Halkla İlişkiler Kampanya Analizi Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Kampanya nedir? 

Kampanya, kurumu olumlu ya da olumsuz etkileyen bir duruma yanıt olarak belirli bir zaman aralığı içinde bir ya da birden fazla hedef kitleye gönderilen mesajların stratejik bir tasarımıdır. Bir kampanya aynı zamanda grup ya da grupların düşüncelerini değiştirerek veya dönüştürerek kurumsal amaçların gerçekleştirilmesi için tasarlanmış¸ eylem planı olarak da tanımlanmaktadır (Reddi, 2009, s.410). Bir başka tanıma göre kampanyalar, belirli bir süre boyunca hedef kitleler arasında belirli fikirleri teşvik etmek amacıyla koordine edilmiş çabalardır. Bu çabalar bir kuruluşun kendi personeli tarafından üstlenilebileceği gibi dışarıdan bir uzman ya da danışman yardımıyla da gerçekleştirilebilmektedir (Heath, 2005, s.162).

Kampanya türleri nelerdir? 

Kampanyalar özel ve zamanla sınırlı konuların veya fırsatların belirlenmesini hedefleyen, kısa dönemli, planlı faaliyetlerdir (Gregory, 2010, s.22). Durum ya da sorunun yapısına bağlı olarak kampanyalar kendi içinde farklı türlere ayrılmaktadır. Ticari kampanyalar, reklam kampanyaları, pazarlama kampanyaları, aile planlaması kampanyaları, tasarruf kampanyaları ve de halkla ilişkiler kampanyaları...

Halkla ilişkiler kampanyalarının temel amaçları nelerdir? 

Halkla ilişkiler kampanyalarının beş temel amacı bulunmaktadır (Reddi, 2009, s.402):

1. Bilgilendirmek ve farkındalık yaratmak
2. İkna etmek, eğitmek ve motive etmek
3. İstenilen fikir ve davranışa ilişkin kamuoyu oluşturmak
4. Hedef kitlelere erişmek için uygun araç ve yöntemlerden yararlanmak
5. Kampanya kapsamındaki programları uygulayarak hedeflenen sonuçlara ulaşmak 

Halkla ilişkiler kampanyalarının her bir adımındaki amaçları açıklayınız.

• Bir kampanya sürecinin ilk adımı olan halkla ilişkiler problemlerini tanımlama aşamasında “Şu anda ne oluyor?” sorusunun yanıtı aranmaktadır. Burada problem sadece bir sorun olarak düşünülmemelidir. Fırsatlarda bu tanımlamanın içinde yer almaktadır. Çeşitli araştırmalar yoluyla kurumların içinde bulunduğu koşulların tespit edildiği bu aşama, araştırma veya durum analizi olarak da adlandırılmaktadır.
• İkinci adım olan planlama ve programlama aşamasında, “Neyi, neden yapmalı ve söylemeliyiz?” soruları cevaplandırılmaktadır. Bu aşama strateji aşaması olarak da adlandırılmaktadır. Problemi tanımlama aşamasında toplanan bilgiler bu aşamada projenin hedef kitlesini, amaçlarını ve hedeflerini, strateji ve taktiklerini vs. belirlemek için kullanılmaktadır. Ayrıca kampanyanın medya taktikleri de bu aşamada hazırlanmaktadır.
• Üçüncü adım olan eyleme geçme ve iletişim aşamasında daha önceden temeli araştırılmış ve bir plana dökülmüş olan çalışmalar hayata geçirilmektedir. “Nasıl ve ne zaman yapmalı ve söylemeliyiz?” sorusu bu aşamada yanıt bulmaktadır. Uygulama aşaması olarak da adlandırılmaktadır. Buz dağının görünen kısmı olarak değerlendirilen bu aşamada daha önceden ayrıntılarıyla planlanmış olan her şey yerinde ve zamanında devreye sokulmalıdır.
• Son adım olan programı değerlendirme aşamasında yanıtı aranacak olan soru ise; “Nasıl yaptık?” sorusudur. Bu aşamada kampanya süresince belli aralıklarla ve kampanya sona erdikten sonra kampanyanın sonuçlarının ve etkisinin değerlendirmesi yapılmaktadır. Bu aşama ölçümleme aşaması olarak adlandırılmaktadır. Değerlendirme ile ileride yürütülecek benzer kampanyalar için tavsiyeler ortaya çıkarılır, kampanyanın devam etmesine karar verilir ya da yeni kampanya fikirleri ortaya atılır (Yeşiladalı, 2002, s.2). 

Araştırma nedir? Araştırma süreci nasıl başlar? 

Araştırma, durumu tanımlamak ve anlamak aynı zamanda problemin (sorun ya da fırsat) kamular ve halkla ilişkilerle açısından önemini belirlemek için bilgilerin sistematik olarak toplanmasıdır (Cutlip, Center ve Broom, 1994, s.319). Araştırma, araştırma problemi (sorusu) ile başlayan bir süreçtir. Araştırma problemini, genel olarak iki veya daha çok değişken arasındaki ne tip bir ilişkinin olduğu sorusu oluşturmaktadır (Böke, 2010, s.24). Cevaplanabilir nitelikte bir araştırma probleminin belirlenmesi bir araştırma sürecinin ilk aşamasını oluşturmaktadır (Baş ve Akturan, 2008, s.9).

Araştırmanın amacı nedir? 

Araştırmalar uygulamada karşılaşılan bir probleme çözüm aramak amacıyla yapılmaktadır. Araştırmalar bir gerçeği açığa çıkarmak, var olan problemlere çözüm aramak, yeni konuları gündeme taşımak vb. hedeflerin gerçekleştirilmesini sağlamaktadır (Altunışık, Coşkun, Bayraktaroğlu ve Yıldırım, 2012, s.25).

Araştırma yöntemleri nelerdir? Açıklayınız.

Araştırma probleminin belirlenmesinden sonra bu problemi aydınlatacak verilerin toplanması aşamasında nitel ve nicel olmak üzere iki tür yöntem takip edilmektedir. 

Halkla ilişkiler alanında en fazla karşılaşılan nitel araştırma yöntemleri nelerdir? 

Halkla ilişkiler alanında en sık başvurulan nitel araştırma yöntemleri şunlardır:

1. Söylem analizi: Dili inceleyen bir analizdir. “Kim ne söylüyor? sorusunu değil, “Ne anlatmak isteniyor?” sorusunu cevaplamayı amaçlamaktadır. Temel kavramları anlam bilimsellik, söz dizinsellik ve gösterge bilimdir.
2. Derinlemesine görüşme: Derinlemesine görüşmenin amacı kişilerin tutum ve davranışlarının temelinde yatan sebeplere ulaşmaktır. Özellikle belirli aktörlerin kişisel görüşlerin önem kazandığı konularda derinlemesine görüşme tercih edilmektedir.
3. Doküman incelemesi: Yazılı ve görsel materyallerin, gözlem ve görüşme yöntemlerinin olmadığı durumlarda ya da bu yöntemler kullanılarak elde edilen verileri desteklemek için kullanılmasıdır. Araştırmacı araştırma problemine ilişkin olarak dokümanların doğruluğunu ve güvenilirliğini sorgulamalıdır.
4. Odak grubu çalışması: Önceden belirlenmiş bir konu hakkında, yine önceden belirlenmiş bir grup katılımcının düşüncelerini öğrenmek için planlanmış bir tartışmalar serisidir. Amaç, sağlıklı bir tartışma ortamı yaratarak araştırılan konuyla ilişkin farklı bakış açıları, fikirler, değerlendirmeler ve yaşantılardan derlenen zengin bir içerik elde etmektir (Baş ve Akturan, 2008). 

Halkla ilişkilerde nitel ve nicel araştırma yöntemleri hangi alanlarda veri elde etmek amacıyla kullanılmaktadır? 

Halkla ilişkilerde nitel ve nicel araştırma yöntemleri genel olarak yedi alanda veri elde etmek amacıyla kullanılmaktadır. Bunlar (Bateman, 1998, s.11):

• Tutum ve kamuoyu araştırması; insanların belirli bir kurum, iş ya da konu hakkında ne hissettiklerini ya da ne düşündüklerini anlamak amacıyla düzenlenen araştırmadır.
• Motivasyon araştırması; insanların bazı şeyleri neden öyle düşündüklerini ya da neden öyle yaptıklarını anlamak amacıyla yapılan araştırmadır.
• Bir kurumu ya da kurumun halkla ilişkiler programını etkileyebilecek sosyal ya da ekonomik eğilimleri saptamak için yapılan araştırmadır.
• Pazarlama araştırması; insanların hangi ürünleri satın aldıklarını ya da kullandıklarını, hangi ürünleri satın almayı tercih ettiklerini bulmak için yapılan araştırmadır.
• Metin araştırması; bazı iletilerin okunup anlaşıldığını ya da anlaşılmadığını öğrenmek için yapılan araştırmadır.
• Okur araştırması; insanların önceden yayınlanmış ya da yapılmış reklam ya da diğer iletişim malzemelerinden edindikleri bilgilerin akıllarında kalıp kalmadığını öğrenmek için yapılan araştırmadır.
• Değerlendirme araştırması ise bir halkla ilişkiler projesinin ya da programının hedeflenen amaçlar doğrultusunda başarısını ya da başarısızlığını ölçmek için yapılan araştırmadır. 

Durum analizi nedir? 

Halkla ilişkiler kampanyalarında gerçekçi, uygulanabilir ve sürdürülebilir projelerin üretilebilmesi ve bunların belirli bir plan dâhilinde yürütülebilmesi için öncelikle konu hakkında araştırma sonucunda elde edilen bilgiler ışığında mevcut ve geçmiş durumun detayları belirlenmelidir. Halkla ilişkiler kampanya planlamasının temelini oluşturan bu çalışma, durum analizi olarak adlandırılmaktadır. Durum analizi kurum ve kuruluşun kendi bünyesi ile onu çevreleyen ortamın incelenerek konunun tüm detaylarının ortaya konulması olarak ifade edilmektedir (Yurdakul ve Coşkun, 2008, s.93).

Durum analizinde incelenmesi gereken iç faktörler nelerdir? 

İncelenmesi gereken iç faktörler şunları içermelidir (Heath, 2005, s.775 ):

• Misyon: Kurumun misyonu, sözleşmeleri, tüzükleri ve yapısı
• Tarih: Kurumun program, hizmet ve ürün geçmişi
• Kaynaklar: Bütçe, istihdam, satışlar, kâr ve hissedarlarla ilgili istatistikler
• Politikalar: Probleme ilişkin ilke ve yöntemler
• Durum tablosu: Probleme ilişkin yöneticilerin kanaatleri
• Mevcut plan: Problemin hâlihazırda ele alınışı
• Paydaşlar: Kurumun mevcut iç paydaşları
• Medya: Haber bültenleri gibi kurum içi iletişim araçları 

Durum analizinde incelenmesi gereken dış faktörler nelerdir? 

İncelenmesi gereken dış faktörler şunlardır (Heath, 2005, s.775):

• Medya: Örgüt ve problem durumla ilgili medyada yer alan haberlerin kupür, deşifre ve bantları; medyada yer alan haberlerin içerik analizi; durumla ilgili haber yapan gazetecilerin listesi
• Destekleyici paydaşlar: Durum hakkında kurumun duruşuna katılanların listesi ve arka plan bilgisi
• Karşıt paydaşlar: Durum hakkında kurumun duruşuna karşı olanların listesi ve arka plan bilgisi
• Kamuoyu araştırmaları: Durum hakkında kamuoyunun görüşüne ilişkin bilgi
• Etkinlikler: Kurum ve duruma ilişkin önemli günler ve etkinliklerin listesi
• Düzenleyici kurumlar: Durumu etkileyen hükümet kuruluşlarının ve diğer güç kaynaklarının listesi; ilgili mevzuatların, ödenen faturaların ve hükümet yayınlarının birer kopyası
• Mevcut araştırmalar: Duruma ilişkin konularda yayınlanmış araştırmalar; ilgili kitaplar, kayıtlar ve dizinler 

Planlama aşaması nedir? 

Araştırma ve analiz yoluyla halkla ilişkiler problem veya fırsatları tanımlandıktan sonra halkla ilişkiler uygulayıcıları sorunla başa çıkabilmek veya fırsatı değerlendirebilmek için bir strateji geliştirmelidir. Temel stratejik kararların alınmasını ve eylem planlarının oluşturulmasını içeren bu aşama planlama olarak adlandırılmaktadır (Cutlip, Center ve Broom, 1994, s.345).

Planlamanın halkla ilişkiler kampanyasındaki önemini açıklayınız. 

Bir halkla ilişkiler kampanyası veya programının etkili olarak yürütülebilmesi için planlamanın taşıdığı önem aşağıdaki şekilde özetlenmektedir (Gregory, 2010, s.38):

• Çabaya odaklanır. Planlama gereksiz noktaları eleyerek sadece önemli şeyler üzerinde odaklanmaya yardımcı olduğu için halkla ilişkiler faaliyetlerinin daha verimli ve etkin yürütülmesini sağlamaktadır.
• Etkinliği artırır. Doğru şeylere odaklanmak, zaman ve para tasarrufu sağlayacağı için amaçlara ulaşılmasını kolaylaştırmaktadır. Aynı zamanda ölçümleme yapabilmek için de veri sağlamaktadır.
• Uzun dönemli bir bakış sağlar. Tanım olarak planlama, ileriye bakma ve öngörü içermekte, örgütün hem şimdiki hem de gelecekteki ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir program üretilmesine yardımcı olmaktadır.
• Paranın değerinin gösterilmesine yardımcı olur. Eğer bütçe ile ilgili bir çatışma varsa veya yatırım getirisi olan bir projeye ihtiyaç duyuluyorsa geçmişteki başarıların gösterilerek güçlü, ileriye dönük, gerçekçi bir sunumunun yapılması para durumlarının tartışılabilmesi için avantaj sağlamaktadır.
• Terslikleri en aza indirir. Dikkatli bir planlama, farklı senaryoların göz önünde bulundurulması ve en uygun olanın seçilmesi anlamına gelmektedir. Planlamanın bütün açılardan incelenmesi, olası muhtemel problem ve sorunların tanımlanmasını ve ele alınmasını sağlamaktadır.
• Çatışmaları engeller. Bir kampanya, çıkar ve öncelik çatışmalarını da içerisinde barındırmaktadır. Planlama, halkla ilişkiler uygulayıcılarına bu sorunları ortaya çıkmadan çözümlemeleri konusunda yardımcı olmaktadır. 

İletişim amaçları nelerdir? 

Amaçlar, örgütlerin misyon ve vizyonundan gelişen ifadelerdir. Genel olarak iletişim amaçları üç farklı yönetim göreviyle ilişkili olarak kategorize edilmektedir. Bunlar:

1. Kurumun kimlik ve algısıyla ilgili itibar yönetimi amaçları
2. Kurumun kamularıyla nasıl iletişim kuracağı üzerine odaklanan ilişki yönetimi amaçları
3. Belirli şeylerin yapılmasıyla ilgili görev yönetimi amaçlarıdır. 

Bu amaçların üçü birlikte halkla ilişkiler ve bütünleşik iletişim kampanyalarıyla ilişkili çeşitli amaçların düzenlenmesi için bir yol sunmaktadır. Ancak her kampanyanın kendi spesifik amacı bulunmaktadır. 

Kampanyanın hedef kitlesi belirlenirken nelere dikkat edilmelidir? 

Kampanyaya uygun doğru hedef kitlelerin tespit edilmesi; hangi iletişim araçlarından yararlanılacağı, bütçe ve kaynakların nasıl kullanılacağı, medya planlamasının nasıl oluşturulacağı, hangi faaliyetlerin gerçekleştirileceği, yerel veya ulusal alanda ne tür strateji ve taktiklerin izleneceği açısından önem taşımaktadır (Başok Yurdakul ve Coşkun, 2008). Hedef kitleleri tanımlamanın dayanak noktası duruma dâhil olan ve durumdan etkilenen insanları belirlemektir. Kampanyaya ilişkin sorun veya durum hakkında farklı insanların neler bildiklerinin, neler hissettiklerinin, sorun veya duruma katkı ya da tepkilerinin neler olduğunun belirlenmesi, özel ve çözümleyici amaçlar ve stratejiler geliştirilmesini kolaylaştırmaktadır. Başka bir ifadeyle, her hedef kitle için yarar sağlayacak kampanya amaçlarının oluşturulmasına temel sağlamaktadır (Cutlip, Center ve Broom, 1994, s.362).

Kampanya planlamasında strateji ve taktik arasındaki fark nedir? 

Bir strateji, bir amacın nasıl başarıya ulaşacağını açıklayan geniş bir ifadedir. Strateji, genel kampanya için yol haritası ve ana mesaj temaları sağlarken aynı zamanda planlanan eylem ve kampanya bileşenleri için de temel sunmaktadır. Belirlenen amaç ve hedef kitlelere bağlı olarak bir kampanyanın tek bir stratejisi veya çeşitli stratejileri olabilmektedir. Taktikler ise, her bir stratejiyi hayata geçiren ve belirlenen amaçların başarılmasına yardımcı olan spesifik faaliyetleri tanımlamaktadır. Halkla ilişkilerde çeşitli taktiklerin uygulanması, planlama yapmayı gerekli kılmaktadır. Taktikler, ana mesajların hedef kitlelere ulaştırılması için çeşitli yöntemlerin kullanılmasını içermektedir (Wilcox ve Cameron, 2009, s.161-162). Strateji ve taktikler arasındaki bağlantı önemlidir ve iki şey göz önünde tutulmalıdır. Eğer strateji üzerinde dikkatlice düşünüldüyse ve doğru olanın kullanıldığı açıksa belirlenen taktikler stratejiden önce değiştirilmelidir. Eğer bir kampanya olması gerektiği gibi yürümüyorsa, taktiksel düzeyde bir şeylerin yanlış olması muhtemeldir. Stratejinin değişmesi ise, ana konunun sonuçlarıyla veya oluşturulan amaçlarla veya gerçekleştirilen analizle ilgili bazı şeylerin gözden kaçmış olabileceğine ilişkin olarak temel düzeyde bir şeylerin yanlış olma olasılığının olduğu anlamına gelmektedir (Gregory, 2010, s.120) 

Bir halkla ilişkiler kampanyasında kullanılan iletişim araç ve taktikleri nasıl sınıflandırılır? 

Medya taktikleri, stratejik planlamanın görünen unsurudur. Bir halkla ilişkiler kampanyasında kullanılan iletişim araç ve taktiklerini aşağıda yer aldığı şekilde dört ana başlık altında sınıflandırmak mümkündür (Smith, 2005, s.157):

• Kişiler arası iletişim, kişisel katılım ve etkileşime olanak tanıyan, yüz yüze iletişim fırsatı sunan taktikleri içermektedir. Kişiler arası iletişim diğer iletişim taktikleri arasında en ikna edici ve en dikkat çekici olanıdır. Mesajın ve mesajın yönünün takip edilebilmesi örgütlere birçok stratejik avantaj sağlamaktadır. Hem iç hem dış hedef kitlelere uygulanabilir. Ancak başarılı olabilmesi için örgütün bu hedef kitlelerde ilişkisinin olması gerekmektedir.
• Örgütsel medya, örgüt tarafından üretilmekte veya yayımlanmaktadır. Örgüt, mesajın içeriği üzerinde olduğu kadar zamanlaması, sunumu ve dağıtımı üzerinde de kontrol sahibidir. Hedef kitleler etkileşime girmek için çok büyük ve çok geniş alana yayılmışsa ve örgütsel mesajın içeriği, zamanı ve dağıtımı üzerinde kontrol sağlanmak isteniliyorsa genellikle örgütsel medya taktikleri tercih edilmektedir.
• Haber medyası, haber değeri olan bilginin geniş kitlelere sunumunu sağlayan iletişim araçlarıdır. Bu araçlar üzerinden üretilen bilgi/gerçekleştirilen tanıtım ücretsizdir. Mesajlar, sunulan bilginin geçerliliğini ve doğruluğunu bir şekilde onaylayan editör, haber direktörü veya muhabir gibi örgüt dışından birisi tarafından oluşturulduğu için haber medyası taktikleri kontrolsüz ancak örgütsel mesajın güvenirliğini artırması açısından önemlidir.
• Reklam ve promosyon medyası, genellikle örgüt dışı kontrollü ortamlardır. Geniş kitlelere erişim imkânı sunmaktadır. Çoğunlukla dış hedef kitlelere ulaşmak için kullanılmaktadır. Ancak reklam ve promosyon medyası taktiklerinin en büyük dezavantajı diğer iletişim taktiklerinden çok daha pahalı olmasıdır. 

Bir halkla ilişkiler kampanyasında bütçe hangi faktörleri içermelidir?

Bir halkla ilişkiler veya pazarlama iletişimi kampanyasında bütçe aşağıda yer alan beş faktörü içermelidir (Smith, 2005, s.223):

• Personel: Bütçede yer alan personel öğesi, taktiklerden beklenen sonuçlara ulaşabilecek kişi sayısı ve ihtiyaç duydukları toplam zamanı içermektedir. Personel kurum içi olabileceği gibi danışmanlıklar, ajans çalışanları, taşeronlar, serbest çalışanlar gibi kurum dışından da olabilir.
• Materyal: Bütçedeki materyal öğeler taktiklerle ilgili “şeyleri” içermektedir: Broşürler, açık hava etkinlikleri için afişleri, düzenlenecek basın konferansının medya kitleri, şirketin sponsor olduğu voleybol takımının üniformaları vs...
• Medya Maliyeti: Paraya genellikle iletişim faaliyetleri için özellikle reklam taktikleriyle ilgili yer ve zaman alımı için ihtiyaç duyulmaktadır. Bütçe genellikle gazete ve dergilerdeki veya ticari radyo ve televizyonlardaki reklamlar gibi medya giderlerini tanımlamaktadır.
• Ekipman ve donanımlar: Bu kategori, bir haber bülteni yayımlayabilmek için gerekli olan bilgisayar, tarayıcı, yazıcı, masaüstü yayımcılık programları gibi bir taktiği uygulamaya geçirmek için alınması gereken ekipmanların mali bütçesini içermektedir. Ayrıca gerekli donanımların bütçesi de bu kategoride yer almaktadır.
• İdari Öğeler: Bir bütçe kampanyayla ilgili seyahat masraflarını ve aynı zamanda telefon faturaları, dağıtım maliyetlerini, fotokopi ve diğer ofis faaliyetlerini de içermektedir. 

"Kampanya" nasıl tanımlanabilir?

Halkla ilişkiler kampanyalarının beş temel amacı nedir?

Halkla ilişkiler kampanya sürecinin aşamaları nelerdir?

"Araştırma" nedir?

"Nitel araştırma" yöntemi nasıl gerçekleşmektedir?

"Nicel araştırma" yöntemi nasıl gerçekleşmektedir?

Durum analizinde incelenmesi gereken dış faktörler nelerdir?

SWOT analizinin amacı nedir?

SWOT analizi, durum analizinin özeti niteliğindedir. Bir durumun güçlü (Strengths) ve zayıf (Weaknesses) yanlarını tanımlamak, fırsat (Opportunities) ve tehditleri (Threats) belirlemek için etkili bir yoldur. Güçlü ve zayıf yönler içsel faktörlerin neticesinde şekillenirken fırsatlar ve tehditler dışsal faktörlerin analizidir. Başka bir anlatımla, güçlükler ve zayıflıklar kurum ve kuruluşlara ait özellikleri yansıtırken fırsatlar ve tehditler kurum ve kuruluşları kuşatan dış çevrenin özelliklerini tanımlamaktadır. Öte taraftan güçlü yanlar ve fırsatlar amaçlara ulaşılmasında yardımcı olurken zayıf yanlar ve tehditler zarar verici olabilmektedir.

Strateji ve taktik arasındaki fark nedir?

Bir strateji, bir amacın nasıl başarıya ulaşacağını açıklayan geniş bir ifadedir. Strateji, genel kampanya için yol haritası ve ana mesaj temaları sağlarken aynı zamanda planlanan eylem ve kampanya bileşenleri için de temel sunmaktadır. Belirlenen amaç ve hedef kitlelere bağlı olarak bir kampanyanın tek bir stratejisi veya çeşitli stratejileri olabilmektedir. Taktikler ise, her bir stratejiyi hayata geçiren ve belirlenen amaçların başarılmasına yardımcı olan spesifik faaliyetleri tanımlamaktadır. Halkla ilişkilerde çeşitli taktiklerin uygulanması, planlama yapmayı gerekli kılmaktadır. Taktikler, ana mesajların hedef kitlelere ulaştırılması için çeşitli yöntemlerin kullanılmasını içermektedir.

İletişim stratejisinin amacı nedir?

Yönlendirileceği kitlelere göre halkla ilişkiler faaliyetleri nelerdir?

Zaman tablosu hazırlanırken dikkate alınması gereken iki önemli faktör bulunmaktadır. Birincisi kampanyayla ilgili görevlerin zamanında tamamlanabilmesi için tarihlerin önceden kararlaştırılmış olması gerekmektedir. İkinci olarak görevlerin tamamlanabilmesi için doğru kaynakların tahsis edilmesi gerekmektedir.

Ölçme ve değerlendirme nasıl tanımlanabilir?