Yaşlılarda Görülebilecek Sorunlar Ve Bakım Hizmetleri Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Vücutta üretilen insülin eksikliği sonucu ortaya çıkan kan şekerinin yükselmesi ve bundan kaynaklanan çok su içme, çok idrara çıkma gibi bulgularla
karakterize olan kronik ve metabolik hastalık nedir?

Diyabetes mellitus (DM) yani şeker hastalığı

Glukozun hücre içine girmesine ve hücrede glikojen (şeker depolanmasına) oluşmasına neden olan nedir?

İnsülin glukozun hücre içine girmesine ve hücrede glikojen (şeker depolanmasına) oluşmasına neden olur.

Diyabet belirtileri nelerdir?

Sık idrara çıkmak (poliüri), çok su içmek (polidipsi), çok fazla yemek (polifaji), kilo kaybı, sık enfeksiyonlar, bitkinlik/yorgunluk, kuru deri ve bulantı/kusmadır.

Günümüzde DM tanısı hangi tanı kriterlerine göre konulmaktadır?

Günümüzde DM tanısı ADA (Amerikan Diyabet Birliği) ve DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü) tanı kriterlerine göre konulmaktadır.

DM'de laboratuvar testleri nelerdir?

1. İdrar testleri

2. Kan testleri

Diyabetin saptanmasında en geçerli yöntem olarak kabul edilen kan testi hangisidir?

Oral glukoz tolerans testi (OGTT)

AKŞ ölçülecek kişinin kaç saat boyunca bir şey yememesi gerekir?

AKŞ ölçülecek kişinin en az 8 saat boyunca bir şey yememesi gerekir.

İnsülin duyarlılık testi ne için yapılır?

Bu test kan şekeri yüksekliğinin insülin azlığına mı yoksa ön hipofiz ya da adrenal korteks hormonlarının aşırı salgılanmasına mı bağlı olduğunu belirlemek için yapılır.

Diyabet tipleri nelerdir?

1. İnsüline Bağımlı Diyabet (Tip I DM)

2. İnsüline Bağımlı Olmayan Diyabet (Tip 2 DM)

3. Gestasyonel Diyabet

4. Prediyabet (Gizli şeker)

Tip 2 diyabetin en önemli risk faktörleri nelerdir? 

Tip 2 diyabetin en önemli risk faktörleri fazla kilo ve hareketsiz yaşam tarzıdır.

Gizli şeker, kişinin hangi tip diyabete yakalanma riskinin arttığını gösterir?

Gizli şeker, kişinin tip 2 diyabete yakalanma riskinin arttığını gösterir.

Gestasyonel diyabetli kadınların yaşamlarının ileriki dönemlerinde tip 2
diyabet risk oranı nedir?

Gestasyonel diyabetli kadınların yaşamlarının ileriki dönemlerinde tip 2
diyabet riski %30-50 oranındadır.

Yaşlı DM hastalarında DM kontrolünü etkileyen faktörler nelerdir?

*Duyu değişiklikleri (görmenin azalması, koku alma duyusunun azalması, tat alma duygusunda değişim, sinir iletiminde bozulma )
*Gıda hazırlamada ve gıda emilimindeki değişiklikler (titreme, artrit, mide-barsak fonksiyonlarda ve besinlerin emiliminde değişiklik)
*Susama ve açlık hissinde değişiklikler
*Böbrek ve karaciğer fonksiyonlarında değişiklikler
*Diğer hastalıkların etkisi
*Egzersiz ve hareket yeteneğinin azalması
*İlaçlar
*Nörolojik ve psikiyatrik sorunlar
*Sosyal faktörler (yalnızlık, yoksulluk, eğitim seviyesinde düşüklük)

DM’nin kronik komplikasyonları nelerdir?

• Mikrovasküler komplikasyonlar (diyabetik nöropati, retinopati, nefropati)
• Makrovasküler komplikasyonlar (koroner arter hastalığı, serebral arter hastalığı, periferik arter hastalığı, renal arter hastalığı)

Yaşlılarda hipoglisemiyi hissetmek neden zorlaşabilir?

Yaşlılarda sempatik sinir sistemi aktivitesinin artması nedeniyle hipoglisemiyi hissetmek zorlaşabilir ve hipoglisemiye yeterli yanıt oluşmaz.

Hipoglisemi gelişen yaşlıda hangi belirtiler olabilir?

Hipoglisemi gelişen yaşlıda açlık hissi, soğuk terleme, titreme ve orta şiddette hipoglisemide solukluk, çarpıntı, baş ağrısı, konuşmada zorluk ve sinirlilik olabilir.

Hipoglisemi durumunda acil müdahale nedir?

Hastanın bilinci açık ise (sorulara cevap verebiliyorsa) ve yutabiliyorsa; hipogliseminin tedavisinde hızla emilen karbonhidratların hemen alınması
gerekir, bunun için ağızdan şeker içeren gıdalar verilir. Bunun için meyve suyu ya da 4 çay kaşığı şeker verilir ve bunların etkin olabilmesi için hastanın yutması gözlenir.

Hiperglisemi belirtileri nelerdir?

Belirtileri;
• Daha fazla susama
• Daha fazla acıkma
• Sık idrar çıkma ve gece idrara çıkma
• Uyku hali
• Yaraların geç iyileşmesi
• Deride kuruma

Diyabetik ketoasidoz nedir?

Diyabetik koma da olarak bilinen diyabetik ketoasidoz insülin yokluğuna
bağlı gelişen ağır bir durumdur.

Şeker hastası yaşlılara hangi durumlarda egzersiz yaptırılmaz?

• Egzersiz öncesi kan şekeri 100’ün altında ya
da 240’ın üzerinde ise yapılmaz.
• Egzersiz bacağa kola yapılmışsa ve bu eklemler fazla çalıştırılmaz.