Temel Klinik Bilgisi Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim
Klinik Çalışmalar
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Anamnez nedir?
Anamnez, hastanın bakım besleme şartları ve hastanın şikâyeti hakkında hasta sahibinden bilgi almaktır.
Anamnezin muayene açısından önemini açıklayınız.
Hastanın muayenesi anamnez ile başlar. Daha sonra fiziksel muayene yapılır.
Anamnezde sorulan sorular ve amaçları nelerdir?
- Hayvanınızın hasta olduğunu nasıl anladınız sorusuna alınan yanıt ile hastada fark edilen ilk belirtinin ne olduğu anlaşılır. - Hayvanınız ne zamandan beri hastadır sorusuna alınan yanıt ile bozukluğa yol açan neden hakkında akıl yürütme fırsatı elde edilir. Örneğin vitamin ve mineral eksikliğinin neden olduğu bozuklukların seyri genellikle uzun iken bağırsak dönmesinde seyir hızlıdır. - Son günlerde hastanızın bakım veya besleme şartlarında değişiklik yaptınız mı sorusuna alınan yanıt ile hastalığın oluşmasında gıda değişiklikleri ve çevresel faktörlerin rolü araştırılır. Etrafımızda benzer belirtileri gösteren hastalar var mı sorusuna alınan yanıt ile hastalığın bulaşıcı olup olmadığı değerlendirilir. - Hastanızı başka bir kimse muayene etti mi, ilaç uyguladı mı sorusunun yanıtı evet ise hastayı muayene edip sağaltım uygulayan veteriner hekim ile görüşmeden yeni bir uygulamaya geçilmemelidir.
Fiziksel muayene esnasında hastanın bireysel özellikleri ne gibi kolaylıklar sağlar?
Hastanın ırkı, yaşı ve cinsiyetinin dikkate alınması; ırka özgü hastalıklar, gençlerde, erişkinlerde ve yaşlılarda sık rastlanan bozukluklar, dişi ve erkek üreme organlarında gözlenen bozukluklar, dişilerde gebelik durumunun hastalık ile ilişkisi hakkında akıl yürütme olanağını verir.
Fiziksel muayene esnasında hastanın ayakta durup duramaması ne gibi hastalıklara işaret edebilmektedir?
Ayakta duramama; halsizlik veya felç, beyin, omurga, omurilik, kas veya kemik yapıda yaralanmalar veya ciddi hastalık durumunu gösterir.
Fiziksel muayene esnasında hastanın beyin, omurilik ve sinir fonksiyonlarının doğru çalıştığını anlayabilmek için nasıl bir tetkik yapılır?
Hastanın yürütülmesi ile beyin, omurilik ve çevre sinirlerin görevinde aksama olup olmadığı anlaşılır. Sinirlerin fonksiyonlarında bozukluklara yol açan durumlarda hayvanlarda kısmi felç veya felç durumu ortaya çıkar. Beyin ve omuriliğin uyarımlarında bozukluğun bir döneminde sinirlilik, saldırganlık, uyarımlara aşırı cevap verme, kaslarda kasılma ve titreme gözlenebilir.
Kaşektik nedir?
Aşırı zayıflama nedeniyle kaburgaların ve kalça kemiklerinin dikkati çekecek derecede görünür halde olması ve karnın bele doğru çekilmiş olması halidir.
Karın içi sancılar nasıl anlaşılır?
Hastalar karın bölgelerine bakarlar, ağrıyan yerlerini ısırmaya çalışırlar, ayaklarını ağrıyan bölgeye doğu sallarlar. Ağrıyı hafifletmek için basış, duruş ve yatma pozisyonlarını değiştirirler.
Göz ve etrafındaki dokuların sağlığı değerlendirilirken nelere dikkat edilir?
Sağlıklı hayvanlarda göz parlaktır, konjuktiva, açık pembe renkli, skleradaki damarlar normal dolgunluktadır. Göz kapakları normal olarak açılıp kapanabilir durumdadır. Göz ve göz etrafı dokularda görülen bir lezyon olmamalıdır. Gözü hasta olan hayvanlarda gözyaşı dışarıya akar.
Mukoza muayenesinde nelere dikkat edilir?
Ağız, dış genital organların iç yüzünü kaplayan müköz doku incelenir. Mukoza açık pembe renkli, nemli ve dokusunda belirgin olmayan damarlaşma vardır. Mukozaların kırmızımsı görünüşü yangıya, soluk görünüşü anemiye, mavimsi renk oksijen yetersizliğine, sarı renk kanda sarılık maddesinin düzeyinin yükselmesine, kuruluk vücut sıvı kaybına, damarlaşmanın artması kan dolaşımı ile ilgili hastalıklara işaret eder.
Lenf yumrularının muayenesinde nelere dikkat edilir?
Çene altı, boyun, ön ve arka ayaklarda bulunan lenf bezleri dışarıdan elle kontrol edilebilir. Parmaklar kullanılarak bezin büyüklüğü, sıcaklığı, ağrı durumu ve hareketliliği anlaşılır. Muayenede lenf bezlerinin normalden büyük olması lenf sistemini etkileyen hastalıklara veya lenf bezine yakın bir organı etkileyen hastalığa işaret eder.
Hayvanlarda vücut sıcaklığı nasıl ölçülür ve beklenen sıcaklık kaç derecedir?
Vücut sıcaklığı ölçümü civalı termometreler veya dijital sıcaklık ölçen aletlerle kullanılarak hayvanın rektumundan yapılır. Hayvan türlerinde rektal vücut sıcaklığı aralığı genel olarak 38 - 39 santigrad derece (°C) aralığındadır. İstisna olarak koyun ve keçilerde normal üst sınır 40-40,5 °C, kanatlılarda 41°C’dir.
Hayvanlarda vücut sıcaklığı değişiklikler nasıl değerlendirilmelidir?
Vücut sıcaklığındaki değişikliklerin fizyolojik ve patolojik nedenleri vardır. Fizyolojik nedenlere örnek olarak yavru veya gençlerde beden sıcaklığının erişkinlerdekinden hafif yüksek olması, egzersiz sonrası ve sıcak havalarda kapalı ortamlarda bulunanlarda beden sıcaklığının yükselmesi gösterilebilir. Patolojik nedenlere örnek olarak enfeksiyonlar, toksemiler, tümöral oluşumlarda beden sıcaklığında artış ve hastalıkların ileri dönemlerinde veya ölüme yakın dönemlerde beden sıcaklığında düşüş gösterilebilir.
Hayvanlarda deri ve kıl örtüsü muayenesinin önemini açıklayınız.
Deri ve kıl örtüsü, iç organ fonksiyonlarını, bakım-beslenme şartlarını ve kendi dokusunun sağlık durumunu gözle görülebilecek derecede yansıtabilen bir organdır. Deri kazıntısı, kıl örnekleri, sürme preparatı, yüzeysel lezyonlardan svap alınması, biyopsi aleti ile derin doku örneklerinin alınması veya deri içine bazı alerjen madde uygulamaları ve diğer organlara yönelik rutin sistematik muayene, deride görülen hastalıkların nedenlerinin ve tanısının ortaya konulmasını veya tanının kesinleştirilmesini sağlar.
Hayvanlarda deri elastikiyetinin değerlendirilmesi nasıl yapılmaktadır?
Sağlıklı hayvanlarda deri elastiktir. Deri iki parmakla tutularak çekilip bırakıldığında oluşan deri kıvrımı 2 saniye içinde geri düzelir. Derinin sağlığını bozan hastalıklarda ve vücuttan sıvı kaybı olduğunda deri elastikiyeti kaybolur. Deriye yapılan kıvrımın geri düzelme süresi 2 saniyeden daha uzun sürer.
Ödem nedir?
Deri altında hücreler arası bağ dokuda kanın sıvı kısmının toplanmasıdır. Ödemli bölgeye parmakla bastırıldığında şişliğin hamur kıvamında olduğu görülür ve parmak izi uzun bir süre düzelmeden kalır.
Apse nedir?
Deri altında içinde irinle dolu şişliğin bulunmasıdır. Yeni oluşan apselerde bölge kızarıktır, parmakla muayenede şişlik kısmen esnektir, sıcaklık ve ağrı vardır. Eski apselerde parmakla muayenede şişlik sert, soğuk ve çevre dokulara yapışıktır.
Hematom nedir?
Deri altında kan toplanmasıdır. Başlangıçta ağrılı ve kısmen esnek bir şişlik gözlenirken şişlik daha sonra sert ve ağrısız hal alır.
Amfizem nedir?
Deri altına gaz veya hava toplanmasıdır. Parmakla muayenede çıtırtı sesi algılanır. Gaz mikroorganizmaların ürettiği gazdan ileri gelebileceği gibi solunum, sindirim veya ortam havasının deri altına sızmasıyla da ortaya çıkabilir.
Derideki sert şişlikler ne anlama gelmektedir?
Derideki bazı mantar veya tümörlerin oluşturduğu sert deri yüzeyinden yüksek lezyonlardır. Lezyon beyaz-kızarık, kahve-siyah renklidir.
Kepek nedir?
Beslenme bozuklukları ve deride sürekli irkiltiye neden olan hastalıklarda deri üzerinde belirlenen beyaz pulcuklara kepek denir.
Organ muayene yöntemlerini sınıflandırınız.
- Sindirim Sistemi Organlarının Muayene Yöntemi - Solunum Sistemi Organlarının Muayene Yöntemi - Dolaşım Sistemi Organlarının Muayene Yöntemi - Üriner Sistem Organlarının Muayene Yöntemi - Sinir Sistemi Organlarının Muayene Yöntemi - Kan, Kemik İliği ve Dalağın Muayene Yöntemi
Sindirim sistemi organlarının muayenesinde kontrol edilecek organları sıralayınız.
- Ağzın muayenesi - Yutağın muayenesi - Yemek borusunun muayenesi - Midenin muayenesi - İnce bağırsakların muayenesi: - Kör bağırsağın muayenesi - Kalın bağırsakların muayenesi: - Anüs ve civarının muayenesi: - Dışkılamanın değerlendirilmesi ve dışkının muayenesi: - Karaciğer, safra kesesi ve pankreasın muayenesi
Hayvanlarda ağız muayenesinde nelere dikkat edilmelidir?
Dudak, dişler, diş eti, dil, ağız mukozası, yutak lenf bezleri ve tükürük bezleri muayene edilir. Muayenenin başlangıcında bu dokulara ilişkin fonksiyon bozuklukları düşünülmelidir. Gıda veya yemi alma, çiğneme ve yutma fonksiyonlarında aksama, salya akışında artış ve ağızda pis koku ortaya çıkan başlıca klinik belirtilerdir. Ağzın ön kısımları aydınlık bir ortamda, ağzın geri kısmı aydınlatma cihazları kullanılarak muayene edilir.
Hayvanlarda anüs ve civarının muayenesinde nelere dikkat edilmelidir?
Bağırsakların dışarı açıldığı kısımdır. Anüs yangısı ve yağ bezlerinin apsesi ve paraziter hastalıklar başlıca bozukluklardır. Bölgede ağrı, şişlik, kızarıklık, kaşıntı ve dışkılama güçlüğü başlıca klinik bulgulardır. Göz ve elle muayene edilir.
Hayvanlarda karaciğer, safra kesesi ve pankreasın muayenesinde ve değerlendirilmesinde nelere dikkat etmek gerekmektedir?
Anamnez ve rutin sistematik muayeneyi takiben karaciğer, safra kesesine ve pankreasa özgü laboratuvar analizi ve görüntüleme cihazlarıyla yapılan muayene sonuçlarını değerlendirerek karaciğer, safra kesesi ve pankreas ile ilgili bir sorunun var olup olmadığı ortaya konur. Ayrıca dışkıda pankreas enzim miktarı analiz edilir.
Solunum sistemi organlarının muayenesinde kontrol edilecek organları sıralayınız.
- Burun muayenesi - Larinks ve Trakea muayenesi - Bronş ve akciğerlerin muayenesi
Hayvanlarda burun muayenesinde nelere dikkat etmek gerekmektedir?
Burun solunum havasının giriş çıkışını sağlayan hava yoludur. Muayenede burundan yutağa kadar olan kısım değerlendirilir. Burun akıntısı, şişliği, kanamaları, solunum havasının giriş çıkışında güçlük, başlıca klinik belirtilerdir. Burnun muayenesi; gözle, endoskop, röntgen, magnetik rezonans ve kompüterli tomografi cihazlarıyla yapılır.
Hayvanlarda bronş ve akciğerlerin muayenesinde hangi görüntüleme cihazları kullanılır?
Röntgen, endoskop, manyetik rezonans ve kompüterli tomografi gibi görüntüleme cihazları kullanılır.
Hayvanlarda dolaşım sistemi organlarının muayenesinde ortaya çıkabilecek başlıca klinik bulgular nelerdir?
Kalp yetmezliği daima ortaya çıkan son klinik tablodur. Halsizlik, nöbet şeklinde gece öksürüğü, egzersiz intolerans, karın içinde sıvı toplanması, nabız hızlanması başlıca klinik bulgulardır.
Hayvanlarda üriner sistemi organlarının muayenesinde muayene edilen organlar nelerdir?
Böbrek, üreter, idrar kesesi, üretra ve prostat bezinin muayenesi yapılır.
Hayvanlarda üriner sistemi organlarının muayenesinde rastlanılan başlıca bozukluklar ve klinik bulgular nelerdir?
Böbrekte akut ve kronik yetmezlik, böbrek yangısı, böbrek taşı, böbrek kisti, üretrada tıkanıklık ve anomali, idrar kesesinde yangı, idrar taşı, kese tümörü, üretrada tıkanıklık başlıca bozukluklardır. Zayıflama, ağız mukozasında yangı, kusma, ishal, kansızlık, depresyon başlıca klinik bulgulardır.
Hayvanlarda sinir sistemi organlarının muayenesinde muayene edilen organlar nelerdir?
Muayenede beyin, omurilik ve vücuda yayılmış sinir ve sinir uçlarının fonksiyonları değerlendirilir.
Hayvanlarda sinir sistemi organlarının muayenesinde rastlanılan başlıca bozukluklar ve klinik bulgular nelerdir?
Beyin kanaması ve ödemi, kafa ve omurga travması, sinirlerin kısmi veya tam felci başlıca bozukluklardır. Vücut tutuluşunda bozukluk, çevreye ilginin azalması veya olmaması, dış uyarılara yanıt verememe, yürüyüş bozuklukları, kısmi veya tam felce bağlı fonksiyon bozuklukları başlıca klinik bulgulardır.
Kan serumu nedir?
İçine pıhtılaşmayı önleyici madde katılmamış tüplere alınan kanın santrifüj edilmesiyle elde edilen açık sarı renkli sıvıya kan serumu denir.
Hayvanları muayenede kullanılan başlıca alet ve cihazlar nelerdir?
Hastaların rutin muayenesinde stetoskop, perküsyon çekici, termometre, otoskop, spekulum, mastitis muayene kabı, doğuma yardım aletleri, preparat boyama malzemeleri, mikroskop, lam ve lamel, kullanılmaktadır. Organların görüntülemesi için röntgen cihazı, ultrason cihazı, dopler ekokardiyografi cihazı, manyetik rezonans görüntüleme cihazı, kompüterli tomografi cihazı kullanılmaktadır. Bunlar dışında endoskopi, laporoskopi, elektrokardiyografi, elektroansefalografi ve elektromyelografi cihazları muayenede başvurulan cihazlardandır.
Laboratuvar analizlerinde kullanılabilen örnekler nelerdir?
Hastalardan kan, idrar, dışkı, deri kazıntısı, kıl veya tüy örnekleri, doku aspirasyonu, beyin-omurilik sıvısı, karın, göğüs ve kalp kesesi içi sıvıları ve doku biyopsi örnekleri uygun tekniklerle muayene edilir.
Hayvandan nasıl kan örneği alındığını açıklayınız.
Kan örneği cam veya polikarbonattan yapılmış tüplere alınır. Kan hücrelerini değerlendirmek veya kanın plazmasını elde etmek için kan, içinde pıhtılaşmayı önleyen madde bulunan tüplere alınır. Kan serumu elde etmek için kan içinde pıhtılaşmayı önleyen bir madde bulunmayan tüpe alınır. Kan örneği almak için genlikle toplardamarlar kullanılır. Toplardamarın kalp yönüne doğru olan kısmına elle veya bir bandajla basınç uygulanır. Damar dolgunlaşır ve gözle fark edilir hale gelir. Kan alınacak bölge alkol veya antiseptik maddeyle temizlenir. İğne damarın üst yan kısmından batırılır ve kanın kanülden geldiği gözle görülünce bandaj veya basınç kaldırılır. Arterlerden kan örneği alma kan gazlarının değerlendirilmesi amacıyla yapılır. Bunun için boyun arteri tercih edilir.
Kan serumu veya plazması analizinde aranan maddeler nelerdir?
Kan serumu veya plazmasında protein, glikoz, üre, kreatinin, safra asitleri, amonyak, sodyum, klor, potasyum, kalsiyum, fosfor, çeşitli enzimler, hormonlar, vitamin ve mineraller, vücuttaki metabolizma sonucu ortaya çıkan çeşitli ara ve son maddelerin miktarlarına bakılır.
İdrar örneği alım esnasında dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
İdrar örnekleri gönüllü işeme sırasında, elle idrar kesesine basınç uygulayarak, idrar yoluna katater uygulayarak veya karın bölgesi dışından iğne ile keseye girilerek (sistosentez) alınır. İdrar örnekleri fiziksel, kimyasal ve mikroskobik muayene yapmak için alınacaksa temiz kaplara konur. İdrar mikroorganizma üretme için alınacaksa steril kaplara alınmalıdır. Steril idrar örneği alınmasında idrarın sistosentezle alınması en uygun yöntemdir. Bu yapılamıyorsa idrar örneği işeme sürecinin ortasında alınmalıdır.
Prepusiyum nedir?
Erkek hayvanlarda dış genital organı kaplayan keseye prepusiyum denir.
Koloaka nedir?
Egzotik hayvanlarda idrar dışkı ve üreme organı salgılarının ortak olarak çıktığı bölgeye koloaka denir.
Biyopsi örneği nasıl alınır?
Biyopsi alımı deri delinerek dışarıdan, endoskop cihazları kullanılarak organ iç yüzünden veya karın veya göğüs içine operatif olarak ulaşıp organların dışından örnekler alınır. Alınan doku örnekleri histopatolojik olarak değerlendirilir.
Sağaltımdaki ilaç uygulamalarında kullanılan ekipmanlar nelerdir?
İlaç uygulamaları için çeşitli kalınlıkta enjektör iğneleri, değişik miktarda sıvı alan enjektörler, fazla miktarda sıvı vermeye yarayan serum uygulama setleri, ağızdan besleme hortumları, mide boşaltma hortumları seti, lavman seti, idrar yolu sondası, uterus katateri, büyük ve küçük hayvanlar için güç doğum müdahale setleri, meme sondalar, kursak sondası kullanılır.
Sağaltımda ne tip ilaçlar kullanılmaktadır?
Sağaltımda antibiyotikler, antiparaziterler, ağrı kesiciler, yangı gidericiler, antihistaminikler, vitaminler, mineral maddeler, steroidler, anti kanser ilaçlar, immun sistem baskılayıcılar ilaç olarak kullanılmaktadır. Sağaltımda glikoz, dengeli elektrolitik solüsyonlar, yağ solüsyonları, amino asit solüsyonları, elektrolitik solüsyonlar serum genel adı altında kullanılmaktadır.
Pansuman nedir?
Yarayı her çeşit dış etkenlerden ve mikropla bulaşma sonucu iltihaplanmadan koruyan, yaradan gelen kan ve irin gibi sıvıları emen, gerektiğinde yara üzerine ve etrafına basınç uygulanmasını sağlayan ve bazı ilaçların yara üzerine uygulanmasını kolaylaştıran çeşitli mikropsuz (steril) materyallere pansuman materyali ve yapılan bu yara bakımına da pansuman denir.
Pansuman çeşitlerini sınıflandırınız.
Pansuman özelliklerine göre - Koruyucu pansuman - Emici pansuman - Basınçlı pansuman Nemlilik derecesine göre - Kuru pansuman - Yaş pansuman Yara yüzeyinin kaplamasına göre - Açık pansuman - Kapalı pansuman
Atel nedir?
Lezyon bölgesinin hareketsizliğini sağlamak için konulan sert materyale atel denir.
Dikiş nedir?
İyileşmeyi hızlandırmak için Cerrahi nedenli kesiklerde veya kendiliğinden oluşan vücut yaralarının kapatılmasında en sık kullanılan yöntemdir dikiş uygulamasıdır ve yara kenarlarının iğne ve iplik kullanılarak yan yana getirilmesi esasına dayanır.
İdeal bir cerrahi dikiş malzemesinde aranan özellikler nelerdir?
- İşlenmesi kolay ve üretimi ucuz olmalı. Düzgün bir yüzeye ve kolay düğüm atılabilmesini sağlayacak bir yapıya sahip olmalı, - Elastik olmalı, - Yeterli gerilim mukavemeti ve düğüm güvenilirliği olmalı, - İyileşme süresince kopmamalı, - Yara iyileşmeden emilmemeli, - İyileşme tamamlandıktan sonra en kısa sürede emilmeli, - Kolayca steril edilebilmeli, - Dokuda minimum reaksiyon oluşturmalı, - Elektrolitik, alerjik ve kanserojen olmamalı
Bandaj nedir uygulanması için gereken başlıca nedenleri sıralayınız.
Genellikle pamuk, sargı bezi ve flasterin üst üste uygulanması ile oluşturulmaktadır. Bandaj uygulanmasının nedenleri; - Basit kırıkların komplike kırıklar haline gelmesini engellemek, - Hastanın bölgeyi yalamasını, kaşımasını ve ısırmasını engellemek, - Yarayı enfeksiyon ya da kontaminasyondan korumak, - Yara üzerine uygulanacak maddelerin bölgede kalmasını sağlamak, - Yara bölgesinin hareketini kısıtlamak, - Ağrıyı ve şişliği azaltmak, - Postoperatif dönemde kanamaya bağlı şişmeyi önlemektir.
Operasyon öncesi ve sonrası izlenmesi gereken basamakları sıralayınız.
- Operasyon Odasının Hazırlanması - Steril Ameliyat Gömleğinin Giyilmesi - Steril Ameliyat Eldiveninin Giyilmesi - Alet Masasının Hazırlanması - Hastanın Operasyona Hazırlanması - Operasyon Sonrası Bakım
Sezaryen nedir?
Gebe annede karın bölgesi operasyonu ile uterustaki yavrunun karından dışarı alınması operasyonuna sezaryen denir.
Anamnez nedir?
Anamnez, hastanın bakım besleme şartları ve hastanın şikâyeti hakkında hasta sahibinden bilgi almaktır. Hastanın muayenesi anamnez ile başlar.
Kaşeksi nedir?
Kaşeksi: Aşırı zayıflama nedeniyle kaburgaların ve kalça kemiklerinin dikkatiçekecek derecede görünür halde olması ve karnın bele doğru çekilmiş olması halidir.
Mukoza muayenesinde görülen değişiklikler ve hangi hastalığın belirtisi olabileceğini açıklayınız.
Mukozaların kırmızımsı görünüşü yangıya, soluk görünüşü anemiye, mavimsi renk oksijen yetersizliğine, sarı renk kanda sarılık maddesinin düzeyinin yükselmesine, kuruluk vücut sıvı kaybına, damarlaşmanın artması kan dolaşımı ile ilgili hastalıklara işaret eder.
Hayvanlarda vücut sıcaklığı nereden ölçülür?
Vücut sıcaklığı ölçümü civalı termometreler veya dijital sıcaklık ölçen aletlerle yapılır. Ölçme rektumdan yapılır.
Hayvanlarda deri elastikiyeti nasıl değerlendirilir?
Sağlıklı hayvanlarda deri elastiktir. Deri iki parmakla tutularak çekilip bırakıldığında oluşan deri kıvrımı 2 saniyeiçinde geri düzelir. Derinin sağlığını bozan hastalıklarda ve vücuttan sıvı kaybı olduğunda deri elastikiyeti kaybolur. Deriye yapılan kıvrımın geri düzelme süresi 2 saniyeden daha uzun sürer.
Amfizem nedir?
Amfizem: Deri altına gaz veya hava toplanmasıdır. Parmakla muayenede çıtırtı sesi algılanır. Gaz mikroorganizmaların ürettiği gazdan ileri gelebileceği gibi solunum, sindirim veya ortam havasının deri altına sızmasıyla da ortaya çıkabilir.
Atlarda kan nereden ve nasıl alınır?
Atlar ön ayaklarıyla tekmeleme veya şaha kalkarak vurma, arka ayakları ile çifte atma ve ısırma ile zarar verir. Bu nedenle kan alınırken at travaya alınır. Uysal ve sahibini dinleyen atlar sadece yulardan
tutularak kan alınır. Atlarda kan boyun venasından alınır. Kanı alacak veteriner hekim bir eli ile venayı kan alınacak bölgenin kalbe doğru olan alt kısmından basınç uygular ve damarın dolgunlaşmasını sağlarken diğer eli ile kan örneğini alır
Pansuman çeşitleri nelerdir açıklayınız.
Pansumanlar özelliklerine göre üç çeşittir.
1. Koruyucu Pansuman: Yarayı dış ortamdan korumak için yapılır. Genellikle
yarada akıntı veya kanama yoktur. Dışarıdan yara içine mikropların girmesi önlenir.
2. Emici Pansuman: Yaradan gelen akıntının emilmesini sağlayan pansumandır.
3. Basınçlı Pansuman: Yaradan gelen kanamayı durdurmak, yaradaki ve etrafındaki şişliği azaltmak, yara tabakalarının birbiri üzerine iyice oturmasını sağlayarak iyileşmeyi hızlandırmak amacıyla uygulanan pansumandır.
Pansumanı nemlilik derecesine göre sınıflandırıp açıklayınız.
Pansumanlar nemlilik derecesine göre iki çeşittir.
1. Kuru Pansuman: Pansuman materyali yara üzerine kuru olarak uygulanır. Çoğu kez koruyucu pansuman olarak adlandırılır.
2. Yaş Pansuman: İltihaplı yaralarda kullanılan bir pansumandır. Yaş pansuman ile yaradan akıntının emilmesi daha kolay olur. Ayrıca yaş pansuman
yara üzerinin kabuk tutmasını önleyerek nemli ortamda yara kenarlarındaki ve yara üzerindeki hücrelerin çoğalarak yara yüzeyini örtmesini sağlar.
İdeal pansuman malzemelerinin özellikleri nelerdir?
İdeal pansuman malzemelerinin özellikleri
• Yarayı bakteri ve yabancı maddelerden korumalıdır,
• Yarada oluşan akıntıyı emmelidir,
• Yaradan ısı ve sıvı kaybını önlemelidir,
• Ödemi ve ölü boşluğu azaltmak amacıyla basınç sağlamalıdır,
• İyileşen kısımların yıkımını önlemek için yaraya yapışmamalıdır,
• Hücre yenilenmesini en yüksek düzeyde, ağrıyı ise en düşük düzeyde tutmak amacıyla sıcak ve nemli bir ortam oluşturmalıdır.
Pansuman malzemeleri nelerdir?
Pansuman malzemeleri şöyle sıralanabilir:
• Yaraya pamuğun yapışmasını önleyen ve kolayca yaradan kalkabilen 4-5
katlı gazlı bez,
• Pansumanın emici kısmını teşkil eden hidrofil pamuk,
• Yaraya dışarıdan gelecek etkileri önleyici pamuk,
• Steril eldiven pensler, makas, kâğıt ve bez paketleri,
• Serum fizyolojik ve yıkama enjektörü,
• Cerrahi pansumanlarda steril hale getirilmiş dişli ve dişsiz pensetler, dikiş
almaya yarayan ince uçlu makas, oluklu sondalar, direnler, gazı bezler ve
kilitli iğneler,
• Cerrahi iğne ve iplik paketleri,
• Değişik ölçülerde bez veya plastik sargılar,
• Steril vazelin,
• Flaster ve tespit malzemeleri,
• Küvet ve pamuk bulundurulur.
İdeal bir cerrahi dikiş malzemesinde aranan özellikler nelerdir?
İdeal bir cerrahi dikiş malzemesinde aranan özellikler;
• İşlenmesi kolay ve üretimi ucuz olmalı. Düzgün bir yüzeye ve kolay düğüm
atılabilmesini sağlayacak bir yapıya sahip olmalı,
• Elastik olmalı,
• Yeterli gerilim mukavemeti ve düğüm güvenilirliği olmalı,
• İyileşme süresince kopmamalı,
• Yara iyileşmeden emilmemeli,
• İyileşme tamamlandıktan sonra en kısa sürede emilmeli,
• Kolayca steril edilebilmeli,
• Dokuda minimum reaksiyon oluşturmalı,
• Elektrolitik, alerjik ve kanserojen olmamalı.
Bandaj uygulanmasının nedenleri nelerdir?
Bandaj uygulanmasının nedenleri;
• Basit kırıkların komplike kırıklar haline gelmesini engellemek,
• Hastanın bölgeyi yalamasını, kaşımasını ve ısırmasını engellemek,
• Yarayı enfeksiyon ya da kontaminasyondan korumak,
• Yara üzerine uygulanacak maddelerin bölgede kalmasını sağlamak,
• Yara bölgesinin hareketini kısıtlamak,
• Ağrıyı ve şişliği azaltmak,
• Postoperatif dönemde kanamaya bağlı şişmeyi önlemektir.
Bandaj yapımında dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
• Bandaj uygulaması öncesi eller sabunla yıkanmalı ve antiseptikli sudan geçirilmelidir.
• Ellerin ve yaranın kılla temasından kaçınılmalıdır,
• Bacağın alt kısımlarına bandaj uygulanacak ise ayağın tamamı bandaj içinde bırakılmalıdır. Bu uygulama ayağın uç kısımlarında dolaşım bozulmasına bağlı şişme ve nekroz oluşmasını önler. Bandaj altında kalan basınç
noktalarına ve ayak parmakları pamukla desteklenmelidir.
• Bacakların bandajına alt uçtan başlanmalı ve kanın burada göllenmesine
izin verilmemelidir.
• Her seferinde az bir parça sargı bezi bandaj yapılacak bölge üzerinde çevrilmelidir. Bu sayede hem uygulanacak basınç her bölgede eşit olmaktadır
hem de bandaj malzemesinin kontrolü kolay olmaktadır.
• Bandajın çok sıkı olmamasına dikkat edilmelidir(özellikle elastik bandajlarda).
• Bandajın çok gevşek olmamasına dikkat edilmelidir. Hasta ayağa kalktığında bandaj ile uygulanan bölge arasına uygulayan kişinin parmağı girecek
kadar mesafe olmalıdır.
• Bandajın hastanın tüylerine tutturulmamasına özen gösterilmelidir. Bu kural kuyruk gibi kolayca bandaj yapılamayacak bölgeler için geçerli değildir.
• Kırık bir kemiğin bandaja alınacağı durumda kırığın altındaki ve üstündeki eklemlerin de bandaja dahil edilmesine dikkat edilmelidir.
• Bandajın serbest ucunun flaster ile tutturulmasına dikkat edilmelidir. Asla
elastik bandaj ile sabitleme yapılmamalıdır. Elastik bandaj bu bölgede garo
etkisi yaratarak dolaşımı olumsuz etkiler.
Kuru-kuru bandaj nedir?
Kuru-kuru bandaj: Yara akıntı ile kontamine olmuş ise kuru-kuru bandaj uygulaması gereklidir. Bu tür bandajlarda ilk tabaka olarak kaba bir gazlı bez uygulanır. Bu katmanın amacı akıntıyı maksimum emmesidir. İkinci ve üçüncü katmanlar ilk katmanın üzerine uygulanır. Bandajın değiştirilmesi sırasında ilk katman dikkatlice incelenmelidir. İlk katman yaraya yapışmamışsa dikkatlice çıkarılmalıdır. Yapışmışsa yıkama solüsyonu kullanarak yapışıklık açılmalı sonra yara üzerinden çekilmelidir. Bu tür bandajların kontamine yaraların erken dönemlerinde uygulanması uygundur.
Steril ameliyat eldiveni nasıl giyilir?
Eldivenler paketlerinden, bilek kısımlarının iç yüzü dışa dönük olacak şekilde kıvrılmış olarak çıkarlar. Sol el ile sağ eldivenin bilek kısmı iç yüzden tutulur, sağ el eldivenin dışına değmeyecek şekilde giyilir. Daha sonra sağ el, sol eldivenin bileğindeki katlı kısma geçirilerek alınır, sol elin sağ el ve eldivenin dışı ile temas etmemesine dikkat ederek giyilir.
Islak-kuru bandajı açıklayınız.
Islak-kuru bandaj: Yarada çok fazla nekrotik doku yok fakat enfeksiyon varsa bu tür bandaj uygulanır. Bu tür bandajda yine kaba bir tabaka halinde gazlı bez antiseptik solüsyon ile ıslatılarak yara üzerine konur. İkinci ve üçüncü tabakalar bunun üzerine uygulanır.
En çok kullanılan emilebilen iplikler dikiş iplikleri nelerdir?
En çok kullanılan emilebilen iplikler olarak katgüt, dexon, vicryl, PDS ve monocry sayılabilir.
Kromitizasyon işlemi ve amacı nedir?
Kromitizasyon: İpliklerin krom tuzları ile muamele edilmesi işlemidir. İpliğin ömrü uzamıştır.
Atel nedir?
Atel: Lezyon bölgesinin hareketsizliğini sağlamak için konulan sert materyal.