Küresel Pazarlama Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Küresel ticaretin artışını teşvik eden faktörler nelerdir?

Küresel ticaretin artışını teşvik eden faktörler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Fazla üretim kapasitesi yüzünden işletmelerin ellerindeki stokları dış pazarlarda eritme gayretleri
• Gümrük tarifelerinde düşüşler ve azalan hükûmet müdahaleleri ve düzenlemeler sayesinde ticaret ve yatırımlarda liberalleşme hareketleri
• SSCB gibi büyük planlı ekonomilerden pazar ekonomilerine geçiş sayesinde artan liberalleşme hareketleri
• Tedarik faaliyetlerinin küresel ölçekte sürdürülme isteği

Dış pazarlara girerken pazarın büyüklüğü ve yapısına ilişkin ekonomik göstergelerin analizi neden önemlidir?

Uluslararası pazarlarda faaliyet gösteren işletmeler, hem küresel ekonomiden hem de kendi ülkelerinin ekonomik koşullarından etkilenirler. Bunlara ilave olarak, girecekleri ülkelerin kendilerine özgü ekonomik koşullarından da etkilenirler. Bu yüzden dış pazarlara girerken pazarın büyüklüğü ve yapısına ilişkin ekonomik göstergelerin analizi önem kazanır

Ekonomik sistemler, kaynakların tahsis açısından kaça ayrılır, bunlar nelerdir?

Ekonomik sistemler, kaynakların tahsisi açısından üçe ayrılır:
• Pazar Ekonomileri (Kapitalist ekonomiler): Kapitalist ekonomilerde ekonominin temel gücü tüketicilerdir. Pazarda neyin ne kadar üretileceği tüketicinin talebiyle şekillenir. Hükûmetlerin görevi rekabeti teşvik ederken tüketiciyi korumadır. Bunun dışında müdahalede bulunmazlar. Özel sektör ekonominin temel gücüdür. ABD ve pek çok Batı ülkesi kapitalist ülkeler arasında yer alır.
• Yönetilen Ekonomiler (Sosyalist Ekonomiler): Bu tür ekonomilerde merkezden planlama sayesinde devletin rolü büyüktür. Hangi ürünlerin, nasıl yapılacağına, nasıl dağıtılacağına devlet karar verir. Ürün farklılaştırma, reklam, tutundurma gibi kavramlar yoktur. Devletin yarattığı arz çerçevesinde tüketiciler bulabildiklerini satın alma şansına sahiptirler. Buradaki temel vurgu, devletin üretimde söz sahibi olup tüketime karışmamasıdır. Arz ve talep dengesi yeterince kurulamadığından zaman zaman belirli malların kıtlığı ya da fazlalığı yaşanabilir. Bu tür ekonomiler giderek azalmaktadır.
• Karma Ekonomiler: Karma ekonomilerde ekonomik sistemde hem devlet hem de özel sektör aktör olarak görev yapar. Özellikle savunma sanayi gibi alanlarda devlet ekonomik sistem içinde yer alır.

Ülkeler gelir düzeyleri dikkate alınarak kaç grupta sınıflandırılabilirler, bunlar nelerdir?

Ülkeler gelir düzeyleri dikkate alınarak üç grupta sınıflandırılabilirler:
• Az Gelişmiş Ülkeler: Bu ülkeler genellikle eğitim, ulaştırma, iletişim ve sağlık hizmetleri gibi alanlarda altyapısal olarak zayıf olup sınırlı bir üretim yeteneğine sahip ülkelerdir. Kamu sektörü yavaş ve bürokratiktir. Çoğu zaman tamamıyla coğrafi lokasyondan (yerden) kaynaklanan bir veya birkaç ürüne bağlı bir ekonomileri vardır. Bu ürünlerse genellikle ya maden ya da tarımsal ürünlerdir. Kolombiya’da kahve, Küba’da şeker örnek olarak verilebilir. Söz konusu ürünlerin pazar koşullarındaki dalgalanmalara paralel olarak bu tür ülkelerin ekonomileri de çalkantılı dönemler yaşar. Çoğu zaman ülkelerdeki dağıtım altyapısı da zayıftır. Pek çok firma yetersiz altyapı ve yapısal sorunlar nedeniyle bu ülkelere yatırım yapmaktan kaçınır.
• Yeni Sanayileşen Ülkeler: Bu ülkeler sanayileşme çabalarını başlatmış ihracatçı ülkelerdir. Güneydoğu Asya Kaplanları Hong Kong, Singapur, Güney Kore ve Tayvan bu tür ülkeler için iyi bir örnek oluşturur. Genel olarak altyapısal imkânlar gelişmiştir. Bu ülkelerden dünya çağında rekabet edebilen Hyundai gibi bazı büyük dünya çapında firmalar çıkabilmektedir.
• Sanayileşmiş Ülkeler: Bu ülkeler, gelişmiş endüstriyel altyapıları ile üretim ve hizmet sektörlerinde lider ülkelerdir. Bununla birlikte bazı sanayileşmiş ülkeler tarımda da önemli potansiyele sahiptir. ABD, Almanya ve İngiltere gibi ülkeler bu grup için örnek olarak gösterilebilir.

Herhangi bir potansiyel pazardan bahsedebilmek için gereken ilk unsur nedir? Bu uluslararası pazarlamacıları nasıl etkiler?

Herhangi bir potansiyel pazardan bahsedebilmek için gereken ilk unsur insandır. Bu bağlamda nüfus dış pazarlara açılacak işletmelerin gözönüne aldığı ilk göstergelerden biridir.Nüfus ülkelerin pazar olma yolunda en önemli kritelerinden biridir. Ancak tek başına yeterli değildir. Satın alma gücüyle de
desteklenmesi gerekir.

Şehirleşme oranı pazarlamacıları hangi açılardan etkiler?

Şehirleşme oranı pazarlamacılar açısından iki açıdan önemlidir:
• Şehirleşmiş bölgeler pek çok sektöre için potansiyle müşteri kaynağı yaratır.
• Şehirleşmiş ve kırsal alanlar arasında tüketim modelleri açısından önemli
farklılıklar bulunmaktadır

Satın alma gücü paritesi nedir ve pazarlamacılar için neden önemlidir?

Çoğu zaman pek çok ülkede gelirin eşit dağıldığını söylemek mümkün değildir. Hatta bazı ülkelerde gelir dağılımı eşitsizliği son derece büyüktür. Bu bağlamda uluslararası pazarlamacılar için önemli bir kavram da satın alma gücü paritesidir. Satın alma gücü paritesi, belirli bir ülkede belirli bir birim mal veya
hizmetin fiyatını bir başka ülkedeki fiyata eşitleyen döviz kurudur.

Engel Kanunu neden bahseder?

Belirli bir ülkeye özgü tüketim modellerini açıklayan en önemli teorilerden biri, Engel Kanunu’dur. Engel, aile geliri arttıkça yiyeceğe harcanan para miktarının azalacağını, ev ve evi idame ettirecek harcamaların kabaca sabit kaldığını; buna karşılık, diğer mal ve hizmetlere yapılan harcamaların arttığını belirtmektedir

Ödemeler dengesi sistemi nedir?

Ülkelerin birbirleriyle ticaretlerinde nakit ödemeden, hibeye, ihraç edilen ürünlerden ithal edilen ürünlere kadar pek çok işlem kalemi ortaya çıkar. Söz konusu tüm bu durumlar ülkeye para akışına ve ülkeden para çıkışına yolaçar. Bir ülkenin uluslararası finansal işlemlerinin kaydını tutan hesaplar sistemine ödemeler dengesi denir. Ödemeler dengesinde bir tarafta ülkenin diğer ülkelerden alacakları, diğer tarafta diğer ülkelere ödemeleri yer alır.

Bir ülkenin altyapı olanakları uluslararası pazarlamacılar için neden önemlidir?

Bir ülkenin altyapı olanakları o ülkede faaliyet göstermek isteyen pazarlamacılar için de oldukça önemlidir. Altyapı olanaklarının başında iletişim olanakları gelir. Ülkedeki telefon sayısı, medya olanakları, İnternet altyapısı iletişim olanakları değerlendirilirken bakılan bazı göstergelerdendir. İletişim olanakları kadar önemli olan bir diğer konu da ulaştırma olanaklarıdır. Ülkedeki kara yolları, demir yolları, hava yolları ve su yollarının durumu, limanların yeterliliği, araba ve otobüs sayısı, lojistik altyapısı, boru hatlarının varlığı gibi değişkenler ulaştırma olanaklarının değerlendirilmesinde önem taşır.

Bir ülkenin iklimi ve topografik özellikleri pazarlamacılar için neden önemlidir?

Bölgenin fiziksel yapısı, iklimi ve topografik koşulları pazarlamacıları yakından ilgilendirmektedir. Örneğin yükseklik, nem ve sıcaklık gibi iklim koşulları, bölgede yer alan ham madde kaynakları vs. ülkenin ekonomik gelişmesinde önemli etkilere sahipken aynı zamanda pazar potansiyeli yaratıp yaratmamasında da etkili olabilir:
• Latin Amerika ve Uzak Doğu ülkelerinde tropikal iklimlerin varlığı bu ülkelerin diğer dünya pazarlarına tropikal meyve ve sebze yetiştirip ihraç edebilmeleri için avantaj teşkil eder.
• İklim tüketim modelleri ve ihtiyaç duyulan ürünler üzerinde belirleyici olabilir. Örneğin Orta Doğu ülkeleri gibi sıcak iklimlerde klimaya ihtiyaç duyulacaktır.
• İklim koşulları ürünlerin ambalaj ve dağıtımını da etkiler. Örneğin, elektrikli ürünler nemli iklim koşullarında özel koruma ve ambalajlama gerektirir.

Dünya ekonomisine yön veren kuruluşların başında hangisi gelir ve amacı nedir?

Dünya ekonomisine yön veren kuruluşların başında 1944 yılında kurulmuş olan Dünya Bankası gelir. Bankanın temel görevi yoksullukla mücadele etmektir. Dünya Bankası; çevre koruma, özel sektörde iş geliştirmeyi teşvik etme, yatırımları teşvik edecek makroekonomik çevre yaratmak için yapısal reformları teşvik etmek gibi amaçlarla faaliyet gösterir.

Dünya Ticaret Örgütü'nün amacı nedir?

Uluslararası ticaret için önemli olan bir diğer kurum Dünya Ticaret Örgütüdür (WTO). Dünya Ticaret Örgütü (Şekil 2.1) 1995’te GATT’ın (Tarifeler ve Ticaret Genel Anlaşması) devamı olarak gündeme gelmiş olup İsviçre’nin Cenevre kentinde yerleşik olarak faaliyet göstermektedir. Özellikle ticari müzakereler için
forum oluşturma, ticari anlaşmazlıkları giderme, ülkelerin ticaret politikalarını izleme, gelişmekte olan ülkeler teknik yardım ve eğitim hizmetleri verme, diğer uluslararası kurumlarla iş birliği yapma gibi amaçları vardır. Bu bağlamda ticari problemler yaşandığında üye ülkeler Dünya Ticaret Örgütü
kapsamında çözüm arayışlarına giderler.

Ticaret bloklarının amacı nedir?

Ticaret bloklarının temel amacı içerdiği ülkeler arasında gümrük tarife engellerini indirerek ve iş gücü, sermaye, teknoloji dolaşımını sağlayarak uluslararası ticareti ve bütünleşmeyi arttırmaktır

ticaret blokları içinde en basit olan hangisidir?

Serbest ticaret anlaşması ticaret blokları içinde en basit olanıdır. Temel olarak, anlaşmaya imza atan ülkeler arasında ticaretin serbestleşmesi ilkesine dayanır. Anlaşmaya imza atan ülkeler arasında mal ve hizmetler serbestçe dolaşırken her bir ülke anlaşma dışında kalan üçüncü ülkelere karşı kendi gümrük tarifelerini bağımsız bir şekilde belirler. 1989 yılında ABD ve Kanada arasında imzalanan Serbest Ticaret
Anlaşması’na 1994 yılında Meksika’nın da dahil olmasıyla Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA) adını alan söz konusu anlaşma bu düzeydeki ticaret blokları için en önde gelen örneklerden birini oluşturmuştur

Ticaret bloklarından ekonomik birlik neleri içerir?

Ekonomik birlik serbest ticaret anlaşması, gümrük birliği ve ortak pazarın tüm özelliklerini, bir başka deyişle, üye ülkeler arasında gümrük tarifelerinin kaldırılması, üçüncü ülkelere karşı ortak bir gümrük
tarifeler seti ve üye ülkeler arasında iş gücü ve sermaye hareketliliğini içerir. Bütün bunlara ilave olarak ülkelerin ekonomik kararlarında, mali politikalarda, vergilendirmede uyumlaştırma sağlanır.

Ticaret bloklarının son aşaması nedir, ne anlama gelir?

Politik birlik, ticaret bloklarının son aşaması olup yukarıda sayılan tüm koşullara ek olarak anlaşmaya imza atan ülkelerin siyasi kararlarda da ortak tutum belirlemesi anlamına gelir. Bu bağlamda, en uç durumlarda ortak ordu, ortak bayrak, ortak dile kadar uzanabilen bir süreçtir.

Korumacılık gerekçeleri nelerdir?

Korumacılık gerekçeleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Bebek diğer bir ifade ile yeni kurulan sanayilerin korunması
• İç pazarın korunması
• Paranın yurt içinde kalması
• Sermaye birikiminin teşvik edilmesi
• Yaşam standartları ve reel ücretlerin sürdürülmesi
• Doğal kaynakların korunması
• Düşük ücret düzeyine sahip bir ülkenin sanayileşmesinin sağlanması
• İstihdam düzeyinin sürdürülmesi ve işsizliğin azaltılması
• Millî savunma
• İşletme büyüklüklerinin arttırılması
• Missilleme ve pazarlık gücünün arttırılması

Gümrük tarifeleri kaça ayrılır ve bunlar nelerdir?

Korumacılık için en temel araç tariflerdir. Tarifeler, ithalat üzerine konan doğrudan vergilerdir. Gümrük tarifeleri üçe ayrılır:
• Spesifik Tarifeler: Belirli ürünleri ağırlığına veya miktarına bağlı olarak hesaplanır.
• Ad Valorem Tarifeler: Malın değerinin belirli bir yüzdesi olarak hesaplanır.
• Ayırımcı Tarifeler: Malın çıkış ülkesi temel alınarak hesaplanır. Daha çok siyasi ve ticari problemlerin olduğu ülkeler için kullanılır.

Tarife dışı engellerin başlıcaları nelerdir?

Tarife dışı engeller, tarifeler dışında dış ticareti engelleyen her türlü engeldir. Kotalar, sağlık ve güvenlik yönetmelikleri, standartlar başlıca tarife dışı engeller arasında sayılabilir.