Şehircilik Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Polis kavramının literatürde anlamı nedir?

Polis kavramı literatürde "şehir devleti" olarak çevrilmektedir.

Lonis'e göre Polis kavramının kaç farklı boyutu vardır?

Lonis, Polis kavramının üç farklı boyutunun bulunduğunu:
• Sosyal anlamda belli hakları olan vatandaşlar topluluğu.
• Mekansal olarak, şehir ve onun toprakları, onu besleyen bir ekosistem.
• Egemen, başka devletlerle ilişkileri olan bir devlet, olarak belirtilmektedir.

Birçok farklı kültürlerden bir nüfusa sahip büyük kent merkezine ne ad verilir?

Birçok farklı kültürlerden bir nüfusa sahip büyük bir kent merkezine Cosmopolis denir.

Broadbent’e göre Eski Yunan çağından beri şehrin ya da şehir mekânlarının tasarım felsefesini belirleyen kaç ana yaklaşım vardır?

Broadbent’e göre Eski Yunan çağından beri şehrin ya da şehir mekânlarının tasarım felsefesini belirleyen üç ana yaklaşım olagelmiştir:
a. Kusursuz bir planla başlanmalı ve bitirilmeli ki bu rasyonalist bir yaklaşımdır.
b. İnsan duyularının anlayabileceği bir olguyla başlanmalı ki bu da deneyci bir yaklaşımdır.
c. Deneme yanılma yoluyla şehirde nelerin ayakta durabileceği belirlenmeli ki bu da pragmatik bir yaklaşımdır.

Alberti'ye göre bir şehre girildiğinde şehrin caddelerinin nasıl olması gerekir?

Alberti bir şehre girildiğinde şehrin caddelerinin şöyle olması gerektiğini tavsiye eder: “eğer şehir asil ve kudretli ise yolların da azametli ve görkemli bir havaya bürünebilmesi için geniş ve düz olmaları gerekir.”

Sitte, kentsel mekânlar için hangi önerilerde bulunmaktadır?

Sitte, kentsel mekânlar için şu önerilerde bulunmaktadır.
•Şehir yapısının doğal gelişme süreci şehrin canlılığına katkıda bulunur.
•Antik şehir yapısının estetiği sadece şekil demek değildir, aynı zamanda fonksiyon ve duyularla da bağlantılıdır.
•Eski şehirlerin güzel yapısı olduğu gibi kopyalanmamalı, aksine, sadece modern bağlamda uygulanmış ve şehrin güzelliğine katkıda bulunan unsurlar kullanılmalıdır.
•Caddeler ve meydanlar kapalı birer sanatsal bütünlük olarak algılanmamalıdır: şekillerinden gelen etki planlamanın temelinde kullanılmalıdır. Bina parsellerini temel unsurlar olarak ayırmak yerine, cadde ve meydanlar kentsel tasarımın giriş noktası olarak kullanılmalıdır.
•Bazı ana caddeler ve açık mekanlar yüksek sanatçılık seviyesiyle tasarlanırken, geri kalanı maddi gereksinimleri karşılamak için feda edilir

Frey & Zimmer’e göre yerleşmelerin kırsal veya şehirsel karakterlerinin belirlenmesinde kullanılan unsurları nelerdir?

Frey & Zimmer’in yerleşmelerin kırsal veya şehirsel karakterlerinin belirlenmesinde kullanılan unsurları:
• Ekolojik,
• Ekonomik,
• Sosyal nitelikler olduğunu belirtmektedir.

Avcı'ya göre günümüzde bir yerleşmenin şehir olup olmadığının belirlenmesinde en fazla kabul gören kriterler nelerdir?

Avcı, ekolojik unsurların, nüfus büyüklüğünü ve yoğunluğunu içerdiğini, Ekonomik unsurlar sahada yer alan fonksiyonlara ve faaliyetlere, sosyal niteliklerin ise şehirleşmenin derecesine işaret etmekte olduğunu günümüzde bir yerleşmenin şehir olup olmadığının belirlenmesinde en fazla kabul gören kriterler arasında:

• Nüfus büyüklüğü,
• Nüfus yoğunluğu,
• Mekansal olarak kapladığı alan,
• Ekonomik ve sosyal organizasyon,
• Ekonomik fonksiyonlar,

• İşgücü talebi ve arzı,
• İdari merkez oluşunun sayılabileceğini belirtmektedir.

Pluta, K.,’ da (2003), günümüz dünyasında geniş pazar ekonomisi gelişimi ve bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişmelerle bir çok insan ihtiyacı arasından nelerin insanlar için özellikle önemli olduğunu belirtir?

Pluta, K.,’ da (2003), günümüz dünyasında geniş pazar ekonomisi gelişimi ve bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişmelerle bir çok insan ihtiyacı arasından üç tanesinin: fizyolojik ihtiyaçlar, (Affiliation) yakın ilişki ve estetik ihtiyaçların insanlar için özellikle önemli olduğunu belirtir.

Tarihten günümüze şehirlere kronolojik olarak bakılırsanasıl bir sıralama yapılır?

Tarihten günümüze şehirlere kronolojik olarak bakılırsa:
• Antik Çağ Dömemi
• Roma Dönemi
• Ortaçağ Dönemi
• Modern Dönem şeklinde sıaralanabilir

Lynch, “iyi şehir yapısı” için kaç kategori veya teori belirlemiştir?

Lynch, (1981) “iyi şehir yapısı” için beş kategori veya teori belirlemiştir. Bu teoriler şunlardır: canlılık (sağlıklı bir çevre), hissiyat (mekân veya kimlik hissi), uyma (bir yerin adapte olabilme yeteneği), erişim (insanlara, aktivitelere, kaynaklara, mekânlara, bilgiye), ve kontroldür (çevrenin sorumluluk içinde kontrolü).

Kentsel mekanın yapısını oluşturan unsurlar nelerdir?

Kentsel mekanın yapısını oluşturan unsurlar
• Ticaret, yönetim de dahil olmak üzere hizmet topluluklarını, finans gruplarını ve servis istasyonlarını dağıtma eğilimindedir.
• Ikincil sanayi (üretim), depolama ve toptan bir araya toplanma eğilimindedir.
• Mahalle kişilerin açık yeşil alanları ve toplanma yeridir.
• Ulaşım ağı yukarıdaki üç yerde bağlanmaktadır.

Monosentrik şehir nedir?

Monosentrik şehir, henüz hızla büyüyen bir şehir yapısına sahip değildir. Nüfusu fazla değildir ve sadece aynı zamanda MİA (Merkezi İş Alanları) olarak işleyen bir servis merkezine sahiptir.

Mekansal yapının modeli merkeze göre kaç şekilde görülür?

Mekansal yapının modeli merkeze göre şu şekildedir:

1. Tek Merkezli:
Tek merkez ve bir çok alt merkezin , bir diğer alt merkezle yanyana olan alt merkezle bağlantısı yoktur.
2. Çok Bağlantılı:
Ana merkezi bir çok alt merkezle bağlar.
3. Çok Merkezli:
Birbirine bağlı ana merkezlerden ve alt merkezlerden oluşur.
4. Non-merkezli

Bu modelde, herhangi bir merkezi bağlatı gibi alt-merkez vardır. Tüm bağlantıları aynı hiyerarşi içerisindedir ve birbirlerine bağlanırlar.

Araştırmacıların, kuramcıların “kentler” ve “kentsel mekân” için ortaya koyduğu görüşleri ve çalışmaları kısaca hangi başlıklar altında toplanabilir?

Araştırmacıların, kuramcıların “kentler” ve “kentsel mekân” için ortaya koyduğu görüşleri ve çalışmaları kısaca şu başlıklar altında toplanabilir:
• Kentsel mekânı “pozitif ve negatif” mekân olarak yorumlayan çalışmalar
• Kentsel mekânı “pitoresk” bakımdan inceleyen çalışmalar
• Kentsel mekânı “tipo-morfolojik” olarak inceleyen çalışmalar
• Kentsel mekânı “yer” olarak inceleyen çalışmalar

Pozitif mekânı tanımlayınız?

Pozitif mekân, nispeten çevrilmiş, kentsel mekân (dış yapı mekânı) kesin ve ayırt edici şekle sahiptir. “Makuldür”, ölçülebilir ve belli sınırları vardır. Onu akabinde nispeten daha yavaş bir şekilde akan suyla dolu olarak düşünebiliriz. Sürekliliği olmayan (esas itibariyle), kapalı, statik ancak nitelikte diziseldir. Şekli etrafını çevreleyen yapılar kadar önemlidir.

Negatif mekânı tanımlayınız?

Negatif mekân şekilsizdir. Biçimlenmemiş kalıntı, genellikle olumlu olarak görülen yapıların çevresinde arda kalmıştır. “Makul değildir” sürekli ve belirli sınır ve şekillerden yoksundur. Böyle bir mekânın suyla dolu olduğunu hayal etmek zordur çünkü basit olarak mekanı kavramak zordur.

Pitoresk tarzdaki kentsel tasarım üzerine en çok hatırlanan Gordon Cullen’ın  hangi çalışmasıdır?

Pitoresk tarzdaki kentsel tasarım üzerine en çok hatırlanan çalışmalardan biri Gordon Cullen’ın (1961), “Concise Townscape”dir.

Moudon, yer çalışmalarının kaç türde olabileceğini belirtmiştir?

Moudon, yer çalışmalarının üç türde olabileceğini belirtmiştir: “ilk olarak, sadece pozitivist araştırma stratejilerini uygulamazlar. İkinci olarak, ilgi hem nesne hem özne için merkezi olmasına rağmen, nesneyi tasarımın önemli bir uğraşı olarak belirtmişlerdir. Üçüncü olarak, bu çalışmalar insan-çevre ilişkilerinin algısal tarafı kadar hissi yanını da araştırmaktadır. Son olarak ve belki de en temel fark, türetilmiş etiğe ve sınırsız etik yorumlarına olan eğilimleridir”.

Yüceşahin şehirleşmeyinasıl tanımlamatadır?

Yüceşahin şehirleşmeyi, “endüstrileşmeye ve ekonomik gelişmeye paralel olarak şehirsel yerleşme sayısının artması ve bu yerleşim birimlerinin büyümesi sonucunu doğuran nüfus birikim süreci şeklinde tanımlanabilir.