aofsoru.com

Tarım Ekonomisi Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Tarım Ekonomisinin Tanımı Ve Kapsamı İle Tarımsal Faaliyetin Özellikleri

1. Soru

Tarım her ülkenin ekonomisi içinde neden önemli ve stratejik bir üretim dalını oluşturmaktadır?

Cevap

İnsanların mutlak ihtiyaçlarının karşılanmasında tarımsal faaliyetten elde edilen ürünler esastır. Bu nedenle tarım vazgeçilmez bir sektördür.


2. Soru

Tarımsal ekonominin tarımsal üretime katkısı nedir?

Cevap

Tarımsal üretimde, üretim faktörlerinin en uygun düzeyde kullanılması ve belirli masraf ile en fazla ve en düşük maliyetli üretimin gerçekleştirilmesinin yollarının bulunması gerekir. 


3. Soru

Tarım ekonomisi ilkelerine uymanın sonucu ne olur?

Cevap

Tarımsal üretimin yapıldığı tarım işletmelerinin sahip oldukları üretim unsurlarının verimli, karlı ve rasyonel bir şekilde kullanabilmeleri, üretilen ürünlerin gerektiği gibi pazarlanabilmesi, tarımsal üretim planlanmasının doğru bir şekilde yapılabilmesine olanak sağlar. 


4. Soru

Tarım ekonomisi nedir?

Cevap

Ekonominin temel prensiplerini, tarımsal faaliyetle ilgili sorunlara çözüm aramada kullanan bir bilim dalıdır. Bu kapsamda, üreticilerin, tarım ürünlerini üretmek amacıyla kıt üretim faktörlerini (arazi, emek, sermaye) teknolojiyi ve bilgiyi kullanırken, alternatifler arasından nasıl seçim yapacaklarını, elde edilen ürünlerin, tüketicilere, nasıl ve ne şekilde ulaştırılmaları gerektiğini inceleyen, uygulamalı ve sosyal bir disiplin olarak görev yapar. 


5. Soru

Tarım ekonomisi ekonominin hangi teknik ve prensiplerini tarıma uygular?

Cevap

Tarımda etkinliğin gerçekleştirilmesine çalışır. Kıt kaynakların verimli ve belirlenen amaca ulaşacak şekilde kullanılmasını sağlar. 


6. Soru

Tarım ekonomisinin öncelikli ilgi alanları neler olmuştur?

Cevap

Tarım ekonomisi, tüketicilerin, tüketim alışkanlıklarını ve tercihlerini belirlemeyi, bunları tatmin edecek ürünlerin yetiştirilmesini, bu ürünlerin en uygun şekilde üretim ve dağıtımını, ürün pazarlama yöntemlerini, işletmelerin verimli çalışmasını sağlayacak işletme yönetimini, tarım politikalarını tarımsal kalkınma ekonomisini, ulusal ve uluslararası ekonomiyi ilgi alanına almıştır. 


7. Soru

Tarım ekonomisinde mikro düzeyde öncelikle tarımsal üretim ekonomisi ve kaynak kullanımının temel konuları nelerdir?

Cevap

Tarımsal üretim ekonomisi, üretim ekonomisinin tarıma uygulamasıdır. Burada temel konular; üretim fonksiyonları ve karın maksimizasyonudur.


8. Soru

Tarım işletmeciliği nedir?

Cevap

Tarım ürünü üreten işletmeleri, tarım ürünlerinin işlenip, pazarlandığı firmaları, tarım ürünlerini değerlendiren kooperatifleri, tarım girdilerini üreten ve/veya satan firmaları da kapsamına alır. Bu konular; tarım işletmelerinin yönetimi ve planlanması, tarıma dayalı sanayi işletmeciliği, tarımsal pazarlama, tarımsal kooperatifçilik gibi bilim alanlarında ele alınmaktadır.


9. Soru

Tarımsal işletmecilik hangi ilke ve uygulamaları inceler?

Cevap

Tarımsal işletmecilik, tarımda, işletme olarak isimlendirilen üretim birimlerinin, yani tarım işletmelerinin rasyonel ve karlı bir biçimde çalışmasını sağlayacak ilke ve uygulanmaları inceler. Tarım işletmeleri de, sanayi ve ticaret işletmeleri gibi mikroekonomi prensiplerine göre çalışır.


10. Soru

Tarım işletmeciliğinin öncelikli görevi nedir?

Cevap

Tarımsal bir işletmeden mümkün olan en yüksek geliri sürdürülebilir olarak sağlamaya yönelik bütün temel bilgileri çiftçilere sunmaktır. Bu, kıt olan üretim faktörlerinin ne şekilde kullanılacağını gösteren bir seçim ve karar verme işlemini gerektirir. Ekonomik olmayan hiçbir tekniğin, uygulamada yer bulma şansı yoktur. Tarımsal bilim dallarının ortaya koyduğu sonuçların, tarım işletmelerinde karlı bir şekilde uygulanıp, uygulanamayacağı tarımsal işletmecilik, ekonomik prensiplerden yararlanarak gösterir. 


11. Soru

Tarımsal işletme ekonomisi cevap aradığı dört temel soru nedir?

Cevap

  • Nerede ve ne zaman üretilecektir?
  • Ne kadar üretilecektir?
  • Nasıl üretilecektir
  • Ne üretilecektir? 


12. Soru

Tarım işletmesinin başarıya ulaşabilmesi için neler gereklidir?

Cevap

Verimliliği yükseltecek, karlılığı artıracak, rasyonel çalışmayı mümkün duruma getirecek yanıtlar verilmesi, tarım işletmecisinin başarıya ulaşabilmesi için; tarım ekonomisi yanında bitkisel ve hayvansal üretim konulanında da doğru ve geniş bilgi sahibi olunması lazımdır. 


13. Soru

Küçük ölçekli tarım işletmelerinin hangi alanlarda desteğe ihtiyacı olmaktadır?

Cevap

Değişen ekonomik koşullara tepki göstermeleri ve uyum sağlamaları, girdi ve ürün için arz-talep durumu, fiyat oluşumu, parite fiyatı (süt fiyatı/süt yemi fiyatı gibi), fiyat değişmelerinin üretime etkileri, teknik gelişmeler, bunların üretim yöntemlerinin verimi, maliyeti etkilemeleri, iklim değişmeleri, kredi pazarı, arazi tasarruf şeklindeki (mülk, kiracı, ortakçı gibi) değişimler, ihtisaslaşma, beside en uygun kesim zamanı, iş gücü-makine kombinasyonu, bina tip ve büyüklüğü, yemin işletmede üretilmesi veya dışarıdan satın alınması, en uygun satış zamanı, münavebe, pazar durumu, faaliyetler arası ilişkiler vb. pek çok konuda desteğe gerek duymaktadırlar. 


14. Soru

Tarım Ekonomisinin başlıca dalları nelerdir?

Cevap

  • Tarım Hukuku
  • Tarımsal Yayım ve İletişim
  • Kırsal Kalkınma
  • Kırsal Sosyoloji
  • Tarım Politikası
  • Tarım Tarihi ve Deontolojisi
  • Ekonometri
  • Doğal Kaynaklar ve Çevre Ekonomisi
  • Tarım Ekonomisi İstatistiği
  • Tarımsal Kooperatifçilik
  • Tarımsal Pazarlama
  • Tarımsal Proje
  • Tarımsal Kıymet Takdiri
  • Tarımsal Finansman
  • Tarım Muhasebesi
  • Tarım İşletmelerinin Planlanması
  • Tarımsal Üretim Ekonomisi 


15. Soru

Tarım ekonomisi tarım işletmeleri dışında nelerle ilgilenir?

Cevap

Tarım ekonomisi, yalnız tarım işletmeleriyle değil, halkın tarımsal hammaddeye dayalı gereksinimleriyle de ilgilenir. Kaynak kullanımında verimliliği arttırmak, ulusal düzeyde de fayda sağlar. Tarımda verimlilik arttıkça, kaynakların bir kısmı, tarımsal üretim dışında diğer malların üretiminde kullanılarak, ulusal ekonomiye katkı verecektir.


16. Soru

Tarım ekonomisinin, teknik bilim dalları ile yakın işbirliğine neden ihtiyacı vardı?

Cevap

Tarım ekonomisi, girdi-çıktı ilişkileri, üretim olasılıkları, ikame oranları, büyüklük ve ölçek ilişkilerine ait verileri teknik bilim dallarından temin ederek, çalışma alanını genişletmektedir.


17. Soru

Tarım ekonomisinin yakından ilişkisi olduğu bilimler hangileridir?

Cevap

Tarım ekonomisinin bazı teknik ve sosyal bilimlerle yakın ilişkisi vardır. Bunlar arasında; hukuk, ahlak, etik, sosyoloji, psikoloji, agronomi, zootekni, jeoloji, mühendislik, ormancılık, istatistik, matematik, ekonometri sayılabilir. 


18. Soru

Tarım ekonomisi ve hukuk arasındaki ilişkiyi nasıl açıklarsınız?

Cevap

Hukuk, ekonomik olaylar hakkında bir takım emir ve kanunlar koyar. Tarım ekonomistinin genel olarak Medeni Hukuk, özel olarak da Tarım Hukuku hakkında belli seviyede bilgi sahibi olması gerekir. Hukuk, ekonomik olaylar hakkında bazı kanunlar ortaya koyar. Tarım hukuku, insanlar arasındaki hukuki ilişkiler ile tarım alanında insanların birbirleriyle ve tarımla olan bağlantılarının ne gibi kanuni mevzuatla düzenlendiğini inceler. Tarım hukukunun, tarımsal faaliyetleri yönlendirme fonksiyonu vardır. Bu üretim, bölüşüm, mülkiyet vb. konularda görülebilir. 


19. Soru

Tarım ekonomisi çalışmalarında kullanılan genel araştırma yöntemleri nelerdir?

Cevap

  • Anket ve örnekleme yöntemi
  • Gözlem ve tecrübe yöntemi
  • Tarihi yöntem
  • Dedüksiyon (tümden gelim) yöntemi
  • Ekonometri
  • İstatistik
  • Monografi
  • Endüksiyon (tüme varım) yöntemi


20. Soru

Adam Smith, Thomas R. Malthus, David Ricardo, Alfred Marshal tarımla ilgili ne yapmışlardır?

Cevap

Tarımda karşılaşılan problemlerin çözümünde, ekonomiden ilk defa yararlanan iktisatçılardır. 


21. Soru

Tarım Ekonomisinin ilk çalışmaları neden başlamıştır?

Cevap

1880’li yıllarda yaşanan şiddetli ve uzun tarımsal bunalımın nedenleri ve çözümüne yönelik ilginin artmasıyla başlamıştır. 


22. Soru

1880’li yıllarda başlayan ilk çalışmalara göre bulgular nelerdir?

Cevap

Bitki ve hayvanları yetiştirmek, tek başına çiftçilerin başarısı için yeterli değildir. Tarım İşletmesinin başarılı bir şekilde işletilmesi için işletme yönetimi konusuna ilgi duyulmaya başlandı.


23. Soru

1760-1840 yılları arasında İngiltere’de yaşanan ekonomik dönüşümler yani Sanayi Devriminin tarıma etkileri nasıl olmuştur?

Cevap

Tarım işletmelerinde başarının paraya dayalı ölçütlerle ölçülme ihtiyacı, ülkelerin tarımsal rekabette birbirlerini izleyebilmek için tarım istatistiklerinin önem kazanması, iktisadi politikada, tarım politikasına da yer vermeyi gerektirmiştir. 


24. Soru

1902 yılında Amerika Birleşik Devletlerinde iki agronomist (W.M.Hays ve A.Bos) tarım alanında ne yapmışlardır?

Cevap

İlk defa tarımsal üretim maliyetleri ve gelirleri konusunda çalışmalar başlattılar. Belli sayıda tarım işletmelerinden maliyetlere ait bilgiler toplanarak işletme tipleri, işgücü ve diğer girdi ihtiyaçları yönünden karşılaştırıldı.


25. Soru

Tarımsal Ekonomi ismi ilk ne zaman kullanılmaya başlamıştır?

Cevap

1902-1903 öğretim yılında Wisconsin Üniversitesinde H.C. Taylor tarafından verilmiştir. Dersin temel konusu Azalan Verim Kanunu olmuştur. Taylor 1903 senesinde “Introduction to the Study of Agricultural Economics” (Tarım Ekonomisi Çalışmalarına Giriş) isimli kitabı yayınladı. 


26. Soru

Tarım Ekonomisinin Türkiye’deki ilk temelleri ilk ne zaman atılmıştır?

Cevap

1933 yılında eğitimine Ankara’da başlayan Yüksek Ziraat Enstitüsü’nde Alman Profesör Falke tarafında atılmıştır. Bu enstitüde bir Zirai Ekonomi Kürsüsü kurulmuştur. Bu dönemde tarımın genel durumunu ortaya koyan, genellikle gözlemlere dayanan yayınlar yapılmıştır. İlk çalışma bir köyün sosyo-ekonomik yapısını ortaya koyan monografidir. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi içinde yer alan Ziraat Ekonomisi ve İşletmecilik Kürsüsünde 1950’li yıllarda bilimsel araştırmalar yapılmıştır.


27. Soru

Türkiye’de 1960’lı yıllarda tarım ekonomisiyle ilgili neler yapılmıştır?

Cevap

1960’lı yıllarda ABD ve Almanya’ya staj, yüksek lisans ve doktora amacıyla gönderilen tarım ekonomistleri, tarımda neo-klasik analizlerin uygulanması ve işletme planlamasında doğrusal programlamanın kullanıldığı araştırmalarda yoğunlaşmışlardır. Tarım ekonomisi çalışmaları izleyen dönemde üniversitelerde özellikle Ziraat Fakültelerinin Tarım Ekonomisi Bölümlerinde, tarımsal ekonomi araştırma enstitülerinde, tarımsal meslek kuruluşlarında sürdürülmüş ve geliştirilmiştir. 


28. Soru

Tarımın tanımı nedir ve hangi süreçleri kapsar?

Cevap

Tarım, bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretimi, işlenmesi, girdi üretimi, ürünlerin pazarlanması gibi birbirini takip eden süreçleri kapsar. Tarım, doğal kaynakları uygun girdilerle birlikte kullanarak yapılan her türlü üretim, yetiştirme, işleme ve pazarlama faaliyetleridir. Toprak, tohum ve damızlık materyal kullanılarak bitkisel ve hayvansal ürünler üretilir ve bunlar çeşitli aşamalarda değerlendirilir.


29. Soru

Tarımı kaç kısımda toplayabiliriz?

Cevap

  • Bitkisel üretim
  • Hayvansal Üretim
  • Tarım ürünleri ve girdileri teknolojisi 


30. Soru

Neolitik dönemde insanların yaşamları ve tarım arasındaki ilişki nasıl gelişmiştir?

Cevap

Neolitik Döneme (MÖ 10 binlere) kadar insan avcı ve toplayıcı olarak yaşadı. Eti ve postu için vahşi hayvanları avlarken, yabani meyveleri, yumruları, kökleri toplayıp yedi. Ürettiği şeyler savunma ve avlama amaçlı taştan yapılan ilkel silahlar ile üşümemek için giydiği ilkel kıyafetlerdi. Bu yapısı ile tüketici durumunda olan insan, doğaya bir şey katmazken, doğadakileri tüketiyordu. MÖ 10-7 bin arasında insanın ilk defa yerleşik yaşama geçerek tarım yapmaya ve hayvan yetiştirmeye başladığı ve tarım devrimini gerçekleştirdiği söylenebilir. 


31. Soru

İlkel tarım şekli, yapılışı ve dönemleri itibariyle nasıl sınıflandırabilirsiniz?

Cevap

  • Elle ekim,
  • Sopa ile ekim,
  • Ocak açarak ekim,
  • Çapa ile ekim olmak 


32. Soru

Bir çiftçinin genel özellikleri nelerdir?

Cevap

Çiftçi; mal sahibi, kiracı, yarıcı veya ortakçı olarak devamlı veya en az bir üretim dönemi veya yetiştirme devresi tarımsal üretim yapan gerçek ve tüzel kişilerdir. 8 Tarım Ekonomisi Genellikle çiftçiler, tarım işletmelerinde ikamet ederek bizzat çalışır ve işletmeyi yönetirler. Ancak işletmesinde oturmayarak, ilçe ve ilde ikamet edenler ve hizmetinde çalıştırdığı kişiler vasıtasıyla tarım işletmesindeki işlerini yürüten çiftçiler de vardır. Çiftçinin tarımsal üretimde bulunduğu toprağın sahibi olması şart değildir. Esas olan tarımsal faaliyeti mal sahibi, kiracı, yarıcı veya ortakçı olarak yapmaktır. 


33. Soru

Tarımsal faaliyet nedir?

Cevap

Toprak, su, biyolojik kaynaklar ile birlikte tarımsal girdiler kullanılarak yapılan bitkisel, hayvansal, su ürünleri, mikroorganizma ve enerji üretimidir. Tarımsal faaliyette, üretilen ürünler hammadde olup, bunlar üzerinde insan etkisi, üretimin esas faktörleri olan toprak ve iklime göre oldukça sınırlıdır. çalışanlarla ilgili 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlarla ilgili Sosyal Sigortalar Kanunu ? Süreksiz hizmet akdi ile çalışanlarla ilgili 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu ? Bir ve birkaç işverene bağlı olarak, sürekli hizmet akdiyle çalışanlarla ilgili 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu


34. Soru

Tarımda yani ziraat sanatlarından ne zaman söz edilebilir?

Cevap

Tarımdan elde edilen bitkisel ya da hayvansal hammaddelerin, tarım işletmesi içinde yarı ya da tam mamul duruma gelinceye kadar işlenmesi durumunda, tarım ürünleri teknolojisi yani ziraat sanatlarından söz edilebilir. 


35. Soru

Tarım sektörünün sorunlarını belirleyebilmek, bunlara çözüm önerileri geliştirebilmek için tarımsal faaliyetin kendine özgü ve tarımı diğer sektörlerden ayıran özellikleri nelerdir?

Cevap

  • Sosyal güvenlik uygulamalarının yetersizliği
  • Tarım kesiminde eğitim ve gelir düzeyi düşüktür.
  • Tarım ürünlerinin talep ve arz elastikiyetleri düşüktür.
  • Konjonktürün etkileri yönünden de tarım bazı farklılıklara sahiptir
  • Tarımsal faaliyette Azalan Verim Kanununun geçerlidir
  • Risk ve belirsizliğin çokluğu
  • Tarım işletmelerinin genellikle küçük ölçekte olması ve kendine yeterlilik
  • Tarımda, ürün elde edebilmek için belirli bir sürenin geçmesini beklemek lazımdır.
  • Tarımda makine kullanımı, üretimin her aşamasında yaygın değildir.
  • Tarımda iş ve aile yaşantısı bir bütündür ve kurumsallaşmamış bir işletme yönetimi hâkimdir.
  • Tarımda mevsim değişmeleri sebebiyle işler sürekli değildir ve işgücü ihtiyacı değişkendir.
  • Tarım işletmelerinde genellikle çeşitli ürünler yetiştirilir.
  • Tarımsal üretim doğal koşulara bağlıdır.
  • Tarımsal üretimde elde edilen ürünler organik maddelerdir.


36. Soru

Tarım işletmelerinde çeşitli ürün yetiştirmenin başlıca nedenleri nelerdir?

Cevap

  • İklim
  • Piyasa fiyatı
  • Çiftçinin kendi ihtiyacı 
  • Hayvanlarının yem ihtiyacı
  • Zararın kısmen telafi edilebilmesi 
  • İşgücünü daha iyi değerlendirebilmektir. 


37. Soru

Tarım sektöründe karşılaşılan belirsizlikler nelerdir?

Cevap

  • Verim belirsizliği
  • Fiyat ve buna bağlı gelir belirsizliği
  • Sosyal ve kurumsal yapı belirsizliğidir.


38. Soru

Tarım çalışanlarının statülerine göre sosyal güvenliklerini sağlayan yasalar nelerdir?

Cevap

  • 5502 Sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu
  • 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
  • Tarımda bağımsız çalışanlarla ilgili 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlarla ilgili Sosyal Sigortalar Kanunu
  • Süreksiz hizmet akdi ile çalışanlarla ilgili 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu
  • Bir ve birkaç işverene bağlı olarak, sürekli hizmet akdiyle çalışanlarla ilgili 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu


39. Soru

Tarım ekonomisi bir bilim dalı olarak nasıl tanımlanabilir?

Cevap

Tarım ekonomisi, ekonominin temel prensiplerini, tarımsal faaliyetle ilgili so­runlara çözüm aramada kullanan bir bilim dalıdır. Bu kapsamda, üreticilerin, ta­rım ürünlerini üretmek amacıyla kıt üretim faktörlerini (arazi, emek, sermaye) teknolojiyi ve bilgiyi kullanırken, alternatif­ler arasından nasıl seçim yapacakları­nı, elde edilen ürünlerin, tüketicilere, nasıl ve ne şekilde ulaştırılmaları gerektiğini inceleyen, uygulamalı ve sosyal bir disiplin olarak görev yapar.


40. Soru

Tarımsal işletme ekonomisi hangi dört temel soruya cevap arar?

Cevap

Tarımsal işletme ekonomisi şu dört temel soruya cevap bulmalıdır:

  1. Ne üretilecektir? Tarım işletmesinde hangi bitkisel ve hayvansal üretim faaliyetlerine veya üretim faaliyetleri bileşimlerine yer verilmelidir.
  2. Nasıl üretilecektir? Ürünler hangi üretim girdileri ve bunların hangi kombinasyonları kullanı­larak üretilmelidir. Karı en yüksek yapacak en uygun girdi kulanım miktarı ne olmalıdır.
  3. Ne kadar üretilecektir? Ürünler ve üretim yöntemi saptandıktan sonra, kullanılacak üretim girdi­lerine karşılık elde edilecek en karlı üretim düzeyi belirlenir.
  4. Nerede ve ne zaman üretilecektir? Ekonomik olarak, hangi ürünlerin nerede ve ne zaman üretileceği kararlaş­tırılır. Ekonomik olmayan faaliyetler, işletmede yer bulamazlar.

41. Soru

Tarım ekonomisinin başlıca daları nelerdir?

Cevap

Teknik bilimlerde olduğu gibi sınırları kesin olmamakla birlikte Tarım Ekono­misinin başlıca dalları şunlardır:

• Tarımsal Üretim Ekonomisi
• Tarım İşletmelerinin Planlanması
• Tarım Muhasebesi
• Tarımsal Finansman
• Tarımsal Kıymet Takdiri
• Tarımsal Proje
• Tarımsal Pazarlama
• Tarımsal Kooperatifçilik
• Tarım Ekonomisi İstatistiği
• Doğal Kaynaklar ve Çevre Ekonomisi
• Ekonometri
• Tarım Tarihi ve Deontolojisi
• Tarım Politikası
• Kırsal Sosyoloji
• Kırsal Kalkınma
• Tarımsal Yayım ve İletişim


42. Soru

Tarım ekonomisinin diğer bilimlerle ilişkisini nasıl açıklayabiliriz?

Cevap

Tarım ekonomisi, tarım sektöründeki verimlilik sorunlarıyla uğraşan uygulamalı bir bilim dalıdır. Verimlilik, çıktı/girdi ilişkisi ile ifade edilir. Bu ilişki fiziki yönden ele alındığında teknik bilimlerin inceleme alanına girmektedir. İşin içi­ ne girdi ve çıktı fiyatları dahil edildiğinde ise problemin çözümü, ekonominin çalışma alanını ilgilendirmektedir. Tarım ekonomisinin bazı teknik ve sosyal bilimlerle yakın ilişkisi vardır. Bunlar arasında; hukuk, ahlak, etik, sosyoloji, psikoloji, agronomi, zootekni, jeoloji, mühendislik, ormancılık, istatistik, mate­ matik, ekonometri sayılabilir.


43. Soru

Tarım ekonomisi çalışmalarında kullanılan genel araştırma yöntemleri nelerdir?

Cevap

Tarım ekonomisi çalış­malarında kullanılan genel araştırma yöntemleri sekiz grupta toplanabilir:

  1. Endüksiyon (tüme varım) yöntemi
  2. Dedüksiyon (tümden gelim) yöntemi
  3. Tarihi yöntem
  4. Gözlem ve tecrübe yöntemi
  5. Anket ve örnekleme yöntemi
  6. Monografi
  7. İstatistik
  8. Ekonometri

44. Soru

Tarımda karşılaşılan problemlerin çözümünde ekonomiden ilk defa yararlanan iktisatçılar kimlerdir?

Cevap

Tarımda karşılaşılan problemlerin çözümünde ekonomiden ilk defa yararlanan iktisatçılar Adam Simith, Thomas R. Malthus, David Ricardo, Alfred Marshall’dır.


45. Soru

Tarım ekonomisine ilk önemli ve katkı sağlayıcı çalışmalar hangi konularda yapılmıştır?

Cevap

Tarım Ekonomisinin ilk çalışmaları 1880’li yıllarda yaşanan şiddetli ve uzun tarımsal bunalımın nedenleri ve çözümüne yönelik ilginin artmasıyla başlamıştır. İlk önemli ve katkı sağlayıcı çalışmalar tarla ve bahçe bitkileri yetiştiriciliği konu­ sunda çalışan bilim adamlarınca yapılmıştır. 1880’li yıllarda başlayan ilk çalışma­lara göre bitki ve hayvanları yetiştirmek, tek başına çiftçilerin başarısı için yeterli değildir. Tarım İşletmesinin başarılı bir şekilde işletilmesi için işletme yönetimi konusuna ilgi duyulmaya başlandı.


46. Soru

Tarımsal üretim maliyetleri ve gelirleri konusundaki ilk çalışma hangi ülkede başlamıştır?

Cevap

1902 yılında Amerika Birleşik Devletlerinde iki agronomist (W. M. Hays ve A. Bos) ilk defa tarımsal üretim maliyetleri ve gelirleri konusunda çalışmalar baş­lattılar. Belli sayıda tarım işletmelerinden maliyetlere ait bilgiler toplanarak işlet­me tipleri, işgücü ve diğer girdi ihtiyaçları yönünden karşılaştırıldı.


47. Soru

Tarımsal Ekonomi ismi ile ilk ders kim tarafından, nerede verilmiştir?

Cevap

Tarımsal Ekonomi ismi ile ilk ders 1902-­1903 öğretim yılında Wisconsin Üniversitesinde H.C. Taylor tarafından verilmiştir. Dersin temel konusu Azalan Verim Kanunu olmuştur. Taylor 1903 senesinde "Introduction to the Study of Agricultural Economics" (Tarım Ekonomisi Çalışmalarına Giriş) isimli kitabı ya­yınlamıştır.


48. Soru

Ekonomi teorisinin, tarım işletmeleri ve tarıma dayalı sanayi işletmelerine uygulanabileceğini ortaya koyan kitap hangisidir?

Cevap

J.D.Black, Üretim Ekonomisi (Production Economics) isimli 1926 yılında yayınladığı kitapta, ekonomi teorisinin, tarım işletmeleri ve tarıma dayalı sanayi işletmelerine uygulanabileceğini ortaya koydu.


49. Soru

Tarım Ekonomisinin Türkiye’deki ilk temelleri kim tarafından atılmıştır?

Cevap

Tarım Ekonomisinin Türkiye’deki ilk temelleri 1933 yılında eğitimine Anka­ra’da başlayan Yüksek Ziraat Enstitüsü’nde Alman Profesör Falke tarafında atıl­mıştır. Bu enstitüde bir Zirai Ekonomi Kürsüsü kurulmuştur.


50. Soru

Tarımsal üretim hangi temel aşamalarda değerlendirilebilir?

Cevap

Tarımda, toprak, tohum ve damızlık materyal kullanılarak bitkisel ve hayvan­sal ürünler üretilir ve bunlar çeşitli aşamalarda değerlendirilir. Tarım üç kısımda toplanabilir:

1. Bitkisel üretim
2. Hayvansal Üretim
3. Tarım ürünleri ve girdileri teknolojisi


51. Soru

Tarihte insan ilk kez ne zaman yerleşik yaşama geçerek tarım yapmaya başlamıştır?

Cevap

Neolitik Döneme (MÖ 10 binlere) kadar insan avcı ve toplayıcı olarak yaşadı.Eti ve postu için vahşi hayvanları avlarken, yabani meyveleri, yumruları, kökleri toplayıp yedi. Ürettiği şeyler savunma ve avlama amaçlı taştan yapılan ilkel silah­lar ile üşümemek için giydiği ilkel kıyafetlerdi. Bu yapısı ile tüketici durumundaolan insan, doğaya bir şey katmazken, doğadakileri tüketiyordu. MÖ 10­-7 bin arasında insanın ilk defa yerleşik yaşama geçerek tarım yapmaya ve hayvan yetiş­tirmeye başladığı ve tarım devrimini gerçekleştirdiği söylenebilir.


52. Soru

Tarımsal faaliyetin kendine özgü ve tarımı diğer sektörlerden ayıran özellikleri nelerdir?

Cevap

Tarım sektörünün sorunlarını belirleyebilmek, bunlara çözüm önerileri geliştire­bilmek için tarımsal faaliyetin kendine özgü ve tarımı diğer sektörlerden ayıran özelliklerini bilmek gerekir. Bunlar:

  1. Tarımsal üretimde elde edilen ürünler organik maddelerdir. Bit­kisel ve hayvansal tohum elde mevcut olduğu sürece, bunları çoğaltmak mümkündür.
  2. Tarımda iş ve aile yaşantısı bir bütündür ve kurumsallaşmamış bir işletme yönetimi hakimdir. Tarım iş ve aile yaşantısını bütünleştiren bir sektördür, yaşam biçimidir.
  3. Tarımsal üretim doğal koşulara bağlıdır.
  4. Tarım işletmelerinde genellikle çeşitli ürünler yetiştirilir.
  5. Tarımda mevsim değişmeleri sebebiyle işlerin sürekli olmaması ve işgücü ihtiyacının değişmesi.
  6. Tarımda makine kullanımı, üretimin her aşamasında yaygın değildir.
  7. Tarımda, ürün elde edebilmek için belirli bir sürenin geçmesini beklemek lazımdır.
  8. Tarım işletmelerinin genellikle küçük ölçekte olması ve kendine yeterlilik.
  9. Risk ve belirsizliğin çokluğu.
  10. Tarımsal faaliyette Azalan Verim Kanununun geçerli olması.
  11. Tarım ürünlerinin talep ve arz elastikiyetleri düşüktür.
  12. Konjonktürün etkileri yönünden de tarım bazı farklılıklara sahiptir.
  13. Tarım kesiminde eğitim ve gelir düzeyi düşüktür.
  14. Sosyal güvenlik uygulamalarının yetersizliği.

     


53. Soru

Tarım işletmelerinde çeşitli türde ürün yetiştirmenin başlıca nedenleri nelerdir?

Cevap

Tarım işletmelerinde çeşitli türde ürün yetiştirmenin başlıca nedenleri şunlardır:

  • İklim,
  • Piyasa fiyatı,
  • Çiftçinin kendi ihtiyacı,
  • Hayvanlarının yem ihtiyacı,
  • Zararın kısmen telafi edilebilmesi,
  • İşgücünü daha iyi değerlendirebilmek.

54. Soru

Tarım sektöründe karşılaşılan belirsizlikler nelerdir?

Cevap

Tarımsal üretimde tam bilgiye ulaşılması diğer sektörlere göre çok sınırlıdır. Risk, kantitatif olarak ölçülebilen olaylarla ilgili değişmeleri ve sonuçları ifadeeder. Belirsizlik durumunda ise gelecekteki olayların ortaya çıkma olasılıkları hiç­ bir şekilde bilinmez ve kestirilemez. Tarım sektöründe karşılaşılan belirsizlikler:
• Verim belirsizliği
• Fiyat ve buna bağlı gelir belirsizliği
• Sosyal ve kurumsal yapı belirsizliğidir.


55. Soru

Tarımsal üretimde çiftçi kendisi için en uygun olan girdi kulanım miktarına hangi yolla ulaşır? 

Cevap

Tarımsal üretimde kullanılan faktörlerin devamlı olarak artırılmasıyla üretimi istenildiği kadar çoğaltmak mümkün değildir. Bunun için üretici, belirli bir alana kullanacağı tohum, gübre miktarını, işçi sayısını, hayvanına vereceği yem mik­tarını belirli bir noktaya kadar artırmalıdır. Girdi miktarı artırıldıkça elde edilen ürün miktarındaki artış hızı gittikçe yavaşlar bir noktadan sonra ise girdideki ar­tışa karşılık ürün miktarında mutlak bir azalmayla karşılaşılır. Çiftçi kendisi için en uygun olan girdi kulanım miktarına; marjinal masrafve marjinal gelirin eşit olduğu, bu yoksa marjinal gelirin büyük olması kaydıyla birbirine en yakın bulunduğu iktisadi optimum noktasını saptayarak ulaşmalıdır.


56. Soru

Tarım ürünleri piyasasında "Örümcek Ağı Teoremi" neyi ifade eder?

Cevap

Tarım ürünleri piyasasında, Örümcek Ağı Teoremi genellikle geçerlidir. Tarım ürünleri fiyatları, daha çok arz ve talebin kesiştikleri noktada değilde, üretimde­ki dalgalanmadan dolayı denge noktası etrafında devri hareket eder. Bu duruma imkan vermemek için üretim ve piyasa kontrolüne çeşitli şekillerde müdahale yapılabilmektedir. Bu müdahale gelişmiş ülkelerde daha çok üretim kontrolü ve arz sınırlaması ile, gelişmekte olan ülkelerde ise devletin destekleme alımları ile gerçekleştirilebilmektedir.


57. Soru

Ekonomide kalkınma, refah, buhran ve durgunluk gibi dört evresi olan bir kavram olarak konjonktür, genel olarak tarım üzerinde nasıl bir etki yaratır?

Cevap

Konjonktür, ekonomide kalkınma, refah, buhran ve durgunluk gibi dört evresi olan bir kavramdır. Bunlar birbirini izler. Konjonktür daha çok büyük işletmele­rin bulunduğu koşullarda etkindir. Konjonktürün buhran ve durgunluk dönem­ lerinde ürünlere talep azalır, fiyatlar düşer, üretim kısılır, stoklar oluşur, işsizlik artar if­laslara kadar giden olumsuz sonuçlarla karşılaşılır. Kalkınma ve refah dö­nemlerinde de bunun tersi olur. Bu evrelerde ortaya çıkanlar, tarımda diğer sektörlerdeki gibi şiddetli seyret­mez. Çünkü tarım ürünlerinin önemli kısmı mutlak ihtiyaç maddesidir, bunların talebinde ciddi düşüşler olmaz. Büyük bir işçi sayısı çalıştırılmadığından kitle ha­linde işsizlik yaşanmaz, çiftçi ürettiklerini kendi ihtiyacı için kullanmak suretiyle bu dönemin geçmesini bekleyebilir. Doğal olarak çiftçi alım gücünü kaybedip, geçinme zorluğu çeker.


58. Soru

Tarım çalışanlarının statülerine göre sosyal güvenliklerini sağlayan yasalar nelerdir?

Cevap

Tarım çalışanlarının statülerine göre sosyal güvenliklerini sağlayan yasalar şunlardır:

  • Bir ve birkaç işverene bağlı olarak, sürekli hizmet akdiyle çalışanlarla ilgili 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu
  • Süreksiz hizmet akdi ile çalışanlarla ilgili 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu
  • Tarımda bağımsız çalışanlarla ilgili 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlarla İlgili Sosyal Sigortalar Kanunu
  • 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
  • 5502 Sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu

Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email