Örtü Altı Üretim Sistemleri Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Seralarda havalandırmanın amaçları nelerdir?

Serada havalandırmanın amaçlarını aşağıdaki
gibi sıralanabilir;
• Fazla ısıyı uzaklaştırmak ve sıcaklığı kontrol
etmek,
• Nem kontrolünü sağlamak,
• Karbondioksit ve oksijen alış-verişi yapmak.

Havalandırma sistemlerinde dikkate alınacak ölçütler
nelerdir?

Havalandırma sistemlerinde dikkate alınacak
ölçütler şunlardır:
• Hava değişim sayısı [N(1/h)=Vf/Vg],
• Havalandırma oranı [Vr(m3/m2h)=Vf/Ag],
• Havalandırma kapasitesi [Vf(m3/h)],
• İç hava ve dış hava arasındaki sıcaklık farkı, ÆT
• Sera içindeki sıcaklık dağılımının homojen
olması,
• Bitki örtüsü içinde ve çevresindeki hava hızı.

Doğal havalandırma kavramını açıklayınız?

Doğal havalandırma çatı ve/veya yan pencereler
açıkken sera içi ve dışı arasındaki hava değişimi olarak
tanımlanır. Doğal havalandırma sırasında pencereler
üzerinde basınç farklılıkları oluşur. Bu basınç farklılıkları
iç-dış hava arasındaki sıcaklık farkından ve rüzgârın
basınç etkisinden kaynaklanır.

Seranın havalandırılmasında rüzgârın rolü nedir?

Rüzgâr hızı sera üzerinde farklı basınçların
oluşmasına neden olur. Rüzgâr basınçları rüzgâr yönüne
göre pencerenin pozisyonuna bağlı olarak pozitif ya da
negatif olabilir. Rüzgâr hızı arttıkça havalandırma oranı da
doğrusal olarak artar. Rüzgâr tarafı ve ters yöndeki
pencere açıklıkları farklı şekillerde kontrol edilerek en
uygun hava değişim rejimi oluşturulabilir. Hava hızının
4,5 m/s’den daha yüksek olan hızlarda, bitkiler fiziksel
olarak zarar görür. Bu nedenle rüzgârlı ve fırtınalı hava
koşullarında bitkinin ve seranın zarar görmemesi için
pencereler kapatılmalıdır.

Sera havalandırmasında pençeleri açmak için hangi
mekanizmalar kullanılmaktadır?

Sera havalandırmasında pencereleri açmak için
genellikle iki tip mekanizma kullanılır. Bunlar;
• Kremayer dişli mekanizması,
• Makas üstü yataklı ray mekanizması

Serada doğal havalandırmaya etki eden faktörler
nelerdir?

Serada doğal havalandırma aşağıdaki faktörlere
bağlıdır:
• Rüzgâr hızı,
• Rüzgâr yönü,
• Rüzgâr tarafındaki pencerelerin pozisyonu,
• Rüzgâr ters tarafındaki pencerelerin pozisyonu,
• Havalandırma açıklık alanı,
• Havalandırma kanatlarının açılma yüzdesi

Zorlanmış havalandırma kavramını açıklayınız?

Zorlanmış havalandırma, rüzgâr hızının yeterli
olmadığı bölgelerde pencere sistemine ek olarak
kullanılan bir yöntemdir. Havalandırma fanı yapay olarak
basınç farkı yaratır ve hava akımı sağlar. Zorlamalı
havalandırmada ısınan hava, mekanik olarak çalıştırılan
fan ile dışarıdaki daha serin havayla yer değiştirilir.
Seranın bir duvarı boyunca fanlar, karşı duvarına da hava
panjurları yerleştirilir. Bu havalandırma yönteminde,
aspiratör negatif basınçla içerideki havayı emerek dışarı
boşaltır; vantilatör pozitif basınçla dışarıdan temiz havayı
alır. Her iki yöntemde de, hava giriş/çıkış noktalarında
sıcaklık ve nem farklılıkları oluşur.

Yaz mevsiminde havalandırma sisteminin amacı nedir?

Yaz mevsiminde havalandırmanın asıl amacı,
sera iç ortam sıcaklığının aşırı yükselmesini önlemektir.
Sera iç ortamına fazla miktarda güneş ışınımı ulaştığında,
ortam havasının sıcaklığı yükselir. Sera iç ortam
sıcaklığını azaltmak için, havalandırma sistemi sera
içerisinde iyi bir hava dolaşımı sağlamalıdır. Ayrıca, çatı
pencereleri oransal açılarak fan ile birlikte çalıştırılırsa
hava karışım etkinliği arttırılabilir. Soğuk dönemlerde
daha az sayıda fan çalıştırılarak da havalandırma oranı
azaltılabilir. Seralara fanlar ile hava giriş ve çıkış
açıklıkları arasında, çok az basınç farkı yaratarak fazla
miktarda hava akışı sağlayabilir.

Serada yeterli hava hareketini sağlamak için hangi
yöntemler kullanılmaktadır?

Serada yeterli hava hareketinin sağlanmasında iki
yöntem uygulanmaktadır. Bunlar;
• Sirkülasyon fanı ile hava dolaşımı
• Delikli plastik (PE) kanallar ile hava dolaşımı

Yaz mevsimindeki yoğun güneş ışınımının seraya
etkileri nelerdir?

Yaz mevsiminde yoğun güneş ışınımı nedeniyle
serada sıcaklığın aşırı yükselmesi ve buhar basıncı
açığının artması bitkinin stresini arttırır. Sonuç olarak,
ürün miktarı azalır, meyve kalitesi düşer. İyi
havalandırılan seralarda bile, yazın güneşli sıcak günlerde
bitki sıcaklığı hava sıcaklığından 5-10 °C daha yüksek
olabilir. Serada ortalama en büyük sıcaklık 28 °C’yi
aşarsa, yapay soğutma sistemleri kullanılır.

Fan-petek serinletme sistemi hangi parçalardan
oluşmaktadır?

Fan-petek serinletme sistemi aşağıdaki
parçalardan oluşmaktadır;
• Negatif basınçlı egzoz fanları
• Petek (yastık),
• Su dolaşım pompası,
• Su deposu,
• Dağıtma boruları

Serada perde kullanmanın nedenleri nelerdir?

Serada, değişen dış koşullara bağlı olarak, serada
bitki için uygun ışık, sıcaklık ve nem koşullarını yaratmak
için perdeleme sistemi kullanılır. Perde kullanımının dört
nedeni vardır. Bunlar;
• Karartma,
• Gölgeleme,
• Enerji tasarrufu
• Çevresel kontrol.

Gölgelendirme perdeleri ne tür malzemelerden
üretilmektedir?

Gölgeleme perdeleri yeşil renkli plastik esaslı
örtülerdir. Ayrıca, polyester-alüminyum örgülü perdeler
güneş ışınımını % 10’dan % 90’a kadar yansıtabilme
özelliğine sahiptir. Kullanılacak perde malzemesi, ışığı
çeşitli oranlarda geçirecek şekilde seçilebilir. Ayrıca,
karartma perdeleri gün uzunluğunu kısaltarak seraya giren
ışığı önlemek için kullanılır. Bu perdelerde ışık geçişi
% 10’un altındadır. Ülkemizde yapılan en ucuz
gölgelendirme uygulaması, sera örtü malzemesinin dış
yüzeyine kireç sürülerek yapılır. Kireç uygulaması kalıcı
gölgeleme etkisi oluşturduğundan kontrol altına alınamaz.

Isı perdesi ne amaçla kullanılmaktadır?

Gündüz güneşten alınan enerji depolanır ve gece
boyunca bu enerji uzun dalgalı ışınım şeklinde yukarıya
doğru transfer edilir. Uzun dalgalı ışınım ısı perdesini
geçemez; aşağıya bitkiye ve toprak yüzeyine doğru geri
yansıtır. Isı perdesi, gece uzun dalgalı ışınımını yansıtarak
ve seranın hacmini küçülterek ısı tasarrufu sağlar. Isı
perdelerinin özelliklerine göre %20-%70 oranında enerji
tasarrufu sağlanabilir.

Nem oranının düşük olmasının seraya etkileri nelerdir?

Nem oranının düşük olması transpirasyonu ve su
tüketimini artırır. Ayrıca, seradaki hava çok kuru ise,
stoma transpirasyonu azaltmak, nemi korumak için
kapanacaktır. Stomanın kapanması CO2 girişini de
engellediği için bitki büyümesi geriler ve ürün kaybı
oluşur. Strese giren bitkilerin üretim miktarı ve kalitesi
azalabilir. Bitki türüne göre değişmekle birlikte, normal
bitki gelişmesi için en uygun bağıl nem değerleri % 70-85
arasında olmalıdır. Gerekli olan nem seviyesi yapay
nemlendirme sistemleri ile sağlanabilir. Sera bitkiden olan
su kaybının önlenmesi, yetişme koşullarını iyileştirilme,
kalitenin arttırılması için nemlendirilir.

Yapay nemlendirme için hangi yöntemler
kullanılmaktadır?

Yapay nemlendirme için dört yöntem
kullanılmaktadır. Bunlar;
• Islak yastık ile nemlendirme,
• Çift akış memeli sisleme,
• Düşük basınç memeli sisleme
• Yüksek basınç memeli sisleme

Sisleme nedir?

Suyun çok küçük damlalar halinde havaya hemen
buharlaşacak şekilde püskürtülmesine sisleme adı verilir.

Sis ve buharlaşma arasındaki ilişkiyi açıklayınız?

Serada istenen sis damla çapı genellikle
10 µm’dir. Düşük basınçlı sistemlerde üretilen sis damla
çapı 50-100 µm arasındadır. En küçük sis parçacığı hemen
buharlaşır. Sis çapı küçüldükçe buharlaşması daha kısa
sürede olur. Sis çapı büyüdükçe ağırlığı artar;
buharlaşması daha uzun zaman alır. Bu nedenle, sera
içindeki sis damlacık çapı ve hava akımı yaprakları
ıslatmayacak seviyede olmalıdır. Islanan yapraklarda
hastalık oluşma etkisi daha fazladır.

Düşük basınçlı nemlendirme sistemini açıklayınız?

Düşük basınç memeli sislemede döner memeler
kullanılmakta olup; su, döner bir diskin merkezine
bırakılır. Su, merkezkaç kuvvet etkisiyle diskin çevresine
doğru itilerek püskürtülür. Bu teknikle, 4 bar basınçta
7-14-21-28 l/h memeler kullanılarak 55-90 µm çapında
damlacıklar üretilebilir.

Yüksek basınçlı nemlendirme sistemini açıklayınız?

Yüksek basınçlı memeli sisleme tekniğinde
kullanılan özel memeler için 50-70 bar seviyesindeki
basınca gereksinim duyulur. Yüksek basınçlı memelerin
orifis çapı çok küçük olduğu için kullanılan su hassas filtre
sisteminden geçirilir. Memeler basınca dayanıklı özel
borulara bağlıdır. Damla çapı 5-15 µm arasındadır.
Yüksek basınçlı sisleme yönteminin nemlendirme ve
serinletme etkinliği daha yüksektir. Bu sistemde hassas
filtre grubu, alçak basınç borusu, yüksek basınç boru hattı,
basınç ayar valfi, 5-15 µm’lik memeler kullanılır.

Sera açısından ısıtmanın önemini açıklayınız?

Üreticiler sağlıklı, kaliteli ve çok miktarda ürün
yetiştirmek istiyorlarsa, sera içindeki uygun iklim
koşullarını sağlamalıdırlar. Sıcaklığın bitki için düşük
olduğu tüm çevresel koşullarda sera ısıtılmalıdır. Ortalama
en düşük dış sıcaklığı 10 °C’nin altındaysa ısıtmaya
gereksinim duyulur. Isıtma daha hızlı büyüme ve erken
hasat sağlamasına karşın, enerji pahalı bir girdidir.
Isıtmayla, sera içi nem artışı ve hastalığın ortaya çıkma
tehlikesi daha kolay kontrol altında tutulabilir. Hastalık
nedeniyle kimyasal ilaç kullanımı azaltılabilir. Üretilen
ürünler daha sağlıklı ve çevreci olur.

Seraların ısıtılmasında hangi enerji kaynakları
kullanılmaktadır?

Seranın ısıtılmasında aşağıdaki enerji kaynakları
kullanılabilir:
• Fosil yakıtlar (gaz, fueloil, kömür, vd.)
• Biyokütle (biyogaz, tarımsal atıklar, odun, vd.)
• Jeotermal enerji,
• Sanayiden atık ısı,
• Güneş enerjisi.

Seralarda kullanılan ısı sağlama sistemleri nelerdir?

Seralarda gerekli ısı dört sistemle sağlanabilir:
1. Merkezi buhar kazanı,
2. Merkezi sıcak su kazanı,
3. Sera içi sıvı/gaz yakıtlı hava ısıtıcı,
4. Radyant ısıtıcı.

Isıtma yükü nedir?

Seranın ihtiyaç duyduğu ısıtma kapasitesine
ısıtma yükü adı verilir. Isıtma yükü ısı kaybına göre
hesaplanır. Isı kaybı örtü özelliklerine, hava değişim oranı,
sera yapısı ve şekli, iç-dış sıcaklık farkı ve rüzgâr hızına
bağlıdır.

Isıtma sistemi bileşenleri nelerdir?

Isıtma sistemi aşağıdaki bileşenlerden
oluşmaktadır;
• Sıcak su kazanı,
• Sirkülasyon pompası,
• Genleşme tankı
• Dağıtım boruları,
• Radyatörler,
• Sıcaklık ve basınç sensörleri,
• Vana ve kontrol cihazları

Sıcak sulu ısıtma sistemlerinde 3-yollu vana ne amaçla
kullanılır?

Sera içinde homojen sıcaklık dağılımı ve enerji
ekonomisi için motorlu 3-yollu karışım vanaları
kullanılmaktadır. Üç yollu karışım vanası üç yönlüdür:
1. Sıcak su girişi,
2. Soğuyan su girişi,
3. Karışmış su çıkışı.
Soğuk akışkanın giriş ucu kapalıyken sirkülasyon
yapılmaz; ısıtma işlemi yapılır. Sıcak akışkan giriş ucu
kapalıyken ısıtma yapılmaz; sirkülasyon yapılır. Her iki
giriş açıksa, ısıtma ve sirkülasyon bir arada yapılır. Üç
yollu karışım vanaları kazandan ısıtılacak bölgeye sıcak su
akışını kontrol ederek, farklı hatlardaki ısıtma borularının
sıcaklığını ayarlar.

Radyant ısıtıcı kullanımını açıklayınız?

Radyant ısıtıcılar kızıl ötesi ışınımın ısıtma
etkisinden yararlanır. Radyant ısıtıcılar seranın üst bölümüne
yerleştirilir. Doğal gaz ya da LPG ile ısıtıcıdaki çelik boru
ısıtılarak, yayılan kızılötesi ışınım, borunun üst kısmına
tutturulan bir yansıtaç aracı lığıyla ürün üzerine doğru
yönlendirilir. Soğurulan ışınım ısıya dönüşür. Bu yöntemle,
serada yetiştirilen bitki ve toprak yüzeyi doğrudan ısınır.
Isıtıcının bitki örtüsüne uzaklığı en az 2.5 m olmalıdır.

Isı pompası nedir? Hangi amaçla kullanılmaktadır?

Seralarda enerji dönüşüm etkinliği için ısı pompası
kullanılmaktadır. Dışarıdan enerji verilerek, düşük
sıcaklıktaki kaynaktan çektiği ısıyı yüksek sıcaklıktaki
kaynağa aktaran makinaya ısı pompası adı verilir. Bu işlem
sırasında, transfer edilen enerjiden daha az enerji tüketilir.
Doğal koşullarda ısı geçişi her zaman yüksek sıcaklıktan
düşük sıcaklığa doğru olur. Bu işlemin tersi kendiliğinden
gerçekleşemez. Düşük sıcaklıktaki bir ortamdan yüksek
sıcaklıktaki bir ortama ısı geçişi ısı pompası ile sağlanır.

Karbondioksitin sera açısından önemini açıklayınız?

Bitkiler fotosentez sırasında karbondioksit
kullanırlar. Fotosentez süresince CO2 ve su birleşerek,
karbonhidrat ve oksijene dönüşür. Birçok bitki
1000-1500 ppm CO2 konsantrasyonuna kadar pozitif tepki
gösterirler. Çoğu bitki türleri için CO2 konsantrasyonunda
azalma üretilen meyve miktarını olumsuz etkiler. CO2 ile
zenginleştirme daha iyi bitki büyümesi, erken hasat ve
yüksek kalite sağlamaktadır. Bu nedele CO2 dengesinin
sağlanması sera açısında oldukça önemlidir.

Karbondioksit zenginleştirmesi için hangi yöntemler
kullanılmaktadır?

Karbondioksit zenginleştirme işlemi için
aşağıdaki yöntemler kullanılmaktadır:
• Sıvı (Saf) karbondioksit kullanmak,
• Sera içi gaz yakıtlı hava ısıtıcının egzoz gazını
kullanmak,
• Sera içi CO2 enjeksiyon ünitesi kullanmak,
• Sera dışında merkezi yakma ünitesi kullanmak.

CO2 enjeksiyonu için hangi yakıtlar tercih edilmelidir?

Sıvılaştırılmış petrol gazları (propan, bütan,
propan+bütan) ve doğal gaz CO2 enjeksiyonu için kaynak
olarak kullanılabilir. Petrol ve kömür kazanlı ısıtma
sistemlerinin egzoz gazları kükürt dioksit içerdiği için
kullanılmamalıdır.

Yapay aydınlatmanın şiddeti ve kalitesi için hangi
faktörler göz önüne alınmalıdır?

Yapay aydınlatmanın şiddeti ve kalitesi için
aşağıdaki faktörler göz önüne alınır:
• Serada yetiştirilen türlerin ışık gereksinimi,
• Gün uzunluğu,
• Güneşlenme süresi,
• Güneş açısı ve ışınım yoğunluğu (Enlem ve hava
koşulları),
• Yapısal gölgeleme seviyesi.

Seralarda kullanılacak fotosentez lambaları için hangi
faktörler göz önüne alınmalıdır?

Seralarda kullanılacak fotosentez lambaları için
aşağıdaki faktörler dikkate alınmalıdır:
• Işık kalitesi,
• Işık yoğunluğu,
• Aydınlatma süresi.

Seraların yapay olarak aydınlatılması için hangi tür
lambalar daha uygundur?

Işık kalitesi ve lamba etkinliği dikkate
alındığında yüksek basınçlı sodyum buharlı (HPS) ve
seramik metal halojen (CMH) lambaların seraların yapay
olarak aydınlatılması için da uygun olduğu saptanmıştır.

Fertigasyon nedir?

Su ve bitki besin maddelerinin aynı anda toprağa ya
da bitki kök bölgesine iletilmesi işlemine fertigasyon
(fertigation) adı verilmiştir. Fertilization + Irrigation
kelimelerinin ilk ve son hecelerin birleşiminden türetilmiştir.

Fertigasyon sistemi hangi parçalardan oluşmaktadır?

Fertigasyon sistemi aşağıdaki parçalardan
oluşmaktadır;
• Sulama pompası, çevrim pompası
• Stok çözelti tankları,
• Venturi enjektörleri (dozaj pompaları),
• Çek valf, geri tepme valfi,
• EC-pH ölçer ve akış ölçer (F),
• Damla sulama hattı,
• Drenaj tankı,
• Dezenfeksiyon birimi,
• Solenoid valfler,

Bitkiler açısından anyon-katyon dengesinin önemini
açıklayınız?

Bitkiler anyon-katyon dengesinin ve kök
bölgesindeki pH’nın fonksiyonu olarak besin maddelerini
alırlar. Katyon-anyon dengesi bir bitkiye alınan
besinlerdeki pozitif yüklü iyonların toplam sayısının
negatif yüklü iyonların sayısıyla eşit olmasıdır. Denge
olmaz ise, bitki elektriksel olarak yüklenecektir. Bu durum
bir besin maddesi alınırken diğerinin emilimine engel
olabilecektir.

Seralarda havalandırmanın amaçları nelerdir?

• Fazla ısıyı uzaklaştırmak ve sıcaklığı kontrol etmek,
• Nem kontrolünü sağlamak,
• Karbondioksit ve oksijen alış-verişi yapmak.

Doğal havalanırmanın tanımı nedir?

Doğal havalandırma çatı ve/veya yan pencereler açıkken sera içi ve dışı arasındaki hava değişimi olarak tanımlanır. Doğal havalandırma sırasında pencereler üzerinde basınç farklılıkları oluşur. Bu basınç farklılıkları iç-dış hava arasındaki sıcaklık farkından ve rüzgârın basınç etkisinden kaynaklanır.

Serada doğal havalandırma hangi faktörlere bağlıdır?

1. Rüzgâr hızı,
2. Rüzgâr yönü,
3. Rüzgâr tarafındaki pencerelerin pozisyonu,
4. Rüzgâr ters tarafındaki pencerelerin pozisyonu,
5. Havalandırma açıklık alanı,
6. Havalandırma kanatlarının açılma yüzdesi

Zorlamalı havalandırma sistemi neden kullanılır? çalışma prensibi nedir?

Rüzgâr hızının yeterli olmadığı bölgelerde pencere sistemine ek olarak, zorlamalı havalandırma sistemi de kullanılabilir. Havalandırma fanı yapay olarak basınç farkı yaratır ve hava akımı sağlar. Zorlamalı havalandırmada ısınan hava, mekanik olarak çalıştırılan fan ile dışarıdaki daha serin havayla yer değiştirilir. Seranın bir duvarı boyunca fanlar, karşı duvarına da hava panjurları yerleştirilir. Fanların çalışması aspiratör ya da vantilatör şeklinde olabilir.

Serada yeterli hava hareketi için hangi yöntemler kullanılır?

Sera içerisinde sıcaklık, bağıl nem ve CO₂ seviyelerinin her yerde aynı olmasını sağlamak için hava karıştırılmalıdır. Serada yeterli hava hareketinin sağlanmasında iki yöntem uygulanılır:

1. Sirkülasyon fanı ile hava dolaşımı,
2. Delikli plastik (PE) kanallar ile hava dolaşımı

Fan-petek serinletme sistemi hangi parçalardan oluşur?

Fan-petek serinletme sistemi aşağıdaki parçalardan oluşur;

• Negatif basınçlı egzoz fanları,
• Petek (yastık),
• Su dolaşım pompası,
• Su deposu,
• Dağıtma boruları

Fan-petek serinletme sisteminin çalışma prensibi nasıldır?

Fan-petek sistemi suyun buharlaşırken sahip olduğu soğutma etkisini kullanır. Diğer bir ifadeyle, sera içindeki havaya su buharı eklenirken havanın duyulur ısı- sının bir kısmı gizli ısıya dönüştürülür; bir kısmı fan yardımıyla dışarı atılır.

Gölgeleme perdelerinin çeşitleri nelerdir?

Gölgeleme perdeleri yeşil renkli plastik esaslı örtülerdir. Ayrıca, polyester-alüminyum örgülü perdeler güneş ışınımını %10’dan %90’a kadar yansıtabilme özelliğine sahiptir. Kullanılacak perde malzemesi, ışığı çeşitli oranlarda geçirecek şekilde seçilebilir. Ayrıca, karartma perdeleri gün uzunluğunu kısaltarak seraya giren ışığı önlemek için kullanılır. Bu perdelerde ışık geçişi %10’un altındadır. Ülkemizde yapılan en ucuz gölgelendirme uygulaması, sera örtü malzemesinin dış yüzeyine kireç sürülerek yapılır. Kireç uygulaması kalıcı gölgeleme etkisi oluşturduğundan kontrol altına alınamaz.

Yapay nemlendirme için kullanılan yöntemler nelerdir?

Yapay nemlendirme için 4 yöntem kullanılır:

1. Islak yastık ile nemlendirme,
2. Çift akış memeli sisleme,
3. Düşük basınç memeli sisleme,
4. Yüksek basınç memeli sisleme

Seranın ısıtılmasında hangi enerji kaynakları kullanılır?

Seranın ısıtılmasında aşağıdaki enerji kaynakları kullanılabilir:

• Fosil yakıtlar (gaz, fueloil, kömür, vd.)
• Biyokütle (biyogaz, tarımsal atıklar, odun, vd.)
• Jeotermal enerji,
• Sanayiden atık ısı,
• Güneş enerjisi.

Isıtma sisteminin bileşenleri nelerdir?

Isıtma sistemi aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

• Sıcak su kazanı,
• Sirkülasyon pompası,
• Genleşme tankı
• Dağıtım boruları,
• Radyatörler,
• Sıcaklık ve basınç sensörleri,
• Vana ve kontrol cihazları

Isınmış hava sera iç ortamına hangi yöntemlerle verilebilir?

Isınmış hava, sera iç ortamına iki şekilde verilebilir:

1. Fanla doğrudan hava dağıtımı,
2. Hava dağıtım kanalları.

Karbondioksit enjeksiyon sisteminin gereklilikleri nelerdir?

Bitkiler fotosentez sırasında karbondioksit kullanırlar. Serada yoğun bitki olduğunda, iyi havalandırma yapılsa bile, iç ortamdaki CO₂ konsantrasyonu dışarıdaki seviyeden daha düşüktür. CO₂ konsantrasyonu kış dönemlerinde 200 ppm’in altına inebilir. Fotosentez süresince CO₂ ve su birleşerek, karbonhidrat ve oksijene dönüşür. Deniz seviyesinde dış ortamdaki havada yaklaşık % 0.034 oranında veya 340 ppm CO₂ vardır. Birçok bitki 1000-1500 ppm CO₂ konsantrasyonuna kadar pozitif tepki gösterirler. Çoğu bitki türleri için CO₂ konsantrasyonunda azalma üretilen meyve miktarını olumsuz etkiler. Bitki büyümesi ve üretiminde optimum CO₂ konsantrasyonunun 700-900 ppm arasında olduğu tespit edilmiştir. CO₂ ile zenginleştirme daha iyi bitki büyümesi, erken hasat ve yüksek kalite sağlamaktadır. Bu nedenle, CO₂ enjeksiyonuna CO₂ gübrelemesi adı da verilir.

Karbondioksit zenginleştirme işlemi hangi yöntemler kullanılmaktadır?

Karbondioksit zenginleştirme işlemi için farklı yöntemler kullanılmaktadır:

• Sıvı(Saf) karbondioksit kullanmak,
• Sera içi gaz yakıtlı hava ısıtıcının egzoz gazını kullanmak,
• Sera içi CO2 enjeksiyon ünitesi kullanmak,
• Sera dışında merkezi yakma ünitesi kullanmak

Yapay aydınlatmanın şiddeti ve kalitesi için hangi faktörler göz önüne alınır?

Yapay aydınlatmanın şiddeti ve kalitesi için aşağıdaki faktörler göz önüne alınır:

• Serada yetiştirilen türlerin ışık gereksinimi,
• Gün uzunluğu,
• Güneşlenme süresi,
• Güneş açısı ve ışınım yoğunluğu (Enlem ve hava koşulları),
• Yapısal gölgeleme seviyesi.

Seralarda kullanılacak fotosentez lambaları için hangi faktörler dikkate alınmalıdır?

Seralarda kullanılacak fotosentez lambaları için aşağıdaki faktörler dikkate alınmalıdır:

1. Işık kalitesi,
2. Işık yoğunluğu,
3. Aydınlatma süresi

Fertigasyon uygulamasında venturi, hidrolik, manyetik ya da mekanik pompalar kullanılarak hangi tip makineler kullanılır?

Fertigasyon uygulamasında venturi, hidrolik, manyetik ya da mekanik pompalar kullanılarak farklı tip makineler geliştirilmiştir:

1. Karışım tanklı fertigasyon makinası,
2. Hat üstü karışım yapan fertigasyon makinası
3. Yandan geçişli ve hat üstü karışım yapan fertigasyon makinası

Fertigasyon uygulamasının ne gibi avantaj ve dezavantajları vardır?

Fertigasyon uygulamasıyla su ve gübre tasarrufu sağlanırken bitki verimliliği ve kalitesi artar. Ancak, bu sistemin ilk yatırım maliyetleri yüksek olup; işletilmesinde teknik bilgiye gerek vardır. Özellikle topraksız üretim ve fertigasyon sistemleri en az 25 dönüm olan modern seralarda kurulmalıdır.

Bitkisel üretimde makro-besinler grubunda nelerdir?

Makro-besinler: Azot, Fosfor, Potasyum, Kalsiyum, Magnezyum, Kükürt.

Besin eksikliğinin nedeni nasıl araştırılır?

Besin eksikliği durumunda eksikliği tamamlamak yerine eksikliğin nedenini aşağıdaki gibi araştırmalıyız:

1. Sulama planı: Aşırı sulama (oksijen eksikliği - Fe eksikliği),

                             Yetersiz sulama (tüm besinlerin eksikliği),

2. Besinler arasında karşıt (antagonizm) etkileşimler (Çizelge 5.3).
3. pH: Besinlerin varlığı üzerinde önemli rol oynar.
4.  Anyon - katyon dengesi.

Kalsiyumlu gübrelerle fosforik asit neden karıştırılmaz?

Bitkiler anyon-katyon dengesinin ve kök bölgesindeki pH’nın fonksiyonu olarak besin maddelerini alırlar. Katyon-anyon dengesi bir bitkiye alınan besinlerdeki pozitif yüklü iyonların toplam sayısının negatif yüklü iyonların sayısıyla eşit olmasıdır. Denge olmaz ise, bitki elektriksel olarak yüklenecektir. Bu durum bir besin maddesi alınırken diğerinin emilimine engel olabilecektir. Kalsiyumlu gübrelerle fosforik asit karıştırılmaz. Karıştırılırsa, kalsiyum fosfatlı bileşikler oluşur. Kalsiyumlu gübrelerle fosfatlar, sülfatlar karıştırılmaz. Herhangi fosfatlı ya da sülfatlı gübre kalsiyum nitratla karıştırılmaz. Aynı tankta amonyum sülfat ve potasyum klorürün karışımı sonucu potasyum sülfatı oluşturması çözünürlüğü azaltır. Di/Mono amonyum fosfatla magnezyum sülfat karıştırılmaz. Demir, çinko, bakır ve manganez sülfatla fosforik asit karıştırılmaz.