Tarım Alet ve Makinaları Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Ekim makinalarından beklenen özelliklerden 5 tanesini yazınız

• Tohumların toprağa bırakıldığı konumu belirleyen ekici ayakların arasındaki sıra arası uzaklıklar eşit olmalı ve ekim işlemi sırasında değişmemelidir. • Ekici düzenlerden atılan tohum miktarları birbirinden farklı olmamalıdır. • Sıra üzeri uzaklıklar makina tarafından düzgün olarak sağlanmalıdır. • Tüm tohumlar aynı ekim derinliğine bırakılmalıdır ve derinlik makina üzerinde kolayca ayarlanabilir olmalıdır. • Ekim sırasında tohumlar ezilmemeli, kırılmamalı ve zedelenmemelidir.

Ekim normu nedir? Açıklayınız.

Tarlanın birim alanına atılacak tohum miktarını gösterir ve genellikle kg/da veya kg/ha olarak tanımlanır. Ekim normu makina üzerinde bulunan ayar kolları yardımıyla değiştirilebilir

Ekim yöntemleri kaça ayrılır ve bunlar nelerdir?

İki tanedir. Serpme, Sıraya ekim.

İdeal ekim yönteminde tohumlar hangi geometrik şekille ilişkilendirilebilir?

Üçgen ile ilişkiendirilir.

Sıraya ekim makinaları ekici düzen hareketini nereden alır?

Taşıyıcı tekerlek

Çiftlik gübresi dağıtma makinalarında iş kalitesi ne ile belirlenir?

Dağılım düzgünlüğü.

Fide dikim makinalarının sağlaması gereken özelliklerden 3 tanesini yazınız.

• Fideler toprağa dik konumda yerleştirilmelidir. • Dikim sırasında fidelerin kökleri bükülmemelidir. • Fidelere uygun ekim derinliği sağlanmalıdır.

Serpme ekiminin sakıncalarını yazınız.

• Tohumlar tarlaya düzgün dağıtılamadığından eşit yaşlama alanı sağlanamaz, bazı yerlerde çok sık bazı yerlerde seyrek bulunurlar. Sık yerlerde kardeşlenmeler olur, seyrek yerlerde ise yabancı otlar geliştirilir. • Tohumlar farklı derinliklere bırakılır ve üzerleri kapatılamaz. Derine bırakılan tohumlar geç çimlenir, yüzeyde kalan ve toprakla temas› olmayan tohumlar ise çimlenemez, dolayısıyla bitki gelişimleri farklı farklı olur. Hasat edilen ürün içinde gelişmemiş ürünlerin bulunması kaçınılmazdır. • Ekim sırasında % 30’lara varan oranlarda daha fazla tohum kullanıldığından önemli miktarda tohum kaybı söz konusudur.

Ekim makinaları işe hazırlanırken hangi ayarlarının yapılması gerekir açıklayınız

• İş genişliği • Sıralar arası mesafe • Ekim normu • Markör ayarı.

Sıraya ekim makinalarının 4 parçasını yazınız.

• Tohum deposu • Ekici düzen • Tohum borusu • Kapatıcı

Mekanik hassas ekim makinalarının 4 parçasını yazınız.

• Ekici düzen • Tohum deposu • Gübre deposu • Derinlik ayar kolu

Bitkisel üretimde ekim ne anlama gelmektedir?

Bitkisel üretimin başlangıcı olan tohumun; sıcaklık, nem, ışık, hava gibi uygun yaşama koşullarının sağlandığı toprağa bırakılması işlemidir. Ekim işleminde, buğday, arpa, mısır gibi tahılların küçük tohumları ile patates yumrusu gibi iri tohumlar toprak içine yerleştirilirler.

Ekim tekniği bakımından tohumların tarlaya atılması için kullanılan ekim makinalarının hangi özelliklere sahip olmaları beklenir?

• Tohumlar tarlanın heryerine öngörülen ekim normunda atılmalı ve bu makina üzerinde kolayca değiştirilebilmelidir.

• Tohumların toprağa bırakıldığı konumu belirleyen ekici ayakların arasındaki sıra arası uzaklıklar eşit olmalı ve ekim işlemi sırasında değişmemelidir.

• Ekici düzenlerden atılan tohum miktarları birbirinden farklı olmamalıdır.

• Sıra üzeri uzaklıklar makina tarafından düzgün olarak sağlanmalıdır.

• Tüm tohumlar aynı ekim derinliğine bırakılmalıdır ve derinlik makina üzerinde kolayca ayarlanabilir olmalıdır.

• Ekim sırasında tohumlar ezilmemeli, kırılmamalı ve zedelenmemelidir.

• Makinanın ekici düzeni, fizikomekanik özellikleri farklı tohumların ekimine olanak vermeli ve değişik ekim normlarına ayarlanabilmelidir.

• Ekim işleminden sonra depo kolayca boşaltılıp temizlenebilmelidir.

• Makina fazlaca bakım gerektirmemeli ve sağlam yapıda olmalıdır.

"Ekim zamanı" neyi ifade etmektedir?

Ekilecek tohumların çimlenebilmesi için en uygun toprak sıcaklığı ve nem gibi iklim koşullarının gerçekleştiği zamandır.

Tohumlulukların ne tür değerleri söz konusudur?

Tohumlukların; fiziki (safiyet, bin tane ağırlığı, içindeki yabancı ot tohumları, hastalık etmenleri, zararlı yumurtaları ve cansız yabancı maddeler); biyolojik (içindeki canlı olan ve çimlenip toprak yüzeyine çıkabilen tohumların oranı) ve genetik değerleri (gelişen bitkide görülen verim, soğuk ve kuraklıktan etkilenme, erkencilik ve hastalıklardan etkilenme durumu) sözkonusudur.

"Ekim normu" ne anlama gelmektedir?

Ekim normu, tarlanın birim alanına atılacak tohum miktarını gösterir ve genellikle kg/da veya kg/ha olarak tanımlanır.

"Ekim derinliği" ne anlama gelmektedir?

Tarlaya ekilen tohumların bulunduğu yerin toprak yüzeyine olan uzaklığıdır.

Ekim derinliği hangi koşullara göre değişir?

Tohumların cinsine, büyüklüğüne, çimlenme yeteneğine, topraktaki hava ve su durumuna, iklim koşullarına göre ekim derinliği değişir.

Tohumların ekim makinalarıyla ekilebilmesi açısından önemli olan fizikomekanik özellikler hangileridir?

Boyut (uzunluk, genişlik ve kalınlık), küresellik, bin tane ağırlığı, doğal yığılma açısı, bir delikten serbestçe akma yeteneği, sürtünme katsayısı gibi fizikomekanik özellikler tohumların ekim makinalarıyla ekilebilmesi açısından çok önemlidir.

"Sıralar arası uzaklık" neyi ifade etmektedir?

Makina tarafından tarlaya bırakılan tohum sıralarının makinanın ilerleme yönüne dik birbirine olan uzaklıklarıdır. Tohumlar filizlendikten sonra sıra aralarında gelişen yabancı bitkilerin mekanik olarak yok edilebilmesi için mısır, ayçiçeği, şekerpancarı gibi çapa bitkilerinde sıra araları geniş tutulur. Ekimin başarısı için sıralar arası uzaklığın tüm ekim alanı boyunca eşit olması, bitkilerin yaşam alanları açısından çok önemlidir.

"Serpme ekim" yöntemi nasıl uygulanır?

Serpme ekim yönteminde tohumlar tarlaya elle ya da basit aletlerle saçılırlar.

"Serpme ekim" yönteminin sakıncaları nelerdir?

• Tohumlar tarlaya düzgün dağıtılamadığından eşit yaşama alanı sağlanamaz, bazı yerlerde çok sık bazı yerlerde seyrek bulunurlar. Sık yerlerde kardeşlenmeler olur, seyrek yerlerde ise yabancı otlar gelişir.

• Tohumlar farklı derinliklere bırakılır ve üzerleri kapatılamaz. Derine bırakı- lan tohumlar geç çimlenir, yüzeyde kalan ve toprakla teması olmayan tohumlar ise çimlenemez, dolayısıyla bitki gelişimleri farklı farklı olur. Hasat edilen ürün içinde gelişmemiş ürünlerin bulunması kaçınılmazdır.

• Ekim sırasında % 30’lara varan oranlarda daha fazla tohum kullanıldığından önemli miktarda tohum kaybı sözkonusudur.

"Sıraya ekim" yöntemi nasıl uygulanmaktadır?

Sıraya ekim, tohumların makinalar tarafından ilerleme yönüne paralel hatlar ve sı- ralar şeklinde bırakılması yöntemidir. İdeal sıraya ekim yönteminde tohumlar eşkenar üçgenin köşelerine bırakılır.

Ekim makinaları genel olarak üzerinde hangi bölümleri bulundurur?

Ekim makinaları, genel olarak üzerinde tohum deposu, ekici düzen, tohum borusu, ekici ayak bulunduran makinalardır

Ekim makinalarını nasıl sınıflandırabiliriz?

Ekim makinaları genel olarak kombine ve üniversal makinalar olarak; ayrıca sıraya ekim yapan tahıl ekim makinaları, hassas ekim makinaları, patates ekim makinaları, pamuk ekim makinaları ve yuvalara ekim yapan makinalar şeklinde gruplandırılabilinir.

Hassas ekim makinaları genellikle ne tür tohumların ekiminde kullanılır?

Hassas ekim makinaları, genellikle çapa bitkileri olan ve geniş sıra aralığı mesafelere ekilen mısır, şekerpancarı tohumlarının ekiminde kullanılır.

Patates ekim makinaları ile bırakılan patates yumrularının aralığı ne kadar olmalıdır?

Makina ile patates yumruları 60-75 cm sıra arası ve 25-40 cm sıra üzeri mesafelere tek tek bırakılmalıdır.

Yuvaya ekim makinaları hangi koşullarda kullanılır?

Bazı tohumların çimlenme koşulları çok hassastır. Bu nedenle iyi bir tohum yatağı hazırlığı yanında tohumlar için toprak nemi, toprak sıcaklığı gibi çevre koşullarının iyileştirilmesi ve tohumların toprak ile teması da üst düzeyde sağlanmalıdır. Geliştirilen yuvaya ekim makinaları ile küçük tohumların toprak içerisinde açılmış olan yuvalara bırakılması sağlanır. Böylece normal ekim makinalarına göre daha derine ekilen tohumlar, aşırı sıcak ve soğuktan, toprak yüzeyinde biriken tuzdan zarar görmemekte, çimlenebilmeleri için yeterli neme ulaşabilmektedir.

Ekim makinalarının, ekilecek tohuma ve ekim yöntemine bağlı olmaksızın işe hazırlanırken hangi ayarlarının yapılması gerekir?

1. İş genişliği, 2. Sıralar arası mesafe, 3. Ekim normu, 4. Markör ayarı.

Sıralar arası mesafede hangi faktörler dikkate alınmalıdır?

Ekim makinalarında ekici düzen ve ona bağlı çalışan ekici ayak sayıları sıra sayısı- na eşit olmaktadır. Sıralar arası uzaklık, ekilecek tohum cinsine ve ekim yöntemine göre değişmektedir. Genellikle, sıralar arası uzaklık makinanın ana çatısı üzerinde sıralar kaydırılarak ayarlanabilmektedir. Burada aralıkların eşit olmasına dikkat edilmelidir.

Fide dikim makinaları hangi özellikleri sağlamalıdır?

• Fideler toprağa dik konumda yerleştirilmelidir.

• Dikim sırasında fidelerin kökleri bükülmemelidir.

• Fidelere uygun ekim derinliği sağlanmalıdır.

• Dikimden sonra toprak uygun şekilde bastırılmaldır.

•Kökler arasında boşluk kalmamalıdır.

• Fideler zedelenmemelidir. 

Kimyasal gübreler ne tür özellikler taşımaktadır?

Kimyasal gübreler, amonyum sülfat, potasyum klorür biçiminde laboratuar ko- şullarında kimyasal yöntemlerle üretilirler. Nem çekme özellikleri olduğundan makinalarda topaklaşma nedeniyle tıkanmalara neden olurlar. Depolamada aşırı istişeme sonucunda topaklaşır ve sertleşirler.

Çiftlik gübresi dağıtma makinalarıyla dekara ne kadar gübre atılabilmektedir?

Çiftlik gübresi dağıtma makinalarıyla dekara 3-7 ton gübre atılabilmektedir.