Gıda Güvenliğinin Temel Prensipleri Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim
Gıda Kaynaklı Parazitler
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Parazit nedir?
Parazit: Bir canlıdan faydalanarak yaşamını sürdürebilen ve faydalandığı canlıya bağımlı olarak yaşayan
organizmadır.
Dünyada gıda kaynaklı paraziter hastalıklarda artış gözlenmesinin nedenleri nelerdir?
Gıda ticaretindeki küreselleşmeye, uluslararası seyahatlerdeki artışa, toplumda yüksek duyarlılığa sahip birey sayısındaki artışa, tüketim alışkanlıklarındaki değişime ve laboratuvar teşhis metotlarındaki gelişmelere bağlı olarak dünyada gıda kaynaklı paraziter hastalıklarda artış gözlenmektedir
Genel olarak gıda kaynaklı paraziter infeksiyonlar nasıl şekillenir?
Genel olarak gıda kaynaklı paraziter infeksiyonlar:
- Parazitlerin infektif aşamalarının bulunduğu hayvanların kas veya yenilebilir iç organlarının tüketilmesiyle,
- Dışkı ile gübrelenmiş veya kanalizasyon suları ile sulanmış sebze ve meyvelerin tüketimine bağlı olarak parazit ookistlerinin sindirim yoluyla alınmasıyla,
- Parazit ookistleri ile bulaşık suların tüketilmesiyle şekillenir.
Hangi organizmalar protozoonlar olarak ifade edilmektedir?
Protozoonlar tek hücreli, mikroskop altında görülebilen ökaryot organizmalardır.
Ökaryot terimi nasıl tanımlanmaktadır?
Ökaryot: Çekirdeğin yanı sıra, mitokondri veya kloroplast gibi zarla çevrili çeşitli organelleri olan yüksek yapılı canlılardır.
Protozoonlar hareket kabiliyetlerine göre nasıl sınıflandırılmaktadır?
Protozoonlar hareket kabiliyetlerine göre Ameboit (geçici yalancı ayakları olanlar), Ciliophora (siliyalılar), Flagellalı (kamçılılar) ve Sporozoa (apikomplexahareketsiz, spor oluşturabilenler) olmak üzere dört gruba ayrılır.
endemik terimi nasıl tanımlanmaktadır?
Endemik: Belirli bir nüfus içinde her zaman var olan bir hastalığı tanımlamak için kullanılan terimdir.
E. histolytica’nın bulaşma yolları nelerdir?
E. histolytica’nın primer rezervuarı insan olup etkene sığır, domuz, kedi ve köpeklerde de rastlanır. Parazit hijyen eksikliğine bağlı olarak insandan insana fekal-oral yolla bulaşabildiği gibi, kistleri içeren gıda ve suların tüketilmesi sonucu da bulaşabilir. E. histolytica infekte insanların dışkısında bulunduğundan tuvalet hijyenine dikkat edilmemesi, insan dışkısının tarımsal üretimde gübre olarak kullanılması ve dışkı ile kontamine suların sulama amaçlı kullanılmasıyla çevreye yayılabilir.
E. histolytica neden olduğu hastalıklardan korunmanın yolları nelerdir?
E. histolytica kistleri 5°C’nin altında ve 40°C’nin üzerinde kolayca yıkımlanabildiğinden gıdaların dondurulması ve pişirilmesi gıda kaynaklı infeksiyonlardan korunmada önemlidir. Çiğ olarak tüketilen sebze ve meyveler bol suyla yıkanmalıdır. Ayrıca korunmada, kişisel hijyene dikkat edilmeli, insan dışkısı gübre amacıyla kullanılmamalı, kanalizasyon sularının içme ve sulama sularına karışması önlenmelidir.
Sporadik terimi nasıl tanımlanmaktadır?
Sporadik: Bir infeksiyonun seyrek olarak, tek tek olgular halinde, herhangi bir zaman ya da mekân bağlantısı ya da düzeni olmaksızın ortaya çıktığını belirten terimdir.
Balantidium coli protozoonların bulaşma yolları nelerdir?
Etkenin E. histolytica’da olduğu gibi kist ve tropozoid formları bulunur. Bulaşma daha çok fekal-oral yolla insandan insana veya domuzdan insana bulaşmayla meydana gelir. Gıda ile bulaşmada B. coli kistleri ile kontamine domuz eti tüketimi veya dışkı ile kontamine su ve sebzelerin çiğ olarak tüketilmesi risk taşır.
Hangi Giardia türü insanlar için patojen olan tür hangisidir?
Birçok Giardia türü olmasına karşın insanlar için patojen olan tek tür G. intestinalis’tir.
G. intestinalis'ten kaynaklı hastalıklardan korunmak için nelere dikkat edilmelidir?
G. intestinalis'ten kaynaklı hastalıklardan korunmak için , içme suları ve çiğ olarak tüketilecek gıdaların dışkı veya lağım suları ile teması kesinlikle önlenmelidir. Ayrıca gıda üretim, işleme ve hazırlama tesislerinde çalışan kişiler hijyen konusunda eğitilmeli ve portör muayeneleri düzenli olarak yapılmalıdır. Etken içme sularına uygulanan klorlama ve ultraviole işlemlerine dayanıklı olduğundan suların güvenliğinin sağlanmasında filtrasyon ve dezenfeksiyon işlemlerinin birlikte uygulanması büyük önem taşır.
Cryptosporidium parvum'un neden olduğu infeksiyonlar nasıl ortaya çıkar?
Cryptosporidium parvum'un neden olduğu infeksiyonlar, parazitin canlı ookistlerinin sindirim sistemi yoluyla alınmasıyla ortaya çıkar.
Antroponotik terimi nasıl tanımlanmaktadır?
Antroponotik: Yaşam döngüsünün büyük bir bölümünü insan bağırsağında tamamlayan canlılar için kullanılan bir terimdir.
Profilaktik terimi nasıl tanımlanmaktadır?
Profilaktik: Hastalıkların oluşumunu veya ilerlemesini önlemek amacıyla yapılan tıbbi girişimler anlamına gelen terimdir.
Helmintler nasıl sınıflandırılmaktadır?
Helmintler çıplak gözle görülebilen, çok hücreli canlılar olup nematod, sestod ve trematod olarak sınıflandırılır.
Sestod grubunda yer alan helmintlerden insanların kesin konak olduğu türler nelerdir?
Taenia’lar sestod grubunda yer alan helmintlerdir. Bu grupta insanların kesin konak olduğu T. saginata, T. solium ve T. asiatica olmak üzere üç tür bulunur.
Yaşam döngüleri benzer olan Taenia'ların ara konakları nelerdir?
Taenia türlerinin yaşam döngüleri birbirlerine benzerlik gösterse de ara konakları birbirlerinden farklıdır. T. saginata’nın ara konağı sığır, T. solium ve T. asiatica’nın domuzdur.
Anafilaksi terimi nasıl tanımlanmaktadır?
Anafilaksi: Vücutta alerjen maddelere karşı oluşabilen ciddi bir alerjik reaksiyon biçimidir.