aofsoru.com

Kültürel Miras Mevzuatı Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Uluslararası Koruma Mevzuatı

1. Soru

Kültürel mirasın korunmasında önemli bir başlangıç noktası olan, “Mimari Eserlerin Korunması ve Onarımı” konusunda alınan kararlar açısından önemli olan kongre hangisidir?

Cevap

Madrid Konferansı Tavsiye Kararları: Altıncı Uluslararası Mimarlar Kongresi (1904) kültürel mirasın korunmasında önemli bir başlangıç noktasıdır.


2. Soru

Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması Sözleşmesi nerede ve kaç yılında kabul edilmiştir?

Cevap

UNESCO’nun 17 Ekim – 21 Kasım 1972 tarihleri arasında Paris’te toplanan 16. Genel Konferansında sorunun uluslararası bir sözleşme konusu yapılmasına karar verilmiş ve 16 Kasım 1972’de Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme kabul edilmiştir.


3. Soru

Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması Sözleşmesi hangi amaçla  hazırlanmıştır?

Cevap

Bütün insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen evrensel değerlere sahip kültürel ve doğal sitleri dünyaya tanıtmak, toplumda söz konusu evrensel mirasa sahip çıkacak bilinci oluşturmak ve çeşitli sebeplerle bozulan, yok olan kültürel ve doğal değerlerin yaşatılması için gerekli işbirliğini sağlamak amacıyla hazırlanmıştır.


4. Soru

UNESCO'ya yapılan başvuruda Dünya Miras Listesi'nde Türkiye'den hangi yapılar yer almıştır?

Cevap

Bu listede, Türkiye’den, İstanbul’un Tarihi Alanları, Safranbolu şehri (Karabük), Hattuşaş (Boğazköy)-Hitit Başkenti (Çorum), Nemrut Dağı (Adıyaman-Kahta), Ksantos-Letoon antik kenti (Antalya-Muğla), Divriği Ulu Camisi ve Darüşşifası (Sivas), Truva antik kenti (Çanakkale), Selimiye Camisi ve Külliyesi (Edirne) kültürel miras olarak; Pamukkale-Hierapolis (Denizli), Göreme Milli Parkı ve Kapadokya (Nevşehir) hem kültürel, hem doğal miras olarak listeye alınmıştır.


5. Soru

Avrupa Mimari Mirasının Korunması Sözleşmesi nerede ve ne zaman hazırlanıp kabul edilmiştir?

Cevap

1985 yılında Granada’da Avrupa Konseyine üye ülkeler tarafından tarafından hazırlanıp kabul edilmiştir.


6. Soru

1985 yılında, Granada’da Avrupa Konseyine üye ülkeler tarafından kabul edilen Avrupa Mimari Mirasının Korunması Sözleşmesi Türkiye'de ne zaman yürürlüğe girmiştir?

Cevap

13.4.1989 gün ve 3534 sayılı yasayla yürürlüğe girmiştir.


7. Soru

1985 yılında Granada’da Avrupa Konseyine üye ülkeler tarafından kabul edilen Avrupa Mimari Mirasının Korunması Sözleşmesi'nin amacı nedir?

Cevap

Ülkeler, mimari mirasın korunması için yasal önlemler almayı ve bu önlemler çerçevesinde ve her ülkeye ve bölgeye özgü yöntemlerle, anıtları, bina gruplarını ve sitleri korumayı üstlenmiş bulunmaktadır. Sözleşmenin ortaya koyduğu bir diğer evrensel ilke ise, “Mimari mirasın korunması, bunun teşviki ve yaygınlaştırılmasını, kültürel ve çevresel planlama politikalarının başlıca unsuru olarak kabul etmek”tir. Bu husus, özellikle ülke koşullarının iyileştirilmesi bakımından önem taşımaktadır.


8. Soru

Avrupa Arkeolojik Mirasının Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi ne zaman ve nerede onaylanmıştır?

Cevap

16 Ocak 1992 tarihinde Valetta’da onaylanmıştır.


9. Soru

Avrupa Arkeolojik Mirasının Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi'nin amacı nedir?

Cevap

Amacın Avrupa’nın ortak belleğinin kaynağı ve tarihi ve bilimsel incelemelerin bir aracı olması nedeniyle arkeolojik mirasın korunması olduğu belirtilmiş ve bu miras yapılar, yapı grupları, sitler, taşınabilir objeler, başka cins anıtlar ile bunların karada veya denizdeki uzantıları olarak tanımlanmıştır.


10. Soru

16 Ocak 1992 tarihinde Valetta’da onaylanan Avrupa Arkeolojik Mirasının Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi Türkiye'de ne zaman yürürlüğe girmiştir?

Cevap

5.8.1999 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclis tarafından 4434 sayılı Kanunla kabul edilmiştir.


11. Soru

Avrupa Kültür Konvansiyonu nedir?

Cevap

Avrupa ülkeleri tarafından, kültür alanında ortak bir anlayış oluşturulması ve Avrupa’nın ortak kültür mirasının geliştirilmesi için ulusal katkıda bulunmak amacıyla Avrupa Konseyi çatısı altında oluşturulan en eski belgelerden bir tanesidir.


12. Soru

1954 yılında Pariste oluşturulan Avrupa Kültür Konvansiyonu neyi öngörmektedir?

Cevap

Konvansiyon, taraf ülkelerin, Avrupa ölçeğinde kültürel etkinlikler yapmak için ortak programlar gerçekleştirmelerini, bu bağlamda uzman değişimini sağlamalarını, kendi ülkelerindeki kültürel değerleri, Avrupa’nın ortak mirasının tamamlayıcı bir elemanı olarak görmelerini ve bu değerlerin korunması için gerekli önlemleri almalarını öngörmektedir.


13. Soru

Silahlı Çatışma Halinde Kültürel Değerlerin Korunması Sözleşmesine göre üye ülkeler nasıl hareket ederler?

Cevap

Üye ülkeler, barış zamanında olası bir savaş tehlikesine karşı kültür varlıklarını koruyucu önlemler alacaklar ve kültür varlıklarını bir savaş halinde korunmasını zorlaştıracak işlevlerle kullanmayacaklardır. Savaşta, işgalci taraf, işgal edilen ülkenin kültür varlıklarının korunmasından sorumlu uzmanlarına destek sağlayacaktır. Bu bağlamda, savaştan zarar göreceği anlaşılan kültür varlıklarının korunmasına ilişkin önlemler, işgal edilen ülkedeki ilgililer tarafından alınamıyorsa, bu önlemler işgalci ülke tarafından alınacaktır.


14. Soru

Akdeniz’de Özel Koruma Alanlarına İlişkin Protokol neleri kapsamaktadır?

Cevap

Sadece doğal değerlerin değil, kentsel ve arkeolojik değerlerin de ele alındığı bu protokol Akdeniz’deki doğal kaynakların, doğal sitlerin ve kültürel mirasın, diğer araçların yanısıra, deniz alanları ve çevreleri de dahil olmak üzere özel koruma alanları (ÖKA) kurulması yolu ile korunmasını ve iyileştirilmesini öngören bir belgedir. 


15. Soru

Türkiye, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesine ne zaman taraf olmuştur?

Cevap

27 Mart 2006 tarihinde sözleşmeye resmen taraf olmuştur.


16. Soru

Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi ile koruma altına alınan alanlar hangileridir?

Cevap

Sözleşmede “somut olmayan kültürel mirasın”, dille birlikte sözlü gelenekler ve anlatımlar; gösteri sanatları; toplumsal uygulamalar, törenler ve şölenler; doğa ve evrenle ilgili bilgi ve uygulamalar; el sanatları geleneği alanlarında belirdiği tespiti yapılmaktadır.


17. Soru

Venedik Tüzüğü nedir?

Cevap

Venedik Tüzüğü, tarihi yapıların korunması ve restorasyonu hakkında uluslararası bir çerçeve belirleyen ilk antlaşmalardan biridir.


18. Soru

1994'te Nara'da ortaya konan Özgünlük Belgesi nedir?

Cevap

Japonya’da toplanan uzmanlar, küreselleşmenin getirdiği bir örnekleşme baskısıyla karşı karşıya olan ve kültürel kimlik arayışları ve azınlık kültürlerinin yok sayıldığı bir dünyada, kültür mirasının korunması uygulamalarında, özgünlüğün dikkate alınmasının insanlığın ortak belleğinin tüm yönlerine saygı göstermek ve onu aydınlatmak olacağı değerlendirmesini yaparak, gelenekselleşmiş kavramları tartışmaya açan bir belgedir.


19. Soru

Yöresel Mimari Miras Tüzüğü nerede ve ne zaman kabul edilmiştir? 

Cevap

Uygulama ilkelerini içeren tüzük ICOMOS'un Ekim 1999’da Meksika'da yapılan 12. Genel Kurulunda kabul edilmiştir.


20. Soru

UNESCO Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu sözleşmesi Türkiye Cumhuriyeti tarafından ne zaman onanmış ve yasalaşmıştır?

Cevap

16 Kasım 1945 tarihinde imzalanmış ve 4 Kasım 1946 tarihinde yürürlüğe giren UNESCO Sözleşmesi, Türkiye Cumhuriyeti tarafından 20 Mayıs 1946 tarihli ve 4895 sayılı kanunla onanmış ve yasalaşmıştır.


21. Soru

Dünya Kültürel ve Doğal Mirasını Koruma Fonuna katkı ödeyip Dünya Miras Komitesine üye olabilen ülkeler hangi konularda yardım alabilmektedir?

Cevap

  1. Hazırlık yardımı: Bu yardım, üye ülkelerin Dünya Miras Listesine önermek istedikleri kültürel ve doğal değerlerle ilgili hazırlık yapılması ve eğitim programlarının hazırlanması için verilir. Üst sınırı 30.000 ABD dolarıdır.
  2. Teknik yardım: Kültürel ve doğal mirasın korunması, onarımı, sunumu ve sağlıklaştırılması sürecinde karşılaşılan teknik ve bilimsel sorunlarla ilgili çalışmalar; Uygun görülen çalışmayı denetleyecek uzmanların temini; İlgili ülkenin sahip olmadığı ya da temin edemeyeceği teknolojik araçların sağlanması; Uzun vadede ödenebilecek krediler; Özel hallerde ve özel nedenlere dayalı olan hibe programları.
  3. Eğitim: Uzmanların kültürel ve doğal mirasın belgelenmesi, korunması, sunumu ve sağlıklaştırılması konularında her düzeyde eğitimi için verilir.
  4. Acil Yardım: İvedilikle hazırlanması gerekli adaylık başvuruları, miras listesinde bulunan varlıkların korunması için gerekebilecek acil durumlar için sağlanmaktadır.
 
 


22. Soru

Akdeniz Eylem Planı çerçevesinde oluşturulan 100 Tarihi Sit Programı'nın amacı nedir?

Cevap

Amacı, Akdeniz Eylem Planına esas teşkil eden Barselona Konvansiyonunda yer alan Akdeniz’in önemli kültür varlıklarının korunması, bozulmayı hızlandıran kirliliğin önlenmesi, kontrolsüz turizm için önlem oluşturulması gibi hususlardır.


23. Soru

Akdeniz Eylem Planı çerçevesinde oluşturulan 100 Tarihi Sit Programı çerçevesinde oluşturulan listede Türkiye'den hangi şehirler yer alır?

Cevap

Bu listede Türkiye’den Antalya, Aspendos, Bursa, Didim, Efes, Fethiye-Ölüdeniz, Bodrum (Halikarnassos), İstanbul, Kaunos, Kekova, Knidos, Milet, Bergama, Faselis, Priene, Truva ve Ksantos yer almaktadır.


24. Soru

Avrupa Birliği tarafından SOCRATES adıyla oluşturulan programın amacı nedir?

Cevap

Avrupa Birliğinin eğitim programlarına ortak mirasın öğretilmesi ve koruma bilincinin geliştirilmesi amaçlanmıştır.


25. Soru

Avrupa Tarihi Kentler ve Bölgeler Birliği nerede ve ne zaman kurulmuştur?

Cevap

Strasbourg’da Avrupa Konseyi bünyesinde 8 Ekim 1999 tarihinde kurulmuştur.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email