aofsoru.com

Bakım Elemanı Yetiştirme Ve Geliştirme 2 Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Beslenme Ve Yutma Becerilerinin Desteklenmesinde Bakım Elemanının Rolü

1. Soru

Beslenme nedir?

Cevap

Beslenme; büyümek, vücut işlemlerini gerçekleştirmek, yaşamı sağlıklı ve mutlu olarak sürdürebilmek amacıyla vücudun alınan gıdalardan yararlanmasıdır. Kısaca vücut için gerekli besin maddelerinin alımı olarak ifade edilen beslenmenin insan sağlığı için düzenli olarak gerçekleştirilmesi bir zorunluluktur.


2. Soru

Beslenmenin temel amacı nedir?

Cevap

Beslenmenin temel amacı büyüme ve gelişme için yeterli besinin vücuda kazandırılmasıdır.


3. Soru

Yutma nedir?

Cevap

Yutma, yemeğe hazırlık evresi ile başlayıp mideye geçiş evresi ile sona eren dört aşamalı bir beslenme sürecidir. Sağlıklı beslenebilmek açısından yutma evrelerinin etkin bir şekilde birbirini izlemesi gerekir.


4. Soru

Yutma fonksiyonunun evreleri nelerdir?

Cevap

  • Yemeğe hazırlık evresi
  • Ağız evresi
  • Yutak evresi
  • Mideye geçiş evresi


5. Soru

Beslenme fonksiyonu açısından bağımlı birey kime denir?

Cevap

Besinin alımından hazırlanıp yenilmesine kadar destek elemanına ihtiyaç duyan bireylere “beslenme fonksiyonu açısından bağımlı birey” denir.


6. Soru

Dengeli beslenme nedir?

Cevap

Dengeli beslenme, “vücudun büyümesi, yenilenmesi ve çalışması için gerekli olan besin öğelerinin her birinin yeterli miktarlarda alınması ve vücutta uygun şekilde kullanılması durumu” olarak ifade edilir.


7. Soru

Sağlıklı beslenmenin üç temel işlevi nedir?

Cevap

  1. Homeostazı korumak
  2. Büyüme ve üremeyi sağlamak
  3. Enerji gereksinimini sağlamak


8. Soru

Dengeli beslenme konusundaki korunma yaklaşımları kaç düzeyde gerçekleşmektedir?

Cevap

Sağlığın korunması tüm bireylerde birincil, ikincil, ve üçüncül olmak üzere üç düzeyde gerçekleşebilir. 

Birincil korunma yaklaşımı hastalıklar olmadan yapılan koruyucu nitelikli girişimleri; ikincil koruma erken tanı ve tedavi hizmetlerini; üçüncül koruma da rehabilitasyon hizmetlerini içerir.


9. Soru

Düzensiz ve kötü beslenme bireyde ne gibi sorunlara yol açmaktadır?

Cevap

Düzensiz kötü beslenme yenileme sistemini aksatır. Cilt canlılığını, tazeliğini kaybeder ve en önemlisi has- talıklara bağışıklık sitemi çöker. Yorgunluk, çabuk yorulma, baş ağrısı olabilir. Düşünce ve hafıza sistemi bulanıklaşır.


10. Soru

Besinlerin içerdikleri öğeler ve vücuttaki işlevleri bakımından altı gruba ayrıldığı düşünüldüğünde birinci grup besinler nelerdir?

Cevap

Et ve et ürünleridir. Protein kaynağı ve B vitamini deposudur. Demir ve çinko içerir. Vücutta yapım ve onarımdan sorumludur.


11. Soru

Besinlerin içerdikleri öğeler ve vücuttaki işlevleri bakımından altı gruba ayrıldığı düşünüldüğünde üçüncü grup besinler nelerdir?

Cevap

Tahıl ve tahıl ürünleridir. Karbonhidrat sağlar. Vücudun enerji kaynağıdır. B vitamini ve posa açısından önemlidir.


12. Soru

Besinlerin içerdikleri öğeler ve vücuttaki işlevleri bakımından altı gruba ayrıldığı düşünüldüğünde altıncı grup besinler nelerdir?

Cevap

Şekerden oluşur. Boş enerji olarak bilinir. Dikkatli tüketilmelidir.


13. Soru

Yetersiz beslenme nedir?

Cevap

Vücuda gerekli olan gıdanın (besin öğelerinin) vücudun gereksinim düzeyinden az alın- ması sonucu yeterli enerjinin alınmaması ve vücut dokularının yapılanamaması durumuna “yetersiz beslenme”denir.


14. Soru

Yetersiz ve dengesiz beslenen kişilerde ne gibi problemler ortaya çıkmaktadır?

Cevap

Yetersiz, dengesiz ve sağlıksız beslenen kişilerde büyüme ve gelişme etkilenir. Ayrıca, enfeksiyon riski artar (hastalıklardan kolay etkilenir), hastalıkların iyileşme süresi uzar, bireyde fiziksel güç ve verimlilik azalır. Uzun süre devam eden yetersiz beslenme durumunda ise zihinsel gerilik, şişmanlık (obezitenin) oluşmasına neden olur; ciltte bozulma, saç dökülmesi ve parlaklığında azalma, şişkin karın, yorgunluk, iştahsızlık, isteksizlik, sık sık baş ağrısı, bel ve omuzlarda eğilme durumları görünür. Başka bir deyişle, yetersiz ve dengesiz beslenme zihnen ve bedenen iyi gelişmemiş, sağlıksız, yorgun, isteksiz ve hasta bireyler demektir.


15. Soru

Yetersiz beslenmesin organizma üzerindeki olumsuz etkileri kaç türde görülmektedir?

Cevap

Yetersiz beslenmesin organizma üzerindeki olumsuz etkileri iki türde görülmektedir. Bunlar birincil (primer) ve ikincil (sekonder) etkilerdir.


16. Soru

Klinik açıdan yetersiz beslenme nasıl değerlendirilmelidir?

Cevap

Klinik açıdan yetersiz beslenme, diş sorunları, tat ve koku alma duyusunun azalması, çoklu sistem bozukluklarından dolayı özürlülük durumu ve hareket kısıtlığı, diğer hastalıklar (kanser, inme, diyabet gibi) açısından değerlendirilmelidir.


17. Soru

Yaşam davranışları ve sosyal faktörler açısından incelendiğinde yetersiz beslenme nasıl değerlendirilmelidir?

Cevap

Yaşam davranışları ve sosyal faktörlere bakıldığında yetersiz beslenme ile ilgili değerlendirmede yetersizlik, sosyal izolasyon (yalnızlık), problemleri kabullenmemeye bağlı yetersizlik (yemek hazırlama kapasitesinin azalması, yiyecekleri alıp getirememe gibi), yoksulluk riskleri de araştırılmalıdır. Konfüzyon, depresyon, anksiyete ve demans gibi faktörler de bu yaş grubu için psikolojik nitelikli risk faktörlerini oluşturur.


18. Soru

Reflü nedir?

Cevap

Reflü yemekten sonra ağza acı su ve besin gelmesidir. Mideyle yemek borusu arasındaki kapağın görevini yerine getirememesi sonucu ortaya çıkar.


19. Soru

Aspirasyon nedir?

Cevap

Aspirasyon, yiyecek-içeceklerin nefes borusundan içeri kaçmasıdır.


20. Soru

Bebeklerde yutma bozukluklarının nedenleri nelerdir?

Cevap

  • Serebral palsi, menenjit, ensefalopati gibi sinir sistemi problemleri
  • Gastrointestinal problemler
  • Prematüre/erken doğum
  • Düşük doğum kilosu
  • Kalp hastalığı
  • Damak/dudak yarığı
  • Solunum yolunu etkileyen durumlar


21. Soru

Yetişkin veya yaşlılarda yutma bozukluklarına yol açan sinir sistemi hasarları nelerdir?

Cevap

  • İnme geçirmek
  • Beyin hasarı geçirmek
  • Omurilik hasarı geçirmek
  • Parkinson hastalığı
  • Amilotropik Lateral Skleroz
  • Multipl Skleroz gibi dejeneratif hastalıklar
  • Alzheimer gibi hastalıklar


22. Soru

Görme engellilerin beslenme ve yutma becerilerinin bakım hizmeti verenler tarafından desteklenmesinde nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Öncelikle bakım hizmeti verenlerin, görme bozukluğunun birçok görsel işlevin gelişiminde bozukluğa yol açtığını unutmaması gerekir. Bu gerçeklikten yola çıkarak bakım hizmeti verenler, görme engelli bireyin koku alma duyusuna hitap ederek yemek zamanını daha kaliteli hale getirebilir. Bebeklerle konuşarak ve koku ve dokunma duyusuna hitap ederek yemek yedirilmeli; yetişkin bireylerle ise yemek beraber hazırlanmalı, ancak bıçak gibi kesici aletler kullanılırken birey uyarılmalıdır. Yemek yerken birey bağımsız olmalı ve bu nedenle gereken düzen destek elemanı tarafından sağlanmalıdır.


23. Soru

Fiziksel engelli bireylerin beslenme ve yutma becerilerinin bakım hizmeti verenler tarafından desteklenmesinde nelere dikkat edilmesi gerekmektedir?

Cevap

Fiziksel engel durumu çeşitlilik göstermekte ve vücudun fiziksel hareketliğini farklı şekilde etkilemektedir. Gerek gelişimsel (doğuştan) gerekse sonradan oluşan (inme sonrası) fiziksel engel bağımsız yeme becerilerini etkileyebilir. Uygun oturma protezleri ya da destekleyici sandalyeler gibi araçlar, bu grup engelli bireylerde önem kazanır. Beslenme süresinin uzaması çiğneme ve yutma sırasındaki koordinasyon problemlerinden kaynaklanır. Bu nedenle yemek yedirirken acele edilmemeli, bireye gereken zaman tanınmalıdır. Uygun beslenme kıvamları ve beslenme pozisyonları fizyo-terapi ve iş-uğraş terapisi yardımıyla uygulamalı olarak öğrenilmelidir. 


24. Soru

Enteral beslenme nedir?

Cevap

Özel tıbbi amaçlı diyet ürünlerinin uygulama yoluna bakılmaksızın tedavi amaçlı kullanımına enteral beslenme adı verilir. Enteral beslenmede besinler oral yol ya da gastrik tüplerle nazogastrik, nazoenteral ya da perkütan tüp aracılığı ile uygulanan tüple verilir


25. Soru

Enteral beslenme ürünleri kaça ayrılır?

Cevap

2'ye ayrılmaktadır. Bunlar polimetrik ve monometrik ürünlerdir.


26. Soru

Parenteral beslenme nedir?

Cevap

Gastro-Jntestinal yolla beslenemeyen ya da bu yolla beslenmesi sakıncalı olan bireylerde yeterli besin maddelerinin damar yoluyla verilmesi işlemine Total Parenteral Beslenme (TPN) denir.


27. Soru

Bakım hizmeti verenlerin engelli ve hasta bireylerin beslenme ve yutma becerilerini desteklerken ağız bakımı ile ilgili yapması gerekenler nelerdir?

Cevap

Diş fırçası seçimine özen göstermeli,

Diş macunu seçimine ve kullanımına özen göstermeli

Dilin temizliğine özen göstermeli

Dişler arasındaki ve diş etinin altındaki mikrobiyal dental plak ve gıda birikintilerini temizlenmesi için diş ipi kullanımına özen göstermeli

Önerilmesi halinde mikrobiyal dental plağın oluşumunu ve gingivitisi önlemek ve bireyin ağız bakımını kolaylaştırmak amacıyla ağız gargaralarının özenle yapılmasını sağlanmalı.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email