aofsoru.com

Şehircilik Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Gecekondu

1. Soru

Gecekondu nedir?

Cevap

Gecekondu kavramı, dil bakımından yapısal olarak iki sözcükten oluşmuş birleşik bir sözcüktür. Birinci sözcük “gece”, ikincisi ise “konmak” eyleminden türetilmiş “kondu”dur. Gecekondu sözcüğü, taşıdığı toplumsal niteliklerinden ötürü de bir kavram biçimini almıştır.


2. Soru

Gecekondu sözcüğü dilimize nasıl kazandırılmıştır?

Cevap

Gecekondu sözcüğü dilimize kültürel bir kurum aracılığıyla değil, halkın kendi yaratımıyla kazandırılmıştır. Başka bir deyişle, “gecekondu kavramı halkça yaratılmış, üretilmiş bir kavramdır.”


3. Soru

Gecekondu kelimesinin anlamının doğuşunda yatan etken nedir?

Cevap

Bu anlamın doğuşunda yatan sebep ise kırsal kesimden kente göç eden insanların kentin çeşitli bölgelerinde kendilerine bir gecede gelişigüzel bir yaşam alanı oluşturmasıdır.


4. Soru

Hangi nedenden dolayı kente göç eden insanların barınma ihtiyacı karşılanamamaktadır?

Cevap

Sosyo-ekonomik nedenlerden dolayı kente göç eden nüfusun büyük bir kısmının barınma ihtiyacı karşılanamamaktadır.


5. Soru

Birleşmiş Milletler Ajansı gecekonduyu nasıl tanımlamaktadır?

Cevap

Birleşmiş Milletler Ajansı (UN-HABITAT), tarafından gecekondu: “konut standartlarından, güvenlikten yoksun, karakteristiğinde köhnelik ve sefalet barından bir şehir alanı” olarak tanımlanmaktadır.


6. Soru

2030 yılında gecekonduda yaşayan insan sayısı ortalama kaç kişi olarak tahmin edilmektedir?

Cevap

Dünya çapında bir milyar insanın gecekondu mahallelerinde yaşıyor olduğunu ve bu rakamın muhtemelen 2030 yılında 2 milyar insana ulaşacağı tahmin edilmektedir. 


7. Soru

Ruşen Keleş’e göre gecekondu nedir?

Cevap

Ruşen Keleş gecekonduyu, “Bayındırlık ve yapı kurallarına aykırı olarak, gerçek ya da tüzel, kamusal ve özel kişilerin toprakları üzerine, toprak iyesinin istenç ve bilgisi dışında, onaysız olarak yapılan, barınma gereksinmeleri devletçe ve kent yönetimlerince karşılanamayan yoksul ya da dar gelirli ailelerin yaşadığı barınak türü” olarak tanımlar.


8. Soru

Gecekondu mahallerinin genel özellikleri nelerdir?

Cevap

Gecekondu tanımlamalarından ve dünya ölçeğinde yapılan yasal önlemlerden yola çıkarak gecekondu mahallerinin ortak özelliklerini şöyle belirtebiliriz:

  • Yasalara aykırı olması,
  • Başkalarına ait bir yerde yapılması,
  • Arsa sahibinden izinsiz yapılması,
  • Ruhsatsız olması,
  • Teknik inşaat koşullarının bulunmayışı,
  • Kısa bir sürede alelacele yapılmış olması.

9. Soru

Türkiye'de gecekondulaşma hangi dönem başlamış kabul edilmektedir?

Cevap

Türkiye’de gecekondulaşmanın tarihsel başlangıcıyla ilgili resmi belge bulunmamaktadır. Gecekondulaşma süreci resmi yazılı belgelere dayanmaksızın önemli bir kentleşme sorunu olarak II. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru yaşanan ekonomik ve siyasal gelişmelerden dolayı ortaya çıktığı ve savaşın sona ermesiyle hızlı bir gelişme gösterdiği kabul edilmektedir.


10. Soru

Gecekondulaşmayı yarata göç nedenleri nelerdir?

Cevap

Gecekondulaşmayı yaratan göç nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:

  • Nüfusun hızla artması,
  • Tarımın büyük ölçüde makineleşmesiyle işgücünün sanayi kentlerine kayması,
  • Kırsal bölgelerde sağlık, beslenme, eğitim ve ulaşım gibi olanakların yetersizliği,
  • Ölçülü toprak reformunun yapılamaması,
  • Toprağın bölünmesi, verimin azalması ve yetersiz kalması,
  • Kurulan fabrikaların genellikle büyük kent merkezlerinde yoğunlaşması.

11. Soru

Gecekondular genelde hangi arazilere yapılır?

Cevap

Söz konusu inşaların bulunduğu araziler hazinenin, belediyenin ya da özel kişilerindir. Özellikle hazine yerlerinin seçimi tercih nedeni olmaktadır.


12. Soru

Gecekondu sorunun temelinde yatan gaye nedir?

Cevap

Gecekondu sorununun temelinde konut gereksinmesi bulunmaktadır. 


13. Soru

Gecekondular ile yoksulluk yuvaları (Slums) arasındaki ortak özellikler nelerdir?

Cevap

Gecekondular toplumun yoksul ve dar gelirli sınıflarını barındırır.


14. Soru

Gecekondulaşmanın beraberinde getirdiği sorunlar nelerdir?

Cevap

Bunlar, sosyal, kentsel ve kültürle ilgili sorunlardır.


15. Soru

Gecekondulaşmanın beraberinde getirdiği sorunlardan “Kültürel sorun” nedir?

Cevap

Kültürel sorunlar; gecekondulara yerleşen insanların kentsel ölçekte merkezin dışında yer almasından dolayı kent kültürüne yabancılaşmasından kaynaklanan sorunlardır.


16. Soru

Yasal olarak gecekondulaşmayı çözmeye yönelik önlemler nelerdir?

Cevap

Yasal olarak gecekondulaşmayı çözmeye yönelik 775 sayılı Gecekondu Kanunu şu yolları izlemeyi gerekli görmektedir:

  • Yeniden Gecekondu Yapımının Önlenmesi
  • Gecekonduların Islah ve Tasfiyesi

17. Soru

İç göçü düzenlemek amacıyla alınacak önlemler nelerdir?

Cevap

İç göçü düzenleme aracı olarak düşünülecek önlemler şunlardır:

  • Kooperatifleşme
  • Merkez köyler
  • Toprak ve Tarım Reformu

18. Soru

Merkezköy yaklaşımının amacı nedir?

Cevap

Merkez köy yaklaşımının amacı, tüm köylere ulaştırılamayan sosyal ve kültürel hizmetlerin merkez olarak belirlenen köyde sağlanması ve buradan da diğer köylere sunulmasıdır.


19. Soru

Toprak ve tarım reformu yasası hangi amaçları kapsar?

Cevap

Toprak ve Tarım Reformu Yasasıdır. Yasa genelde üç temel amacı gerçekleştirmeyi hedeflemiştir:

  1. Ekonomik amaç
  2. Sosyal amaç
  3. Siyasal amaç:

20. Soru

Kentsel yenileme kavramı nedir?

Cevap

Genel bir çerçevede, kentsel yenileme, farklı sebeplerle zaman içerisinde eskimiş, yıpranmış ya da terkedilmiş kent dokusunun, günün koşullarına göre yeniden canlandırılarak veya yeniden inşa edilerek kente kazandırılmasıdır.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email