aofsoru.com

Stratejik Yönetim 2 Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Rekabet Stratejileri

1. Soru

Stratejiler belirlendikleri ve uygulandıkları yönetim düzeylerine göre kaça ayrılır ve bunla nelerdir?

Cevap

İlk grupta üst yönetim tarafından hazırlanan ve uygulanan, işletmenin uzun dönemde işletme değerini yükseltmek için hangi konumda bulunması, hangi iş alanlarında faaliyet göstermesi ile ilgili olan Kurumsal Stratejiler yer almaktadır. Bir önceki ünitede bu stratejileri incelemiş bulunuyorsunuz. İkinci grupta ise ana iş birimi düzeyinde belirlenen stratejiler yer almaktadır. Bunlar işletmenin içinde bulunduğu pazarda rakiplerine karşı nasıl hareket edeceğini ve onlarla nasıl rekabet etmesi gerektiği ile ilgili konuları inceleyen stratejiler olup Rekabet Stratejileri olarak adlandırılmaktadır. Bu ünitemizde bu stratejileri detaylı olarak inceleyeceğiz. Üçüncü grupta yer alan ve bir sonraki ünitenin konusu olan stratejiler ise Fonksiyonel Stratejilerdir. Kurumsal ve rekabet stratejilerine uygun olarak, orta ve alt yönetim düzeylerinde hazırlanıp uygulanan teknik bilgi ve uzmanlık isteyen stratejilerdir.


2. Soru

Rekabet nedir?

Cevap

Rekabet genellikle oyun teorisinde tanımlanan sıfır toplamlı bir oyun olarak nitelendirilir. Sıfır toplamlı oyun bir tarafın kazanması hâlinde diğer tarafın mutlaka kaybedeceği bir oyundur. Rekabeti bazılarının kazanıp bazılarının kaybedeceği bir oyun olarak görmek yerine en iyilerin kazançlı çıktığı ve herkesin en iyi olmak için yarıştığı pozitif toplamlı bir oyun olarak algılamak daha doğrudur. Rekabeti şu şekillerde de tanımlamak mümkündür. ? Aynı amacı güden kişiler, topluluklar, kuruluşlar arasındaki çekişme, yarışma, yarış. (Dictionarraire Larousse) ? Aynı ya da farklı türden canlılar arasında sınırlı kaynakları kullanma zorunluluğunun yarattığı ilişki. (Ana Britannica) ? Arzı sınırlı olan mal ya da hizmetleri elde etmek ya da tersine arz bolluğundan kaçınmak isteyen iktisadi birimler arasında bir yarışma biçiminde kendini gösteren bir piyasa davranışı. (Büyük Larousse) ? Mal ve hizmet piyasalarındaki teşebbüsler arasında özgürce ekonomik kararlar verilebilmesini sağlayan yarış. (4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun)


3. Soru

Rekabet gücü nedir?

Cevap

? İster iç pazarda ister dış pazarlarda ülke ürünlerinin diğer ülke ürünleri ile fiyat ve kalite bakımından yarışma gücü. ? Rekabet gücü, dünya kalitesinde mal üretip, dünya için geçerli fiyatlar üzerinden dünya pazarlarına satabilme yeteneği. ? Bir ülkenin katma değerde sürekli artış yaratabilecek bir çevre oluşturabilme yeteneği. (Uluslararası Yönetim Geliştirme Merkezi) ? Bir ülkenin ekonomik refah ve yaşam standardını yükseltebilmesi için gerekli ekonomik güç. (Dünya Ekonomik Forumu)


4. Soru

Endüstiyel düzeyde rekabet gücü nedir?

Cevap

Endüstriyel düzeyde rekabet gücü, bir endüstrinin rakiplerine eşit ya da daha üst düzeyde bir verimlilik düzeyine ulaşması ve bu düzeyi sürdürme yeteneği ya da rakiplerine kıyasla eşit ya da daha düşük maliyette ürün üretme veya satma yeteneğidir.


5. Soru

İşletmeler düzeyinde rekabet gücü nedir?

Cevap

İşletmeler düzeyinde rekabet gücü, herhangi bir işletmenin ulusal ya da küresel piyasalarda rakiplerine kıyasla düşük maliyette üretimde bulunabilme (fiyat ve maliyet rekabet gücü), ürünün kalitesi, sunulan hizmet ve ürünün çekiciliği (kalite rekabet gücü) gibi unsurlar açısından rakiplerine denk veya daha üstün bir durumda olma, ayrıca yenilik ve icat yapabilme yeteneğidir.


6. Soru

Rekabet üstünlüğü nedir?

Cevap

Rekabet üstünlüğü, bir işletmenin rakipleri karşısında ve rekabet ortamında, kaynakların kullanımı veya faaliyet alanı sebebiyle elde ettiği üstünlük durumudur. Bir başka ifadeyle bir işletmenin rakipleri karşısında geliştirdiği benzersiz konumdur. Peki bu benzersiz konumu işletmeler nasıl sağlamaktadır ya da müşteriler neden bazı işletmeleri diğerlerine göre tercih etmektedir? Bu sorulara verilecek cevaplar rekabet üstünlüğü kavramının daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır


7. Soru

Michael Porter’a göre ise rekabet üstünlüğü elde etmenin kaç yöntemi vardır ve bunlar nelerdir?

Cevap

? İşletme mal ve hizmetlerini rakiplerinden daha düşük bir maliyetle üretecek ve bunu piyasada oluşan fiyatlarla müşteriye sunacaktır. ? İşletme mal ve hizmetlerini, pazardaki diğer mal ve hizmetlerden farklılaştıracak ve müşterilerin bu fark için ödemeyi kabul edeceği daha yüksek bir fiyattan onlara sunacaktır.


8. Soru

Değer zinciri kavramı ne anlama gelir?

Cevap

Değer zinciri kavramı; bir işletmeyi, ürün ve hizmetlerine değer yaratan buradan da hem işletme hem de müşterilerinin değerini artıran temel faaliyetler zinciri olarak görür. Bir başka ifadeyle işletme içinde yerine getirilen faaliyetlerden değer yaratanları yaratmayanlardan ayrıştırmaya ve bunların rekabet üstünlüğüne yaptıkları etkilerini anlamaya çalışan bir yöntemdir. Yani değer zinciri, esasen rekabet üstünlüğünün gelişimini incelemeye yönelik sistematik bir yöntemdir. Bu model, bir işletmenin ana yetkinlik alanlarının tanımlanması ve rekabet üstünlüğü kazanmada etkili olan faaliyetlerinin tespitinde yararlı bir analiz aracı olarak kullanılmaktadır.


9. Soru

Değer zinciri analizi nedir?

Cevap

Değer zinciri analizi; bir işletmenin yerine getirdiği faaliyetleri ve aralarındaki etkileşimleri sistematik bir şekilde açıklamaya çalışan bir analiz yöntemidir. Bu faaliyetler, temel ve destek faaliyetler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.


10. Soru

Destek faaliyetleri nedir?

Cevap

Destek faaliyetler ise temel faaliyetleri destekleyen faaliyetlerdir. Bu faaliyetler dört alt grupta toplanabilir; tedarik faaliyetleri, teknoloji geliştirme faaliyetleri, insan kaynakları yönetimi ile ilgili faaliyetler ve işletmenin yönetim altyapısı ile ilgili faaliyetler. Destek faaliyetlerin kalitesi ve mükemmelliği, temel faaliyetleri de olumlu etkileyebilmektedir.


11. Soru

Beş güç modeli nedir?

Cevap

Stratejilerin belirlenmesinde yararlanılan en önemli modellerden biri Michael Porter’ı n beş güç modelidir. Bu modelde strateji oluşturma, bu beş unsurun analiz edilmesiyle başlar. Porter, bir işletmenin faaliyette bulunduğu pazarın rekabet özelliklerini bir başka deyişle bir endüstrinin analizini beş ana değişkene göre açıklamakta ve bu beş gücün endüstri yapısını tayin ettiğini belirtmektedir. Bu değişkenler; piyasaya yeni girenler, ikame ürünler, tedarikçiler, alıcılar ve rakiplerdir.


12. Soru

Rekabet yoğunluğunun uç noktası nedir?

Cevap

Rekabet yoğunluğunun en uç noktası, girişin serbest olduğu, mevcut işletmelerin tedarikçiler ve müşteriler karşısında pazarlık güçlerine sahip olmadıkları, sayısız firma ve ürünün birbirine benzer olması nedeniyle rekabetin başıboş kaldığı, ekonomistin mükemmel rekabetçi olarak tanımladığı sektördür.


13. Soru

Piyasaya yeni girenler ne demektir?

Cevap

Yeni girenler, ya son zamanlarda bir endüstride faaliyet göstermeye başlamış olan ya da yakın gelecekte o endüstride faaliyete başlama tehdidinde bulunan işletmelerden oluşmaktadır.


14. Soru

Tedarikçi ne demektir?

Cevap

Tedarikçiler, işletmeye ham madde, yarı mamul, enerji gibi her türlü girdiyi temin eden kişi veya örgütleri ifade etmektedir.


15. Soru

Alıcının işletmenin karlılığında ne gibi bir rol oynar?

Cevap

İşletmelerin kârlılığını etkileyen ve endüstrinin de yapısını oluşturan diğer bir güç de alıcılardır. Alıcılar, endüstride üretilen mal veya hizmetleri talep eden kişi, grup ya da işletmelerdir. Alıcılar fiyatları aşağıya çekmeye zorlayarak, daha iyi kalite ve daha fazla hizmet için pazarlık ederek ve rakipleri birbirine düşürerek sektörle rekabet ederler. Eğer alıcı çok sayıda ürün alıyorsa, satın alınan ürünler alıcının satın alımlarının büyük bir bölümünü teşkil ediyorsa, tedarikçi değiştirme maliyetleri düşükse, alınan ürünler standart veya farklılaşmamışsa, kâr marjları düşükse, geriye dönük büyüme tehditleri varsa ve ürün hakkında tam bilgiye sahip iseler alıcıların pazarlık gücü artar. Alıcıların pazarlık gücünün yüksek olması durumunda fiyatlar ağırlıklı olarak müşteriler tarafından tayin edilecektir. Alıcılar fiyatları aşağıya çekmeye zorlayarak, daha iyi kalite ve daha fazla hizmet için pazarlık ederek ve rakipleri birbirine düşürerek sektörle rekabet edeceklerdir. Eğer endüstride üretilen ürünlerin önemli bölümünü az sayıda alıcı satın alıyorsa o zaman işletmenin kârlılığı önemli ölçüde etkilenecektir.


16. Soru

Geleneksel rakipleri anlatınız.

Cevap

Endüstri yapısını tayin eden son güç ise rakiplerdir. İşletmelerin kendilerine yönelik olduğu kadar, rakiplerini ve onların durumlarındaki değişmeleri, sürekli ve sistematik bir şekilde incelemeleri gereklidir. Bir işletme; rakiplerini, onların Pazar içindeki faaliyetlerini ve izledikleri stratejileri takip etmedikçe, geliştireceği strateji eksik sayılır. Rakiplerin sayısı ve büyüklüğü, yönelimi, mal ve hizmetleri, üretim özellikleri, büyüme oranı, rekabet üstünlükleri ve amaçları, stratejileri ve bunlarda meydana gelen değişiklikler genel olarak rakiplerin analizi yapılırken göz önünde bulundurulması gerekli hususlardır. Bütün işletmeler yeni ürün ve hizmetleri tanıtarak devamlı daha etkili üretim yapmanın yollarını arayan ve markalarını geliştirme ve değişen fiyatlarını tüketicilerine kabul ettirme yoluyla müşterilerini etkilemeye çalışan diğer rakiplerle pazarı paylaşırlar. Endüstride yer alan işletmeler arasında yaşanan rekabetin şiddetini belirleyen pek çok faktörden bahsedilebilir. Bunlar arasında; sektörde yer alan işletme sayısının fazla olması, sektörün yavaş büyümesi, sabit maliyetlerin yüksek olması, farklılaşmanın ve tedarikçi değiştirme maliyetinin düşük olması, üretim kapasitesinin artması, yüksek stratejik çıkarlara sahip olunması ve sektörden çıkış engelleri olması yer almaktadır. Yoğun rekabet bu faktörlerin etkileşiminin sonucudur. İşte strateji, belirlenen amaçlara ulaşmada bu unsurların farklı bileşimlerini elde etme yollarını araştırır ve bu da rekabet üstünlüğü elde etmeye yardımcı olur. Hem işletmenin kârlılığını etkileyen hem de endüstrinin yapısını oluşturan bu unsurlar stratejinin belirlenmesinde büyük öneme sahiptirler.


17. Soru

Beş rekabet gücüyle başa çıkmada, sektördeki diğer rakipleri devre dışı bırakmak için uygulanabilecek kaç temel strateji vardır? Açıklayınız.

Cevap

Bunlar maliyet liderliği, farklılaştırmama ve odaklanma stratejisidir. ? Maliyet Liderliği Stratejisi: Bu strateji, işletmenin faaliyetlerini rakiplerinden daha az maliyetle yapması ve sektör ortalamasının üzerinde getiri elde etmesine yöneliktir. Strateji geniş bir pazar platformunda, müşteri gruplaması yapılmadan, tüm müşteriler hedeflenerek uygulanır. ? Farklılaştırma Stratejisi: İşletmenin mal ve hizmetlerini diğer benzer mal ve hizmetlerden daha farklı bir şekilde ve daha yüksek fiyatlarla müşterilere sunarak, ortalamanın üzerinde getiri elde etmesine yönelik stratejilere farklılaştırma stratejisi adı verilmektedir. Bu strateji de maliyet liderliği stratejisinde olduğu gibi geniş bir pazar platformunda, müşteri gruplaması yapılmadan, tüm müşteriler hedeflenerek uygulanır. ? Odaklanma Stratejisi: Yukarıdaki iki ana rekabetçi stratejinin farklı Pazar platformunda (daha belirli ve sınırlı bir aralıkta) uygulanması sonucunda söz konusu olmaktadır.


18. Soru

Rekabet stratejileri sınıflandırılması nasıl yapılmaktadır? Açıklayınız

Cevap

Bu sınıflandırmaya göre işletmelerin rekabet etmek için uyguladıkları stratejiler öncü, savunmacı, analizci ve tepkici olmak üzere dört gruba ayrılmaktadır. ? Öncü Stratejiler: Bu stratejileri uygulayan işletmeler, yeni pazar fırsatları arayan ve çevresel değişimlerde meydana gelen eğilimlere karşı sürekli önlemler alarak fırsatları olağanüstü başarıya dönüştürmek için çalışan örgütlerdir. Öncülerin doğasında girişimcilik vardır. Araştırma ve geliştirme faaliyetlerine önem vermekte ve yenilikçi olmak istemektedirler. Büyümek, yeni ürün geliştirmek, mevcut ürünlere ilaveler yapmak, çeşitlendirme yapmak, yeni pazara girmek için esnek ve iddialı olmayı amaçlamaktadırlar. ? Savunmacı Stratejiler: Bu stratejileri uygulayan işletmeler mevcut faaliyetlerine odaklanan, yeni fırsatları kovalamaktan kaçınan ve verimliliği geliştirmek suretiyle kendi ürün ve pazarlarını korumaya çalışan örgütlerdir. Savunmacılar, mevcut teknolojiler, yapılar veya stratejilerde değişiklik yapma konusunda istekli değildirler. Mevcut pazarı korumak için istikrarı sürdürmek ve kontrol etmek için çaba gösterirler. Fırsatlar yakalamak için çok az araştırma yaparlar. Savunmacı stratejiyi benimseyen örgütler sınırlı sayıda ürün veya hizmetle dar bir pazara odaklanmayı ve mevcut pazarlarda verimlilik sağlayarak büyümeyi amaçlamaktadırlar. ? Analizci Stratejiler: Bu stratejileri uygulayan işletmeler öncü ve savunmacı stratejileri kombine ederek uygulayan işletmelerdir. Aslında her iki strateji arasında denge kurmaya çalışırlar. Bir taraftan kendi ürün ve pazarlarında faaliyetlerine devam ederken diğer taraftan da yeni ürün ve pazar fırsatlarını araştırırlar. Mevcut mal ve hizmetlerde ve yeni fırsat alanlarında çeşitlendirme, ürün geliştirme ve pazar geliştirme stratejilerini uygulamakta ve rekabet etmeye çalışmaktadırlar. Dolayısıyla ile analizciler görece biri kararlı ve diğeri değişen iki ürün-pazar alanı tipinde çalışan örgütlerdir. ? Tepkici Stratejiler: Tehditlere karşılık tepki verme eğilimi olan stratejilerdir. Tepkicilerin hiçbir tutarlı model veya stratejileri yoktur ve bu nedenle çevredeki değişimlere uyum sağlamada tutarsız ve kararsız bir şekilde davranırlar. Stratejik analizler yapma kabiliyetleri yoktur veya kültürel veya kurumsal olarak kendi stratejik manevralarını yapabilmesi için gerekli iş gücü ve yeteneklerinde eksiklikler bulunmaktadır. Tepkici strateji başarısız bir strateji biçimidir. Rakipleri taklit ederler ve çevresel değişimlere cevap verebilecek yönetsel ve örgütsel yeteneklerden yoksundurlar.


19. Soru

Maliyet liderliği stratejisi nedir?

Cevap

Maliyet liderliği stratejisi, işletmenin faaliyet gösterdiği sektörde toplam maliyetlerde en düşük seviyede olmasını hedefleyen stratejidir.


20. Soru

Bu stratejinin ne avantajları vardır?

Cevap

Bu stratejiyi izleyen işletmelerin diğer stratejileri seçenlere kıyasla iki önemli avantajı vardır. İlki, işletmelerin düşük maliyetler nedeniyle ürettikleri ürünlere rakiplerinden daha ucuz fiyat koyarak, aynı karı elde edebilmesi ve pazar payını artırabilmesidir. İkincisi ise fiyat savaşında yenik düşenlerin pazar paylarını da alarak müşteri portföylerini genişletebilmesidir.


21. Soru

Pazarda düşük maliyetli bir üretici olmanın avantajı hangi unsurlara bağlıdır?

Cevap

? Talebin fiyat elastikiyetinin olması yani talebin fiyata duyarlı olması. ? Sektördeki üreticilerin genel olarak standartlaşmış ürün ve hizmetler üretmeleri ve bu nedenle rekabetin maliyet-fiyat arasındaki ilişkiye bağlı olması. ? Sektörde farklı ürün üretilmesi durumunda bunun alıcılar için fazla bir şey ifade etmemesi. ? Alıcıların ürünü farklı değil aynı veya benzer amaçlarla kullanmaları.


22. Soru

Maliyet liderliği konumuna sahip olmak, işletmeye sektör ortalamasının üstünde kazanç sağlamakta ve işletmeyi hangi rekabet gücüne karşı korumaktadır?

Cevap

? Maliyet liderliği konumuna sahip işletmeler ölçek ekonomisi ve maliyet avantajına sahip olduklarından giriş engelleri yaratacaktır. Pazara girmek isteyen işletmeler maliyet üstünlüğü sağlayabilecek varlık ve yeteneklere ve yeterli deneyime sahip değillerse pazara girme arzusundan vazgeçeceklerdir. ? Bu stratejiler işletmeyi ikame ürünler karşısında sektördeki rakiplerine göre daha avantajlı bir yere oturtur. Düşük maliyet liderliği nedeni ile erişilen maliyet düzeyi, fiyatların bir miktar aşağıya çekilmesine olanak sağlar. Bu durum, sektör dışından ikame ürün olarak girebilecek mal ve hizmetler için bir engel oluşturur. ? Maliyet liderliği stratejisi girdi maliyetlerinde esneklik yaratacağından güçlü tedarikçiler karşısında bir savunma sağlar. İşletme bu strateji yardımıyla en düşük maliyetli tedarikçiyi seçme şansına sahip olduğundan avantajlıdır. Aynı şekilde tedarikçilerin de ileriye yönelik büyüme arzusunu engellemekte ya da azaltmaktadır. Sektördeki işletmenin maliyet avantajına sahip olması tedarikçilerin o sektöre girmesine engel teşkil edecektir. ? Bu stratejiler işletmeyi güçlü alıcılara karşı korur, çünkü alıcılar fiyatları ancak bir sonraki en verimli rakibin fiyat düzeyine kadar düşürmek için güç kullanabilirler. Bunun yanında alıcıların geriye yönelik büyüme arzunu azaltan ve engelleyen de bir stratejidir. Maliyet konumu alıcıların aynı sektöre girmesine engel teşkil etmektedir.


23. Soru

Maliyet liderliği stratejisinin işletmelere olan dezavantajları nelerdir?

Cevap

? Geçmişte yapılan yatırımları veya öğrenilenleri geçersiz hâle getiren teknolojik değişiklikler sonucunda işletme, maliyetleri düşürebilme yeteneğini kaybedebilir. ? Rakipler maliyet lideri işletmeden daha ucuza mal etmenin yollarını bulabilirler. ? Rakipler ya da pazara girmek isteyenler aynı zamanda maliyet lideri işletmenin üretim süreç ve yöntemlerini öğrenebilir ya da taklit edebilirler. Maliyette düşüklük sağlayan varlık ve yeteneklerin rakipler tarafından taklit edilmesi ve uygulanabilmesi işletmenin maliyet liderliği konumunu yok edebilir. ? İşletmeler devamlı biçimde maliyet düşürmenin yolarını ararken sürekli değişen müşteri isteklerini kolaylıkla gözardı edebilirler. Sektörde değişen zevkler, istekler ve beklentilerin farkına varılamaması maliyet liderliği ile yaratılan değerin müşteriler nezdinde azalmasına neden olabilir. ? Maliyet liderliği stratejisini uygulamak ağır sermaye yatırımına, saldırgan bir fiyatlamaya ve pazar payı elde etmek için başlangıç kayıplarına yol açabilir. ? Bu strateji, kullanılmayan varlıkların acımasızca ıskartaya çıkarılmasına, ürün yelpazesini genişletmekten kaçınılmasına neden olabilir.


24. Soru

Farklılaştırma stratejisini uygulayacak işletmelerin hangi hususlara dikkat etmeleri gereklidir?

Cevap

? Ürün veya hizmetlerde ayrıcalık veya üstünlük sağlayabilmek için sadece bir tek yol ya da boyut yoktur. Çok yönlü farklılık yapmayı ve alıcıların dikkatini çekecek ve onlara üstünlük sağlayacak hususlar göz önünde bulundurulmalıdır. ? Alıcıların ihtiyaçları aynı değildir. Farklılık belli bir müşteri kesimini muhtemelen maddi gücü yüksek olan kimseleri hedef almalı ve yapılan ürün ve hizmetlerin kullanımları klasik bilinen ürünlerden farklılık göstermelidir. ? Bu mallar ve hizmetlerin cazibesini sürekli kılmak için devamlı geliştirme ve yenilik çabaları sürdürülmelidir. ? Rakip işletmeler bu stratejiyi izlemiyorlarsa fiyat ayarlamaları ile uzun vadede daha geniş bir müşteri kesimine hitap edilmeli ve uzun vadeli kârlılıklar artırılmalıdır.


25. Soru

Farklılaştırma stratejisi, işletmeye sektör ortalamasının üstünde kazanç sağlamakta ve işletmeyi hangi rekabet gücüne karşı korumaktadır

Cevap

? Marka bağımlılığı ve müşteriler nezdinde sahip olunan ayrıcalıklı üstünlük piyasaya yeni girmeye çalışan işletmeler için önemli bir engel teşkil edecektir. Farklılaştırma ile müşterileri kendilerine bağlamış olan işletmeler bir giriş engeli yaratırlar. ? Üretilen mal ve hizmete ikame olabilecek ürün ve hizmetleri üreten işletmelerin yapabilecekleri tehditler, müşterinin ihtiyaçlarına aynı prestij ve ayrıcalıkla cevap verebilme özelliğine bağlıdır. Eğer cevap veremezlerse ikame ürünler bu strateji karşısında güç kaybedecektir. ? Farklılaştırma tedarikçinin gücüyle başa çıkabilecek yüksek marjlar yaratabilmektedir. ? Farklılaştırma stratejisi izleyen işletmelerde müşteriler fiyat farklılığına karşı az duyarlı oldukları için maliyetleri etkileyen girdi fiyatlarındaki değişiklikleri fiyatlara yansıtmak daha kolaydır. Aynı şekilde müşterilerin geriye yönelik büyüme arzusunu azaltan, engelleyen bir stratejidir. ? Bu strateji, alıcılar üzerinde bir firma ve marka bağımlılığı oluşturur. Bu oluşturulan cazibe ve prestij kolay kolay da silinmez. Rakiplerin bu işletmelerin pazarına girmeleri ancak yapılan güven sarsıcı hatalardan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle bu stratejiler rekabet hamlesine karşı yalıtım sağlar.


26. Soru

Farklılaştırma stratejisi, işletmeye dezavantajları nelerdir?

Cevap

? Yüksek bir pazar payı kazanmaya engel olabilir. ? Farklılaştırmanın başarılması için gereken yoğun araştırma, ürün tasarımı, yüksek kaliteli malzemeler veya yoğun müşteri desteği gibi etkinlikler doğal olarak maliyetliyse farklılaştırma, maliyet konumundan ödün vermeyi gerektirebilir. ? Taklit malların çıkması ve bunların gerçeğinden de ayırt edilememesi müşterilerin gözünde farklı olmanın yarattığı rantları azaltıcı bir etki yapmaktadır. ? Müşteri veya alıcıların zevkleri ile hizmet ve üründen beklentilerinde meydana gelen hızlı değişmeleri prestijli firmaların karşılayamama korkusudur. ? Düşük maliyetli rakiplerle kendini farklılaştırmış firma arasındaki maliyet farklılığı o kadar artar ki farklılaştırma, marka sadakatini koruyamayacak hâle gelir. Böylece alıcılar, maliyetten büyük miktarda tasarruf edebilmek için farklılaştırılmış firmanın bazı özelliklerini, hizmetlerini veya imajını satın almaktan vazgeçer.


27. Soru

Odaklanma stratejisi nedir?

Cevap

Odaklaşma stratejisi, maliyet liderliği ve farklılaşma stratejilerinin belli bir alıcı grubuna ya da seçilmiş belli bir coğrafi alana veya bölgeye yönlendirerek uygulanmasıdır


28. Soru

Bütünleşik rekabet stratejisi nedir?

Cevap

Bütünleşik rekabet stratejisi, işletmelerin, ana rekabet stratejilerini veya odaklanmış stratejilerden iki veya daha fazlasını aynı anda veya birbirine yakın aralıklarla uyguladığı durumlarda söz konusu olmaktadır.


29. Soru

Rekabet nedir?

Cevap

Rekabet genellikle oyun teorisinde tanımlanan “sıfır toplamlı bir oyun” olarak nitelendirilir. Sıfır toplamlı oyun bir tarafın kazanması hâlinde diğer tarafın mutlaka kaybedeceği bir oyundur. Rekabeti bazılarının kazanıp bazılarının kaybedeceği bir oyun olarak görmek yerine en iyilerin kazançlı çıktığı ve herkesin en iyi olmak için yarıştığı pozitif toplamlı bir oyun olarak algılamak daha doğrudur.


30. Soru

Rekabetin önemi nedir?

Cevap

Rekabet toplumsal açıdan pek çok yarar sağlamaktadır. Rekabetçi bir ortamda tüketiciler ihtiyaç duydukları malları ve hizmetleri istedikleri satıcıdan alma özgürlüğüne sahiptirler. Girişimciler istedikleri alanda girişim yapmak, çalışanlar istedikleri iş yerinde çalışmak, sermaye ve doğal kaynak sahipleri de varlıklarını istedikleri kişiler aracılığıyla değerlendirmek imkanına sahiptirler. Rekabet, tüm karar birimlerini mümkün olan en iyi tercih- leri en kısa zamanda yapmaya teşvik eder ve zorlar. Bu bağlamda rekabet işletme içinde de kaynakların en iyi biçimde kullanımını teşvik eden bir süreçtir.


31. Soru

Rekabet gücü nedir?

Cevap

Rekabet gücü, dünya kalitesinde mal üretip, dünya için geçerli fiyatlar üzerinden dünya pazarlarına satabilme yeteneğidir.


32. Soru

Endüstriyel düzeyde rekabet gücü nedir?

Cevap

Endüstriyel düzeyde rekabet gücü, bir endüstrinin rakiplerine eşit ya da daha üst düzeyde bir verimlilik düzeyine ulaşması ve bu düzeyi sürdürme yeteneği ya da rakiplerine kıyasla eşit ya da daha düşük maliyette ürün üretme veya satma yeteneğidir.


33. Soru

İşletmeler düzeyinde rekabet gücü nedir?

Cevap

İşletmeler düzeyinde rekabet gücü, herhangi bir işletmenin ulusal ya da küresel piyasalarda rakiplerine kıyasla düşük maliyette üretimde bulunabilme (fiyat ve maliyet rekabet gücü), ürünün kalitesi, sunulan hizmet ve ürünün çekiciliği (kalite rekabet gücü) gibi unsurlar açısından rakiplerine denk veya daha üstün bir durumda olma, ayrıca yenilik ve icat yapabilme yeteneğidir.


34. Soru

Rekabet üstünlüğü nedir?

Cevap

Rekabet üstünlüğü, bir işletmenin rakipleri karşısında ve rekabet ortamında, kaynakların kullanımı veya faaliyet alanı sebebiyle elde ettiği üstünlük durumudur.


35. Soru

Michael Porter’a göre ise rekabet üstünlüğü elde etmenin iki yöntemleri nelerdir?

Cevap

Rekabetçi strateji uzmanı ve ünlü bilim adamı Michael Porter’a göre ise rekabet üstünlüğü elde etmenin iki yöntemi vardır:

• İşletme mal ve hizmetlerini rakiplerinden daha düşük bir maliyetle üretecek ve bunu piyasada oluşan fiyatlarla müşteriye sunacaktır.

• İşletme mal ve hizmetlerini, pazardaki diğer mal ve hizmetlerden farklılaştıracak ve müşterilerin bu fark için ödemeyi kabul edeceği daha yüksek bir fiyattan onlara sunacaktır.


36. Soru

Değer zinciri kavramı nedir?

Cevap

Değer zinciri kavramı; bir işletmeyi, ürün ve hizmetlerine değer yaratan buradan da hem işletme hem de müşterilerinin değerini artıran temel faaliyetler zinciri olarak görür.


37. Soru

Porter'a göre temel faaliyetler nelerdir?

Cevap

Müşteriler için değer yaratan temel faaliyetler, ürün ve hizmet girdilerinin temin edilmesi, fiziksel olarak üretilmesi ve bunların son tüketiciye teslimi ile ilgili faaliyetlerdir.


38. Soru

Porter'a göre destek faaliyetler nelerdir?

Cevap

Destek faaliyetler ise temel faaliyetleri destekleyen faaliyetlerdir. Bu faaliyetler dört alt grupta toplanabilir; tedarik faaliyetleri, teknoloji geliştirme faaliyetleri, insan kaynakları yönetimi ile ilgili faaliyetler ve işletmenin yönetim altyapısı ile ilgili faaliyetler.


39. Soru

Porter'a göre rekabetçi güçler modelinin değişkenleri nelerdir?

Cevap

Stratejilerin belirlenmesinde yararlanılan en önemli modellerden biri Michael Porter’ın beş güç modelidir. Bu modelde strateji oluşturma, bu beş unsurun analiz edilmesiyle başlar. Porter, bir işletmenin faaliyette bulunduğu pazarın rekabet özelliklerini bir başka deyişle bir endüstrinin analizini beş ana değişkene göre açıklamakta ve bu beş gücün endüstri yapısını tayin ettiğini belirtmektedir. Bu değişkenler; piyasaya yeni girenler, ikame ürünler, tedarikçiler, alıcılar ve rakiplerdir.


40. Soru

Rekabet yoğunluğunun en uç noktası neresidir?

Cevap

Rekabet yoğunluğunun en uç noktası, girişin serbest olduğu, mevcut işletmelerin tedarikçiler ve müşteriler karşısında pazarlık güçlerine sahip olmadıkları, sayısız firma ve ürünün birbirine benzer olması nedeniyle rekabetin başıboş kaldığı, ekonomistin mükemmel rekabetçi olarak tanımladığı sektördür.


41. Soru

Tedarikçiler kimlerdir?

Cevap

Tedarikçiler, işletmeye ham madde, yarı mamul, enerji gibi her türlü girdiyi temin eden kişi veya örgütleri ifade etmektedir.


42. Soru

Maliyet Liderliği Stratejisi nasıl açıklanır?

Cevap

Maliyet Liderliği Stratejisi: Bu strateji, işletmenin faaliyetlerini rakiplerinden daha az maliyetle yapması ve sektör ortalamasının üzerinde getiri elde etmesine yöneliktir. Strateji geniş bir pazar platformunda, müşteri gruplaması yapılmadan, tüm müşteriler hedeflenerek uygulanır.


43. Soru

Farklılaştırma Stratejisi nasıl açıklanır?

Cevap

Farklılaştırma Stratejisi: İşletmenin mal ve hizmetlerini diğer benzer mal ve hizmetlerden daha farklı bir şekilde ve daha yüksek fiyatlarla müşterilere sunarak, ortalamanın üzerinde getiri elde etmesine yönelik stratejilere farklılaştırma stratejisi adı verilmektedir. Bu strateji de maliyet liderliği stratejisinde olduğu gibi geniş bir pazar platformunda, müşteri gruplaması yapılmadan, tüm müşteriler hedeflenerek uygulanır.


44. Soru

Odaklanma Stratejisi nasıl açıklanabilir?

Cevap

Odaklanma Stratejisi: Maliyet liderliği ve farklılaştırma ana rekabetçi stratejinin farklı pazar platformunda (daha belirli ve sınırlı bir aralıkta) uygulanması sonucunda söz konusu olmaktadır.


45. Soru

Öncü stratejiler nasıl açıklanabilir?

Cevap

Öncü Stratejiler: Bu stratejileri uygulayan işletmeler, yeni pazar fırsatları arayan ve çevresel değişimlerde meydana gelen eğilimlere karşı sürekli önlemler alarak fırsatları olağanüstü başarıya dönüştürmek için çalışan örgütlerdir. Öncülerin doğasında girişimcilik vardır. Araştırma ve geliştirme faaliyetlerine önem vermekte ve yenilikçi olmak istemektedirler. Büyümek, yeni ürün geliştirmek, mevcut ürünlere ilaveler yapmak, çeşitlendirme yapmak, yeni pazara girmek için esnek ve iddialı olmayı amaçlamaktadırlar.


46. Soru

Savunmacı stratejiler nasıl açıklanabilir?

Cevap

Savunmacı Stratejiler: Bu stratejileri uygulayan işletmeler mevcut faaliyetlerine odaklanan, yeni fırsatları kovalamaktan kaçınan ve verimliliği geliştirmek suretiyle kendi ürün ve pazarlarını korumaya çalışan örgütlerdir. Savunmacılar, mevcut teknolojiler, yapılar veya stratejilerde değişiklik yapma konusunda istekli değildirler. Mevcut pazarı korumak için istikrarı sürdürmek ve kontrol etmek için çaba gösterirler. Fırsatlar yakalamak için çok az araştırma yaparlar. Savunmacı stratejiyi benimseyen örgütler sınırlı sayıda ürün veya hizmetle dar bir pazara odaklanmayı ve mevcut pazarlar- da verimlilik sağlayarak büyümeyi amaçlamaktadırlar.


47. Soru

Analizci stratejiler nasıl açıklanabilir?

Cevap

Analizci Stratejiler: Bu stratejileri uygulayan işletmeler öncü ve savunmacı stratejileri kombine ederek uygulayan işletmelerdir. Aslında her iki strateji arasında denge kurmaya çalışırlar. Bir taraftan kendi ürün ve pazarlarında faaliyetlerine devam ederken diğer tara an da yeni ürün ve pazar fırsatlarını araştırırlar. Mevcut mal ve hizmetlerde ve yeni fırsat alanlarında çeşitlendirme, ürün geliştirme ve pazar geliştirme stratejilerini uygulamakta ve rekabet etmeye çalışmaktadırlar. Dolayısıyla ile analizciler görece biri kararlı ve diğeri değişen iki ürün-pazar alanı tipinde çalışan örgütlerdir.


48. Soru

Tepkici stratejiler nasıl açıklanabilir ?

Cevap

Tepkici Stratejiler: Tehditlere karşılık tepki verme eğilimi olan stratejilerdir. Tepkicilerin hiçbir tutarlı model veya stratejileri yoktur ve bu nedenle çevredeki değişimlere uyum sağlamada tutarsız ve kararsız bir şekilde davranırlar. Stratejik analizler yapma kabiliyetleri yoktur veya kültürel veya kurumsal olarak kendi stratejik manevralarını yapabilmesi için gerekli iş gücü ve yeteneklerinde eksiklikler bulunmaktadır. Tepkici strateji başarısız bir strateji biçimidir. Rakipleri taklit ederler ve çevresel değişimlere cevap verebilecek yönetsel ve örgütsel yeteneklerden yoksundurlar.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email