Siyasal İletişim Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Siyaset kavramı ne anlamına gelmektedir?

Siyaset, (politika) kavramı aslen Latince kökenlidir ve kente ait anlamına gelmektedir.

Siyasal iletişimin üç temel öğesi vardır, bunlar; siyasal iletişimi başlatan ve mesajın kaynağı konumundaki siyasal örgütler ve aktörler, siyasal iletişim kanalı olarak kitle iletişim araçları ve mesajların alıcısı konumundaki hedef kitleler olarak seçmenlerdir.

Siyasal iletişim kavramı ile demokrasi arasında yakın bir ilişki bulunmaktadır. Siyasal iletişim ile demokrasi arasında kurulan bağın en önemli nedenleri; seçmen topluluklarının politik düşünce ve eğilimlerine önem verildiğinin gösterilmesi, bu iletişim faaliyetleri sayesinde seçmenlerin siyasal hayata katılımı ve gelişmelerden haberdar edilmeleri konusunda teşvik edilmesi, siyasal iletişimin halk ile yöneten sınıfını aynı düzlemde birleşmesi olanağı yaratması ve her ne kadar temelde ikna etme güdümünden hareke edilse de seçmenlerin farklı politik kaynaklardan çeşitli bilgiler edinmesini sağlaması suretiyle sağlıklı bir siyasal toplumsallaşmanın önünü açmasıdır. 

Demokratik sistemlerin yansıması ve temsillerinden biri olarak görülebilen sivil toplum örgütleri birey ile devlet arasında aracılık işlevini yerine getirmek gibi bir misyon da üstlenmektedir. Bireylerin gönüllü olarak bir araya geldikleri, kendilerini ve toplumu ilgilendiren konularda güç birliği yaptıkları alanlardır. Bu örgütler 20. yüzyılın 2. yarısından sonra güçlenmiş seslerini duyurmaya başlamışlardır. Meslek grupları ya da meslek loncaları sivil toplum örgütlerinin ilk örneklerini oluşturmaktadır. Bunu dışında vakıflar, dernekler, sendikalar da örnek olarak verilebilir. Bazen sivil toplum örgütleri de kendi kuruluş amaçlarının dışına çıkarak ulusal ya da uluslar arası düzeyde kamuoyunu ilgilendiren siyasal içerikli konularda çalışmalar yapmaktadırlar.

Lobicilik ya da kulis faaliyetleri, çıkar/baskı gruplarının belli konularda etkili olmak üzere yönetenler ve özellikle yasama ve yürütme üzerinde kendi amaçlarını gerçekleştirmeyi amaçlayan tüm faaliyetleri kapsamaktadır. Çoğu zaman, sivil toplum örgütleri tarafından bir yöntem olarak da düzenlendiği görülmektedir. Tarihsel gelişimi içerisinde, bu türde örgütlü bir yapılanmanın ilk kez İngiltere ve ABD’de görüldüğü söylenebilir. Bunlar genel olarak baskı grupları şeklinde ortaya çıkmışlardır. Lobiciliğin zaman içerisinde farklı örgütlenme, yöntem ve teknikler benimsemesine bağlı olarak, siyasal iletişimde ayrı bir alan olarak ele alınmaya başlaması söz konusu olmuştur. Doğrudan lobicilik, halka dayalı lobicilik, kolektif lobicilik ve başkan tarafından yürütülen lobicilik, bu alanda hedeflere ulaşmada kullanılan dört temel yöntemdir.

Siyasal iletişim hem politik aktörler hem de seçmen grupları açısından çeşitli rol ve fonksiyonlar yerine getirmektedir. Siyasal iletişim sayesinde partiler, liderler ve adaylar kendi ideolojilerini seçmenlere aktarır, siyasal mesajlarını iletir ve seçmenlerin de siyasal toplumsallaşmasına katkıda bulunurlar. Bunun yanında siyasal iletişim, oy verme davranışını belirlemeye çalışan seçmenin bu konudaki kanaatini oluşturmasını sağlamaktadır. Ayrıca ulaşılamaz gibi görünen liderlerin politik iletişim etkinlikleri sayesinde seçmenle yakınlaşması ve duygusal bir bağ kurması imkanı da doğmaktadır. Siyasal iletişim aynı zamanda, toplumun kanaat önderlerinin etkilenmesi, siyasal rakiplere karşı avantaj sağlanması, toplumda gündem oluşturulması gibi fonksiyonları da vardır.

Kamuoyu kavramı incelenirken ele alınması gereken iki temel unsur; birey ve toplumdur. Kamusal ve özel alana bağlı olarak; benlik, kişilik, kamusal rol ve kamusal saygınlık unsurları söz konusu olmaktadır. Tek tek bireylerden oluşan toplum, başlı başına kendi kurallarını, ilkelerini, suç, ödül ve cezalarını oluşturmuş bir sistemdir.

Siyasal alanda halkla ilişkiler faaliyetlerinin amaç ve hedefleri şu şekilde ifade edilebilir:

1. Siyasal partilerin topluma yabancılaşmasını önlemek.
2. Siyasal sistem içinde yönetimin karar alma süreçlerini parti gelenekleri doğrultusunda yönlendirebilmek.
3. Partiye bağlı, özdeşleşmiş veya oy verenlerin gurur duymalarını sağlayacak, biz duygusu geliştirecek faaliyetlerde bulunmak.
4. Siyasal kampanyaların organizasyonlarını yapmak.
5. Siyasal partilerin yerel teşkilatlarına yerel siyasal organizasyonlar için veri ve uzmanlık desteği sağlamak.

Siyasal pazarlamada altı kavram dikkat çekmektedir:

1. Ürün: Siyasal pazarlamada ürün, adayın fikirleri, bağlantıları ve adayın kendisi şeklindeki üç öğeden oluşmaktadır. Burada önemli olan, adayın belli bir imaj yaratması ve hedef kitlede belli bir güven inşa etmesidir. 
2. Pazar: Siyasal anlamda pazarı, oy verme yaşındaki vatandaşlar oluşturur.
3. Tüketici: Siyasal pazarlamada vatandaşlar tüketici olarak görülür, dolayısıyla ilgi uyandırmak için kendisinin, ailesinin ve ülkesinin geleceğini ilgilendirecek bilgiler sunmak gerekir.
4. Fark yaratmak: Parti ve liderlerin rekabet yarışında birbirlerine karşı üstünlük kazanmasıdır. 
5. Satış: Siyasal pazarlama faaliyetleri sonucunda seçmenlerin tercihleri karşılığında elde edeceği kazanımların neler olabileceğinin vurgulanması çalışmasıdır. 
6. Kazanç: Adayın seçilerek siyasal pazarlamada bir kazanç sağlamasıdır.

1936’da ABD’de Franklin Roosevelt’ın seçim kampanyası ile 1965’de Fransa’da Jean Lecaunet’in seçim kampanyası dünyadaki siyasal kampanyaların ilk başarılı örnekleri olarak gösterilmektedir.

Derinlemesine gözlem, kamuoyu araştırmalarının en yaygın olanıdır. Kamuoyunun görüşlerini bir va ya birkaç başlık altında ele alan araştırma 20-60 dakika sürer. Bu tip araştırmalar bazen olayların ve stratejilerin etkisini ölçmek ve zamanla değişimini belirlemek için yapılan 10-15 dakikalık analizlerden oluşan kısa kamuoyu araştırmaları aracılığıyla izlenen belirli dönemlerin gölgesi olarak da işlev görür.

Açıklayıcı kamuoyu araştırmaları hangi amaçla uygulanmaktadır?

Açıklayıcı kamuoyu araştırmaları, kısa zaman dilimi içinde meydana gelen değişimleri açıklamak için kullanılır. Bu tür araştırmalar siyasi kampanyaların sonunda kullanılır. Kısa aralıklarla 5-10 dakika küçük 100-200 kişilik gruplara bir kaç soruluk anket uygulanır. Değişimi ve nedeni öğrenebilirseniz aynı insanlarla ve zamanla iki değişik noktayı ortaya koymak için panel türü kamuoyu araştırmanız gerekir. İki değişik zamanda benzer sorularla aynı kişilerle anket yapılarak görüşlerdeki değişimleri belirleyebilirsiniz.

Nitel araştırmanın özellikleri şu şekilde sıralanabilir:

• Sosyal ortama duyarlılık ve sosyal ortama göre esneklik gösteren veri toplama tekniklerine dayanmaktadır.
• Karmaşık, ayrıntı ve bağlamın anlaşılmasına yönelik bir metoda dayanmaktadır. Derine inilerek yüzeyin altının görünür hale gelmesine çalışılır.
• Sistematik ve kurallara uygun bir tarzda belirlenmiş stratejilere uygun bir çalışma programı gerektirmektedir.

Nicel (kantitatif) araştırma yöntemi ise, araştırmacıya ölçülebilir ve orantılandırılabilir somut ve sayısal veriler sunan bir yöntemdir. Bu yöntem nitel araştırma tekniği ile karşılaştırıldığında araştırmacının herhangi bir öznel değerlendirme, kişileştirme ve buna bağlı sapmaların gerçekleşmesi olasılıklarına mahal vermeyen bir yöntemdir. Veriler sayısaldır ve sonuçlar tamamen objektiftir. Daha çok fen bilimleri alanında tercih edilen bu araştırma yönteminin siyaset biliminde kullanılması örnekleri olarak; seçmen tutumlarının belirlenmesine yönelik anket çalışmalarının yapılması, internet kullanıcılarının arama motorunda en çok hangi siyasal partiyi arattığının tespit edilmesi, seçmenlerin en çok hangi parti web sayfasını ziyaret ettiğinin saptanması, takipçi sayısının belirlenmesi konuları gösterilebilir. Ayrıca bir siyasi partinin kendisi ve rakip partiler için söz konusu seçim dönemine kadar geçen süredeki diğer seçim dönemlerine ait başarı grafiklerinin çıkarılması da bu yöntem ile elde edilecek verilerdendir.

Siyasal iletişim çalışmalarında kullanılan araştırma modelleri şunlardır:

• Keşfedici Araştırma Modeli (Bilgi edinmeye yarayan model)
• Tanımlayıcı Araştırma Modeli
• Neden-Sonuç İlişkisi Araştıran Araştırma Modeli

Tanımlayıcı araştırma modelinin temel amacı, eldeki problemin, bu problemle ilgili durumların, değişkenlerin, ve değişkenler arasındaki ilişkilerin ortaya konmasıdır. Yapılan tanımlamaya dayanılarak ileriye dönük tahminler yapmak da mümkün olmaktadır. Bu tür araştırmalar genellikle iki veya daha fazla değişken arasındaki ilginin derecesinin belirlenmesini içerir. Tanımlayıcı araştırmalarda amaç, esas olarak ilgilenilen konularda tanımlamalar yapabilmektir, yoksa ilgili konuda bir neden-sonuç ilişkisi aramak değildir. Bu açıdan neden-sonuç ilişkisi araştıran modelden ayrılırlar. Bu modelin keşfe dayalı modelden farkı ise, tanımlayıcı modelde problemin kesin çizgileri ile ve açıklıkla tanımlanmasıdır. Bu tür araştırma modelinin uygulanmasında gereksinim duyulan veri ve bilgiler, ikincil kaynaklardan, anket yöntemi aracılığı ile, gözlem yöntemi ile ve simülasyon aracılığı ile edinilebilir.

Neden-Sonuç İlişkisi Araştıran Araştırma Modeli, problemle ilgili neden-sonuç ilişkisini ortaya koyma amacında olan araştırma modelidir. Bu araştırmalarda kullanılacak olan veri ve bilgiler, gözlem ve deney yönteminin uygulanması yolu ile elde edilir.

Metodolojik ve kavramsal unsurlardan oluşan ve sosyal hayata ilişkin bir perspektif olan söylem analizi, kuramsal ve meta-kuramsal öğeleri kapsayacak şekilde söylem üzerine düşünme ve söylemi veri haline getirme yöntemi olarak tanımlanmaktadır.