Lojistikte Teknoloji Kullanımı Dersi 3. Ünite Özet

Malzeme Taşıma Ekipmanları

Malzeme Taşıma Ekipmanları (MTE) tesis içerisinde ya da üretim sahasında malzemelerin taşınması ve depolanması için kullanılır.

Malzeme Taşıma Araçları üç ana kategori altında sınıflandırılabilir:

• Taşıma Ekipmanları
• Yerleştirme Ekipmanları
• Birim Yük Oluşturma Ekipmanları

Taşıma Ekipmanları

Konveyörler, vinçler ve endüstriyel taşıyıcılar taşıma ekipmanı sınıfını oluşturmaktadır. İzleyen alt bölümlerde bu ekipmanların farklı türleri ile ilgili bilgiler verilmektedir.

Konveyörler

Malzemelerin belirli noktalar arasında ve sabit bir hat üzerinde taşınması durumunda kullanılırlar. Başlıca konveyörler türleri şunlardır:

• Oluklu Konveyör
• Tekerli Konveyör
• Makaralı Konveyör
• Zincirli Konveyör
• Plakalı Konveyör
• Düz Bantlı Konveyör
• Manyetik Bant Konveyör
• Oluklu Bant Konveyör
• Kovalı Konveyör
• Titreşimli Konveyör
• Vidalı Konveyör
• Pnömatik Konveyör
• Dikey Konveyör
• Ray Üzerinde İşleyen Konveyör
• Çekici Konveyör
• Asma yük Konveyör
• Motorlu- Serbest Konveyör
• Monoray
• Ayrıştırma Konveyörü

Vinçler

Malzemenin sınırlı bir alan içerisinde değişken yollar üzerinde taşınması amacıyla kullanırlar.

Başlıca vinç türleri şunlardır:

• Pergel vinç
• Köprülü vinç
• Gezer (Portal) vinç
• İstifleme vinci

Vinçlerin genel özellikleri :

• Yüklerin sınırlı bir alanda çeşitli (yatay ve dikey) yollar üzerinde taşınması amacıyla kullanırlar.
• Konveyör kullanımının mümkün olmadığı, yetersiz (ya da aralıklı) akış hacmi durumlarında kullanırlar.
• Konveyörlere göre taşımada daha fazla esneklik sağlarlar.
• Endüstriyel taşıyıcıların göre daha az esnekliğe sahiptirler.
• Taşınan yükler, konveyörce taşınan yüklere nazaran, şekil ve ağırlık yönünden daha çeşitlidir.
• Yükün tam olarak konumlandırılmasının gerektiği durumlarda maniplatörlerin de kullanılabilmesine rağmen, vinçlerin birçoğu dikey taşıma için yük kaldırıcı kullanılır.

Endüstriyel Taşıyıcılar

Malzemenin, taşıma işleminin gerçekleştiği alanda herhangi bir sınırlama olmaksızın (sınırsız bir alanda) değişken yollar üzerinde taşınması amacıyla kullanılırlar.

Endüstriyel iş makineleri herhangi bir alan veya yol üzerinde malzeme taşımak için kullanılan araçlardır. İş makinelerinin çeşitleri şunlardır:

• El arabası
• Transpalet
• İstif Araçları
• Paletleme
• Yük Platformu
• Karşı Dengeli Lift
• Eyerli Tip Dar Koridor Makinesi
• Kuleli Forklift
• Sipariş Toplayıcı
• Yandan Yüklemeli Araç
• Çekici
• Personel ve Yük Taşıyıcı

Endüstriyel İş Makineleri:

• Malzemeleri herhangi bir sınırlama olmayan yatay alanlarda taşımada kullanılır.
• Eğer makine kaldırabiliyorsa ayrıca dikey hareket imkanı sağlar.
• Yeterli boşluğun bulunmadığı ve konveyör kullanma imkanın bulunmadığı alanlarda kullanılır.
• Vincin veya konveyörün sağladığından daha fazla esneklik kazandırır.
• Halka açık yollarda kullanılamaz, lisansı yoktur – “ticari makinelerin” halka açık yollarda kullanım lisansı bulunmaktadır.

Endüstriyel Taşıyıcı Tipleri

• İki Tekerlekli El Arabası
• Dingil
• Taşıma Arabası
• Transpalet
• Manuel ve Elektrikli İstif Aracı
• Paletleme
• Yük Platformu
• Karşı Dengeli Lift
• Oturmalı Karşı Dengeli Lift
• Ayakta Kullanımlı Karşı Dengeli Lift
• Eyerli Tip Dar Koridor Makinesi
• Dar Koridor Tipi Çatallı İstif Aracı
• Kuleli Forkliftler
• Operatör-Hareketsiz Kuleli Forklift
• Operatör-Hareketli Kuleli Forklift
• Sipariş Toplayıcılar
• Yandan Yüklemeli Araçlar
• Çekiciler
• Otomatik Yönlendirilen Araçlar

Konumlandırma Ekipmanları

Konumlandırma ekipmanları, taşıma ekipmanlarından farklı olarak, tek bir yerde kullanılır e malzemenin bir sonraki taşıma, işleme, yerleştirme veya depolama faaliyeti için doğru yerde olmasını sağlar. Malzemelerin herhangi bir ekipman kullanmadan el ile de konumlandırılabilir.

• El ile (ekipmansız)
• Kaldırma/eğme/Dönen masa
• Yükleme Rampası
• Bilyalı Tabla
• Indeks Döner Tabla
• Parça Besleyici
• Hava Filmi Aygıtı
• Çıkrık
• Dengeleyici
• Manipülatör
  a. Bükülmez Halatlı Manipülatör
  b. Mafsallı Manipülatör
  c. Vakumlu Manipülatör
• Endüstriyel Robot

El ile taşıma karşılaştırıldığında konumlandırma ekipmanları aşağıdaki faydaları sağlayabilir:

• Taşıma yoğunluğu çok ise her bir işçinin verimliliğini artırır.
• Ürün ağır ise ya da insanın taşıması için uygun değilse, dikkatsizlikten doğabilen üründe oluşabilecek zararı azaltır.
• Çevre tehlikeli ya da erişilmesi güç ise kazaları ve sakatlıkları azaltır.

Birim Yük Oluşturma Ekipmanı

Birim yük oluşturma ekipmanı, nakliye ve depolama sırasında bütünlüğü devam ettirmesi için kullanılan malzeme veya donanımlardır. Birim yük oluşturma ekipmanlarının başlıca çeşitleri şunlardır:

• Ekipmansız
• Paletler
• Kızaklar
• Kayma Sayfalar
• Taşıma Tepsileri
• Palet kutuları / kızak kutuları
• Sandıkları / sepetler / raflar
• Karton kutular
• Çuvallar
• Hacim yükleme konteynırlar
• Kasalar
• Gömme şekilli konteynırlar
• Kayışlama / bant / zamk
• Çekme ambalaj / streç ambalaj
• Paletleyiciler
  a- Elle yapılan paletleme
  b- Robotik toplama ve yer paletleyici
  c- Sıradan boya çıkarıcı levha paletleyici

Depolama Ekipmanları

Depolama ekipmanı; belirli bir dönem süresince üzerinde malzemeleri tutmak veya stoklamak için kullanılır. Başlıca depolama ekipman tipleri şunlardır:

• Blok istif (ekipmansız)
• Seçilebilir palet rafı
• Doğrudan sürüş rafı
• İçine sürüş rafı
• Akış yolu rafı
• Geri itme rafı
• Kayma rafı
• Kirişli rafı
• İstif çerçevesi
• Etajerler / kutular / çekmeceler
• Dönem sistem raf
• Kutu bölüştürme sipariş toplama sistemi
• Asma kat