Bilet Satış Dersi 6. Ünite Özet

Giriş

Bu bölümde Amadeus sisteminde yaratılmış bir rezervasyon kaydı üzerinde yapılabilecek işlemler ve ücret yükleme konusundan bahsedeceğiz. Ayrıca önceden bahsedilen uçak rezervasyon işlemlerinin aksine otel ve araba rezervasyonlarının nasıl yapılacağını ve müşteri dosyasının nasıl oluşturulacağını öğreneceğiz.

Bu bölümde işleyeceğimiz diğer bir konu ise, istenen bir parkur için ücret görüntüleme ve yaratılmış bir PNR’ye ücret yükleme konusudur.

REZERVASYON KAYDI KOPYALAMA VE BÖLME (SPLIT)

Rezervasyon kaydı, yani PNR kopyalama işlemi; daha önceden yaratılmış bir PNR’nin uçuşlarını istediğimiz kişi sayısına göre kopyalayarak, yeniden AN görüntüsü aramadan doğrudan rezervasyon yapmamızı sağlayan bir işlemdir. Bu işlemi bağlantılı ve bağlantısız olarak iki şekilde yapabiliriz.

Rezervasyon kaydı bölme işlemi, yolculardan bir bölümünün seyahat programı diğer yolculardan farklılık gösterdiğinde, rezervasyonu iptal etmeden yeni PNR’ler yaratır ve yolcuların isteklerine göre seyahat programlarını düzenler. Bu işlem ise el ile (manuel) ve otomatik olmak üzere iki şekilde yapılır.

Rezervasyon Kaydı Kopyalama

Bunlardan ilki PNR’ler arasında bir bağlantı olmadan kopyalama işlemidir ve RRN (Reproduce Reservation Non-Associated) komutu ile yapılır. RRN komutundan sonra sadece uçuşları olan yeni bir PNR yaratılmaya başlanmış olur. Ayrıca kaydedebilmek için zorunlu sahaların tamamlanması gerekir.

Diğeri ise nereden kopyalandığı belli olacak ve bu bağlantılı PNR’ler arasında geçiş yapılabilecek şekildeki kopyalama işlemidir. Aynı şekilde burada da RRA komutu kullanılır. Bu komuttan sonra yeni bir PNR kaydettiğimizde üst satırda çıkan "- - - -AXR- - - -" ifadesi ile bağlantılı olduğu anlaşılır.

RTAXR komutu ile diğer PNR’leri görüntüler, RT 1 komutu RTAXR listesindeki birinciyi PNR yi, RT 0 ile ise PNR listesini tekrar görüntüler.

Rezervasyon Kaydı Bölme

Rezervasyon kaydı bölme işlemi ya daha önce yaratılmış bir PNR’de yolcuların rezervasyon tarihini değiştirmek ya da iptal etmek istemesi durumunda ve ya daha rezervasyon aşamasında yolculuğun sadece belli bir bölümünde farklı tarihlerde ya da farklı yerlere seyahat etmek isteyen yolcular için kullanılır.

El ile bölme işlemi, daha önce yaratılmış bir PNR’deki yolculardan bir ya da birkaçının parkurlarının değişmesi, uçuş tarihlerinin değişmesi ya da tamamen iptal olması durumunda kullanılır. Bu tür bir durumda, PNR üzerinde bir bütün olarak işlem yapılamaz.

Manuel bölme işlemi

· Yolcuların ayrılması (SP 1, SP 2,4)

· Ayrılan PNR'yi kapatma (EF)

· Ana PNR'yi kapatma (ER)

olarak 3 aşamada uygulanır. Bu aşamalar tamamlandıktan sonra PNR üzerinde başka bir işlem yapılamaz.

Otomatik Bölme İşlemi

Uçuşun belli bir bölümünü farklı tarihlerde ya da parkurlara gerçekleştirecek yolculara aynı anda rezervasyon yapma olanağı sağlar. Bunun için normal PNR yaratma işleminden farklı olarak, satış anında uçuşları yolculara bağlamamız gerekir.

· Normal PNR'de ki gibi yolcu isimleri girilir.

· Yer durumu görüntüleyip, rezervasyon yapılır

· Yer durumuna bakılarak satış işlemi yapılır

· Rezervasyonu kaydedebilmek için zorunlu diğer girişler (telefon, biletleme tarihi, referans) ve varsa zorunlu olmayan girişler de (yemek talepleri gibi) yolcu tercihli olarak girilir ve PNR kaydedilir.

Bu işlemde PNR kaydedilmezse PNR'ler ayrılır ve iki PNR oluşur.

OTEL - ARABA REZERVASYONU

Otel Rezervasyonu

Amadeus Selling Platform menüsünden otel ikonu seçilerek elde edilir. Karşımıza gelen ekranda, sarı renkle işaretlenmiş zorunlu sahaları gösteren kutucukları doldurarak yolcumuz için otellerde uygun yer durumunu görüntüleyebiliriz.

Sırasıyla location, Check-in/Check-out tarihlerini, bölge tercihini, fiyat tercihlerini ve otel adı/adresini girerek "Otel Uygun Yer Durumu" düğmesine basılır. Rezervasyonu, "Yer Ayırt" düğmesine basarak kontrol edildikten sonra ER komutu ile kaydederiz.

Araba Rezervasyonu

Yine aynı şekilde kutucuklar doldurularak yapılır. Amadeus Selling Platform menüsünden araba ikonu seçilir. Zorunlu yerleri öncelikle doldurduktan sonra arabanın alınacağı yeri, alış ve bırakma tarihi ve saatini girdikten sonra “Availability for Airport” ya da “Provider Rates” düğmelerine basarak arabaları görüntüleriz. Son olarak “Yer Ayırt (Book)” düğmesine basarak rezervasyon tamamlanır.

Amadeus sisteminde, uçak, otel ve araba rezervasyonları tek bir PNR içinde yapılabilir.

MÜŞTERİ DOSYASI OLUŞTURMA

Müşteri dosyaları sahasına PM komutu ile girdikten sonra, yapacağımız işlemler hemen hemen PNR yaratma işlemleri ile aynıdır.

Burada PM, PME, PER, PE, PD, PDR komutları kullanılır. Müşteri dosyasına girişler yapıldıktan sonra PER komutu ile kaydedilir. PNR üzerinde değişiklik yapmak için kullandığımız komutları burada kullanabiliriz.

ÜCRET

Bu konuyu 2 başlıkta inceleyeceğiz.

Ücret Görüntüleme

Kalkış ve varış noktaları dikkate alınır aradaki duraklama ve transfer noktalarını dikkate alınmaz. Ücret görüntülemek için kullanılan giriş komutu FQD'dir.

Ücretlerin yolculara uygun olup olmadığına, ancak ücretlerin kurallarını ayrı ayrı kontrol ederek karar verebiliriz bunun için FQN komutunu kullanırız.

Güzergah bilgisini FQR ile hangi havayolu için hangi uçuş sınıfına rezervasyon yapmamız gerektiğini, FQS komutu ile görebiliriz.

Parkur Detaylarını Belirterek Ücret Görüntüleme

FQD komutunun aksine tüm duraklama ve transfer noktalarını belirterek daha detaylı ücret görüntüleme için FQP komutunu kullanırız. FQP girişlerinde de, FQD girişlerinde kullandığımız gibi havayolu, uçuş sınıfı, tarih tercihleri yapabiliriz.

Ücret Yükleme

Ücret yükleme işlemi, daha önce yaratılmış bir PNR’de seçilen havayoluna, uçuş sınıfına ve parkura uygun ücreti sistemden otomatik olarak bulma ve PNR’ye yükleme sürecidir.

Otomatik ve el ile olmak üzere ücret yükleme 2 şekilde yapılabilir.

Otomatik Ücret Yükleme

Otomatik ücret yükleme komutları, PNR’ye doğrudan ücret yükler ve bilet maskesi oluşturur. Bunun için

· FXP (hava yolu ve uçuş sınıfına göre ücretlendirme)

· FXA (uçuş sınıfını dikkate almadan daha ucuz ücretleri görüntüleme)

· FXB (uçuş sınıflarını dikkate almadan, en ucuz ücreti bularak uçuş sınıfını değiştirme ve ücret yükleme)

olmak üzere 3 çeşit komut kullanılır.

Otomatik PNR Ücretlendirme (FXP - Fare Transfer PNR)

Otomatik ücretlendirme komutlarını kullanabilmek için, öncelikle yolcuların talepleri doğrultusunda bir PNR hazırlayıp sisteme kaydetmemiz gerekir. Bu PNR’yi FXP komutu ile ücretlendirerek bilet maskesi oluşturabiliriz.

FXP girişi ile karşımıza birden fazla ücret çıkarsa, FXT komutu ile birini seçerek PNR’ye ücret yükleyebiliriz.

Ücret görüntüsünden sonra ER ile kayıt işlemi yapılır ve PNR’ye ücret yüklenmiş olur. Bu işlemden sonra sistem PNR ekranına geri döner. Bilet maskesini görüntülemek, kontrol etmek ya da bileti basılmaya hazır hale getirebilmek için TQT komutu kullanılır. Bilet maskesi bir kez yaratıldıktan sonra aynı gün içinde biletin kesilmesi gerekir; aksi takdirde bilet maskesinin yeniden yaratılması gerekecektir.

PNR’ye Uygun Daha Düşük Ücretleri Görüntüleyerek Ücretlendirme (FXA - Fare Transfer Available)

FXA komutu, FXP’den farklı olarak rezervasyon sırasında seçilen uçuş sınıfını dikkate almadan, seçilen tarih ve havayolu için yer olan daha düşük ücret seçeneklerini listeler.

FXA girişinden sonra karşımıza gelen listeden bir ücreti seçerek PNR’ye yüklemek ve bilet maskesi oluşturmak için FXU komutu kullanılır.

PNR’ye Uygun En Düşük Ücreti Görüntüleyerek Ücretlendirme (FXB - Fare Transfer Best Buy)

Bunun için FXB komutu kullanılır. FXA’dan farklı olarak, FXB komutu ile karşımıza tek bir ücret dökümü gelir.

FXB komutundan sonra ER komutu ile kayıt işlemi yaparsak; PNR’ye bulunabilecek en düşük ücreti yüklerken, aynı zamanda uçuş sınıfını değiştirmiş ve bilet maskesi yaratmış oluruz.

El ile (Manuel) Ücret Yükleme

Bazı durumlarda, sisteme yüklenmemiş promosyon ücretler gibi ücretleri kullanabilmek için yada sistemde var olan bir ücret üzerinde değişiklik yapabilmek için el ile (manuel) işlem yapmamız gerekebilir. Bilet üzerinde ücret ile ilgili yer alması gereken tüm bilgiler TTI komutu ile düzenlenir.

Ø TTI girişlerinde ücret (F) , yerel para birimi karşılığı (E) ve ücret kodu (B) değerleri arka arkaya yazılmalıdır.

Ücret hesapları Amadeus sistemini kullanmanın en zor ve en riskli parçasıdır; çünkü burada yapılacak bir yanlış, acentaya doğrudan ceza gelmesine, yolcunuzun zor durumda kalmasına ya da sizden şikayetçi olmasına neden olabilir.

BİLET İŞLEMLERİ

Bileti kesebilmek için acenta servis ücreti, ödeme şekli ve biletin kesileceği havayolu bilgileri zorunlu girişlerdir.

Geçmişte uçak biletleri kıymetli evrak olarak kağıt bilet şeklinde yolculara teslim ediliyordu. Ancak 2008 yılından beri, kağıt bilet yerini elektronik bilet uygulamasına başlanmıştır. Elektronik biletin basılmaya hazır hale gelebilmesi için ödeme şekli ve biletin kesileceği havayolu kısımlarının doldurulması şarttır.

Acenta Hizmet Bedeli (Service Fee)

Yeni düzenleme ile acentalar kestikleri bilet ücreti üzerinden belli yüzdeler ile komisyon almak yerine, önceden belirlenmiş hizmet bedelini almaya başlamışlardır.

Ödeme Şekli (Form of Payment)

Yolcunun bilet ücretini ne şekilde ödeyeceğini sisteme kaydeden giriştir.

Biletin Kesileceği Havayolu (Validating Carrier - VC)

Birden fazla havayolunun olduğu biletlerde bir biletin kesilebilmesi için havayolları arasında anlaşma olması gerekir. Elektronik biletleme anlaşması olmayan havayollarının biletleri ayrı ayrı kesilir.

Bilet Basma ve Görüntüleme

Yolcuya uçuşunun detaylarını, rezervasyon numarasını ve bilet bilgilerini içeren bir yolcu uçuş belgesi (Itinerary Receipt) verilerek, uçuşunu gerçekleştirmesi sağlanır.

Bilet Üzerinde Değişiklik İşlemleri

Bilet kesildikten sonra yapabileceğimiz üç farklı işlem vardır. Bunları inceleyelim.

Bilet Ücretini Değiştirmeyen Değişiklik İşlemleri (Revalidation)

Elektronik bilet kesildikten sonra; uçuş numarası, uçuş sınıfı, tarih, saat ya da aynı şehirde başka bir havaalanı gibi bilet ücretini etkilemeyen değişiklikler “revalidation” işlemleri olarak adlandırılır.

Bilet Ücretini Değiştiren Değişiklik İşlemleri (Reissue)

Reissue işlemi yapılacak uçuşların bilet üzerinde statü kodlarının “O-Open” olarak görünmesi şarttır.

• Uçuş değişikliği bir ceza karşılığında yapılıyorsa, ceza ücretini tahsil etmek

• Sınıf ya da parkur değişikliği ile birlikte ücret farkı alınması gerekiyorsa, bu fark ücreti tahsil edebilmek

• Hem ceza hem de ücret farkı alınması gerektiğinde, bu iki işlemin ücretini birlikte tahsil edebilmek

• Sınıf, parkur ya da tarih değişikliğinde ücret alınması gerekmese de revalidation işlemi yapılamayan havayolları söz konusu olduğunda sadece uçuş değişikliğini bilete yansıtabilmek için reissue işlemleri yapılır.

Bilet İade İşlemi (Refund)

İade işlemi, yolcunun uçuşlarının tamamını ya da bir kısmını gerçekleştirdikten sonra kalan uçuşlarını iptal ederek ücretini geri istemesi durumunda kullanılır.

İade işlemi geri alınması mümkün olmayan, karmaşık ve riskli bir işlemdir. Bu nedenle dikkatli yapılması gerekir.