CBS’de Proje Tasarımı ve Yönetimi 1 Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Afet nedir?

Afet genel anlamda, doğal ve insan kaynaklı nedenlerle
meydana gelerek insan yaşantısını olumsuz etkileyen,
sosyal, ekonomik ve çevresel kayıplara neden olan doğal
veya teknolojik olaylar olarak tanımlanmaktadır. Afet,
Arapça kökenli bir kelime olup sözlük anlamı “büyük
felaket, bela, yıkım” olarak yer almaktadır. Afetin
İngilizce karşılığı olan “disaster” kelimesi ise “dis”
(istenmeyen) ve “astro” (Yıldızlar) kelimelerinden
oluşmaktadır. Ayrıca Birleşmiş Milletler’in kabul ettiği ve
en genel anlamıyla afet, insanlar için fiziksel, ekonomik
ve sosyal kayıplara neden olan, gündelik yaşamı
durdurarak veya kesintiye uğratarak toplumları etkileyen
ve yerel imkanlarla baş edilemeyen her türlü doğal,
teknolojik veya insan kaynaklı olaylar olarak tanımlanır.

Afet olayının meydana getirdiği olumsuz etkiler
nelerdir?

Afet bir olaydan ziyade o olayın meydana
getirdiği sonuçların bütünüdür. Afetlerin insan yaşantısına
olan olumsuz etkilerinin başında can ve mal kayıpları
gelmektedir. Yaşana bir afetten dolayı, insanların ve
hayvanların hayatını kaybetmesi, can kayıpları olarak
görülürken kentsel yaşam alanlarımızdaki yapıların
yıkılması, tarım alanlarının zarar görmesi gibi unsurlar
mal kayıpları olarak görülür.

Tehlike nedir?

Can ve mal kayıplarına neden olmanın yanında,
sosyo-ekonomik düzen ve etkinliklere zarar verme
potansiyeli olan herşeydir. Tehlikeden bahsedilirken o
tehlikenin meydana gelme olasılığından da bahsetmek
mümkündür.

Zarar görebilirlik(hassasiyet) nedir?

Toplumların ve yaşam alanlarının tehlikelere
karşı hassasiyet derecelerini ifade eder.

Afet kavramının tehlike ve zarar görebilirlik
kavramları ile olan ilişkisini açıklayınız.

Tehlike, afet ve risk kavramları birbiriyle
karşılaştırılabilen kavramlardır. Afet, tehlike ve zarar
görebilirlik kavramlarından türeyen bir tanımlamadır.
“Afet= Tehlike x Zarar görebilirlik(hassasiyet)” . Yaşam
alanını olumsuz etkileyebilecek tehlikeler ve bu tehlikeler
karşısında zarar görebilirlik ne kadar büyük orandaysa,
afetin büyüklüğü de o derece yüksek olacaktır. Deprem,
sel, nükleer kaza gibi ani gelişen doğal ve insan kaynaklı
tehlikelerin önlenmesi veya azaltılması mümkün değildir.
Ancak toplumsal koşulların iyileştirilmesiyle afetlere karşı
hazırlıklı ve dirençli bir toplumun oluşturulması
mümkündür. Böylece doğal veya insan kaynaklı
tehlikelerden meydana gelebilecek afetler azaltılabilir
veya önlenebilir. (Bkz. Resim 5.2)

Risk nedir?

Bir tehlikenin, sosyal yaşantımızı ve yaşam
alanlarımızı etkilemesi durumunda karşılaşılabilecek
zararlar, kayıplar ve diğer olumsuz etkilerin tamamı risk
olarak tanımlanır. “Risk= Tehlike x Tehlike altında
oluşabilecek hasar x Zarar Görebilirlik(hassasiyet)” . Risk
kelimesi aslında Çin orjinli bir kelimedir ve diğer dillere
de Çinceden geçmiştir. Çincede risk denildiği zaman iki
farklı unsur birden anlaşılır. Bu unsurların birincisi
“gelecekte oluşma ihtimali” bir diğeri ise “fırsat ve tehdit”
dir. Tehlikenin oluşma olasılığı üzerinde hiçbir
kontrolümüz veya müdahalemiz olması mümkün değildir
ancak riskin oluşabilirlik yüzdesine müdahale etme
imkanımız vardır. Doğal bir tehlikenin, afete dönüşmesini
istemiyorsak, karşılaşılabilecek risklerin önceden
belirlenmesi ve bu risklerin azaltılması veya mümkünse
önlenmesi için çalışmalar yürütülür.

Afet riski belirleme çalışmalarında coğrafi bilgi
sisteminin nasıl kullanılır?

Coğrafi bilgi sistemi (CBS) doğal veya insan
kaynaklı afetler için tehlikeli bölgelerin haritalanması,
veritabanı oluşturma, bütünleşik afet bilgi sisteminin
oluşturulması, afet bilgi envanterinin hazırlanması,
görülebilirlik, eğim, bakı, etki alanları belirleme, yüzey
analizleri gibi birçok konuda kullanılan etkin bir araçtır.
Ayrıca afet riski belirleme çalışmalarında altlık olarak
kullanılabilecek bölgesel ve kentsel planlama
çalışmalarında da coğrafi bilgi sistemi kullanılmaktadır.
Ulusal afet bilgi envanteri oluşturma ve güncelleme
çalışmalarında da CBS’den yararlanılır.

Mikrobölgeleme nedir?

Mekansal planlama çalışmaları yapılırken,
yerleşime açılması düşünülen boş alanlardaki tüm afet
tehlikelerini, yapılaşmış alanlarda ise tüm afet risklerini,
büyük ölçekli haritalar üzerinde belirleyerek güvenli arazi
kullanımı ve bölgeleme kararlarının alınmasına, kentsel
dönüşüm ve zarar azaltma planlaması çalışmaları için ise
stratejik amaçlar, hedefler ve öncelikler belirlenmesine
girdi sağlayan çok disiplinli çalışmalardır. Sadece büyük
ölçekli haritalar mikrobölgeleme amaçları için uygundur.
1:25000 ve üstü ölçekler büyük ölçekli harita sınıfında
tanımlanabilir. Mikrobölgeleme haritaları için 1:5000
ölçekli topoğrafik haritalara ihtiyaç duyulmakla birlikte
özel koşullarda bu ölçek 1:1000 ölçeğine kadar
büyüyebilmektedir.

Ülkemizde mikrobölgeleme çalışmalarının yasal
çerçevede tanımlanması, ülke gerçekleri ile uyumlu
standartların getirilmesi konularındaki çalışmalar hangi
kurum tarafından sürdürülmektedir?

Ülkemizde bu çalışmalar T.C. Başbakanlık Afet
ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından
sürdürülmektedir.

Konumsal veri kavramını açıklayınız.

Mikrobölgeleme çalışmaları ve diğer envanter
bilgi oluşturma (yapı, yol, elektrik hattı, telefon hattı,
doğalgaz boru hattı yeraltı su şebekesi boru hattı gibi)
çalışmaları kapsamında toplanan veriler, konumsal veri
yani coğrafi konumlarıyla ilişkilendirilmesi gereken veri
özelliği taşırlar. Konumsal veriler, farklı temalar ve veri
tipleri (nokta, çizgi, poligon) altında CBS kullanılarak
gruplandırılabilir.

Veri katmanları nelerdir?

Nokta, çizgi, poligon, eş yükselti, sınırlar, uydu
görüntüsü, kabartma harita (Bkz: Resim 5.5)

Afet türleri nelerdir?

Afetler, doğal ve teknolojik/insan kaynaklı afetler
olmak üzere iki grup altında değerlendirilmektedir.
Teknolojik afetler kendiliğinden tetiklenebileceği gibi
doğal bir afet veya bir insan tarafından tetiklenebilir.

Doğal afet türleri nedir?

Hidrometeorolojik ve jeolojik olmak üzere ikiye
ayrılır.

Hidrometeorolojik afet türleri nelerdir?

• Çığ
• Sis, aşırı soğuk ve don
• Kuraklık
• Kıtlık
• Sıcak hava dalgaları
• Su baskınları
• Orman yangınları
• Fırtına, kasırga ve hortum
• Erozyon
• İklim değişiklikleri

Jeolojik afet türleri nelerdir?

• Depremler
• Tsunamiler
• Volkan Patlamaları
• Heyelan
• Kaya düşmesi
• Çamur akması
• Mağara çökmeleri
• Göktaşı Düşmesi
• Tasman
• Yer çöküntüleri

Teknolojik afetler nelerdir?

• Nükleer ve kimyasal
• Endüstriyel kazalar
• Biyolojik kazalar
• Doğalgaz kazaları
• Ulaşım aracı kazaları
• Radyasyon kirliliği

İnsan kaynaklı afetler nelerdir?

• Ulaşım kazaları
• Su kirliliği
• Deniz kirliliği
• Toprak kirliliği
• Salgın hastalıklar

Ülkemizde en çok görülen afet türleri ve afetlerdeki
afetzede oranları nedir?

Ülkemizde meydana gelen afetlerde %45
oranıyla heyelan en fazla karşılaşılan afet olarak
görülmektedir. %18 oranıyla deprem ve % 14 oranıyla su
baskınları meydana gelme sayıları bakımından dikkat
çekicidir. Depremler sonucunda meydana gelen afetlerde,
afetzede sayısı % 55 oranıyla en fazladır. Heyelandan
etkilenen afetzede sayısı %21 oranıyla ikinci sırada
gelmektedir.

Afet yönetimi nedir?

Afet safhalarında yapılması gereken faaliyetlerin
koordine edilmesi, yönetilmesi şeklinde tanımlanabilir.
Bilimsel ve teknolojik ilerlemeler sonucunda hızla gelişen
sanayileşme ve büyük kentlerdeki endüstrileşme sürecine
paralel nüfus artışıyla birlikte hızlı kentleşme evresinde
güvenli yer seçimi, güvenli yapılaşma unsurları göz ardı
edilebilmektedir. Bundan dolayı doğal, teknolojik veya
insan kaynaklı oluşabilecek afetlerle karşılaşılması
durumunda, telafisi mümkün olmayacak can kayıpları ve
oldukça büyük ekonomik kayıplarla karşı karşıya
kalmaktayız. Sosyal yaşantımızı olumsuz etkileyen
afetlere karşı hazırlıklı olma çalışmaları kapsamında “afet
Yönetimi” çalışmaları yürütülür. Afet yönetimi, her türlü
tehlikeye karşı hazırlıklı olma, zarar azaltma, müdahale
etme ve iyileştirme amacıyla ilgili kaynakları koordine
eden analiz, planlama, karar verme ve değerlendirme
süreçlerinin tümünü kapsamaktadır.

Afet yönetimi evreleri nelerdir?

• Zarar azaltma (mitigation)
• Hazırlık (Preparation)
• Müdahale (response)
• İyileştirme (recovery)

Afet yönetimi ara evreleri nelerdir?

• Önleme
• Tahmin ve erken uyarı
• Etki analizi
• Rehabilitasyon
• Yeniden yapılanma

Risk yönetimi ve önemi hakkında bilgi veriniz.

Afet öncesi önlem almaya yönelik çalışmaları
kapsayan zarar azaltma, hazırlıklı olma evrelerine risk
yönetimi denir. Risk yönetiminin tüm evreleriyle ele
alınarak ilgili faaliyetlerin eksizsiz yürütülmesi
durumunda, karşılaşılabilecek afet karşısında can ve mal
kayıplarının en aza indirilmesi sağlanabilir. Risk
yönetiminde alınan önlemler sayesinde kriz yönetimi daha
hızlı, daha güçlü ve sağlıklı atlatılabilir.

Kriz yönetimi nedir?

Afet sonrası düzeltme çalışmaları olan müdahale
ve iyileştirme aşamaları kriz yönetimini oluşturur.

Zarar azaltma evresinin önemi nedir?

Modern afet yönetimi anlayışının en önemli
evresidir. Çünkü olası bir afet durumunda meydana
gelebilecek can ve mal kayıplarının azaltılması veya
tamamen önlenmesine yönelik faaliyetleri kapsar.
Karşılaşılan afetlerin olumsuz etkilerini gidermek ve
yeniden yapılanma çalışmalarını yürütebilmek için
gereken maliyet miktarları gün geçtikçe artmaktadır. Bu
yüzden zarar azaltma aşamasında afet gerçekleşmeden
önlemler almak hem sonrası maliyetler hem de en
önemlisi olan can kaybını engellemek açısından önemlidir.
Karşılaşılabilecek tehlikeler, coğrafi konum ve toplumun
sosyo-ekonomik koşullarına bağlı olarak bölgesel farklılık
gösterir. Zarar azaltma, olası tehlikeleri belirlemek ve
analiz edebilmek amacıyla bir yöntem önermektedir. Zarar
azaltma stratejileri, toplumu etkileyebilecek olası
tehlikelerle karşılaşılması durumunda ne tür risklerin
olabileceği ve bu risklerin önlenmesi amacıyla neler
yapılabileceğini açıklar.

Hazırlıklı olma evresini açıklayınız.

İnsanların afetlere hazır olmalarını ve
gerçekleştiği anda etkin bir şekilde müdahale edebilme
yeteneğini ifade eder. Hazırlıklı olma evresi, karşılaşılan
afet durumunda bireysel olarak yapılması gerekenlerin
planlanması, kamu hizmeti veren kurum ve kuruluşların
hizmetlerinin aksamadan ne şekilde yürütülebileceği,
beklenmedik olaylar durumunda plan geliştirebilme
stratejilerinin geliştirilmesi ve uygulanmasına yönelik
çalışmaları kapsar.

Müdahale evresi hakkında bilgi veriniz.

Afet anı veya mümkünse hemen öncesinde
yapılması gereken faaliyetlerdir. Afet etkilerinin
belirlenmesi, hasar tespiti, arama ve kurtarma çalışmaları,
toplum sağlığı ve güvenliğini sağlama, ulaşım, barınma,
hasarlı sistemlerin onarımı ve yeniden işletilmesi gibi
çalışmaları kapsar.

İyileştirme evresi hakkında bilgi veriniz.

Yeniden yapılandırma, ağır hasarlı veya yıkılan
yapı enkazlarının kaldırılması, güvenli alanlara yeniden
yapıların yapılması ve insanların yerleştirilmesi, afetten
etkilenen insanların rehabilitasyonu ve kamusal düzenin
sağlanmasına yönelik çalışmaları kapsar.

Afet yönetim Merkezi’ndeki CBS uygulamaları
nelerdir?

• Bilgi depolama ve kurumlar arası bilgi paylaşımı
• Afet yeri, büyüklüğü ve etkilerinin belirlenmesi
• İşbirliği ve koordinasyonun sağlanması
• Tehlike analizlerinin yapılması
• Beklenen ve yaşanan risklerin belirlenmesi
• Afet mücadele çalışmalarının yürütülmesi

Tehlike analizi evreleri nelerdir?

• Tehlikelerin belirlenmesi
• Tehlike özelliklerinin belirlenmesi
• Toplum profilinin çıkarılması
• Risklerin belirlenmesi
• Senaryoların üretilmesi ve uygulanması

Afetlere karşı hazırlıklı olma ve müdahale
çalışmalarında CBS nin rolü nedir?

• Tehlike ve risk tanımlama
• Olası risk senaryoları belirleme
• Zarar azaltma (sakınım)-önleme
• Afet anı riski belirleme ve hasar dağılım
haritaları üretme
• Kurumlar arası işbirliği ve koordinasyon
• Acil müdahale planları geliştirebilme
• Hızlı, güvenilir ve doğru karar verebilme
aşamalarında kullanılır.

Ülkemizde ulusal ölçekte tanımlanmış bir bilgi sistemi
var mıdır?

Ülkemizde henüz ulusal ölçekte tanımlanmış
standartlara göre kullanılan ve yaygınlaştırılabilmiş,
coğrafi bilgi sistemi esaslarına göre bir Ulusal Afet ve
Acil Durum Yönetimi Bilgi Sistemi bulunmamaktadır.
Dolayısıyla olası bir afete hazırlıklı olma, afet anı
müdahale organizasyonları geliştirebilme ve afet sonrası
yeniden yapılanma sürecinde Ulusal Afet Veri Tabanına
hangi kurumun ne tür bilgileri sağlayacağı, hangi
hizmetleri ne şekilde vereceği, kurum ve kuruluşlar
arasındaki bilgi paylaşımının nasıl sağlanacağı gibi
konularda yetki ve bilgi karmaşası yaşanabilmektedir.
Ülkemizde bu konulardaki düzenleme çalışmaları
Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının
yetki ve koordinasyonunda ilgili kurum ve kuruluşlarla
birlikte sürdürülmektedir.

Ülkemizde yakın dönemde yaşanan en büyük
depremler ne zaman nerede ve kaç büyüklüğünde
olmuştur?

17 Ağustos 1999 tarihinde 7,4 büyüklüğünde
İzmit körfezinde, 12 Kasım 1999 tarihinde Bolu ilinin
yakınlarında ve 7.2 büyüklüğünde Düzce’de meydana
gelmiştir. 23 Ekim 2011 de 6.6 büyüklüğünde de Van’da
meydana gelmiştir.

Deprem tehlike analizlerinin yapılabilmesi için
oluşturulacak CBS veri tabanı;

• Jeolojik veri tabanı
• Sismolojik veri tabanı
• Jeodezik veri tabanı
• Coğrafik veri tabanı
• Mülkiyet veri tabanı
• Alt yapı veri tabanı

Afetler genel olarak kaç aşamada değerlendirilir ve bu
aşamalar nelerdir?

Afetler genel olarak 3 aşamada değerlendirilir ve
bu aşamalar şunlardır;
• Afet öncesi
• Afet anı
• Afet sonrası

Afet öncesi Aşamada CBS ‘nin işlevleri nelerdir?

CBS teknikleri ile planlama ve afet senaryoları
hazırlanabilmektedir. Jeolojik, topografik, meteorolojik,
sismolojik ve benzeri veriler kullanılarak afet tehlike (risk)
haritaları hazırlanmasında CBS etkin bir şekilde
kullanılmaktadır. Ayrıca kentin altyapı bilgileri, mülkiyet
bilgileri, nüfus bilgileri, coğrafik bilgileri içeren veri
tabanları ile bütünleşik olarak değerlendirilen afet
haritaları beklenen risk senaryolarının en doğru biçimde
hazırlanmasına olanak sağlar. Elde edilen çıktılar afet
öncesi zarar azaltma ve hazırlıklı olma çalışmalarına altlık
oluşturur.

Afet anı aşamasında CBS tekniklerinin kullanımı
nasıldır?

Acil yardım ve afete müdahale aşamalarında
kullanılır. Meydana gelen afetin konumu, yeri ve
büyüklüğü hakkındaki bilgiler hazırlanan CBS altlıklarına
işlenerek afetin etkisi hakkında bilgi sahibi olunur. Hava
fotoğrafları ve uydu görüntüleri kullanılarak afetin yaygın
etkisi görsel olarak işaretlenebilmektedir. Afet ile ilgili
bilgiler belirlendikten sonra Kent Bilgi Sistemi verileri
kullanılarak afet zedelere acil yardım ve müdahale
planlamaları hızlı ve güvenilir şekilde yapılabilmektedir.
Bütün afet verileri CBS altlıklarına işlenerek kamuoyu ve
yetkililer doğru bir şekilde bilgilendirilerek afetin
boyutları hakkında güncel bilgi aktarımı sağlanmış olur.

Afet sonrası aşamada CBS tekniklerinin rolü nedir?

CBS teknikleri afet sonrası iyileştirme ve
planlama aşamalarında da kullanılır. Bu teknikler
kullanılarak net hasar tespiti, teknik çalışmalar, durum
değerlendirmeleri ve yeni bilgilerin revizyonu sağlanarak
afet sonrası durumun iyileştirilmesinde etkin bir şekilde
kullanılabilmektedir.

Kent Bilgi Sistemi nedir?

Kent ve kentliye ait bilgilerin belirli yöntemlerle
toplanması uygun yazılım ve donanımlar kullanılıp bir
veri tabanına aktarılması, veriler arasındaki ilişkilerin
kurulması, yönetilmesi ve doğru sorgulamalar oluşturulup
analizlerin yapılarak kentin her türlü ekonomik, sosyal,
kültürel, idari ve diğer hizmetlerinin en iyi şekilde
gerçekleştirilmesini sağlamak amacı ile gerçekleştirilen bir
coğrafi bilgi sistemi uygulamasıdır.

Afet yönetiminde kitle kaynak kullanımını açıklayınız.

Karşılaşılan bir afet durumunda sadece kriz
yönetimine yönelik çözümler geliştirmek ve bu
çalışmalara odaklanmak, afet zararlarının azaltılmasında
veya önlenmesinde fayda sağlamaktadır. Bu yüzden risk
yönetimine yönelik mevcut problemlerin ortaya konması
ve günümüz bilim, teknolojik imkanlarına paralel olarak
çözümler geliştirilmesine yönelik çalışmalar önem
kazanmıştır. Son zamanlarda mobil ağ teknolojilerinin
gelişmesi ve kullanıcı sayısındaki artış nedeniyle
karşılaşılan afet durumunda kitle kaynak kullanımına
yönelik mobil uygulama hizmetleri geliştirilmeye
başlanmıştır. Bu tür sistemler; veri tabanı web tabanlı
yönetim sistemi ve son kullanıcı mobil uygulaması olmak
üzere 3 bileşenden oluşmaktadır. Yaygın olarak IOS ve
ANDROID hizmet sağlayıcıları üzerinden son
kullanıcılara mobil uygulama hizmeti verebilen bu tür
sistemler, kullanıcıların yaşadıkları afet hakkında bilgi
sahibi olmalarına imkan tanımasının yanı sıra
kullanıcıların servis sağlayıcılara bilgi aktarımları
şeklinde, çift taraflı etkileşim biçiminde
işletilebilmektedir.

Anadolu Üniversitesi Deprem Mobil Uygulaması’nın
amacı nedir?

Deprem sonrası kullanıcılardan bilgi toplayarak
karşılaşılan afetin kapsamı ve büyüklüğü hakkında bilgi
sağlamayı amaçlamaktadır. Web tabanlı yönetim sistemi
ara yüzünde, kullanıcılardan gelen fotoğraf ve sözel
bilgiler gerçek zamanlı olarak değerlendirilerek, yaşanılan
bir afet sonrası yapısal hasarların yoğunlaştığı bölgelerin
belirlenmesi amaçlanmaktadır.

Afet nedir? Tanımlayınız.

Afet en genel anlamda, doğal ve insan kaynaklı nedenlerle meydana gelerek insan yaşantısını olumsuz etkileyen, sosyal, ekonomik ve çevresel kayıplara neden olan doğal veya teknolojik olaylar olarak tanımlanmaktadır.

Bir olayın afet olarak nitelendirilebilmesi için temel şart nedir?

Bir olayın afet olarak nitelendirilebilmesi için insanları ve yaşam alanlarını olumsuz ölçüde etkileyebilecek kadar büyük olması gerekir. Afet, bir olaydan ziyade o olayın meydana getirdiği sonuçların bütünüdür.

Tehlike, Afet ve Risk Kavramlarını karşılaştırınız. 

Tehlike; doğal veya insan eliyle oluşturulmuş çevrede, insanların hayatlarını, sosyal ve ekonomik faaliyetlerini, mal ve hizmetlerini önemli ölçüde etkileyebilecek en olumsuz ve nadir olaylar olarak tanımlanmaktadır. Tehlike, afet ve risk kavramları birbiriyle karıştırılabilen kavramlardır. Afet, tehlike ve zarar görebilirlik kavramlarından türeyen bir tanımlamadır. Yaşam alanını olumsuz etkileyebilecek tehlikeler ve bu tehlikeler karşısında zarar görebilirlik ne kadar büyük orandaysa, afetin büyüklüğü de o derece yüksek olacaktır. Deprem, sel, nükleer kaza gibi ani gelişen doğal ve insan kaynaklı tehlikelerin önlenmesi veya azaltılması mümkün değildir. Ancak toplumsal koşulların iyileştirilmesiyle afetlere karşı hazırlıklı ve dirençli bir toplumun oluşturulması mümkündür. Böylece doğal veya insan kaynaklı tehlikelerden meydana gelebilecek afetler azaltılabilir veya önlenebilir. Bir tehlikenin, sosyal yaşantımızı ve yaşam alanlarımızı etkilemesi durumunda karşılaşılabilecek zararlar, kayıplar ve diğer olumsuz etkilerin tamamı risk olarak tanımlanır “Risk = Tehlike x Tehlike altında oluşabilecek hasar x Zarar Görebilirlik (Hassasiyet)”. 

Afet azaltma stratejilerinin geliştirilmesi için öncelikli olarak hangi bilgiye ihtiyaç duyulur?

Afet azaltma stratejilerinin geliştirilmesi için gerekli olan bilgilerin başında, karşılaşılabilecek tehlike ve risklerin belirlenmesi gelir. Bu risk belirleme çalışmaları ölçeklendirilirken, karşılaşılabilecek tehlikenin etki alanı göz önünde bulundurulur.

Harita ölçekleri nelerdir?

Harita ölçekleri kabaca üç gruba ayrılır:
• Büyük ölçekli haritalar: 1:25,000 ve üstü
• Orta ölçekli haritalar: 1:1,000,000-1:25,000 arası
• Küçük ölçekli haritalar: 1:1,000,000 ve altı

Mikrobölgeleme nedir?

Mikrobölgeleme, Mekansal planlama çalışmaları yapılırken; yerleşime açılması düşünülen boş alanlardaki tüm afet tehlikelerini, yapılaşmış alanlarda ise tüm afet risklerini, büyük ölçekli haritalar üzerinde belirleyerek, güvenli arazi kullanımı ve bölgeleme kararlarının alınmasına, kentsel dönüşüm ve zarar azaltma planlaması çalışmaları için ise; stratejik amaçlar, hedefler ve öncelikler belirlenmesine girdi sağlayan çok disiplinli çalışmalardır.

CBS 'deki katmanmantığını açıklayınız. 

CBS’de katman mantığıyla hazırlanan farklı özellikteki ve öznitelik bilgilerine sahip değişkenlerin alansal değişimlerini ve birbirleriyle olan ilişkilerini çeşitli sorgulama ve analiz tekniklerinden yararlanarak belirlemek mümkündür.

Doğal kaynaklı afetler nelerdir?

Jeolojik Afetler
Hidrolojik Afetler
Meteorolojik Afetler
Klimatolojik Afetler
Biyolojik Afetler

Aşırı Sıcaklık, Kuraklık ve Söndürülmesi Güç Yangın hangi tür afetlere girer?

Klimatolojik Afetler

Teknolojik afet türleri nelerdir?

Bunlar;

Endüstriyel Kazalar
Çeşitli Kazalar
Ulaşım Kazaları

Ülkemizde en çok hangi afet meydana gelmektedir?

Ülkemizde meydana gelen afetlerde %45 yüzde oranıyla heyelan en fazla karşılaşılan afet olarak görülmektedir.

Afet yönetimi nedir?

Afet Yönetimi, farklı meslek disiplinlerinde farklı anlamlar ifade edebilmektedir. Genel anlamda afet yönetimi; afet safhalarında yapılması gereken faaliyetlerin koordine edilmesi, yönetilmesi şeklinde tanımlanabilir.

Afet yönetimin ana unsurları nelerdir?

Hazırlıklı Olma
Tahmin ve İkaz
Tepki
İyileşme
Afet Analizi
Duyarlılık Analizi
Azaltma ve Önleme

Modern afet yönetimi sistemi ve evreleri nelerdir?

Risk Yönetimi: Zarar Azaltma ve Hazırlıklı Olma
Kriz yönetimi: Müdahale, ve İyileştirme

Afet yönetiminde CBS uygulama alanları nelerdir?

Ulusal ölçekte bir afet bilgi sistemini oluşturma, türlerine ve meydana getirdiği kayıplara göre afetlerin bölgesel dağılımlarını haritalama çalışmalarında coğrafi bilgi sistemlerinden yararlanılır.;

Bilgi Depolama ve Kurumlar Arası Bilgi Paylaşımı:Veri
Afete Müdahale Çalışmalarının Yürütülmesi: 
İşbirliği ve Koordinasyonun Sağlanması: Veri paylaşımı ve koordinasyon
Tehlike Analizlerinin Yapılması: Mikrobölgeleme haritaları
Beklenen ve Yaşanan Risklerin Belirlenmesi:Planlama

Bölgesel bir tehlike analizinin yapılabilmesi için gerekenler nelerdir?

Bölgesel bir tehlike analizinin yapılabilmesi için öncelikle o bölgede,
• meydana gelen tehlikelerin türleri,
• tehlikelerin hangi sıklıkta meydana geldiği,
• tehlikelerin coğrafi konumları,
• tehlikelerin etki büyüklüğü ve etki alanı,
• tehlikelerin toplumu ne şekilde ve ölçüde etkilediği, gibi bir bilgi envanterinin oluşturulması veya var olan envanterin güncel tutulmasının sağlanması gerekir

Deprem tehlike analizlerinin yapılabilmesi için oluşturulacak CBS veri tabanında yer alması gereken bilgiler nelerdir?

Deprem tehlike analizlerinin yapılabilmesi için oluşturulacak CBS veri tabanı,
• jeolojik veri tabanı
• sismolojik veri tabanı
• jeodezik veri tabanı
• coğrafik veri tabanı
• mülkiyet veri tabanı
• alt yapı veri tabanı
bilgilerini içermelidir.

Ken bilgi sistemi nedir?

Kent Bilgi Sistemi: Kent ve kentliye ait bilgilerin belirli yöntemlerle toplanması uygun yazılım ve donanımlar kullanılıp bir veri tabanına aktarılması, veriler arasındaki ilişkilerin kurulması, yönetilmesi ve doğru sorgulamalar oluşturup analizlerin yapılarak kentin her türlü ekonomik, sosyal, kültürel, idari ve diğer hizmetlerinin en iyi şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak amacı ile gerçekleştirilen bir Coğrafi Bilgi Sistemi uygulamasıdır

AYDES nedir?

Afet Yönetim ve Karar Destek Sistemi; AYDES en genel anlamda bütünleşik afet yönetiminin tüm aşamalarını elektronik ortamda takip edip, yönetebileceğimiz coğrafi bilgi sistemi tabanlı bir karar destek sistemidir. T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı üst koordinasyonunda ilgili kurumlarla koordinasyonlu olarak işletilmektedir. AYDES ile olay komuta sistemi, iyileştirme bilgi sistemi ve mekânsal bilgi sistemi üst düzey bir koordinasyon yapısında ele alınmıştır.

TABB nedir?

Türkiye Afet Bilgi Bankası (TABB): Afetlere ait bilgi birikimini gelecek nesillere taşıyan süreçte elde edilen deneyim ve sonuçların kaybolmadan rahat, hızlı ulaşılabilir ve güvenilir
ortamlarda saklanabilir olmasını sağlamak amacıyla T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı tarafından geliştirilmiş bir sistemdir. TABB, afetler ve özellikle depremlerle ilgili hazırlanmış, ancak kullanıcılara kolayca tek bir platformdan erişimi sağlanamamış mevcut tezler, raporlar, yayınlar vb. dokümantasyonu ve istatistiki bilgileri gün ışığına çıkararak afetlerle ilgilenen herkese açık, kullanıcı uyumlu ve sürekliliği sağlanabilecek bir altyapı ile web tabanlı afet bilgi bankası oluşturmayı hedefler. TÜRKİYE AFET BİLGİ BANKASI (TABB) “Doküman” ve “Analiz” olmak üzere 2 Modül olarak tasarlanmıştır.