İdare Hukuku Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Kamu gelirlerini düzenleyen hukuk kurallarının oluşturduğu hukuk dalına ne ad verilir?

Kamu gelirlerini düzenleyen hukuk kuralları vergi hukukunu oluşturur.

İdarenin hareket araçları ne anlama gelir?

İdarenin üstlendiği kamu hizmetlerini yerine getirebilmek için, sahip olması gereken personel, mal ve para kaynaklarıdır.

Geniş anlamda kamu görevlisi ne demektir?

Geniş anlamda kamu görevlisi kavramı kamu sektöründe kamu hukuku veya özel hukuka tâbi olarak çalışan bütün personeli kapsar. Bu anlamda kamu görevlisi kavramı için kamu personeli tabiri kullanılabilir.

Dar anlamda kamu görevlisi ne manaya gelir?

Dar anlamda kamu görevlisi kavramı, kamu tüzel kişilerinde mesleki bir sıfatla ücretli bir iş yapan ve kamu hukuku rejimine tâbi olan personeli kapsar.

Cumhurbaşkanı, milletvekilleri ya da muhtarlar dar anlamda kamu görevlisi kapsamına girerler mi?

Hayır. Yaptıkları işi bir mesleki sıfatla yapmayan kişiler, dar anlamda kamu görevlisi kavramına dâhil değildir. Cumhurbaşkanı, başbakan ve bakanlar, milletvekilleri, belediye başkanları, belediye meclis üyeleri, il genel meclisi üyeleri, muhtarlar, köy ihtiyar meclisi üyeleri dar anlamda kamu görevlisi kavramına dâhil değildir çünkü bunlar yürüttükleri görevi, mesleki bir sıfatla değil seçilmiş veya atanmış vatandaş sıfatıyla yapar.

Kamu görevlileri ile kamu görevlisi olmayanları birbirinden ayırmak neden önemlidir?

Çünkü; kamu görevlileri idare hukukuna tâbidir. Oysa kamu görevlisi olmayanlar özel hukuka tâbidir. Ayrıca, kamu görevlilerine ilişkin uyuşmazlıklar (atanma, terfi, ücret, yer değiştirme, disiplin, göreve son verme vs.) idarî yargıda karara bağlanır. Buna karşılık, kamu görevlisi olmayan personelle ilgili uyuşmazlıklar adlî yargıda karara bağlanır.

Anayasamızın 128. maddesinin ilk fıkrasına göre hangi şartları taşıyan görevlerin, kamu görevlileri eliyle gördürülmesi gerekir?

İlgili görevler şöyle sıralanabilir: • Söz konusu görev, Devlet, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzel kişilerinin yürütmekle yükümlü olduğu bir kamu hizmetinin gerektirdiği bir görev olmalıdır. • Söz konusu görev, genel idare esaslarına göre yürütülmesi gereken bir kamu hizmetinin gerektirdiği bir görev olmalıdır. Türk idare hukukunda genel idare esasları tabirinden, kamusal yönetim biçimleri anlaşılır. • Söz konusu görev, asli ve sürekli nitelikte bir görev olmalıdır. Sürekli olmayan bir hizmet, genel idare esaslarına göre yürütülse de bu görevin mutlaka kamu görevlileri tarafından yürütülmesi gerekli değildir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda memur ne şekilde tanımlanmıştır?

Kanunun 4. maddesinin A bendine göre memurlar; mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilen görevlilerdir.

Ceza hukukundaki kamu görevlisi tanımı ile idare hukukundaki kamu görevlisi tanımı aynı anlama gelir mi?

Hayır. Türk Ceza Kanunu’nun 6’ncı maddesine (f.1-c) göre, ceza kanunlarının uygulanmasında, kamu görevlisi deyiminden, kamusal faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak katılan kişi anlaşılır. Görüldüğü gibi Türk Ceza Kanunu kendi uygulamasında kamu görevlisi kavramını oldukça geniş bir şekilde tanımlamaktadır. Buna göre, bir kamusal faaliyetin yürütülmesine katılan herkes kamu görevlisidir. Görevine geliş şekli (atama, seçim, sözleşme) veya görev süresi (sürekli veya geçici) kamu görevlisi olup olmama bakımından önemli değildir. Bu kişilerin yaptığı görevin yasama veya yargı alanında olmasının da bir önemi yoktur. Buna göre milletvekilleri kamu görevlisi sayıldığı gibi hâkimler de kamu görevlisi sayılır. Böylesine geniş bir tanım ceza hukuku bakımından gerekli olabilir ama idare hukuku bakımından böylesine geniş bir tanımın ne gereği ne de yararı vardır. Ceza hukukundaki kamu görevlisi tanımı idare hukukunda geçerli olamaz.

Bağlı oldukları kanun açısından sözleşmeli personel kaça ayrılır?

Bağlı oldukları kanun açısından sözleşmeli personel; Devlet Memurları Kanunu’nun 4. maddesinin B bendi uyarınca; • Çalıştırılanlar ve • Özel kanunlara (3056, 4678, 4924) göre çalıştırılanlar olmak üzere ikiye ayrılır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda sözleşmeli personel ne şekilde tanımlanmıştır?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4. maddesinin B bendine göre sözleşmeli personel; kalkınma plânı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, kurumun teklifi üzerine Devlet Personel Dairesi ve Maliye Bakanlığının görüşleri alınarak Bakanlar Kurulunca geçici olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre geçici personel kimlerdir?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4. maddesinin C bendine göre geçici personel; bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna Devlet Personel Dairesinin ve Maliye Bakanlığının görüşlerine dayanılarak Bakanlar Kurulunca karar verilen görevlerde ve belirtilen ücret ve adet sınırları içinde sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kimselerdir.

Memurların hukuki durumunun kanuni ve nizami olmasından hangi sonuçlar doğar?

İlgili sonuçlar şöyle sıralanabilir: • Memurların hukuki durumunda her zaman değişiklik yapılabilir. • Memurluk durumuna ilişkin özel anlaşmalar, özel düzenlemeler yapılamaz.

Sözleşmeli personel ve geçici personelin hukuki durumunun akdi olmasından doğan en önemli sonuç nedir?

Sözleşmeli kamu görevlilerinin hukukî durumuna ilişkin olarak idare ile sözleşmeli personel arasında özel anlaşmalar yapılabilir. Yani sözleşmeli personelin işe alınma sözleşmesine, personelin ücretine, sözleşme süresine, sözleşmenin yenilenmesine veya feshine vb. ilişkin özel hükümler konulabilir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun kapsamına kimler girer?

Devlet Memurları Kanunu’nun 1’inci maddesine göre; Genel ve Katma Bütçeli Kurumlar, İl Özel İdareleri, Belediyeler, İl Özel İdareleri ve Belediyelerin kurdukları birlikler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda, kanunlarla kurulan fonlarda, kefalet sandıklarında veya Beden Terbiyesi Bölge Müdürlüklerinde çalışan memurlar hakkında uygulanır. Aynı maddeye göre; Anayasa Mahkemesi üye ve yedek üyeleri ile raportörleri; hâkimlik ve savcılık mesleklerinde veya bu mesleklerden sayılan görevlerde bulunanlar, Danıştay ve Sayıştay meslek mensupları ve Sayıştay savcı ve yardımcıları, üniversitelerin, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsünün öğretim üye ve yardımcıları, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası üyeleri, Genelkurmay Mehteran Bölüğü Sanatkarları, Devlet Tiyatrosu ile Devlet Opera ve Balesi ve Belediye Opera ve tiyatroları ile şehir ve belediye konservatuvar ve orkestralarının sanatkâr memurları, uzman memurları, uygulatıcı uzman memurları ve stajyerleri; Spor-Toto Teşkilâtında çalışan personel; subay, astsubay, uzman çavuş ve uzman jandarmalar ile Emniyet Teşkilâtı mensupları özel kanunları hükümlerine tâbidir.

Memurluk mesleğinin temel ilkeleri nelerdir?

Memurluk mesleğinin temel ilkeleri şunlardır: • Sınıflandırma ilkesi, • Kariyer ilkesi, • Liyakat ilkesi.

Sınıflandırma ilkesi devlete ne görevi vermektedir?

Devlet Memurları Kanunu’nun 3’üncü maddesinin A bendi, devlete, kamu hizmetleri görevlerini ve bu görevlerde çalışan devlet memurlarını görevlerin gerektirdiği niteliklere ve mesleklere göre sınıflara ayırma görevini vermektedir.

Kariyer ilkesi ne anlama gelir?

Devlet Memurları Kanunu’nun 3’üncü maddesinin B bendi, kariyeri, devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkânını sağlamak olarak tanımlamaktadır.

Liyakat ilkesi ne demektir?

Liyakat sistemi, kişilerin siyasal partilere yakınlığına göre değil bilgi ve yeteneklerine göre memurluk mesleğine girmeleri ve bu meslekte ilerlemeleri ve yükselmeleri anlamına gelir.

Memurluğa girişte hangi ilkeler geçerlidir?

Memurluğa girişte geçerli olan ilkeler şunlardır: • Serbestlik ilkesi, • Eşitlik ilkesi, • Görevin gerektirdiği niteliklerden başka nitelik aranmaması ilkesi.

Memurluğa girişte geçerli serbestlik ilkesi ne anlama gelir?

Serbestlik ilkesi, memurluğa girişin kişinin isteğine bağlı olması anlamına gelir. Kimse, kendisi istemeden memur olarak atanamaz.

Memurluğa girişte eşitlik ilkesi ne demektir?

İdare, memur alımında eşitlik ilkesine uymalıdır. Koşulları taşıyan herkes memur olabilir. İdare, memur adayları arasında dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayrım yapamaz.

Memurluğa girişte görevin gerektirdiği niteliklerden başka nitelik aranmaması ilkesi ne manaya gelir?

Anayasamızın kamu hizmetlerine girme hakkının düzenlendiği 70. maddesine göre; her Türk kamu hizmetlerine girme hakkına sahiptir. Hizmete alınmada görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayrım gözetilemez.

Devlet Memurları Kanunu’na göre memur olmak için gerekli genel şartlar nelerdir?

Devlet Memurları Kanunu’nun 48. Maddesine göre memur olmak için gerekli genel şartlar; • Türk vatandaşı olmak, • 18 yaşını doldurmuş, • 30 yaşını (bazı kadrolar için 35) yaşını aşmamak, • Öğrenim şartı (en az ortaokulu bitirmek), • Kamu haklarından mahrum bulunmamak, • Mahkum olmamak, • Askerliğini yapmış veya erteletmiş olmak ve • Akıl hastası olmamaktır.

Devlet Memurları Kanunu’na göre memur olabilmek için aranabilecek özel şartlar nelerdir?

Hizmet göreceği sınıf için gerekli diplomaları almış olmak ve kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak.

Memurluğu sona erdiren haller nelerdir?

Memurluğu sona erdiren haller; çekilme, çekilmiş sayılma, çıkarılma, koşullarda eksiklik, bağdaşmazlık, emeklilik ve ölümdür.

Çekilme (istifa) ne demektir?

Çekilme (istifa), memurun kendi isteğiyle memurluk statüsünün sona erdirilmesidir. İstifanın yazılı olması gerekir. Devlet Memurları Kanunu’na göre, çekilmek isteyen memur yerine atanan kimsenin gelmesi ne veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği veya yerine bir vekil atanmadığı takdirde, üstüne haber vererek görevini bırakabilir.

Memurun çekilmiş sayılması ne demektir?

Çekilmiş sayılma yahut eski tabirle müstafi addedilme, bir memurun kanunda öngörülmüş koşulların gerçekleşmesi hâlinde idarenin yapacağı bir işlemle istifa etmiş sayılmasıdır. Örneğin başka yerlerdeki görevlere naklen atanan memurlardan atama emirlerinin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde o yere giderek görevlerine başlamayanlar istifa etmiş sayılırlar. Devlet Memurları Kanunu’na göre memurluktan çekilmiş sayılanlar bir yıl geçmeden devlet memurluğuna alınamazlar.

Memurluktan çıkarma ne anlama gelir?

Memurluktan çıkarma yahut eski tabirle ihraç, memurun bir daha memurluğa atanmamak üzere memurluktan çıkarılmasıdır.

Memuriyeti sona erdiren hallerden koşullarda eksiklik ne demektir?

Memur olarak atanan bir kişinin, memuriyete girme koşullarından birisini taşımadığının sonradan anlaşılması veya memurluğu sırasında bu şartlardan herhangi birini kaybetmesi durumunda, memurun memurluğunun sona erdirilmesidir.

Memuriyeti sona erdiren hallerden bağdaşmazlık ne anlama gelir?

Memurun memurlukla bağdaşmayan bir görevi kabul etmesi durumunda memurluğu sona erer. Örneğin milletvekilliği ile memurluk birbiriyle bağdaşmayan iki görevdir. İşte böyle bir görevi kabul eden memurun görevinin sona erdiği atamaya yetkili makam tarafından tespit edilebilir.

Emeklilik ne demektir?

Emeklilik, belli bir yaşa ulaşmış veya belli bir hizmet yılını tamamlamış olan memurun belli bir maaşla memurluk statüsünden çıkarılmasıdır.

Devlet Memurları Kanunu’na göre disiplin cezası türleri nelerdir?

Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesine göre disiplin cezaları; uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve devlet memurluğundan çıkarmadır.

Uyarma disiplin cezası ne demektir?

Uyarma, memura, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.

Kınama disiplin cezası ne anlama gelir?

Kınama, memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.

Aylıktan kesme disiplin cezasında, memurun brüt aylığından hangi aralıklarda kesinti yapılır?

Aylıktan kesme disiplin cezasında, memurun brüt aylığından 1/30 ile 1/8 arasında kesinti yapılır.

Kademe ilerlemesinin durdurulması ne demektir?

Kademe ilerlemesinin durdurulması, fiilin ağırlık derecesine göre memurun, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1-3 yıl durdurulmasıdır.

Devlet memurluğundan çıkarma ne manaya gelir?

Devlet memurluğundan çıkarma, bir daha devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarmaktır.

Devlet Memurları Kanunu’na göre disiplin cezası vermeye yetkili makamlar nelerdir?

Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları, disiplin amirleri tarafından; kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra, atamaya yetkili amirler; il disiplin kurullarının kararlarına dayanan hâllerde valiler tarafından verilir. Devlet memurluğundan çıkarma cezası ise amirlerin bu yoldaki isteği üzerine, memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kurulu tarafından verilir.

Memurların suç işlemesi durumunda haklarında kaç değişik soruşturma usulü uygulanması ihtimal dahilindedir?

İlgili konuda üç farklı ihtimal söz konusu olabilir: • Genel kurallara göre yargılanma, • 3628, 5816, 298, 1402, 3713 sayılı kanunlara göre yargılanma, • 4483 sayılı kanuna göre yargılanma.

4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlerinin Yargılanması Hakkında Kanun nasıl bir sistem öngörmektedir?

Bu kanunun kapsamındaki bir suçtan dolayı memur hakkında cumhuriyet savcısının dava açabilmesi için bu memurun üstü durumundaki belirli makamlardan izin alınması gerekmektedir. Bu üstün izin vermemesi durumunda, cumhuriyet savcısı bölge idare mahkemesine itirazda bulunmakta, bölge idare mahkemesi bu konuda karar vermektedir.

Devlet Memurları Kanunu’na göre, memurun idareye karşı hukuki sorumluluğu ne şekildedir?

Devlet Memurları Kanunu’nun kişisel sorumluluk ve zarar başlıklı 12’nci maddesine göre, devlet memurları, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen devlet malını korumak ve her an hizmete hazır hâlde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorundadırlar. Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesi esastır. Zararların ödettirilmesinde bu konudaki genel hükümler uygulanır. Ancak fiilin meydana geldiği tarihte en alt derecenin birinci kademesinde bulunan memurun brüt aylığının yarısını geçmeyen zararlar, kabul etmesi hâlinde disiplin amiri veya yetkili disiplin kurulu kararına göre ilgili memurca ödenir.

Memurun idare edilenlere karşı hukuki sorumluluğu ne şekildedir?

Memurların eylem ve işlemlerinden dolayı, ister hizmet kusuru, isterse kişisel kusur bulunsun, idare edilenler, memura karşı değil idareye karşı idare mahkemelerinde, tam yargı davası açacak ve idareden tazminat alabileceklerdir. İdare tazminatı ödedikten sonra bu zarara sebep olan memura rücu edecek; yani ödediği tazminatı memurdan isteyecektir. İdarenin memura rücusu, kamu hukuku ilkelerine göre değil özel hukuk hükümlerine göre olur. İdare bunun için adliye mahkemelerinde rücu davası açar.

Kamu tüzel kişilerine ait mallar kendi içinde kaça ayrılır?

Kamu tüzel kişilerinin mülkiyetinde bulunan mallar kendi içinde; • Kamu malları ve • Özel mallar olarak ikiye ayrılır. Kamu malları veya daha uzun bir ifadeyle kamu tüzel kişilerinin kamusal malları, kamu tüzel kişilerinin mülkiyetinde bulunan ve kamu yararına tahsis edilmiş olan mallardır. Bunlara kamu hukuku uygulanır ve bunlardan kaynaklanan uyuşmazlıklar idarî yargıda çözümlenir. Özel mallar veya daha uzun bir ifadeyle kamu tüzel kişilerinin özel malları, kamu tüzel kişilerinin mülkiyetinde bulunan ama kamu yararına tahsis edilmemiş olan mallardır. Bunlara kamu hukuku değil özel hukuk uygulanır ve bunlardan kaynaklanan uyuşmazlıklar adlî yargıda karara bağlanır.

Bir malı kamu malı sayılabilmesi için taşıması gereken şartlar nelerdir?

Bir malın kamu malı olabilmesi için her şeyden önce bir kamu tüzel kişisinin, yani devletin, mahallî idarelerin veya kamu kurumlarının mülkiyetinde bulunması gerekir. Bir özel hukuk kişisinin mülkiyetinde bulunan mallar hiçbir zaman kamu malı niteliğinde sayılmazlar. İkinci olarak bir kamu tüzel kişisinin mülkiyetinde bulunan bir malın kamu malı sayılabilmesi için bu malın kamu yararına tahsis edilmiş olması gerekir. Kamu yararına tahsis şartının gerçekleşebilmesi için de iki alternatif alt şartı vardır: • Ya söz konusu mal, kamunun doğrudan kullanımına tahsis edilmelidir: Örneğin yollar, nehirler, mezarlıklar, deniz kıyıları, pazar yerleri, camiler, parklar gibi yerler, doğrudan doğruya halkın kullanımına tahsis edilmiş yerlerdir. • Veya söz konusu mal, bir kamu hizmetine tahsis edilmelidir: Örneğin askerî üsler, kışlalar, okul binaları, karakol binaları, havaalanı binaları, tren garları, metro istasyonları kamu malı sayılır.

Tahsis amaçlarına göre kamu malları kaça ayrılır?

Kamu malları, tahsis edildikleri amaçlara göre; • Sahipsiz mallar, • Orta malları ve • Hizmet malları olmak üzere üçe ayrılmaktadır.

Sahipsiz mal kavramı ne anlama gelir?

Sahipsiz mallar, üzerinde mülkiyet kurulmaya elverişli olan ama şimdiye kadar üzerlerinde bir özel mülkiyet kurulmamış mallardır. Bu tür mallar, herkesin doğrudan kullanımına ve yararlanmasına açıktır. Örneğin özel mülkiyet altında bulunmayan kayalar, tepeler, dağlar, sular, deniz kıyıları sahipsiz mallardır. Bu mallara sahipsiz mallar dense de bunların bir sahibi vardır, o da Devlet ve diğer kamu tüzel kişileridir.

Orta malları terimi hangi mallar için kullanılır?

Orta malları, doğal nitelikleri veya örf ve âdet veya tahsis suretlerine göre kamunun doğrudan kullanmasına veya yararlanmasına açık olan mallardır. Örneğin yollar, meydanlar, pazar ve panayır yerleri, meralar, harman yerleri, mezarlıklar, parklar böyledir. bir malın orta malı olması için o malı halkın doğrudan doğruya kullanması veya o maldan halkın doğrudan doğruya yararlanması gerekir.

Hizmet malları ne anlama gelir?

Hizmet malları, kamu tüzel kişilerinin mülkiyetinde bulunan ve bir kamu hizmetine tahsis edilmiş olan mallardır. Örneğin stadyum, hastane, üniversite, adliye, belediye, müze, kütüphane, cezaevi, tren istasyonu binaları hizmet malı teşkil ederler. Ancak kamu tüzel kişilerinin hizmette kullandıkları malların kamu malı sayılabilmesi için bu malların özel bir düzenlemeye tâbi tutularak kamu hizmetine tahsis edilmiş olması gerekir.

Maddi içeriklerine göre kamı malları kaça ayrılır?

Kamu malları maddî içerikleri itibarıyla; • Kara, • Deniz, • Su ve • Hava kamu malları olmak üzere dört gruba ayrılabilir.

Kara kamu malları kavramı hangi malları ifade etmek için kullanılır?

Kara kamu malları, yerleşim yerleri arasındaki kara yollarını (otoyol, devlet yolları ve il yolları), yerleşim yerleri içindeki yolları (bulvar, cadde ve sokakları) bunların mütemmim cüz ve eklentilerini (köprüler, kanallar, trafik ışık ve levhaları, yolları aydınlatan elektrik direkleri, yol kenarındaki reklam panoları, yol kenarındaki ağaçları vs.) kapsar. Demir yolları da kara kamu mallarıdır. Kara kamu malları, yollar dışında daha pek çok malı kapsar. Örneğin pazar ve çarşı yerleri, haller, mezarlıklar, camiler, kütüphaneler hep birer kara kamu malıdır.

Deniz kamu malları ifadesi ne anlama gelir?

Denizler, üzerinde mülkiyet kurulmaya elverişli şeyler değildir. Açık denizler hiçbir devletin egemenliğine tâbi değildir. Karasuları devletin egemenliğine tâbidir. Ancak bu karasuları üzerinde devletin mülkiyet hakkına sahip olduğu anlamına gelmez. Devlet karasuları üzerinde sadece bir gözetim ve denetim yetkisine, açıkçası bir kolluk yetkisine sahiptir. Ancak deniz kıyıları kamu malı sayılır ve bunlara deniz kamu malları denir. Deniz kıyısı, dalgaların gelirken kapladıkları ve çekilirken de açıkta bıraktıkları kara parçasıdır. Med-cezir olaylarının olduğu yerlerde, suların yükselmesiyle su altında ve çekilmesiyle de su üstünde kalan kara parçası da deniz kıyısı sayılır. Keza koylar, limanlar, fenerler, şamandıralar ve işaretler de deniz kamu mallarından sayılır.

Su kamu malları kavramı hangi kamu malları için kullanılır?

Denizler hariç, ülke içindeki göl, dere, çay, nehir ve her çeşit yer altı ve yer üstü su kaynağı, su kamu malı sayılır.

Hava kamu malları ne demektir?

Hava kamu malı, devletin ülkesi üzerinde yer alan atmosfer parçasından oluşur. Özel hukuk kişilerinin özel mülkiyetlerine tâbi arazinin üstündeki hava belli bir metreden sonra kamu malı hâline gelir; buradan helikopter veya uçak geçmesi bu kişilerin mülkiyet haklarını ihlal etmez.

Oluşum tarzlarına göre kamu malları kaça ayrılır?

Oluşum tarzlarına göre kamu malları; • Tâbi kamu malları ve • Sunî kamu malları olmak üzere ikiye ayrılır. Tâbi kamu malları, tâbi olaylar neticesinde meydana gelmiş kamu mallarıdır. Deniz, göl akarsular gibi kamu malları böyledir. Sunî kamu malları ise insanların müdahalesi neticesinde meydana getirilmiş kamu mallarıdır. Örneğin yollar, hal ve pazar yerleri, otoparklar, okul, hastane, valilik, adliye binaları böyledir.

Tâbi kamu malları ile sunî kamu malları arasındaki ayrımın önemi nedir?

Tâbi kamu malları ile sunî kamu malları arasındaki ayrımın önemi şu noktada toplanmaktadır: • Birincilerin kamu malı hâline gelmesinde beşerî iradenin bir rolü yoktur. • İkinciler ise kamu malı hâline idarenin tahsis kararıyla gelirler. Keza, ikinciler yine bir tahsis kararıyla kamu malı olmaktan çıkarılabilirler. Oysa tâbi kamu mallarının tahsis kararıyla kamu malı olmaktan çıkarılması mümkün değildir.

Taşınabilir olup olmamalarına göre kamu malları kaça ayrılır?

Taşınabilir olup olmamaları bakımından kamu malları; • Taşınmaz kamu malları ve • Taşınır kamu malları olmak üzere ikiye ayrılır. Taşınmaz (gayrimenkul) kamu malları, bir yerden bir yere götürülemeyen kamu mallarıdır. Örneğin göl, nehir, pazar yeri, yollar, adliye binası birer taşınmaz kamu malıdır. Taşınır (menkul) kamu malları ise bir yerden bir yere götürülebilen kamu mallarıdır. Ancak kamu tüzel kişilerinin mülkiyetinde bulunan her mal kamu malı değildir. Bunların kamu malı olabilmesi için kamu tüzel kişilerine ait olmasından başka halkın doğrudan kullanımına veya bir kamu hizmetine tahsis edilmiş olmaları gerekir. Ancak kamu hizmetine tahsis edilmiş her taşınır mal da kamu malı değildir. Bunların özel bir düzenlemeye tâbi kılınmış olması gerekir.

Kamu mallarının devredilmezliği ilkesi ne anlama gelir?

Kamu mallarının devredilmezliği ilkesi bir kamu tüzel kişisine ait bir kamu malının bir başka kamu tüzel kişisine veya bir özel hukuk kişisine devredilemeyeceği anlamına gelmektedir. Bu ilkenin amacı, kamu mallarının, bu mallara ihtiyaç olduğu sürece kamu malı statüsünde tutulmasını sağlamaktır. Kamu mallarının devredilmezliği ilkesi, kamu tüzel kişilerinin özel mal statüsünde olan mallarının değil, kamu malı statüsünde olan mallarının devredilmesini yasaklamaktadır. Dolayısıyla kamu tüzel kişileri özel mallarını özel hukuk hükümlerine uygun olarak devredebilirler.

Kamu mallarının devredilmezliği ilkesinden kaynaklanan diğer ilkeler nelerdir?

Kamu mallarının devredilmezliği ilkesi sonucu kamu malları; kamulaştırılamaz, haczedilemez, zaman aşımıyla kazanılamaz, üzerlerinde sınırlı ayni haklar tesis edilemez ve tapuya tescil zorunluluğu yoktur.

İdarenin kamu hukukundaki başlıca mal edinme usulleri nelerdir?

İlgili mal edinme usulleri şunlardır: • Devletleştirme, • İstimval, • Kamulaştırma.

İstimval ne demektir?

İstimval, özel mülkiyette bulunan taşınır malların bedeli karşılığında mülkiyetinin veya kullanım ve intifa hakkının idareye cebrî geçişini öngören istisnai ve olağanüstü hâllere mahsus bir usuldür.

Devletleştirme ne anlama gelir?

Anayasamızın 47’nci maddesine göre, kamu hizmeti niteliği taşıyan özel teşebbüsler, kamu yararının zorunlu kıldığı hâllerde devletleştirilebilir. Devletleştirme gerçek karşılığı üzerinden yapılır. Gerçek karşılığın hesaplanma tarzı ve usulleri kanunla düzenlenir. Buna göre, devletleştirmenin konusu kamu hizmeti niteliği taşıyan özel teşebbüslerdir. Devletleştirmenin konusu özel teşebbüs olduğuna göre, bunun içine özel teşebbüse dâhil olan taşınmaz veya taşınır bütün mallar ve keza bütün haklar ve borçlar girer. Devletleştirme bu noktada kamulaştırmadan farklıdır. Zira, kamulaştırma sadece taşınmaz mallar üzerinde yapılabilir. Keza her çeşit taşınmaz kamulaştırmaya konu olabilirken devletleştirme her özel teşebbüs hakkında değil, kamu hizmeti niteliği taşıyan özel teşebbüsler hakkında yapılır. Ayrıca belirtelim ki kamulaştırma bir idarî işlemle olmasına karşılık, devletleştirme kanunla yapılır.

Kamulaştırma kavramı ne manaya gelir?

Kamulaştırma, devlet ve kamu tüzel kişilerinin, kamu yararının gerektirdiği hâllerde, gerçek karşılıklarını peşin ödemek şartıyla özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların tamamının veya bir kısmının, kanunla gösterilen esas ve usullere göre, mülkiyetini zorla devralmasıdır.

Kamulaştırmanın temel ilkeleri nelerdir?

Kamulaştırma; devlet veya diğer kamu tüzel kişileri tarafından, kamu yararı sebebiyle, ancak özel mülkiyette bulunan mallar hakkında, ancak taşınmaz mallar hakkında, malın gerçek karşılığının peşin olarak nakden ödenmesiyle, kanunla gösterilen esas ve usullere göre yapılır. Yeterli ödenek temin edilmeden başlatılmaz.

Kamulaştırma hangi aşamalardan meydana gelir?

Başlıca kamulaştırma aşamaları şunlardır: • İdare, önce kamulaştırma bedeli için yeterli ödenek temin etmelidir. • İdare yeterli ödeneği temin ettikten sonra, kamu yararı kararı alır. Kamu yararı kararı, idarenin belli bir işin yapılmasında (örneğin yol, okul, otopark, hastane) kamu yararı olduğu yolunda aldığı bir karardır. • Kamu yararı kararı alındıktan sonra kamulaştırılacak taşınmazın belirlenmesi işine geçilir. • Taşınmazın tespit edilmesi işi bittikten sonra idare, taşınmaz hakkında kamulaştırma kararı alır. İlgili taşınmaz hakkında kamulaştırma kararı alındığı tapu dairesine bildirilir ve tapu dairesi tapu siciline bu konuda şerh verir. • Kamulaştırma işlemleri altı ay içinde bitmez ise bu şerh tapu dairesi tarafından re’sen silinir. Kamulaştırma kararının alınmasından sonra idarenin öncelikle satın alma usulünü denemesi gerekmektedir. Bu amaçla idare, pazarlıkla satın alma usulünü deneyebileceği gibi trampa yoluyla devralma usulünü de deneyebilir. Bu usul başarılı olursa malik tapuda idare lehine ferağ verir ve iş biter. • Kamulaştırmanın satın alma usulü ile yapılamaması hâlinde idare, taşınmaz malın bulunduğu yer asliye hukuk mahkemesine müracaat eder ve taşınmaz malın kamulaştırma bedelinin tespitiyle bu bedelin ödenmesi karşılığında, idare adına tesciline karar verilmesini ister.

Kamulaştırma kararına karşı dava açılabilir mi?

Taşınmazın maliki, kendisine yapılan tebligat gününden itibaren otuz gün içinde, kamulaştırma işlemine karşı idarî yargıda (taşınmazın bulunduğu yer idare mahkemesinde veya kamulaştırma kararı Bakanlar Kurulu tarafından alınmış ise doğrudan doğruya Danıştay’da) iptal davası açabilir. İdare mahkemesi kamulaştırma kararı hakkında yürütmeyi durdurma kararı verirse asliye hukuk mahkemesi, idarî yargıda açılan davayı bekletici mesele olarak kabul eder ve davayı iptal davası kesin hükümle sonuçlanıncaya kadar bekletir.

Kamulaştırılan taşınmazın mülkiyetinin idareye geçmesi nasıl olur?

Kamulaştırılan taşınmazın mülkiyetinin idareye geçmesi, asliye hukuk mahkemesinin tescil kararıyla olur. Kamulaştırma Kanunu’nun 10’uncu maddesine göre asliye hukuk mahkemesinin tescil hükmü kesindir; yani bu kararın temyiz edilmesi mümkün değildir. Ancak tarafların bedele ilişkin temyiz hakları saklıdır.

Kamulaştırılan malın malikinin geri alma hakkı hangi şartlarda doğar?

Kamulaştırma bedelinin kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıllık sürenin dolmuş olması gerekir. Kamulaştırma bedelinin kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl içinde, kamulaştırma ve devir amacına uygun hiçbir işlem veya tesisat yapılmamış veya kamu yararına yönelik bir ihtiyaca tahsis edilmeyerek taşınmaz mal olduğu gibi bırakılmış olmalıdır. Taşınmaz malın sahibi veya mirasçıları, malı geri alabilmeleri için kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte idareye ödemeleri gerekir. Malik geri alma hakkını, bu hakkının doğmasından itibaren bir yıl içinde kullanmalıdır.

Kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı kurma ne anlama gelir?

Kamu tüzel kişilerinin bazı durumlarda özel kişilerin taşınmazları üzerinde irtifak hakkı kurmaya ihtiyaçları vardır. Örneğin BOTAŞ boru hattı döşenirken özel kişilerin tarlalarının bir iki metre altından boru geçirir. İşte kamu yararının gerektirmesi durumunda kamu tüzel kişileri kamulaştırma usulünü kullanarak özel mülkiyette bulunan taşınmaz mallar üzerinde malikin rızası olmasa bile, irtifak hakkı kurabilirler.

Bir kamu tüzel kişisine ait taşınmaz malın, diğer bir kamu tüzel kişisine devri usulü ne şekildedir?

Taşınmaz mala, kaynak veya irtifak hakkına ihtiyacı olan idare, Kamulaştırma Kanunu’nun 8’inci maddesi uyarınca bedelini tespit eder. Bu bedel esas alınarak ödeyeceği bedeli de belirterek mal sahibi idareye yazılı olarak başvurur. Mal sahibi idare, devire muvafakat etmez veya altmış gün içinde cevap vermez ise anlaşmazlık, alıcı idarenin başvurusu üzerine Danıştay ilgili idarî dairesince incelenerek iki ay içinde kesin karara bağlanır. Taraflar bedelde anlaşamadıkları takdirde alıcı idare, devirde anlaşma tarihinden veya Danıştay kararının tebliği tarihinden itibaren otuz gün içinde, Kamulaştırma Kanunu’nun 10’uncu maddesinde yazılı usule göre mahkemeye başvurarak kamulaştırma bedelinin tespitini ister. Bu suretle devir alınan taşınmaz mal, kaynak veya irtifak hakkı, sahibinden kamulaştırma yolu ile alınmış sayılır ve devir amacı veya devreden idarenin izni dışında başkaca bir kamusal amaçla kullanılamaz. Aksi takdirde devreden idare, 23’üncü madde uyarınca taşınmaz malı geri alabilir. Bu husus tapu kütüğünün beyanlar hanesine şerh verilir.

Kamu görevlisi nasıl tanımlanabilir?

Kamu hizmetinde çalışan, kamu kurumlarının insani (beşeri) ögesini oluşturan kişilere “kamu görevlisi” ya da “kamu personeli” denmektedir.

Kendi özel personel rejimi olup DMK’ya tabi olmayan diğer kamu görevlilerine hangi meslekler örnek olarak verilebilir?

Kendi özel personel rejimi olup DMK’ya tabi olmayan diğer kamu görevlilerine şu meslekler örnek olarak verilebilir:

1. Türk Silahlı Kuvvetleri Mensupları.

2. Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanları.

3. Hâkim ve Savcılar.

4. Devlet Tiyatrosu ve Devlet Opera ve Balesi Sanatçıları,

5. Genelkurmay Mehteran Bölüğü sanatçıları,

6. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası üyeleridir.

657 sayılı devlet memurları kanununun dayandığı temel ilkeler nelerdir?

657 sayılı devlet memurları kanununun dayandığı temel ilkeler şunlardır:

1. Sınıflandırma

2. Kariyer

3. Liyakat

Devlet Personel Başkanlığı’nın ülkemizde yer alan hizmet sınıfları nelerdir?

Devlet Personel Başkanlığı’nın ülkemizde yer alan hizmet sınıfları şunlardır:

1. Genel İdare Hizmetleri Sınıfı

2. Teknik Hizmetler Sınıfı

3.  Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfı

4. Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı

5. Avukatlık Hizmetleri Sınıfı

6. Din Hizmetleri Sınıfı

7. Emniyet Hizmetleri Sınıfı

8. andarma Hizmetleri Sınıfı

9.  Sahil Güvenlik Hizmetleri Sınıfı

10.  Yardımcı Hizmetler Sınıfı

11.  Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfı

12.  Milli İstihbarat Hizmetleri Sınıfı

Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini sağlayan ilke nedir?

Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini sağlayan ilke liyakat ilkesidir.

Devlet memurluğuna alınacaklarda aranacak genel ve özel şartlar nelerdir?

Devlet memurluğuna alınacaklarda aranacak genel ve özel şartlar şunlardır:

1. Türk vatandaşı olmak (Vatandaşlık). Çifte vatandaşlık memuriyete girişe engel değildir. Yabancılar ancak “sözleşmeli” olarak istihdam edilebilir.

2. Yaş: 18 yaşını tamamlamak. Bir meslek ve sanat okulunu bitirenler, 15 yaşını doldurmak ve yargı yoluyla kazaî rüşt kararı aldırmak koşuluyla memur olabilir.

3. Öğrenim: En az ortaokul mezunu olmak. Ortaokul mezunları arasında istekli bulunmazsa, ilkokul mezunları da memuriyete alınabilir.

4. Kamu haklarından mahrum bulunmamak.

5. Mahkûmiyet. Türk Ceza Kanununun 53. maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (....) zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak.

6. Askerlik. Askerlikle ilgisi bulunmamak, askerlik çağına gelmemiş bulunmak, askerlik çağına gelmişse muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut ertelenmiş veya yedek sınıfa geçirilmiş bulunmak.

7. Sağlık. Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı bulunmamak.

8. Güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılmış olmak. (Bu şart önce 3.10.2016 tarih ve 676 sayılı OHAL KHK’sı ile sonra 1.2.2018 tarih ve 7070 sayılı Kanun ile aynen kabul edilmiştir.)

9. Özel Koşullar: Belirli bir görevin gereği olarak konmuş, belli bir mesleğe sahip olma ya da belli bir eğitim ve öğretim görme gibi kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak. Avukatlık hizmetleri için “avukatlık ruhsatnamesine” sahip olma, Dışişleri Bakanlığı’nda meslek memuru olmak için yabancı dil bilme ya da kaymakam olmak için belli fakülteleri bitirme gibi.

Ülkemizde Bakanlar Kurulu kararı ile “Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik” hangi yıl kabul edilmiştir? 

Ülkemizde Bakanlar Kurulu kararı ile “Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik” 2002 yılında kabul edilmiştir?

İstisnai memuriyet kapsamında sınava girmeyecek olan memur adayları kimlerden oluşur?

İstisnai memuriyet kapsamında, zorunlu hizmeti olanlar, yer değiştirme suretiyle atananlar, ayrılınan ve geçilen kurumun muvafakati ile yer değiştirmede ile istisnai memurluğa girişte yarışma ve yeterlik sınavı yapılmaz.

İstisnai memurluklarda yani sınav şartı aranmayan memurluklar nelerdir?

İstisnai memurluklarda yani sınav şartı aranmayan memurluklar şu şekilde sıralanabilir:

Cumhurbaşkanlığı ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin memurlukları 

Bakan Yardımcılıkları

Merkezi teşkilatın başkent örgütündeki bakanlıklar ve bağlı kuruluşların müşavirleri, Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirlikleri, Özel Kalem Müdürlükleri

Valilikler

Büyükelçilikler, Elçilikler, Daimi Temsilcilikler

Din İşleri Yüksek Kurulu Üyelikleri

Milli İstihbarat Teşkilatı memurlukları

Nükleer Düzenleme Kurumunun Başkan Yardımcılıkları ve Daire Başkanlıkları

Devlet Konservatuvarında görevlendirilecek uluslararası ün yapmış üstün yeteneklere sahip Devlet sanatçıları

Aday memurluk süresi ne kadardır?

Aday olarak atanmış Devlet memurunun adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan çok olamaz.

 Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine göre atama usulleri nelerdir?

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine göre üç tür atama usulü vardır:

1. Cumhurbaşkanı kararı ile atananlar 

2. Cumhurbaşkanı onayı ile atananlar 

3. İlgili Cumhurbaşkanı yardımcısı, bakan veya atamaya yetkili amirler tarafından atananlar

Memuriyette becayiş kavramı nasıl tanımlanabilir?

Aynı Kurumun başka başka yerlerde bulunan aynı sınıftaki memurları, karşılıklı olarak yer değiştirme suretiyle atanmalarını istemeleri becayiş olarak adlandırılır.

Memurun derece yükselmesi yapabilmesi için gerekli koşullar nelerdir?

Memurun derece yükselmesi yapabilmesi için gerekli koşullar şu şekilde sıralanabilir:

1. Üst derece boş kadronun bulunması,

2. Derecesi içinde en az 3 yıl ve bu derecenin 3. kademesinde en az 1 yıl bulunması,

3. Kadronun tahsis edildiği görev için öngörülen nitelikleri elde etmiş olması gerekir.

Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi, bölgelerin ve hizmetin özelliklerine göre merkezde kim belirler?

Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi, bölgelerin ve hizmetin özelliklerine göre merkezde cumhurbaşkanı belirler.

Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi, bölgelerin ve hizmetin özelliklerine göre illerde kim tarafından belirlenir?

Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi, bölgelerin ve hizmetin özelliklerine göre illerde vali tarafından belirlenir?

Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan 10 yıla kadar (10 yıl dahil) olanlar için kaç gündür?

Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan 10 yıla kadar (10 yıl dahil) olanlar için 20 gündür.

Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 10 yıldan fazla olanlar için kaç gündür?

Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 10 yıldan fazla olanlar için 30 gündür?

Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan personele, her yıl yıllık izinlerine ilaveten ne kadar süre sağlık izni verilir?

Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan personele, her yıl yıllık izinlerine ilaveten 1 aylık sağlık izni verilir.

Memura, isteği üzerine, kendisinin veya çocuğunun evlenmesi; eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin anne­babasının veya kardeşinin ölümü üzerine kaç gün izin verilir?

Memura, isteği üzerine, kendisinin veya çocuğunun evlenmesi; eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin anne­babasının veya kardeşinin ölümü üzerine 7 gün izin verilir.

Devlet memurlarına verilecek disiplin cezaları ve nitelikleri en hafiften en ağıra nelerdir?

Devlet memurlarına verilecek disiplin cezaları ve nitelikleri en hafiften en ağıra şunlardır:

1. Uyarma: Memura, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.

2. Kınama: Memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.

3. Aylıktan kesme: Memurun, brüt aylığından 1/30 ­ 1/8 arasında kesinti yapılmasıdır. 4. Kademe ilerlemesinin durdurulması: Fiilin ağırlık derecesine göre memurun, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1 ­ 3 yıl durdurulmasıdır.

5. Devlet memurluğundan çıkarma: Bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarmaktır