Halkla İlişkiler Yazarlığı Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Yazmaya Hazırlık: Yazar Neyi, Nasıl Yazar?

1. Soru

İnsan için iletişim hep vardı cümlesi örneklerle nasıl açıklanır?

Cevap

İnsanoğlu kimi zaman bir başkasıyla ya da başkalarıyla, kimi zaman da kendisiyle iletişim kurdu. Bunun için sesler, sözler ve semboller ile duyguları, düşünceleri ötekilere aktaran hatta belki de yaratan insan her türlü araçlar kullandı. Duygu ve düşüncelerin bazen taşıyıcısı sözcükler ve cümleler olurken bazen de bu görevi yüz ifadesi ya da beden hareketleri tamamlar. Genel olarak bu günlük yaşantıdan verilen örnekler insan için iletişim hep vardı cümlesini desteklemektedir.


2. Soru

İnsanlık tarihi boyunca iletişimin önemini vurgulayan, gündelik bir gereklilik, idari ya da ticari bir eylem, duygusal ya da bilgisel bir aktarım ya da kutsal bir amaç olabilme özelliği taşıyan en önemli kanıt nedir?

Cevap

Yazı İnsanlık tarihi boyunca iletişimin önemini vurgulayan, gündelik bir gereklilik, idari ya da ticari bir eylem, duygusal ya da bilgisel bir aktarım ya da kutsal bir amaç olabilme özelliği taşıyan en önemli kanıttır.


3. Soru

İnsanlık tarihinin, insanların eylemleri ile şekillenmesinin, yazı ile zamanın sınırlarından arınmasının en belirgin göstergesi nedir?

Cevap

Uygarlıklar, yazı ile gelişmiş ve yaşatılmıştır. Hatta yazı uygarlık tarihini mümkün kılmıştır. Mesela Romalıların yaptıkları yasalar, yazı ile kişiden kişiye, ülkeden ülkeye ulaşabilmekte, çağımızdaki birçok ülkenin hukuk sisteminin temelini oluşturabilmektedir.


4. Soru

İletişim nasıl tanımlanabilir?

Cevap

Duyguların, düşüncelerin, bilgi ve becerilerin aktarılma süreci; yaşayan bir evrenin parçalarının ilintilenmesi, bağlantılarının kurulma süreci; iletiyi alanın belleğinin, iletiyi gönderenin beklentisine uygun yanıt verecek biçimde uyarılması; organizmanın ortamdaki uyarıya verdiği fark edilir yanıt, ortamdaki değişime uyarlanma yanıtı; bu yanıtla diğerini etkileme; kaynaktan çıktıktan sonra iletiyi alan için bir uyaran olan davranış; kaynağın karşı tarafı etkilemeyi amaçlayan davranışa iletişim adı verilir.


5. Soru

İletişimin bir süreç olma durumu nasıl açıklanır?

Cevap

İletişim, iki tarafı oluşturan; • Gönderici ya da kaynak ve • Alıcı ya da hedef arasında belli konu ya da durumla ilgili düşünce birliği kurma sürecidir. Bu süreci başlatan ve mesajın yönlendirildiği iki taraf ve bu iki taraf arasında ortak anlayışı sağlayacak bir düşünce birliğinin olması gerekmektedir. Bu bağlamda iletişim, mesajın kaynak tarafından kodlanarak oluşturulması, bir kanal yoluyla hedefe ulaştırılması ve hedef tarafından açımlanarak geri bildirim sürecinin sağlanmasından oluşan bir süreç olma durumunu da taşımaktadır.


6. Soru

Kaynak ve hedef arasında bir mesajın iletilmesi sürecini oluşturan iletişimde, ortak deneyim alanının varlığı neden önem taşımaktadır?

Cevap

Doğru bir iletişimin kurulabilmesi için ortak deneyim alanının varlığı önem taşımaktadır.


7. Soru

Kişilerarası iletişim ya da kitle iletişiminde kaynağın kodladığı mesajın yine kaynağın beklediği biçimde hedef tarafından açımlanmasının mümkün olmaması neye bağladır?

Cevap

Hedef ile kaynak arasında içinde bulunulan kültür, dil, yaşam biçimi olaylara bakış açısı gibi konularda bir ortaklık söz konusu değilse, kaynağın kodladığı mesajın yine kaynağın beklediği biçimde hedef tarafından açımlanması mümkün değildir.


8. Soru

İletiyi oluşturan görsel, sözel, işitsel unsurların düz ve yan anlamları bağlamında ifade ettiklerinin net olarak anlaşılabilmesi neye bağlıdır?

Cevap

İletiyi oluşturan görsel, sözel, işitsel unsurların düz ve yan anlamları bağlamında ifade ettiklerinin net olarak anlaşılabilmesi, büyük oranda her iki taraf arasındaki ortak deneyim alanının ne kadar geniş olduğuna bağlıdır.


9. Soru

Kaynaktan hedefe doğru akan süreçte hedefin iletiye gösterdiği bir tepkinin olmasının sonucu nedir?

Cevap

Kaynaktan hedefe doğru akan süreçte hedefin iletiye gösterdiği bir tepkinin olmasının sonucunda etkili iletişimden bahsedilir.


10. Soru

Kaynaktan hedefe doğru akan süreçte hedefin iletiyi değerlendirmesine göre olumlu ya da olumsuz içerikte olabilecek tepki, hangi açıdan iletişim sürecinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır?

Cevap

Hedefin iletiyi değerlendirmesine göre olumlu ya da olumsuz içerikte olabilecek olan tepki iletişimin şekillenmesi ve kaynağın anlatmak istediğini net bir biçimde anlatıp anlatmadığını belirlemesi açısından iletişim sürecinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır.


11. Soru

İletişim süreci içinde hangi unsurların varlığından bahsetmek mümkündür?

Cevap

İletişimin öğeleri olarak belirtilebilecek unsurlar; • Kaynak, • Hedef, • Kanal, • İleti ve • Geri bildirim olarak sıralanabilir.


12. Soru

İletişimde kaynak/gönderen ne anlama gelmektedir?

Cevap

Belli bir amaçla iletişimi başlatan ve sürecin diğer tarafında yer alan, hedef/alıcıyı belli bir yönde etkileyecek ya da harekete geçirecek içerikte iletileri hazırlayan kişi ya da gruptur.


13. Soru

İletişimde ileti ne anlama gelmektedir?

Cevap

İleti, kaynağın çeşitli görsel, işitsel ve sözel sembolleri kullanarak kodladığı ve hedefte belli bir düşünce, kişi, kurum ya da marka ile ilgili bir olumlu tutum, algı yaratmak için bir kanal üzerinden gönderdiği semboller bütünüdür.


14. Soru

Kaynak ile hedefin ortak deneyim alanına seslenilebilecek yani kodlanacak iletiler, amaçlanan etkiyi yaratacak biçimde hedef tarafından açımlanabilmesi için ne gereklidir?

Cevap

Kullanılan uyarıcıların ve sembollerin hedefin kişilik özellikleri, algılama biçimi, güdüleri, tutumları gibi psikolojik özellikleri; yaşam biçimi, yaşam alanı, eğitim düzeyi, yaşı gibi demografik özellikleri ve iletinin algılanmasında son derece etkili olan aile, sosyal sınıf, kültür ve alt-kültür gibi sosyo-kültürel özellikleri ile uyumlu olması gerekmektedir. Çünkü ancak böylelikle kaynak ile hedefin ortak deneyim alanına seslenilebilecek yani kodlanacak iletiler, amaçlanan etkiyi yaratacak biçimde hedef tarafından açımlanabilecektir.


15. Soru

Kişilerarası iletişim ve kitle iletişimi arasındaki ayrım nedir?

Cevap

Kişilerarası iletişimde ses, söz, jestler, mimikler gibi arada teknik hiçbir kanal olmadan kaynaktan direkt olarak hedefe akan bir iletişim süreci söz konusudur. Kitle iletişiminde ise iletinin geniş kitlelere ulaşmasını sağlayacak teknik araçlar devreye girmektedir.


16. Soru

İletişimde hedef ne anlama gelmektedir?

Cevap

İletişim sürecinin kaynakla birlikte ana unsurlarından biri olan ve sürecin oluşmasında başrollerden birini üstlenen hedef, kaynağın iletiyi yönlendirdiği ve belli bir yönde tutumları, algıları ve davranışlarında değişikliklerin olması beklenen kişi, grup ya da kitleyi ifade etmektedir.


17. Soru

İletişim sürecinin en doğru şekilde işlemesi ve istenilen amaca ulaşabilmesi açısında hedefe düşen görev nedir?

Cevap

İletişim sürecinin en doğru şekilde işlemesi ve istenilen amaca ulaşabilmesi açısından hedefin özelliklerinin iyi tahlil edilmesi ve bu özellikler doğrultusunda hedefin algılayabileceği öğelerle iletinin oluşturulması, en doğru zamanda, en etkin kanal üzerinden iletişimin sürdürülmesi gerekmektedir.


18. Soru

İletişim sürecinde geri bildirim neyi temsil etmektedir?

Cevap

İletişim sürecinin beşinci öğesini oluşturan geri bildirim, sürecin çift yönlülüğünü temsil etmektedir.


19. Soru

Kişilerarası iletişim ve kitle iletişim arasında geri bildirim açısından nasıl bir ayrım bulunmaktadır?

Cevap

Kişilerarası iletişimde geri bildirimin alınması kaynakla hedef arasına bir iletişim aracının girdiği kitle iletişimine göre çok daha hızlı olmakta ve kaynak, iletişim sürecinde aldığı geri bildirime göre süreci anında şekillendirebilmektedir. Kitle iletişim sürecinde ise geri bildirimin alınması için bir zaman geçmesi gerekmektedir.


20. Soru

İletişim sürecinde kaynak ile hedef arasındaki ortak algılamanın oluşmasını olumsuz etkileyen fiziksel ya da soyut gürültü unsurları nelerdir?

Cevap

İletişim sürecinde kaynak ile hedef arasındaki ortak algılamanın oluşmasını olumsuz etkileyen fiziksel ya da soyut bir takım gürültü unsurları vardır. Kaynağın amaçladığı mesajı bozan, alıcının mesajı kaynağın alınmasını istediği biçimde almasına müdahale eden herhangi bir şey iletişim sürecinde gürültü olarak kabul edilir. Gürültünün; • Fiziksel, • Psikolojik ve • Anlamsal olmak üzere üç türü vardır. Fiziksel gürültü, sinyal ya da mesajın fiziksel iletimine müdahale eden gürültü türüdür. Psikolojik gürültü, bir müdahale biçimi olup, göndericilerde ve alıcılarda bilginin alım ve işleme süreçlerinde bozulmalara yol açan tarafgirlik ve önyargılar içerir. Anlamsal gürültü ise kaynağın, yaratmayı amaçladığı anlamları alıcının kavrayamaması nedeniyle ortaya çıkan müdahale biçimleridir.


21. Soru

Etkili bir iletişimin gerçekleştirilmesi için kişi hangi temel bilgilere sahip olmalıdır?

Cevap

gilere sahip olmalıdır? Cevap: Etkili bir iletişimin gerçekleştirilmesi için kişinin sahip olması gereken temel bilgiler şunlardır: • İletişimi kuran şey nedir ve insanlar mesajları nasıl gönderir. • İnsanlar bilgiyi nasıl işler ve algılamalarını nasıl değiştirirler • İletişim araçları ve kanalların hangi türleri özel bir mesajın iletilmesi için en uygundur.


22. Soru

İletişimin amaçları nelerdir?

Cevap

İletişimin amaçları kısaca şöyle açıklanabilir: • Bilgi Vermek: İletişim sürecinde hedef konumunda yer alan kişi ya da kişileri belli bir konu hakkında bilgilendirmek ve eğitmek amacını ifade eder. • İkna Etmek: Bireyleri belli bir davranışa yönelik olarak harekete geçirmek, onların tutum ve davranışlara etki etmek amacını ifade eder. • Motive Etmek: Kurumun çalışanlarının kuruma bağlılıklarını kuvvetlendirmek, bir tüketici kitlesini belli bir marka mal/hizmeti kullanmak için isteklendirmek ve onları harekete geçirmek, kişilerarası iletişimde ise iletişim kurulan bireyi, bir konuda harekete geçecek şekilde isteklendirmek amacını ifade eder. • Karşılıklı Anlayışı Sağlamak: İletişim taraflarını oluşturan grupların belli bir konu ya da durum hakkında düşüncelerini etkilemek ve kaynak ile hedef kişi ya da kişiler arasında mümkün olduğu kadar ortak bir anlayışın oluşmasının sağlanması amacını ifade eder.


23. Soru

Pate Jackson’un geliştirdiği iletişim yaklaşımı kaç aşamalı bir süreci içermektedir?

Cevap

Pate Jackson’un davranışsal değişimi uyarmak için geliştirdiği iletişim yaklaşımı beş aşamalı bir süreci içermektedir. Bunlar kısaca şöyle açıklanabilir: • Farkındalık Yaratmak: Halkla ilişkiler uygulamaları ve reklamlarla hedef kitlelerde bir durum, kurum, kişi ya da markalara yönelik bir farkındalık yaratılması amaçlanmaktadır. • Gizli Bir Gönüllülük Geliştirmek: Bilgi, duygu, sezme, bellek ve ilişkiler gibi faktörleri temel alan bir fikirden başlayan bir süreçtir. • Olayı Tetiklemek: Olayı tetiklemek ya doğal ya da planlanmış olarak hedef kitlenin davranışlarını değiştirmeye yönelik bir yapıyı teşkil etmektedir. • Orta Düzeyde Davranış: Jackson, bu davranışı, araştırma düzeyi olarak tanımlar. Birey arzulanan davranışın en iyi nasıl uygulanacağı ile ilgili belirlemeyi bu aşamada gerçekleştirir. Süreç hakkındaki bilgiler ve unsurlar bu aşamada araştırılır. • Davranışsal Değişim: Son aşamadır ve yeni bir davranışın uyarlanmasını ifade eder.


24. Soru

İletişim bazı temel karakteristiklere göre nasıl sınıflandırılır?

Cevap

İletişim sürecinde kaynak ve hedefin fiziksel olarak yakınlık düzeyi, hedefin niceliksel olarak büyüklüğü, iletişim sürecinde yer alan kaynağın niteliği iletişimin farklı biçimlerde tanımlanan türlerini ortaya koymaktadır. Bu bağlamda ele alındığında iletişim bazı temel karakteristiklere göre şöyle sınıflandırılabilir: • Bir toplumsal ilişkiler sistemi olarak: • Kişilerarası iletişim, • Grup iletişimi, • Örgüt iletişimi, • Toplumsal iletişim. • Grup ilişkilerinin yapısına göre: • Biçimsel olmayan (informal)/yatay iletişim, • Biçimsel (formel)/dikey iletişim • Kullanılan kanallara ve araçlara göre: • Görsel iletişim, • İşitsel iletişim, • Görsel-işitsel iletişim, • Dokunma ile iletişim, • Telekomünikasyon, • Kitle iletişimi. • Kullanılan kodlara göre: • Sözlü iletişim, • Yazılı iletişim, • Sözsüz iletişim. • Zaman ve mekân boyutlarında: • Yüz yüze iletişim, • Uzaktan iletişim.


25. Soru

Yazının geliştirilmesinin sözlü iletişime etkisi nasıldır?

Cevap

Yazının geliştirilmesi, sözün kalıcılaşması olanağını doğurmuştur. Bu bağlamda yazı bir bakıma sözlü iletişimin daha da güçlenmesine, süreklilik kazanmasına, zamansal ve uzamsal olarak yaygınlaşmasına, evrenselleşmesine fırsat yaratmıştır.


26. Soru

Yazılı iletişimin kaç boyutu vardır?

Cevap

Yazılı iletişimin iki boyutu vardır: • Bireysel Boyut: Yazılı iletişimde birey, alıcı konumundadır. Alıcının, yazılı ürünü çözebilme alışkanlığı ve yeterliliği önceden kestirilebilir. Telgraf, mektup, rapor, bireysel boyutta yazılı ürün türleridir. • Konumsal Boyut: Alıcıların bireysel olarak değil, konumsal olarak hedef kabul edildiği boyuttur. Hedef alıcıların (medyanın izler kitlesi, bir ürünün hedef kitlesi veya belirli bir meslek grubunun üyesi) yazılı ürünleri aynı alışkanlık ve yeterlilik düzeyinde çözmesi olanaklı değildir. Afiş, bülten, kitapçık, gazete, dergi, reklam panosu vb. iletişim ürünleri konumsal boyutlu yazılı ürün türleridir.


27. Soru

Yazılı iletişimin başlıca tercih edilme sebepleri nelerdir?

Cevap

Yazılı iletişimin başlıca tercih edilme sebepleri şöyle sıralanabilir: • Yazılı iletişim, kullanılan ifadelerin daha net olması sebebiyle yanlış anlaşılmalara ve hatalara daha kapalı bir iletişim yöntemidir. • Yazılı iletişimde karmaşık ve anlaşılması zor mesajları maddeler halinde sıralayarak onları kolayca iletmek mümkündür. • Yazılar saklanabilme özelliğine sahip olmasından dolayı istenildiği zaman onlara tekrar göz atmak mümkündür. • Yazılı iletişimde yazı istenildiği zaman okunabilir (bir işle meşgulseniz ya da o an okumak istemiyorsanız), ancak sözlü iletişimde ise konuşma esnasında herkesin o an orada olup, söylenilenleri o an dinleme zorunluluğu bulunmaktadır. • Yazışmanın yapılabilmesi için bir ön hazırlık evresinden geçilmesi gereklidir. Söz konusu bu gerekliliğin amacı, iletişimsel anlamda hataları azaltmak ve ifadeleri netleştirmektir. • Yazının kolaylıkla çoğaltılarak istenilen herkese ulaştırılabilme özelliği vardır. • Yazılı iletişimin saklanabilmesi nedeniyle kanıt olma özelliği bulunmaktadır.


28. Soru

Piktogram nedir?

Cevap

Piktogram, bir konuda uyarıda ya da açıklamada bulunmak amacıyla kullanılan resimsel işaretlerdir. Trafik işaretleri, olimpiyat oyunlarındaki çeşitli spor dallarını temsil eden işaretler piktogramlara örnek olarak verilebilir.


29. Soru

Yazının en önemli işlevi nedir?

Cevap

Yazının en önemli işlevi, onun bir anlamda varoluşunun önemli bir nedeni olan iletişimdir. Bu iletişim hem kişilerin birbirleriyle hem de kişinin kendisiyle gerçekleşebilir. Kişinin kendi kendisiyle iletişimde kimi zamanlar yazı devreye girebilir. Kişi, zihnini meşgul eden düşünceleri yazıya dökerek rahatlar. Duygularını, düşüncelerini meşgul eden durumu yazıya dökerek nesneleştiren insan, yazıyla somutlaştırdığı düşün ve duygu dünyasını çözümleyebilmek, kendiyle iletişimi etkili bir şekilde gerçekleştirmek için önemli bir yol alır. Yazıya dökülen düşünce ve duygularla kişi iç dünyasına, bir bakıma kendi kendisine ayna tutmuş, iç dünyasını kendisi için çok daha kolay ve net algılanabilir duruma getirmiş olur. Böylece kişi, kendi kendisiyle olan iletişimini çok daha örgütlü ve sistematik bir yapıya dönüştürebilir.


30. Soru

Yazı yazma süreci genel olarak kaç aşamada incelenir?

Cevap

Yazı yazma süreci genel olarak üç aşamada incelenebilir. Bunlar; • Yazım öncesi, • Yazım sırası ve • Yazım sonrası olarak sıralanabilir.


31. Soru

Yazım öncesi aşamasında yazarın cevap bulması gereken sorular nelerdir?

Cevap

Yazım öncesi aşamasında yazarın cevap bulması gereken sorular şöyle sıralanabilir: • Yazım hangi formatta olacak? • Amaçlarım neler? • Hangi bilgilere gereksinimim var? • Araştırma yaptım mı? • Kimlere sesleniyorum? • Seslendiğim kişilerin özellikleri neler? • Dikkate almam gereken özel bir durum var mı?


32. Soru

Yazım işlemi aşamasında yazarın cevap bulması gereken sorular nelerdir?

Cevap

Yazım işlemi aşamasında yazarın cevap bulması gereken sorular şöyle sıralanabilir: • Yazım amacıma ve kurallara uygun olarak ilerliyor mu? • Yazmak istediklerimi etkili bir şekilde kâğıda dökebiliyor muyum? • Bulunduğum fiziksel ortamda beni olumsuz etkileyen bir durum var mı?


33. Soru

Yazım sonrası aşamasında yazarın cevap bulması gereken sorular nelerdir?

Cevap

Yazım sonrası aşamasında yazarın cevap bulması gereken sorular şöyle sıralanabilir: • Yazımın içeriği amacıma, hedef kitleme ve yayınlanacağı ortama uygun mu? • Dil bilgisi kurallarına uymuş muyum? • Cümlelerimde anlatım bozukluğu var mı? • Yazının biçimsel özellikleri istediğim gibi mi?


34. Soru

Son haliyle yazarın elinde olan metnin genel olarak hangi özelliklere sahip olması beklenir?

Cevap

Yazım sonrası işlemlerin yapılmasının ardından yazım süreci artık tamamlanmış olur. Bu aşamada son haliyle yazarın elinde olan metnin genel olarak şu özelliklere sahip olması beklenir: • Amacına uygun • Hedef kitlesine uygun • Yayınlanacağı mecraya uygun • Akıcı bir dile sahip • Dikkat çeken • İkna eden • Dil bilgisi kurallarına uyan • Gerektiği kadar uzun • Açık, anlaşılır ifadelere sahip • Anlatım bozuklukları içermeyen • Okuyucunun okumasını kolaylaştıracak görsel düzenlemelere (yazı boyutu, rengi vb.) sahip • Önceden belirlenmiş şablonlar (dilekçe, basın bülteni vb.) varsa o şablonlara uyan


35. Soru

Yazarın, yazım sürecini etkili bir şekilde yürütebilmesi için sahip olması gereken daha özellikler nelerdir?

Cevap

Bir yazar için başarının anahtarı kuşkusuz sadece okuyucu tepkilerini dikkate almak değildir. Yazma sürecinin temel aktörü olan yazarın, bu süreci etkili bir şekilde yürütebilmesi için daha pek çok özelliğe sahip olması gerekir. Bu özellikler kısaca şöyle açıklanabilir: • Araştırma ve gözlem yapabilme: İyi bir yazar konusuna hâkimdir. Bu hâkimiyeti de yaptığı araştırmalardan ve gözlemlerden elde ettiği bilgilerle sağlar. Yazar, yazdığı konuyu, hedef kitlesini ve yazısının yer alacağı mecranın özelliklerini iyi bilmelidir. • Empati yapabilme: Yazı, bir başkası ile iletişim için yapıldığı takdirde yazarın empati gücü başarı ölçütü olarak ön plana çıkar. Empati, bir kişinin kendisini, karşısındaki kişinin yerine koyabilmesidir. Yazar, kendisini okuyucu yerine koyabilmeli, okuyucusunun beklentilerini, gereksinimlerini, özelliklerini, duygu ve düşüncelerini doğru bir şekilde ele alabilmelidir. • Analitik ve yaratıcı düşünebilme: Kimi sorunlar analitik, kimi sorunlar da yaratıcı düşünce süreçlerini gerektirir. İyi bir yazar, her şeyden önce karşı karşıya kaldığı ve yazmasına neden olan konuyu doğru bir şekilde tanımlayıp yerine göre analitik veya yaratıcı düşünce süreçlerinden yararlanabilmelidir. • Entelektüel birikim sahibi olabilme: Yazma eylemi, bir kişinin entelektüel birikimine göre zenginleşir. Bu bakımdan iyi bir yazarın çok okuması, merak etmesi, sorması, sorgulaması gerekir. • Yazılı iletişim kurallarına hâkim olabilme: Yazılı iletişimin kendine özgü kuralları vardır. Yazarın, yazma eylemini gerçekleştirirken kullandığı dile hâkim olması söz konusu dilin kurallarını iyi bir şekilde bilmesi gerekir.


36. Soru

James Webb Young’un yaratıcılığın eğitim yoluyla geliştirilip geliştirilemeyeceğine yönelik fikirlerini desteklemek için geliştirdiği teknik kaç aşamadan oluşmaktadır?

Cevap

Ünlü reklamcı ve yazar James Webb Young yaratıcılığın eğitim yoluyla geliştirilip geliştirilemeyeceğine yönelik Fikirlerin üretimi de aynı Fordların üretim süreci gibi kesin hatlarla belirlenmiş bir süreci içerir. Fikirlerin üretimi de bir montaj (üretim) bandı üzerinde düşünülebilir ki, bu üretimde zihin öğrenilebilen ve denetlenebilen etkili bir tekniği izler ve uygulamada bu etkili tekniğin kullanımı kadar önemli olan bir diğer konu da araçların etkili kullanımıdır. şeklinde fikir beyan etmiştir. Bu fikirlerini destekleyen bir teknik de geliştirmiştir. James Webb Young’un geliştirdiği teknik beş aşamadan oluşmaktadır. • Ham malzemelerin toplanma aşaması. • Bu malzemeler üzerinde zihinde bir çalışma yapmak. • Kuluçka aşaması. • Fikrin fiilen doğması. • Doğan fikri pratikteki kullanımları için son olarak geliştirme ve şekillendirme aşaması.


37. Soru

Yaratıcılık eğitiminde ana nokta nedir?

Cevap

Yaratıcılık eğitiminde ana nokta; • Bireye, kullanılacak malzemeler, yaklaşımlar konusunda bilgi vermek ve • Bunları nasıl kullanabileceğini aktarmaktır. Gerçek anlamda kişiye özgü bir yaratıcılık kavramının ortaya çıkabilmesi için, kişinin öğrendiği bilgiler ile kendine has özelliklerini yani yaratıcı kişiliğini birleştirilebilmesi gerekir. Ancak bu iki ana unsurun bir potada uygun şekilde bir araya getirilebilmesi ile gerçek anlamda, özgün bir yaratıcılık kavramından söz etmek mümkün olacaktır. Özetle; eğitimin ve kişinin sahip olduğu kişisel özelliklerin yaratıcılık üzerinde birbirini zenginleştirici ve güçlendirici bir rolü olduğu söylenebilir.


38. Soru

Yazının uygarlık tarihine katkısı nasıl olmuştur?

Cevap

İnsanlık tarihi, insanların eylemleri ile şekillenmiş, yazı ile zamanın ve mekânın sınırlarından arınmıştır. Bu bağlamda yazma eylemi bir anlamda insanın çevresini saran sınırlara meydan okuyuşudur. Uygarlıklar, yazı ile gelişmiş, yaşatılmıştır. Böylece bir anlamda yazı, uygarlık tarihini mümkün kılmıştır. Homeros, yazı ile binlerce yıl ötesine seslenebilmektedir ya da Romalıların yaptıkları yasalar, yazı ile kişiden kişiye, ülkeden ülkeye ulaşabilmekte, çağımızdaki birçok ülkenin hukuk sisteminin temelini oluşturabilmektedir.


39. Soru

İletişim kavramı neyi ifade etmektedir?

Cevap

Bir tanıma göre iletişim, “duyguların, düşüncelerin, bilgi ve becerilerin aktarılma süreci; yaşayan bir evrenin parçalarının ilintilenmesi, bağlantılarının kurulma süreci; iletiyi alanın belleğinin, iletiyi gönderenin beklentisine uygun yanıt verecek biçimde uyarılması; organizmanın ortamdaki uyarıya verdiği fark edilir yanıt, ortamdaki değişime uyarlanma yanıtı; bu yanıtla diğerini etkileme; kaynaktan çıktıktan sonra iletiyi alan için bir uyaran olan davranış; kaynağın karşı tarafı etkilemeyi amaçlayan davranışıdır” (Zıllıoğlu, 2003: 4-5).

Bir başka bakış açısına göre de iletişim, sürecin iki tarafını oluşturan gönderici ya da kaynak ve alıcı ya da hedef arasında belli bir konu ya da durumla ilgili düşünce birliği kurma sürecidir. Anlaşılacağı üzere iletişimden bahsedebilmek için süreci başlatan ve mesajın yönlendirildiği iki taraf ve bu iki taraf arasında ortak anlayışı sağlayacak bir düşünce birliğinin olması gerekmektedir. Bu bağlamda iletişim, mesajın kaynak tarafından kodlanarak oluşturulması, bir kanal yoluyla hedefe ulaştırılması ve hedef tarafından açımlanarak geri bildirim sürecinin sağlanmasından oluşan bir süreç olma özelliğini de taşımaktadır (Odabaşı  ve Oyman, 2003: 15).


40. Soru

İki taraf arasında etkili ve doğru bir iletişimin kurulabilmesi için gerekli olan unsur nedir?

Cevap

Tanımlarda da dile getirilen kaynak ve hedef arasında bir mesajın iletilmesi sürecini oluşturan iletişimde, iki taraf arasında etkili ve doğru bir iletişimin kurulabilmesi için ortak deneyim alanının varlığı önem taşımaktadır.


41. Soru

İletişimin ögeleri nelerdir?

Cevap

İletişimin öğeleri olarak belirtilebilecek unsurlar; kaynak, hedef, kanal, ileti ve geri bildirim olarak sıralanabilir.


42. Soru

İletişimin ögelerinden biri olan kaynak kavramı neyi ifade etmektedir?

Cevap

Kaynak/gönderen belli bir amaçla iletişimi başlatan ve sürecin diğer tarafında yer alan, hedef/alıcıyı belli bir yönde etkileyecek ya da harekete geçirecek içerikte iletileri hazırlayan kişi, kurum ya da gruptur.


43. Soru

İletişim sürecinde kaç farklı tür gürültüden söz edilmektedir ve bu gürültü türleri nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

Fiziksel, psikolojik ve anlamsal olmak üzere üç tür gürültü vardır. Fiziksel gürültü, sinyal ya da mesajın fiziksel iletimine müdahale eden gürültü türüdür. Yoldan geçen arabanın fren sesleri, havalandırma ya da bilgisayarın çalışırken çıkardığı  ses, yazılı  bir metindeki tahribat fiziksel gürültüye örnek olarak verilebilir. Psikolojik gürültü, bir müdahale biçimi olup, göndericilerde ve alıcılarda bilginin alım ve işleme süreçlerinde bozulmalara yol açan tarafgirlik ve önyargıları içerir. Anlamsal gürültü ise kaynağın, yaratmayı amaçladığı anlamları alıcının kavrayamaması nedeniyle ortaya çıkan müdahale biçimleridir. Anlamsal gürültü en aşırı biçimiyle farklı dilleri konuşan insanlar arasında devreye girer (Mutlu, 1998: 149-150).


44. Soru

Etkili bir iletişimin gerçekleştirilmesi için, kişiler hangi temel bilgilere sahip olmalıdır?

Cevap

Etkili bir iletişimin gerçekleştirilmesi için, kişi şu temel bilgilere sahip olmalıdır: (1) iletişimi kuran şey nedir ve insanlar mesajları  nasıl gönderir, (2) insanlar bilgiyi nasıl işler ve algılamalarını nasıl değiştirirler ve (3) iletişim araçları ve kanalların hangi türleri özel bir mesajın iletilmesi için en uygundur (Wilcox vd., 2003: 164).


45. Soru

Genel olarak iletişimin amaçları nelerdir?

Cevap

Genel olarak iletişim sürecinin amacı, bilgi vermek, ikna etmek, motive etmek ve karşılıklı anlayışı sağlamaktır.


46. Soru

Kullanılan kanallara  ve araçlara göre iletişim türleri nelerdir?

Cevap

Kullanılan kanallara ve araçlara göre iletişim türleri aşağıdaki gibidir:

• Görsel iletişim

• İşitsel iletişim

• Görsel-işitsel iletişim

• Dokunma ile iletişim

• Telekomünikasyon

• Kitle iletişimi


47. Soru

Kullanılan kodlara göre iletişim türleri nelerdir?

Cevap

Kullanılan kodlara göre iletişim türleri aşağıdaki gibidir:

• Sözlü iletişim

• Yazılı iletişim

• Sözsüz iletişim


48. Soru

Yazılı iletişimin boyutları nelerdir?

Cevap

Yazılı  iletişimin iki boyutu vardır (Bıçakçı, 1998: 38):

1. Bireysel Boyut: Yazılı iletişimde birey, alıcı konumundadır. Alıcının, yazılı ürünü çözebilme alışkanlığı ve yeterliliği önceden kestirilebilir. Telgraf, mektup, rapor, bireysel boyutta yazılı ürün türleridir.

2. Konumsal Boyut: Alıcıların bireysel olarak değil, konumsal olarak hedef kabul edildiği boyuttur. Hedef alıcıların (medyanın izler kitlesi, bir ürünün hedef kitlesi veya belirli bir meslek grubunun üyesi) yazılı ürünleri aynı alışkanlık ve yeterlilik düzeyinde çözmesi olanaklı değildir. Afiş, bülten, kitapçık, gazete, dergi, reklam panosu vb. iletişim ürünleri konumsal boyutlu yazılı ürün türleridir.


49. Soru

Yazılı iletişimin başlıca tercih edilme sebepleri nelerdir?

Cevap

Yazılı iletişimin başlıca tercih edilme sebepleri şöyledir (Öztekin ve Öztekin, 2008: 161):

  Yazılı  iletişim, kullanılan ifadelerin daha net olması sebebiyle yanlış anlaşılmalara ve hatalara daha kapalı bir iletişim yöntemidir.

  Yazılı iletişimde karmaşık ve anlaşılması zor mesajları maddeler halinde sıralayarak onları kolayca iletmek mümkündür.

  Yazılar saklanabilme özelliğine sahip olmasından dolayı istenildiği zaman onlara tekrar göz atmak mümkündür.

  Yazılı iletişimde yazı istenildiği zaman okunabilir (bir işle meşgulseniz ya da o an okumak istemiyorsanız), ancak sözlü iletişimde ise konuşma esnasında herkesin o an orada olup, söylenilenleri o an dinleme zorunluluğu bulunmaktadır.

  Yazışmanın yapılabilmesi için bir ön hazırlık evresinden geçilmesi gereklidir. Söz konusu bu gerekliliğin amacı, iletişimsel anlamda hataları azaltmak ve ifadeleri netleştirmektir.

  Yazının kolaylıkla çoğaltılarak istenilen herkese ulaştırılabilme özelliği vardır.

  Yazılı iletişimin saklanabilmesi nedeniyle kanıt olma özelliği bulunmaktadır.


50. Soru

Piktogram kavramı neyi ifade etmektedir?

Cevap

Piktogram, bir konuda uyarıda ya da açıklamada bulunmak amacıyla kullanılan resimsel işaretlerdir. Trafik işaretleri, olimpiyat oyunlarındaki çeşitli spor dallarını temsil eden işaretler piktogramlara örnek olarak verilebilir.


51. Soru

Yazı yazma süreci kaç aşamada incelenmektedir?

Cevap

Yazı yazma süreci genel olarak üç aşamada incelenebilir: Yazım Öncesi, Yazım Sırası ve Yazım Sonrası.


52. Soru

Yazım öncesi aşamasında yazarın cevap bulması gereken sorular nelerdir?

Cevap

Yazım öncesi aşamasında yazarın cevap bulması gereken sorular şöyledir:

  • Yazım hangi formatta olacak?
  • Amaçlarım neler?
  • Hangi bilgilere gereksinimim var?
  • Araştırma yaptım mı?
  • Kimlere sesleniyorum?
  • Seslendiğim kişilerin özellikleri neler?
  • Dikkate almam gereken özel bir durum var mı?

53. Soru

Yazım işlemi sırasında yazarın cevap bulması gereken sorular nelerdir?

Cevap

Yazım işlemi sırasında yazarın cevap bulması gereken sorular şöyledir:

  • Yazım amacına ve kurallara uygun olarak ilerliyor mu?
  • Yazmak istediklerimi etkili bir şekilde kağıda dökebiliyor muyum?
  • Bulunduğum fiziksel ortamda beni olumsuz etkileyen bir durum var mı?

54. Soru

Yazım işlemi tamamlandıktan sonra yazarın cevap bulması gereken sorular nelerdir?

Cevap

Yazım işlemi tamamlandıktan sonra yazarın cevap bulması gereken sorular şöyledir:

  • Yazımın içeriği amacıma, hedef kitleme ve yayınlanacağı ortama uygun mu?
  • Dil bilgisi kurallarına uymuş muyum?
  • Cümlelerimde anlatım bozukluğu var mı?
  • Yazının biçimsel özellikleri istediğim gibi mi?

55. Soru

Yazım süreci sonunda ortaya çıkan metnin, genel olarak hangi özelliklere sahip olması beklenir?

Cevap

Yazım süreci sonunda ortaya çıkan metnin, genel olarak aşağıdaki özelliklere sahip olması beklenir:

  • Amacına uygun
  • Hedef kitlesine uygun
  • Yayınlanacağı mecraya uygun
  • Akıcı bir dile sahip
  • Dikkat çeken
  • İkna eden
  • Dil bilgisi kurallarına uyan
  • Gerektiği kadar uzun
  • Açık, anlaşılır ifadelere sahip
  • Anlatım bozuklukları içermeyen
  • Okuyucunun okumasını kolaylaştıracak görsel düzenlemelere (yazı boyutu, rengi vb.) sahip
  • Önceden belirlenmiş şablonlar (dilekçe, basın bülteni vb.) varsa o şablonlara uyan

56. Soru

İyi bir yazarın sahip olması gereken özellikler nelerdir?

Cevap

İyi bir yazarın sahip olması gereken özellikler aşağıdaki gibidir:

  • Araştırma ve gözlem yapabilme
  • Empati yapabilme
  • Analitik ve yaratıcı düşünebilme
  • Entelektüel birikim sahibi olabilme
  • Yazılı iletişim kurallarına hakim olabilme

57. Soru

Yaratıcılık kavramı neyi ifade etmektedir?

Cevap

Geniş bir bakış açısıyla yaratıcılık; alışılmışları bırakmak, başkalarının yaşantılarına açılmak, herkesin izlediği ana yolun dışına çıkmak, bilinmeyenlere doğru bir adım atmak, yeni bir düşünce çizgisi çizmek, var olan problemin çözümü için alternatifler üretmek, başka şeylerin icadına yol açabilen bir şey bulmak, var olan düşünceler arasında bir ilişki kurmak ya da yeni ve orijinal bir düşünceye varmaktır (Rıza, 2001: 63).


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi