aofsoru.com

Hayvan Besleme Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Besin Maddeleri Sindirimi Ve Metabolizması

1. Soru

Canlılarda meydana gelen fiziksel ve kimyasal olayları inceleyen bilim dalına ne ad verilir?

Cevap

Fizyoloji


2. Soru

Besin maddelerinin metabolizması nedir?

Cevap

Besin maddelerinin metabolizması genel anlamda besinlerin dolaşım sistemine emildikten sonra, vücutta dokuların yapımı ve/veya onarımı, vücut sıcaklığının korunması, kasların çalışması, yaşamsal fonksiyonların yapılması ve devam etmesi, büyüme, üreme vb. kimyasal ve fiziksel değişimleri içine alan yaşamsal işlemlerin tümüne denir.


3. Soru

Sindirim nedir?

Cevap

Besin maddelerinin organizmaya yararlı hale gelebilmeleri için sindirim kanalında geçirdikleri değişikliklere sindirim adı verilir. Sindirim yemlerdeki yüksek moleküllü bileşiklerin sindirim kanalında fiziksel, kimyasal ve mikrobik etmenlerle kana karışabilecek hale getirilmesi olayıdır.


4. Soru

Sindirim sistemi nedir?

Cevap

Besin maddelerinin organizmaya yararlı hale gelebilmeleri için fiziksel, kimyasal ve mikrobik etmenlerle kana karışabilecek hale getirilmesi esnasında bu değişimlerin olduğu vücut bölgesine sindirim sistemi adı verilir.


5. Soru

Sindirim sistemindeki organlar nelerdir?

Cevap

Sindirim sistemi ağız, yemek borusu, mide, ince bağırsak ve kalın bağırsaklardan oluşur. Ayrıca karaciğer ve pankreas da sindirime yardımcı organlar olarak görev alırlar.


6. Soru

Sindirim sistemleri yapılarına göre kaç gruba ayrılır?

Cevap

Sindirim sistemleri yapılarına göre 4 gruba ayrılır:

  1. Basit mide sistemi; insan (omnivor), domuz (omnivor), köpek (karnivor)

  2. Fonksiyonel kalın bağırsaklı mide sistemi; at (herbivor), tavşan (herbivor), devekuşu (herbivor), sıçan (omnivor)

  3. Çok gözlü mide sistemi; sığır, koyun, keçi (herbivorlar)

  4. Kanatlı mide sistemi; tavuk, hindi, ördek, kaz vb.


7. Soru

Mide fizyolojik fonksiyonu yönünden kaç kısma ayrılır?

Cevap

Mide, fizyolojik fonksiyonu yönünden fundus, korpus ve antrum bölgeleri olarak üç kısma ayrılır.


8. Soru

Sindirim etkinlikleri sonucunda açığa çıkan gazların biriktiği mide bölmesine ne ad verilir?

Cevap

Fundus


9. Soru

Besinlerin karıştırıldığı, sıkıştırıldığı ve ince bağırsağa boşaltıldığı mide bölmesine ne ad verilir?

Cevap

Antrum


10. Soru

Ruminantların midesi kaç bölmeden oluşur? 

Cevap

Ruminantların midesi 4 ayrı bölmeden oluşan bir bileşik midedir. Bu bölmeler rumen (işkembe), retikulum (börkenek), omasum (kırkbayır) ve abomasumdur (şirden, gerçek mide). Sindirim enzimleri yalnızca tek mideli hayvanların midelerinin karşılığı olan abomasumda salgılanır.


11. Soru

Kimyasal sindirim ve emilimin en yoğun yapıldığı sindirim sistemi organı hangisidir?

Cevap

İnce bağırsak


12. Soru

Canlı organizmadaki öz sular içinde bulunan enzimlere ne ad verilir?

Cevap

Ekstra-sellülar enzimler


13. Soru

Ot yiyen hayvanların günlük salgıladıkları tükürük miktarı ne kadardır?

Cevap

Ot yiyen hayvanların günlük salgıladıkları tükürük miktarı, vücut ağırlıklarının yaklaşık olarak %10-15’i kadardır.


14. Soru

Ruminantlarda yemlerin çiğnenmesi nasıldır?

Cevap

Ruminantlarda yem ilk kez basit bir parçalanmadan sonra yutulur ve yutulan yemler önce rumene gelirler. Burada kasların kuvvetli hareketleri ile su ve tükürüğünde yardımıyla iyice karışır ve parçalanırlar. Aynı zamanda bakteriler tarafından fermantasyona uğrarlar. Daha sonra kasların hareketleri ve fermantasyon sonucu oluşan gazların baskısı ile lokmalar biçiminde yeniden ağıza döner ve orada ikinci kez çiğnenir, iyice ıslatılır, daha ufak parçalara ayrılırlar. Bu çiğneme işlemine geviş getirme (ruminasyon)adı verilir. Yeteri kadar yem yiyen hayvanlar daha sonra dinlenmeye geçerek geviş getirirler. Ruminantlar günün yaklaşık 8 saatini yem yiyerek, 8 saatini de geviş getirmek için harcarlar.


15. Soru

Minerallerin sindirimi nasıl gerçekleşir?

Cevap

Yemlerde erimez durumda bulunan mineral maddeler, mide salgısındaki hidrok- lorik asit yardımıyla az ya da çok çözünür duruma gelirler. Ayrıca organik besin maddelerinin yapısında yer alan mineral maddeler, bu organik maddelerin bazı enzimler tarafından sindirilmeleriyle serbest duruma geçerler. Mineral maddeler çözünmüş olarak ince bağırsaktan emilirler.


16. Soru

Genel anlamıyla emilim ne demektir?

Cevap

Emilim, çevreden gelen bir maddenin canlı organizmaya girmesidir. 


17. Soru

Sindirim olaylarına bağlı olarak emilim ne demektir?

Cevap

Sindirim olaylarına bağlı olarak emilim, sindirim sonunda ortaya çıkan besin maddelerinin sindirim kanalı mukozasını aşarak kan ve lenfe dahil olması olayıdır.


18. Soru

Tüketilen yemin, sindirim kanalında parçalandıktan sonra sindirim sisteminde emilebilecek duruma gelen besin maddeleri hangi yollarla vücuda alınırlar?

Cevap

Tüketilen yemin, sindirim kanalında parçalandıktan sonra sindirim sisteminde emilebilecek duruma gelen besin maddeleri;

1. Diffüzyonla,
2. Aktif transportla veya
3. Pinositozis yolu ile emilerek vücuda alınırlar.


19. Soru

Metabolizma nedir?

Cevap

Sindirim kanalından kana geçen besin maddelerinin tümü vücutta parçalanmazlar. Hayvanın yaşama payı gereksinmelerini karşılayan miktardan fazlası et ve yağ gibi maddelere çevrilerek vücutta birikir veya çeşitli hayvansal ürünlere dönüşür. Bu olaylar sırasında çeşitli ara ürünler de ortaya çıkar. İşte besin maddelerinin kana karışmasından başlayarak bunların işlenmesi ve artıklarının dışarı atılmasına değin geçen tüm olaylara metabolizma adı verilir.

Metabolizma, emilen besin maddelerindeki tüm değişiklikler için kullanılan bir sözcüktür. Bu değişiklikler, emilen besin maddelerinin yalnız vücut dokularını oluşturmak veya onarmak üzere kullanıldıkları birer sentez olaylarını değil, aynı zamanda ısı ve iş üretmek üzere besin maddelerinin oksitlendikleri parçalanma olaylarını da kapsar.


20. Soru

Katabolizma nedir?

Cevap

Katabolizma (Parçalanma): Karmaşık yapılı ya da büyük moleküllü bileşiklerin küçük moleküllü basit bileşiklere parçalanması olayıdır. Katabolizma, bir besin maddesinin dışarı atılması gereken son ürün olan karbondioksit ve suya kadar parçalanmasını veya belirli bazı ara basamakları (glikozun purivik asit veya laktik aside parçalanması) kapsayabilir.


21. Soru

Katabolizma olayı ile açığa çıkan enerjiye ne denir?

Cevap

Katabolizma olayı ile açığa çıkan enerjiye metabolik enerji denir.


22. Soru

Anabolizma nedir?

Cevap

Anabolizma (Sentez): Küçük ve basit yapılı bileşiklerden büyük moleküllü karmaşık bileşiklerin yapılması ya da sentezlenmesi olayıdır. Bu olayların gerçekleşmesi için dışarıdan enerji ilave edilmesi gerekir. Anabolik olaylar “endorgenik” yani sisteme enerji ilavesini gerektirir. Anabolizma sırasında metabolik enerji kullanılır.


23. Soru

Kandaki şeker miktarının, normal seviyenin altına düşmesine ne denir?

Cevap

Kandaki şeker miktarının, normal seviyenin altına düşmesine “hipoglisemi” denir.


24. Soru

Hiperglisemi nedir?

Cevap

Kandaki glukoz miktarının, normalden yüksek olmasına “hiperglisemi” denir.


25. Soru

Karbonhidratların yağa dönüşümü nasıl gerçekleşir?

Cevap

Karbonhidratların yağa dönüşümü: Karaciğer ve diğer dokuların glikojen olarak şeker depo etme yetenekleri sınırlıdır. Bu nedenle vücudun enerji gereksinmelerini düzenli olarak karşılayan miktardan fazla karbonhidrat tüketildiği zaman, karbonhidratlar yağa dönüşür.


26. Soru

Yağ asitlerinin sentezi nasıl gerçekleşir?

Cevap

Yağ asitlerinin sentezi başlıca karaciğer, yağ dokusu ve laktasyon döneminde meme dokusu hücrelerinin stoplazma ve mitokondrilerinde gerçekleşir. Bu olay, mevcut olan kısa zincirli yağ asitlerinin her defasında ikişer C ilavesi ile daha uzun zincirli yağ asitlerine dönüşmesi şeklinde gelişir ve genellikle de asetik asidin aktif şekli olan asetil-CoA’lar ile başlar. Bunun için asetil CoA verebilen tüm maddeler, örneğin, karbonhidratlar, amino asitler ve yağ asitleri, yağ asidi sentezinin alternatif kaynağıdırlar.


27. Soru

Protein dönüşümü nedir?

Cevap

Kanda amino asit emilimi sonucunda protein veya amino asit seviyesinin yükselmesi durumunda protein ve amino asitler doku ve hücre proteinlerinin sentezinde kullanılırlar. Tersi durumda ise yani kan amino asit ve protein düzeyinin düşmesi durumunda doku proteinleri parçalanarak kana verilir. Doku ve kan proteinlerinin bu şekilde karşılıklı olarak parçalanıp yeniden sentezlenmesine “protein dönüşümü” denir.


28. Soru

Hepatik koma hangi durumda gerçekleşir?

Cevap

Amino asitlerin deaminasyonu büyük ölçüde karaciğerde gerçekleşir ve bu olay sonucunda oluşan amonyak ise yine bu organda üreye çevrilir. Karaciğerin bu görevini yerine getirmesini engelleyen hastalıklarda kanda amonyak birikimi başlar. Kandaki amonyak yoğunluğunun belirli düzeyi aşması halinde bütün vücut dokuları amonyak zehirlenmesinden zarar görerek “hepatik koma” adı verilen bir tablo ortaya çıkar.


29. Soru

Avitaminoz ve hipovitaminoz hastalıkları nedir?

Cevap

Vitaminlerin yokluğu hayvanlarda hayatsal olayları olumsuz etkiler ve buna bağlı olarak vitamin yokluğu (avitaminoz) veya vitamin yetersizliği (hipovitaminoz) hastalıkları ortaya çıkar.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email