Şehircilik Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim
Büyükşehir Planlaması Ve Yönetimi
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Şehirlerin büyümenin hızı ne ile yüksek ivme kazanmıştır?
Sanayileşme ile birlikte şehirlerin büyüme hızı yüksek ivme kazanmıştır.
Büyükşehirler diğer şehirlere göre hangi farklı koşullara sahiptir?
Büyükşehirler diğer şehirlere oranla çok daha kalabalık ve kent yaşamı açısından daha karmaşık sosyal, ekonomik ve kültürel koşullara sahiptir.
Planlama nedir?
Planlama; amaçların ve bu amaçlara ulaşılabilmesi için gerekli olan faaliyetlerin belirlenme sürecidir.
Planlama süreci neleri içerir?
Bu süreçte, yönetim gerekli olan bilgileri toplar ve bu bilgilerden yararlanarak amaçlarını belirler. Dolayısıyla planlama, yönetimin en temel işlevlerinden biridir.
Kapsamlı planlama yaklaşımına göre kent planlamasının mantığı nelerden oluşur?
Kapsamlı planlama yaklaşımına göre kent planlamasının mantığı şunlara dayanmıştır:
- Geniş kapsamlılık,
- Arazilerin uzun dönemli kullanımı,
- Çevrenin korunması,
- Toplu konut ve programlı gelişmenin kamu yararına kullanılması
Büyükşehir planlamasının amaçları nelerdir?
Dünyadaki çeşitli uygulamalara bakarak büyükşehir planlamanın amaçlarını aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz.
- Metropolitan alan ekonomisinin gelişimini önceden kestirmek, kısmen de olsa etkilemeye çalışmak,
- Metropolitan ölçekteki altyapı ve hizmet programlarını yönlendirmek ve uygulanmasını sağlamak,
- Metropolitan alanın alt bölgeleri olan belediyeler arası koordinasyon sorunlarını çözümlemek,
- Metropolitan alanın tümünde ve alt bölgelerinde arazi kullanma kararlarını denetlemek,
- Metropolitan alanın ekolojik dengesinin bozulmasını ve çok çeşitli kirlenme türlerinin doğmasıını önlemeye çalışmak,
Büyükşehir planlamasının yararları nelerdir?
Büyükşehir planlamasının yararları şunlardır:
- Büyükşehir planlama, yaptığı projelerle bölgenin ekonomik gelişimine katkıda bulunur.
- Kent için gerekli olan hizmet programları büyükşehir ölçeğinde yönlendirilir ve uygulanır.
- Büyükşehirin alt unsurları olan belediyeler arası koordinasyonun sağlanmasına katkıda bulunur.
- Bölgedeki arazilerin kullanımlarının denetlemesini sağlayarak sağlıklı bir şehir ve çevre şekillenmesi sağlar.
- Bölgenin ekolojik dengesinin bozulmasını önler ve çeşitli çevre kirlenmelerinin önüne geçer.
Büyükşehir planını gerçekleştirecek araçların başlıcaları nelerdir?
Büyükşehir alan planını gerçekleştirecek araçların başlıcaları; bölgeleme (zoning), arazi düzenlemeleri (parselasyon) ve ana gelişme programlarının hazırlanmasıdır.
Arazi düzenlemeleri (parselizasyon) nedir?
Arazi Düzenlemeleri (Parselasyon): "Arsa düzenlemesi, arazinin son kullanma durumunu gösteren kadastro haritaları ve tapu kütüğü bilgilerinin, uygulama imar planında öngörülen arazi kullanış kararlarına uyarlanarak imar kanununa ve yönetmeliklere göre imar parsellerinin oluşturulması, sınırlarının gerek arazide ve gerekse haritada belirlenmesi ve tapu kütüğüne kaydedilmeleri için yapılan ayırma, birleştirme ve yeniden dağıtma işlemlerine denilmektedir"
Büyükşehir planlamasının evreleri nelerdir?
Büyükşehir planlaması genel olarak dört evreye ayrılır; bilgi toplama evresi, amaç belirleme evresi, planın formüle edilmesi evresi, planın uygulanması ve değerlendirilmesi evresi.
Büyükşehir planlama işlemlerinde bilgi toplama evresinde toplanacak bilgi grupları nelerdir?
- Fiziki bilgiler
- Sosyo-kültürel bilgiler
- Ekonomik bilgiler
- Mekansal bilgiler
Büyükşehir planlamasında oluşacak planın içeriği nelerdir?
Oluşturulacak planın içeriği şunları kapsamalıdır:
- Çeşitli amaçlar için ayrılan imar bölgelerini
- Alt yapı tesislerini,
- Birinci, ikinci, üçüncü derecede önemli ulaştırma sistemlerini, Kamuya ait bina ve alanları,
- Sosyal ve kültürel ihtiyaçların karşılanacağı yerleri, göstermelidir
- Hazırlanan projelerin kesinlik kazanabilmesi için yerel veya merkezi idarelerce onaylanması gerekmektedir.
Yönetim tanımından yola çıkarak büyükşehir nedir?
Yönetim tanımından yola çıkarak büyükşehir yönetimini tekrar tanımlayacak olursak, Büyükşehir yönetimi, büyükşehirde yaşayanların büyükşehire ilişkin talep ve ihtiyaçlarını mümkün olan en yüksek düzeyde karşılayabilmek için büyükşehirin mali, beşeri, fiziki kaynaklarını etkin biçimde kullanabilmek için gereken kararların verilmesi, uygulanması ve sonuçlarının denetlenmesidir.
Yönetim nedir?
Belirli bir amaca ulaşmak için başta insanlar olmak üzere parasal kaynakları, donanımı, demirbaşları, hammaddeleri, yardımcı malzemeleri ve zamanı birbiriyle uyumlu, verimli ve etkin kullanabilecek kararlar alma ve uygulama sürecinin toplamıdır. Bir başka tanıma göre yönetim, ne yapması gerektiğini belirleme ve bu amacı en iyi biçimde başkaları aracılığı ile gerçekleştirmenin uygulamasıdır
Şehirleşme sürecindeki kırılmanın nedenleri nelerdir?
Sanayileşme sonrası modern zamanlarda ekonominin karmaşık örgütlenmesi ve insanların belli bölgelerde yoğunlaşmaya başlamasıyla birlikte şehirleşme sürecinde bir kırılma yaşanmıştır.
Türkiyede büyükşehir alanlarının planlanmasında kalkınma planlarında yapılan çalışma nelerdir?
Türkiye'de büyükşehir alanlarının planlanmasıyla ilgili çalışmalar kalkınma planlarında şu şekilde incelenmiştir
Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planında Konuyla İlgili Görüşler
İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planında Konuyla İlgili Görüşler
Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planında Konuyla İlgili Görüşler
Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planında Konuyla İlgili Görüşler
Beşinci ve Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planlarında Konuyla İlgili Görüşler
Yedinci ve Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planlarında Konuyla İlgili Görüşler
Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planında Konuyla İlgili Görüşler
Onuncu Beş Yıllık Kalkınma Planında Konuyla İlgili Görüşler
Üçüncü 5 yıllık kalkınma planının hedef ve stratejisi nedir?
Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı Hedefleri ve Stratejisinde "Kademeli ve Fonksiyonel Şehirleşme" ilkesi benimsenmiştir. Kademeli şehirleşmeyle, çeşitli büyüklükteki kent grupları arasında karşılıklı ekonomik ilişki ve koordinasyonun sağlanması amaçlanmıştır. Fonksiyonel şehirleşme ise, şehirleşen nüfusa yeni iş imkanları bulunabildiği ölçüde şehirleşmedir.
Büyükşehir belediye meclisi nedir?
Büyükşehir belediye meclisi, büyükşehir belediyesinin karar organıdır ve ilgili kanunda gösterilen esas ve usullere göre seçilen üyelerden oluşur.
Büyükşehir belediye encümeni nedir?
Büyükşehir belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin... kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur. Belediye başkanının katılamadığı toplantılarda, encümen toplantılarına genel sekreter başkanlık eder.
Büyükşehir belediye başkanı nasıl seçilir?
Büyükşehir belediye başkanı, büyükşehir belediye idaresinin başı ve tüzel kişiliğinin temsilcisidir. Büyükşehir belediye başkanı, ilgili kanunda gösterilen esas ve usullere göre büyükşehir belediyesi sınırları içindeki seçmenler tarafından doğrudan seçilir.