Cevap

Asya’da zaman içerisinde ortaya çıkan iş bölümü, Sanayi Devrimi öncesi dünyanın gördüğü en büyük ticari mübadelenin etnik gruplar arasında paylaştırılmasıyla sonuçlanmıştır.


47. Soru

“Evren ve insanın yaratılışı ile devletin kuruluşu arasında sebep sonuç bağlantısı kuran inanış” olarak tanımlanan ifade hangisidir?

Cevap

Türk Kozmogonisi.


48. Soru

680-691 tarihleri arasında, Türkleri bir kez daha Moğolistan’ın hâkimi kılma hedefiyle muzaffer seferlere çıkan hükümdar hangisidir?

Cevap

Türk tarihinde sık sık karşılaşılacak karizmatik hükümdarlar eksenli anlatılara örnek olarak sunulabilecek şekilde İlteriş, 680-691 yılları arasında kendisine kağan unvanı kazandırıp, Türkleri bir kez daha Moğolistan’ın hâkimi kılacak muzaffer seferlere çıkmıştır.


49. Soru

Dönemin koşulları dikkate alınarak cezaların yöneticilere uygulanması hakkında hangi yargıya ulaşmak mümkündür?

Cevap

Dönemin şartları göz önüne alındığında cezaların hepsi bir töreye karşılık gelmekte ve kağandan itibaren boy beylerine kadar tüm yöneticiler törenin icrasından sorumlu tutulmaktadır. Aynı zamanda yargıda son karar merci kağandır. Devlet düzeninin tehdit eden veya boy ileri gelenlerinin karıştığı olaylar kağan tarafından incelenerek hükme bağlanırdı. Son olarak belirtilmesi gereken bir diğer durum ise, yönetici zümrenin dönemin şartlarına uygun olarak gerçekleştirilen cezalandırılmalardan neredeyse muaf konumda olmaları veya çok hafif bir biçimde cezalandırılmalarıdır.


50. Soru

Mugan’ın varisi Taspar’dan sonra tahta geçen kağanları, Batı yabgularının onaylamaması ve Çin’in Doğu Gök-Türklerine destek vermesi ile meydana gelen olaylar sırasıyla nelerdir?

Cevap

Mugan’ın varisi Taspar’dan sonra tahta geçen kağanları, Batı yabgularının onaylamaması ile iç savaşa doğru sürüklenme ve iç savaşın ortaya çıkışı gerçekleşirken, Çin’in Doğu Gök-Türklerine destek vermesi ile de uluslararası savaşın çıkmasına zemin hazırlamıştır.


51. Soru

“Ucuna çeşitli renklerle boyanan at kuyruğu, tepesine altın vb. değerli bir elementten sembol (kurt başı, hilal) konulan mızrak” olarak tanımlanan terim hangisidir?

Cevap

Tuğ.


52. Soru

Yılda üç defa olmak üzere toplanan toy’un, İlkbahar toy’una katılma şartının ihlali hangi durumla bir tutulmaktadır?

Cevap

İlkbahar toy’una katılım şarttı ve aksi durumda, devlete ihanetle bir tutulmaktadır.


53. Soru

Bilge’nin 734 yılından ölümüne kadar geçen süreç içerisinde sürekli olarak Oğuzlar, Karluklar ve Çinliler ile mücadele içerisinde bulunması hangisinin bir göstergesi olarak değerlendirilmektedir?

Cevap

Bilge’nin 734 yılından ölümüne kadar sürekli olarak Oğuzlar, Karluklar ve Çinlilerle mücadele içerisinde olması, meşruiyetinin sadece ülke içinde değil, ülke dışında da sorgulandığını göstermektedir.


54. Soru

İlteriş’in seferleri sonucunda Oğuzlar ve Çinlilere boyun eğdirilmiştir. Bunun sonucu olarak hangisi gerçekleştirilmiştir?

Cevap

Oğuzlar ve Çinlilere boyun eğdirilmesiyle birlikte, Ötüken ormanları bir kez daha imparatorluğun merkezi haline getirilmiştir.


55. Soru

Göçebe çobanlık nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

Göçebe çobanlık, ilk olarak Neolitik Dönem’de (M.Ö. 8000-5000) hayvanların evcilleştirilmesiyle beraber yerleşik toplumun ortaya çıkışı ile eşzamanlı şekilde beliren üretim ve yaşam biçimi olarak tanımlanmaktadır.


56. Soru

Kağan’ın bulunmadığı dönemlerde toy, hangi unvan sahibi danışmanların başkanlığında toplanabilmektedir?

Cevap

Aygucı ve üge unvanlı danışmanların başkanlığında toplanabilmektedir


57. Soru

Uygurları kendinden önceki Türk devletlerinden ve zamane çoban imparatorluklardan ayıran başat özellik olarak hangisinden söz edilmektedir?

Cevap

Uygurların yerleşik hayata geçmiş olmaları.


58. Soru

Uygur Alfabesi’nin geliştirilmesinin sonucu olarak hangi önemli durum gerçekleşmiştir?

Cevap

Uygur Alfabesi’nin geliştirilmesinin sonucu olarak çevre ve eski uygarlığa ait yazılı hazineler Uygurcaya çevrilirken, Türkçede ilk özgün ürünler verilmeye başlanmıştır. Özellikle yeni alfabe o kadar benimsenmiştir ki Altaylardan Orhon’a tüm Türk-Moğol kavimlerine –ve kuşkusuz Cengiz Han Devleti’ne- mensup “bitigçiler” yani kâtipler yazışmalarını bu alfabeyi kullanarak yürütmüşlerdir.


59. Soru

Uygarcada geçen “bilge töriçi” günümüzde hangi kavramın karşılığı olarak kullanılmıştır?

Cevap

Yargıç.


60. Soru

İlk olarak Neolitik Dönem’de (M.Ö. 8000-5000) hayvanlar›n evcilleştirilmesiyle beraber yerleşik toplumun ortaya çıkışı ile eş zamanlı şekilde  beliren üretim ve yaşam biçimine ne denir?

Cevap

Göçebe Çobanlık, ilk olarak Neolitik Dönem’de (M.Ö. 8000-5000) hayvanlar›n evcilleştirilmesiyle beraber yerleşik toplumun ortaya çıkışı ile eş zamanlı şekilde  beliren üretim ve yaşam biçimidir.


61. Soru

Tarım nasıl bir üretim şeklidir?

Cevap

Tarım, yoğun (entansif) üretim şeklidir.


62. Soru

Çobanlık nasıl bir üretim türüdür?

Cevap

çobanlık yaygın (ekstansif) üretimdir.


63. Soru

Ekonomik olarak kendi kendine yeterli olma hâline ne ad verilir?

Cevap

Ekonomik olarak kendi kendine yeterli olma hâline otarşi denir.


64. Soru

Türkçe'nin M.Ö. hangi yıllar arasında konuşulmaya başlandığı düşünülmektedir?

Cevap

Türkçenin M.Ö. 3000-500 arasında konuşulduğu bilinmektedir.


65. Soru

Hun toplumu kaç kavimden oluşmaktaydı?

Cevap

Hun toplumu, sağ ve sol olmak üzere iki kanada ayrılan toplam yirmi dört kavimden oluşmaktaydı.


66. Soru

Asena ne için kullanılırdı?

Cevap

Asena: Göktürk kurucu hanedanı “Aşena” boyuna mensuptu ve aile mensupları kendilerinin mitolojide anlat›lan dişi kurttan yani “Asena”dan geldiklerini iddia ediyordu.


67. Soru

Türkler, Orhon nehrinden beslenen dağlık ve ormanlık alana ne isim vermişlerdi?

Cevap

Türkler, Orhon nehrinden beslenen dağlık ve ormanlık alana, “Kutlu Ötügen Ormanı”, havzaya da “Ötügen yeri” adını vermişlerdi.


68. Soru

224-651 tarihlerinde hüküm sürmüş, ikinci Pers imparatorluğu da denen İran Devleti'ne ne ad verilir?

Cevap

Sasaniler:224-651 tarihlerinde hüküm sürmüş, ikinci Pers imparatorluğu da denen İran Devletidir.


69. Soru

İlk Türk-Bizans görüşmeleri ne zaman başlamıştı?

Cevap

İlk Türk-Bizans görüşmeleri, Gök-Türk elçilerinin 576’da geldiği İstanbul’da başlamış ve bir dizi elçi alışverişinden sonra sa¤lam bir ittifakın zemini yaratılmıştı.


70. Soru

Hz. İsa, Zerdüşt ve Buda’nın öğretilerini harmanlayan, MS. III. asırda Pers İran’ında yaşayan Mani’nin geliştirdiği inanç sistemine ne ad verilir?

Cevap

Maniheizm: Hz. İsa, Zerdüşt ve Buda’nın öğretilerini harmanlayan, MS. III. asırda Pers İran’ında yaşayan Mani’nin geliştirdiği inanç sistemidir.


71. Soru

Hangi yılda Uygurlar Kırgızlar önünde başarısızlığa uğramıştır?

Cevap

840'ta Uygurlar Kırgızlar önünde başarısızlığa uğramıştır.


72. Soru

Küçük örgüt veya devletçiklerin bir araya gelmesiyle oluşturulan birliğe ne ad verilir?

Cevap

Federasyon: Küçük örgüt veya devletçiklerin bir araya gelmesiyle oluşturulan birliktir.


73. Soru

Devlet nedir?

Cevap

İktidar , mevki ve güç anlamlarına gelen Arapça kelimedir.


74. Soru

Uluş ne anlama gelmektedir?

Cevap

Uluş, ülke anlamında kullanılmaktaydı.


75. Soru

 Ucuna çeşitli renklere boyanan at kuyruğu, tepesine altın vb. değerli bir elementten sembol (kurt başlı, hilal gibi) konulan mızrağa ne ad verilir?

Cevap

Tuğ: Ucuna çeşitli renklere boyanan at kuyruğu, tepesine altın vb. değerli bir elementten sembol (kurt başlı, hilal gibi) konulan mızraktır.


76. Soru

Türk Kozmogonisi nedir?

Cevap

Türk Kozmogonisi: Evren ve insanın yaratılışı ile devletin kuruluşu arasında sebep sonuç bağlantısı kurulan inanış. Tanrılar arasında hiyerarşi olduğu gibi insanlar arasında da benzer farklılıklar vardır. 


77. Soru

Göktürkler, iç buyruklarını nasıl adlandırırlardı?

Cevap

Göktürkler, iç buyruklarını sebeg olarak adlandırırlardı.


78. Soru

Hatun kelimesinin anlamını açıklayınız.

Cevap

Kağanın eşini ifade eden ve önceleri “yen-shih” olarak kullanılan kelime, zamanla yerini “hatun” veya “ulu¤ hatun”a bırakmıştı.


79. Soru

Göktürklerde ise “sübaşılık” (ordu komutanlığı), kimlere bırakılmıştı?

Cevap

Göktürklerde ise “sübaşılık” (ordu komutanlığı), şadlara yani kağanların küçük kardeşlerine bırakılmıştı.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi