Turizm Pazarlaması Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim
Turizm Pazarlarında Pazar Bölümleme, Hedef Pazarı Seçme Ve Konumlandırma
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Pazar bölümleme ne demektir?
Pazar bölümleme, tüm pazar içindeki heterojen grupların ortak satın alma davranışları ve ihtiyaçlar doğrultusunda homojen gruplara dönüştürülmesidir.
Pazar bölümlemenin amaçları nelerdir?
İşletme, pazar bölümleme stratejisini bazı amaçlar güderek benimser. Bu amaçlar, dört başlık altında toplanabilir: değerlendirme, odaklama, tanımlama ve faaliyetleri pazar bölümüne göre ölçme. İşletme, pazar bölümleme yoluyla pazardaki fırsatları değerlendirebilir ve tanımlanmış bölümler için uygun stratejileri geliştirmek için rakiplerin konumlarını belirleyebilir. Tüketici pazarında nihai uçlara taşınmış olan pazar bölümleme, her müşteri için ayrı bir pazarlama karması hazırlanması anlamındadır. Ayrıca tanımlanan bölümlere ulaşmak için uygun stratejiler geliştirildiğinde, işletme tanımlanan müşteri gruplarına hizmet etmek için rakiplerine karşı pazarda kendini konumlandırabilir.
Pazar bölümlemenin faydaları nelerdir?
Pazar bölümlemenin faydaları:
- Pazar alanının gereksinimlerini karşılayabilecek nitelikte ürünlerin tasarlanmasını olanaklı kılar.
- Etkin ve mali açıdan daha verimli tutundurma stratejilerini geliştirilmesini sağlar.
- Sektördeki pazar rekabetini, özellikle işletmenin pazardaki konumunu değerlendirmeyi kolaylaştırır.
- Pazarlama kaynaklarının stratejik dağılımının daha doğru gerçekleştirilmesini sağlar.
Pazar bölümleme süreci hakkında bilgi veriniz.
Pazar bölümleme süreci:
- Amaçları tanımlamak
- Pazar bölümleme temellerini tanımlamak
- Her bir bölüm için ilgili müşteri profilleri geliştirmek
- Pazar potansiyelinin tanımlanması
- Olası pazar payını tahmin etmek
- Spesifik pazar bölümlerinin seçimidir.
Pazar bölümlendirme çeşitleri nelerdir?
Pazar bölümlendirme çeşitleri; coğrafik, demografik, psikografik ve davranışsal değişkenlerdir.
Pazar bölümlerinin etkinliğini ve kârlılığını belirlemede kullanılan kriterler nelerdir?
Pazar bölümlerinin etkinliğini ve kârlılığını belirlemede altı önemli kriter ileri sürülür. Bunlar;
• Tanımlanabilirlik,
• Süreklilik,
• Ulaşılabilirlik,
• İstikrarlılık,
• Olumlu tepki üretebilirlik ve
• Uygulanabilirliktir.
Hedef pazarı seçme stratejileri nelerdir?
Hedef pazarı seçme stratejileri:
- Tek Pazar Bölümüne Yoğunlaşma
- Seçici Bölümlendirme
- Üründe Uzmanlaşma
- Pazarda Uzmanlaşma
- Tüm Pazarı Hedefleme
Konumlandırma nedir?
Konumlandırma, işletmenin belirli bir ürün için benzerlerine göre bir pazar rolü tanımlama sürecidir. Bir başka deyişle konumlandırma, işletmenin belirli bir ürüne ilişkin pazarda belirli bir yer belirlemesi ya da tüketicinin zihninde ürüne ve ürün imajına ilişkin bir yer oluşturmasıdır. İşletmelerin pazarlama karar vericileri, pazara bir mal sunduklarında hedef pazarı oluşturan tüketicilerin en çok istedikleri özelliklere sahip olduğu biçimde ürünü konumlandırmak için çalışırlar. Bir pazarda, işletmenin etkin olarak rekabet edebilme yeterliliği, işletmenin ürün ya da hizmetlerini konumlandırma başarısına bağlıdır.
Konumlama stratejileri nelerdir?
Konumlama stratejileri:
- Ürün niteliğine göre konumlandırma
- Yarara göre konumlandırma
- Kullanım ya da uygulamaya yönelik konumlandırma
- Kullanıcıya göre konumlandırma
- Rekabete göre konumlandırma
- Ürün kategorisini temel alan konumlandırma
- Kalite ya da fiyata göre konumlandırmadır.
Konumlandırma için önemli hususlar nelerdir?
Konumlandırma için önemli anahtarlar şöyle sıralanabilir:
• Konumlandırma, taktiksel olmayan, stratejik bir aktivitedir.
• Konumlandırma, stratejik ve sürdürülebilir rekabetçi bir avantaj geliştirmeyi
amaçlar.
• Algılamayı yönetme ile ilgilidir
• Şimdiye değil, geleceğe yöneliktir.
• Ürün/marka imajı, ürün konumlandırma sürecinin sonunda oluşur.
Yetersiz (Eksik) Konumlandırma nedir?
Yetersiz (Eksik) Konumlandırma: Bazı işletmeler, müşterilerin marka/ürün hakkında belirsiz (muğlak) düşüncelere sahip olduğunu belirleyebilir. Bu durumda, ürün/marka kalabalık bir pazarda sıradan bir ürün/marka olarak görülebilir.
Aşırı konumlandırma nedir?
Aşırı Konumlandırma: Alıcılar, ürün/marka imajına ait çok dar bir bakış açısına sahip olabilirler. Başka bir ifadeyle ürün/markanın imajını, alıcı sadece tek bir noktada toplayabilir ve bunun dışındaki ürün/marka genişletmelerini, tüm imaja uygun olmasına rağmen kabul etmeyebilir ya da bu genişletmeleri aynı kategoride değerlendirmeyebilir. Bu da ürün/marka konumunun zarar görmesine yol açar ve bu denli aşırı konumlama, ürün/marka çeşitlendirmesini olanaksız hâle getirebilir.
Karmaşık konumlandırma nedir?
Karmaşık Konumlandırma: Tüketiciler, ürün/markayla ilgili çok çeşitli (karışık) imajlara sahip olabilirler. Tüketicinin zihninde ortaya çıkan bu karmaşıklık, ürün/ markayla ilgili çok fazla fikir ileri sürmekten ve konumlama mesajlarını kısa aralıklarla ve çok fazla değiştirmekten ortaya çıkar.
Kuşkulu konumlandırma nedir?
Kuşkulu Konumlandırma: Kimi zaman alıcılar, ürün/markanın özellikleri, fiyatı ya da üreticinin kimliği ile ilgili öne sürülen fikirleri(düşünceleri) fazla inandırıcı bulmayabilir.
Ürün konumlandırmanın başarılı olabilmesi için neler gereklidir?
Ürün konumlandırmanın başarılı olabilmesi için geliştirilen konumun;
• Farklı
• Çarpıcı ve
• Yaratıcı olması gerekir.
Pazar bölümlerinin seçilmesi sırasında nelere dikkat edilmelidir?
Pazar bölümlerin seçilmesi sırasında aşağıdaki alanlara dikkat edilmesi gerekir.
• İşletme tarafından beklenen talep
• Pazar bölümünün potansiyel büyüme oranı
• Pazar bölümü içinde karşılaşılması olası fırsatlar ve tehlikeler
• Rekabet, rakiplerin sayısı, onların gücü vs.
• Toplumsal hareketler
• Müşteri talebi
• Teknoloji
• Bölümdeki müşteriler ile ilişkilerin kurulması ve ilişkilerin geliştirilmesinde zorlukların değerlendirilmesi
• Bir bölümün seçilmesindeki etkilerin değerlendirilmesidir.
Seçici bölümlendirme hakkında bilgi veriniz.
Seçici Bölümlendirme: İşletme, her biri objektif olarak çekici ve uygun olduğu belirlenmiş birden fazla pazar bölümünü, hedef pazar olarak seçebilir. Bu pazar bölümleri, başlangıçta işletme için her ne kadar avantajlı olarak görünseler de, bunların büyüklüğü işletme için yeterli olmayabilir ya da pazar bölümleri arasında sinerji bulunmayabilir. Bu çok bölümlü stratejinin işletmenin karşılaştığı riskleri farklılaştırma ve bunları pazar bölümleri arasında dağıtma gibi bir üstünlüğü vardır.
Türkiye Yaşam Trendleri Araştırması'na göre Vitrindekiler'in özellikleri nelerdir?
Vitrindekiler: Eğitimli, duyarlı, kendine özen gösteren, hayattan zevk almayı bilen yetişkinler. Çoğunluğu erkek. Yüksek sosyo-ekonomik sınıftan yöneticiler, profesyoneller, işverenler, özel sektör çalışanları. Kendi kişilikleriyle varlar, kendilerini Türklük ile tanımlamıyorlar. Okumayı televizyona tercih ediyorlar. Gazete tercihleri Hürriyet, Sabah, Milliyet ve Cumhuriyet. Televizyonda haberleri, iş dünyasına dair programları, belgeselleri ve yabancı filmleri izliyorlar. Favori kanalları TRT1, CNN, CNN TÜRK, NTV, CNBC-e, Discovery Channel ve National Geographics.
Tüm pazarı hedefleme ne anlama gelmektedir?
Tüm Pazarı Hedefleme:İşletme tüm müşteri gruplarına, ürettiği bütün ürün çeşitleriyle hitap eder. IBM (bilgisayar pazarı), General Motors (otomotiv pazarı) ve Coca Cola (alkolsüz içecek pazarı) gibi sadece birkaç büyük işletme ile bu stratejisi benimseyebilir. Büyük firmalar, iki temel yönde tüm pazarı kapsayabilir. Bunlar farklılaşmış ve farklılaşmamış pazarlamadır. Farklılaşmamış pazarlamada işletme, pazar bölümünü göz ardı eder ve tek bir sunumla tüm pazarı hedefler. İşletme bu durumda tek bir ürün ve pazarlama karması tasarlar. Bu strateji, yoğun dağıtım ve kitlesel reklama dayanır. Farklılaşmış pazarlamada ise işletme pek çok pazar bölümünde neredeyse pazarın tümünde faaliyet gösterir ve her bir Pazar bölümü için ayrı bir ürün ve pazarlama karması geliştirir.
Hedef pazar seçim sürecinin ikinci aşaması kaynakların sağlanması adımını açıklayınız.
Kaynakların sağlanması: Hedef pazarların seçilmesi sırasında ikinci olarak mutlaka işletmenin seçilen bölümlerin beklentilerine uyup uymayacağını göz önünde bulundurması gerekmektedir. Hem şimdiki hem de potansiyel taleple ilgili doğru kestirimler yapmak için aşağıdaki koşullardaki değişikleri her an dikkatle izlemek gerekir:
• Müşteri gereksinimleri
• Teknoloji
• Talep
• Rekabet
• Yasal ve siyasal ortam