Bahçe Tarımı 2 Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Antepfıstığının anavatanı kabul edilen bölgeler nerelerdir?

Antepfıstığının iki tane anavatan bölgesi olduğu bildirilmektedir; (1) Kuzey-Doğu Hindistan, Afganistan, Tacikistan ve Özbekistanı içine alan Orta Asya bölgesi, (2) Anadolu, Kafkaslar, İran ve Türkmenistan’ın dağlık bölgelerini için alan Yakın-Doğu bölgesi.

Antepfıstığı üretiminde hangi ülkeler öncüdür?

İran 415.531 tonluk üretimi ile (%48.4) ilk sıradadır. Diğer önemli üretici ülkeler ABD (233.146 ton), Türkiye (80.000 ton), Çin (76.943 ton) ve Suriye (28.786 ton)’dir.

Antepfıstığı çeşitleri meyve şekillerine göre kaç gruba ayrılır?

Antepfıstığı çeşitleri meyve şekline göre (1) Uzun fıstıklar (Uzun, Halebi, Sultani ve Ketengömleği), (2) Oval fıstıklar (Siirt ve Kırmızı) ve (3) Yuvarlak fıstıklar (Ohadi, Kerman ve Seleksiyon-14) olarak üç gruba ayrılır. 

Antepfıstığı meyve şekline göre ülkemizde hangi tür daha fazla yetiştirilir?

Ülkemizde en fazla Kırmızı ve Uzun çeşitleri yetiştirilmektedir.

Antepfıstığının döllenme süreci nasıl gelişir?

Antepfısıtğı tohum oluşumu için tozlanma ve döllenmenin gerçekleşmesi zorunludur. Genellikle erkek çiçekler dişi çiçeklerden daha önce açar. Tozlanma rüzgarla olur. Tozlanma ve döllenmeden sonra oluşan zigot yaklaşık 45-50 günlük bir dinlenme dönemine girer. Bu esnada dış kabuk hızla gelişir ve meyve son iriliğini alır. Daha sonra embriyo hızla gelişir ve kabuğun içini doldurur.

Antepfıstığında çiçek ve meyve dökümleri nasıl oluşur?

iki şekilde ortaya çıkar: Salkım silkmesi; çiçeklerin salkım halinde dökülmesidir. Tozlanma dönemindeki olumsuz ekolojik koşullar ve beslenme yetersizliğinden kaynaklanır. Salkım seyrelmesi; salkım üzerindeki çiçek veya küçük meyvelerin büyük kısmının dökülmesidir. Genellikle morfolojik olgunluğunu tamamlayamamış çiçekler ile döllenmemiş çiçeklerin dökülmesi veya yetersiz döllenme nedeniyle ortaya çıkar.

Antepfıstığının yetiştirilmesi için gereken iklim ve toprak koşulları nelerdir?

Bitkilerin gelişmesi, meyvenin içini tam olarak doldurması ve olgunlaşması için uzun bir vejetasyon dönemine ve yüksek sıcaklığa ihtiyaç duyulur. Çeşitlerin sıcaklık toplamı isteği 3607-4405 saat arasında değişir. Antepfıstığı ağaçları derin, süzek ve kumlu-tınlı toprakları sever. Kısmen kireç ihtiva eden topraklardan hoşlanır. Bununla birlikte diğer bitkilerin yaşayamadığı taşlık, kayalık, kireçli ve zayıf toprak koşullarında da yaşayabilmektedir. 

Antepfıstığı bahçesi kaç şekilde meydana gelir?

Antepfıstığı bahçesi dört şekilde oluşabilir. Bunlar; doğrudan tohum ekimi, çöğür dikimi, aşılı tüplü fidan dikimi, yabani ağaçların aşılanması.

Antepfıstığı yetiştirilmesinde uygulanan kültürel işlemler nelerdir?

Nisan ve Mayıs sonu olmak üzere iki defa kazayağı ile yüzeysel sürüm ve sonbaharda pullukla derim sürüm yapılması yeterli olabilir. Sulanmayan koşullarda ağaçlar yıllık 300-500 mm yağış miktarı ile yetinmektedir.Genellikle salma veya karık sulama yapılır. Sulamada ağaçların gövdesine su temas ettirilmemelidir. Gübreleme toprak ve yaprak analiz sonuçlarına göre yapılır. Genellikle ağaç başına 2-5 kg amonyum sülfat, 2 kg kadar triple süper fosfat, 400 g kadar potasyum sülfat ve 60 kg organik gübre uygulaması yeterlidir. Ağaçlara goble veya değişik doruk dallı terbiye şekli uygulanır.

Bademin anavatanı olarak kabul edilen bölgeler nerelerdir?

Anavatanı Orta ve Güneybatı Asyadır. Buradan doğuya ve batıya doğru yayılmıştır. Anadolu da anavatanı sınırları içinde yer almaktadır.

Badem yetiştiriciliğinin en çok olduğu ülkeler nelerdir?

ABD, İspanya, Avustralya, İran, Fas, İtalya ve Türkiye yer almaktadır.

Ülkemizde badem yetiştiriciliğinin en yaygın olduğu hangi şehirlerde yapılmaktadır?

Mersin, Antalya, Muğla, Şanlıurfa, Çanakkale, Diyarbakır, Adıyaman, Denizli, Manisa, Isparta, ve Gaziantep badem üretiminin en çok olduğu illerdir.

Badem döllenme süreci nasıl gelişir?

Badem çeşitlerinin büyük çoğumluğunu kendiyle uyuşmazdır ve uyuşmazlık gametofitik tiptedir. Bahçe içinde mutlaka aynı dönemde çiçeklenen tozlayıcı bir çeşit kullanılmalıdır. Tozlanma arı ile gerçekleşir ve çiçeklenme döneminde bahçe içinde arı bulundurulmalıdır.

Badem yetiştirilmesi iççin gereken uygun iklim ve toprak koşulları nelerdir?

Badem yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçen Akdeniz ikliminde çok iyi yetişmektedir. Meyvelerin olgunlaşabilmesi için yüksek sıcaklık toplamına ihtiyaç duyar. Yaz sıcaklarına ve kurağa dayanıklıdır. Toprak açısından seçici bir tür değildir. Birçok meyve türünün iyi yetişemediği kurak ve taşlık topraklarda iyi büyür. Derin ve kazık köklü olması nedeniyle toprağın derin olmasını ister. Kumlu-tınlı topraklardan hoşlanır ve kirece dayanımı iyidir.

Badem yetiştiriciliği için gereken bahçe tesisinde nelere dikkat edilmelidir?

Badem çeşitlerinin büyük çoğunluğu verimsiz olduğu için mutlaka aynı dönemde çiçeklenen tozlayıcı çeşit ile bahçe kurulmalıdır. Tozlayıcı çeşitler genellikle her iki sırada bir dikilir. İlkbahar geç donları tehlikesi olan yerlerde mutlaka geç çiçeklenen çeşitler seçilmeli, bahçe yeri don çukuru içinde olmamalıdır. Böyle yerlerde kuzey yönlerin seçilmesi çiçeklenmeyi geciktirmesi açısından önemlidir.

Kültür cevizinin yetiştirildiği bölgeler nerelerdir?

Kültür cevizinin anavatanı Türkiye, İran ve Kafkasları içine alan Güneydoğu Asya ile Orta Asya ve Himalaya’lar bölgesidir. Günümüzde geniş bir alana yayılmıştır ve 5 kıtada yetiştirilmektedir. 

Ceviz üretiminde hangi ülkeler ilk sıralarda yer alır?

Çin, ABD, İran, Türkiye, Meksika, Ukrayna ve Şili ceviz üretiminde önde gelen ülkelerdendir.

Cevizin çiçek yapısının özellikleri nelerdir?

Cevizin çiçek yapısı monoiktir. Erkek çiçekler tomurcukları bir yıllık dallar üzerinde meydana gelir ve 5-15 cm uzunluğunda püsküller oluşturur. Dişi çiçekler ilkbahar sürgünü üzerinde karışık tomurcuklar içinde yer alır. Tomurcuk sürdüğünde önce kısa bir sürgün oluşur ve bunun ucunda dişi çiçek açar. Genellikle iki dişi çiçek bir aradadır ancak çok sayıda (2-26) salkım şeklinde dişi çiçeğe rastlanabilir. Stil kısa ve stigma iki parçalıdır. Ovaryum içinde iki duvar ile bölünmüş 4 kısımdan oluşan merkezi bir boşluk ve bunun altında bir ovül bulunur.

Cevizin döllenme sürecinin özellikleri nelerdir?

Ceviz rüzgarla tozlanır ve kendine verimlidir. Dişi çiçek, stigmasının lobları 45°’lik açıyla birbirinden ayrılmaya başladığında reseptiviteye ulaşır. Genellikle erkek çiçeklerin dişi çiçeklerden daha önce olgunlaşması ve çiçek tozu vermesi yaygındır. Bu nedenle bahçe içinde esas çeşidin dişi çiçekleri ile aynı zamanda çiçek tozu veren tozlayıcı bulundurulmalıdır. Cevizin yenilen kısmı tohum olduğu için dişi çiçeğin mutlaka döllenmesi gerekir.

Ceviz yetiştirilmesi için gereken iklim ve toprak koşulları nelerdir?

Ceviz ılıman iklim meyve türüdür. Ülkemizin değişik iklim koşullarına adapte olmuş çok sayıda yöresel tip vardır. Sahilden 1700 m yüksekliğe kadar geniş bir alanda yayılmıştır. Kışın -25°C’ye kadar dayanabilir. Ceviz uzun bir vejetasyon dönemi ister ve sonbahar erken donlarına karşı hassastır. Toprak isteği bakımından çok seçici değildir. Derin kök yapısına sahip olduğu için derin, süzek, besin maddelerince zengin, tınlı, kumlu-tınlı topraklarda iyi yetişir.

Ceviz yetiştirilmesinde uygulanması gereken kültürel işlemler nelerdir?

Yıllık su tüketiminin yağışlarla sağlanamadığı yerlerde ekonomik ve kaliteli ürün için mutlaka sulama yapılmalıdır. Gübreleme toprak ve yaprak analizleri sonucuna göre yapılır. Genel olarak her ağaç yaşı için 100-150 g amonyum sülfat, (maksimum 2.5 kg), her 2-3 yılda bir ağaç başına 0.5-1 kg triple süper fosfat ve 1-2 kg potasyum sülfat verilmesi yeterli olmaktadır. Ceviz ağaçlarına genellikle değişik doruk dallı terbiye sistemi uygulanır. Ceviz çok yoğun gölge yaptığı için taç içine güneş ışığının girmesi amacıyla sıkışıklık yapan dallar ile kuruyan ve hastalıklı dallar çıkartılır.

Fındık üretiminde hangi ülkeler önde gelmektedir?

Türkiye, İtalya, Gürcistan, ABD, Azerbaycan, Çin, İran (21.238 ton) ve İspanya fındık üretiminde ilk sıralarda yer almaktadır. 

Ekonomik açıdan Türkiye'de fındık üretimiyle ilgili dikkat çeken özellikler nelerdir?

Türkiye dünya fındık ihracatının %80’ini gerçekleştirmekte ve 252.528 ton iç fındık ihracatına karşılık yaklaşık 2.3 milyar dolar gelir sağlamaktadır. Fındık, bu değer ile tarım ürünleri ihracatında ilk sırada yer almaktadır.

Fındık dış kabuğun şekline göre nasıl sınıflandırılır?

Üç gruba ayrılmaktadır. Bunlar; yuvarlak çeşitler, sivri çeşitler ve uzun çeşitlerdir.

Yuvarlak çeşit olarak adlandırılan fındık grubunun özellikleri nelerdir?

Yüksek kaliteli, yağ ve protein oranları yüksek çeşitlerdir. Kolay zar atarlar ve beyazlatılırlar. Fındık sanayi yuvarlak çeşitler üzerine kurulmuştur. En kaliteli ve dünyaca ünlü çeşidimiz Tombul’dur. Palaz, Fofla, Mincane, Acı, Cavcava, Çakıldak, Kalınkara, Kan, Kargalak, Karafındık, Uzunmusa çeşitleri bu grupta yer alır.

En ünlü fındık türlerinden biri olan Tombul döllenmesi için gereken tozlanma sürecinde nelere dikkat edilmelidir?

Tombul için bütün çeşitler tozlayıcı olabilir ancak tozlayıcı seçiminde bunlara dikkat edilmelidir; Aynı zamanda çiçek açmalı, bol çiçek tozu vermeli, uyuşur olmalı, aynı pomolojik grupta yer almalıdır. 

Çotanak dökümü olarak da bilinen fındıkta görülen yaz dökümlerinin sebepleri nelerdir?

Embriyo aborsiyonu, beslenme yetersizliği veya kuraklık nedeniyle oluşur.

Fındık üretimi için gereken iklim ve toprak koşulları nelerdir?

Fındık, nemli ılıman iklim meyve türüdür. Yıllık ortalama sıcaklığın 13°C - 16°C olduğu, kışın sıcaklıkların -8°C, -10°C’den aşağı düşmediği, yazın sıcaklığın 36°C, 37°C’yi geçmediği, yıllık yağış miktarının 750 mm’nin üzerinde oldu¤u ve yağışın aylara dengeli dağıldığı yerler uygun yetiştirme alanlarıdır.Köklerin büyük kısmı yaklaşık 60 cm’lik derinlikte oluşur. Besin maddelerince zengin, tınlı, humuslu topraklar ile alüvyal ve geçirgen topraklarda iyi büyür. Hafif asidik topraktan hoşlanır, toprak pH’s› 6-6.5 civarında olmalıdır.

Fındığa uygulanan kültürel işlemlerden biri olan budama nasıl yapılır?

Budama genellikle dip sürgünlerin çıkarılması veya kurumuş, hastalıklı ya da ocak içinde sıklaşmaya neden olan dalların çıkarılması şeklinde yapılır. Ayrıca yenileme budaması yapılarak ocak içinde verimden düşen bitkiler (dallar) kesilerek çıkarılır, dipten çıkan bir sürgün bırakılır ve yeni bitki oluşturulur. Böylece bahçede sürekli olarak verimlilik sağlanır.

Ekonomik öneme sahip kestane türleri nelerdir?

Yayılma alanı en geniş olan tür Avrupa kestanesidir (Castanea sativa Mill.) ve anavatanı Anadolu’dur. Akdeniz havzasındaki ülkelerde yaygındır. Bununla beraber Amerikan kestaneleri (C. dendata), Japon kestaneleri (C. crenata) ve Çin kestaneleri (C. mollisima) de ekonomik öneme sahiptir.

Kestane üretiminde ilk sırada yer alan ülke hangisidir?

Dünya kestane üretimi toplam 2.051.564 tondur. Üretimin yaklaşık %82.1’ini tek başına Çin sağlar (1.683.815 ton).

Kestane tozlanma süreciyle ilgili dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

Kestaneler kendiyle uyuşmaz kabul edildiğinden bahçe içinde 1/8-1/10 oranında uyuşur tozlayıcı çeşit bulundurulmalıdır. Tozlayıcı çeşit ve esas çeşit aynı zamanda çiçeklenmelidir. Kestaneler rüzgarla tozlanır ve etkili bir tozlanma için tozlayıcı a¤açlar 60 m’den daha uzağa yerleştirilmemelidir. Genellikle her üçüncü sıradaki üçüncü ağacın tozlayıcı ağaç olarak dikilmesi yeterli bir tozlanma sağlar.

Kestane üretimi için gerekli iklim ve toprak koşulları nelerdir?

Kestane nemli ve ılıman iklimi seven bir meyve türüdür ve genellikle gölgeyi sever. Kış aylarında -30°C’ye kadar dayanabilir. İlkbahar geç ve sonbahar erken donlarına hassastır. Meyvelerin gelişebilmesi ve olgunlaşması için yaklaşık 6 aylık bir vejetasyon süresine ihtiyaç duyar. Toprağın gevşek yapılı ve derin olması önemlidir. Volkanik kökenli ve potasyumca zengin topraklarda iyi yetişir.

Ülkemizde bulunan kestaneliklerin büyük çoğunluğu hangi yöntemle oluşmuştur?

Ülkemizde bulunan kestaneliklerin büyük bir bölümü doğada tohumdan kendiliğinden yetişmiş ağaçların aşılanması yoluyla meydana gelmiştir.