Bireylerarası İletişim Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim
Bireylerarası İletişimde Davranış Biçimleri
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Davranış nedir?
Davranış, bireyin yaptığı ve diğer bireyler tarafından gözlenebilir tüm eylemlerdir.
Güdü nedir?
Güdü, bireyi bir amaç için harekete geçiren itici güçtür; bireyin istekleri, arzuları, dürtüleri ve ilgilerini kapsar.
Duygu nedir?
Bireyin ortamı algılamasıyla ortaya çıkan, bilinçte, bedende ve davranışta kendini gösteren süreçtir. Duygular neşe, korku, öfke, üzüntü, hayret, şaşkınlık şeklinde olabilir
Öğrenme nedir?
Öğrenme, bilginin bellekte düzenli ve anlamlı bir şekilde kodlanarak depolanması sonucu gerçekleşir. Ancak bilgiyi bellekte tutmak; öğrenme değildir. Öğrenme, davranışta meydana gelen kalıcı değişikliklerdir
Bireye bakıldığında gözlenen en önemli üç şey nelerdir?
Bireye bakıldığında gözlenen en önemli üç şey, cinsiyeti, yaşı ve ait olduğu ırk (beyaz, siyahi, uzak doğulu vb)’tır.
Genel bir tanımla tutum nedir?
Tutumla ilgili en genel tanımlardan biri; “bireyin bir psikolojik obje ile ilgili düşünce, duygu ve davranışlarını uzun süreli olarak oluşturan bir eğilim”dir.
Tutumların oluşturucu ögeleri nelerdir?
Tutumların bilişsel, duyuşsal ve davranışsal olmak üzere üç oluşturucu ögesi vardır
Tutumların oluşumu nasıl gerçekleşir?
Tutumlara doğuştan sahip olunmaz, sonradan kazanılırlar. Temel olarak tüm bilişsel etkinlikler gibi tutumun oluşması da öğrenme süreci içerisinde gerçekleşir.
Kişilik nedir?
Kişilik bireyin davranışının, bireye bir toplum içinde anlam veren, değer kazandıran ve onu toplumdaki diğer bireylerden farklılaştıran yönlerinin toplamı olarak tanımlanmaktadır. Bir diğer tanım da bireyin fiziksel ve sosyal çevreyle ilişki kurma biçimini şekillendiren, bireyi diğerlerinden ayıran, kendine özgü duygu, düşünce ve davranış kalıplarıdır
Sözsüz iletişim hangi yollarla gerçekleşebilir?
- Dış görünüm (giyim kuşam, makyaj, saç modeli, parfüm vb.)
- Beden dili (el, göz, yüz hareketleri, gülümseme vb.)
- Duruş mesafesi (bireylere yakın ya da uzak durma)
- Fiziki dokunma (tokalaşma, ellerini tutma vb.)
- Fiziksel tepkiler (kahkaha atma, esneme vb.)
Bireylerarasındaki mesafe bağlamında Kişisel Alan nedir?
Kişisel Alan, 45 santimetrelik mesafeden başlar 120 santimetreye kadar çıkar. İşyerlerinde, davetlerde birbirini tanıyan bireyler bu uzaklıkta durur.
Etkili iletişim nedir?
Etkili iletişim, kaynağın aktardığı duygu ve düşüncelerin alıcı tarafından kaynağın amacına, beklentisine, isteğine uygun biçimde çözülüp anlaşılması, bunlara uygun biçimde davranışta bulunulması demektir.
Bireylerarası iletişimde, bireylerin davranışları neyle ilişkilidir?
Bu sorunun cevabı insan davranışının karmaşıklığına bağlı olarak pek çok faktörü içerebilir. Örneğin, bireyin algıları, duyguları, tutumları, kişiliği, yetiştirilme tarzı, benimsediği davranış biçimleri, kültürel özellikleri, eğitimi gibi. Her birey sahip olduğu bu faktörler arasındaki farklara bağlı olarak, farklı davranışlar gösterir.
Çocukluk çağından itibaren öğrenilmeye başlayan sosyal beceriler hangi şekilde gruplandırılmaktadır?
- İletişimi başlatma ve sürdürme becerileri
- Grupla işbirliği yapabilme becerileri
- Duygulara yönelik beceriler
- Saldırgan davranışlarla başa çıkmaya yönelik beceriler
- Stres durumlarıyla başa çıkmaya yönelik beceriler
- Plan yapma ve problem çözme becerileri
İletişim engelleri, genellikle hangi sebeplerle ortaya çıkar?
İletişim engelleri, genellikle alıcı ve kaynak arasındaki psikolojik uyumun sağlanamamasından veya bu uyumun sağlanması için gerekli olan geri beslemenin yanlış değerlendirilmesinden de oluşabilmektedir.
Emretme, yönetme davranışının olası sonuçları nelerdir?
Emretme, yönetme, korku ya da dirence neden olabilir. Söylenenin tersinin yapılmasına neden olabilir. İsyan ya da misillemeye yol açabilir. Örneğin, “yap, yapacaksın, yapmak zorundasın...” gibi.
Bireylerarası ilişkiler çerçevesinde davranış biçimleri hangi iki temel boyuta göre sınıflandırılabilir?
Bireylerarası ilişkiler çerçevesinde davranış biçimleri iki temel boyuta göre sınıflandırılabilir. Bu boyutlar,
1. Dolaylı ifadeye karşılık, doğrudan ifade,
2. Zorlayıcı ifadeye karşılık, zorlayıcı olmayan ifadedir.
Bireylerarası ilişkiler çerçevesinde başlıca davranış biçimleri nelerdir?
Bireylerarası ilişkiler çerçevesinde davranış biçimleri iki temel boyuta göre sınıflandırılabilir. Bu boyutlar, 1. Dolaylı ifadeye karşılık, doğrudan ifade, 2. Zorlayıcı ifadeye karşılık, zorlayıcı olmayan ifadedir.
Bu iki değerlendirme boyutuna göre başlıca dört davranış biçimi olduğu söylenebilir.
Bunlar, saldırgan, pasif saldırgan, pasif ve atılgan davranıştır.
Pasif saldırgan bireyler nasıl davranışlar sergiler?
Pasif saldırgan davranan bireyler: Çatışma içinde olduğu birisiyle konuyu konuşmak yerine surat asar. Bir işi yapacağını söyler, yaparmış gibi davranır, sonra da yapmaz. Bu bireylerde olumsuz duygular, hatta düşmanca hisler söz konusudur. Son derece korkakça bir davranış şeklidir. Açık ve dürüst iletişime alttan alta zarar veren bir tür duygusal taciz de denilebilir. İnatçılık, öğrenilmiş çaresizlik, kin, somurtkanlık, erteleme şeklinde gösterir. Bunlara ek olarak; özellikle net olmamak, adeta şifreli tarzda konuşarak kendi güvensizliğini saklamak ve başkasında güvensizlik ve karmaşa yaratmak, kızgınlık ve olumsuzlukla yakın ilişkide olma, durumu baltalamak, hep geç kalmak, cezalandırmak, kontrol amaçlı hep bir şeyler unutmak, başkalarını hata ve tartışmalar için suçlamak diğer örneklerdir. Dikkat çekmek ya da cezalandırmak amaçlı suçlamak, özellikle eleştirel, kavgacı ve içerlemiş davranarak karşısındakini cezalandırmayı ve kendi istediği gibi hareket edilmesini sağlamak, rahatsızlık ve çatışmayı önleme amaçlı tepkisiz ya da iletişime kapalı olmak, iyiliği ve sevgiyi ceza amaçlı esirgemek (örneğin, ricaları reddetme, kendisine yapılacak yardımı kabul etmeme), başkalarının ilişkilerini bilerek ya da bilmeyerek sabote etmek de yine pasif saldırgan davranış özellikleridir.
Atılgan davranış sergilemenin önündeki engeller nelerdir?
Birçok bireyin kendilerine ve karşılarındaki bireylere değer vermek suretiyle sağlıklı bireylerarası ilişkiler kurmasını engelleyen, atılgan davranışlar sergilemelerini güçleştiren bazı engeller vardır. Bu engellerden bazıları, birçok bireyin atılgan davranmaya hakkı olduğuna inanmaması, atılgan davranmaktan korkması ve endişe duyması ile kendini etkili olarak ifade etme becerisinden yoksun olması şeklinde sıralanabilir.