Ekoloji ve Çevre Bilgisi Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Yapısal ve fonksiyonel özellikleri bakımından birbirine benzeyen, aynı fiziksel ve kimyasal etkenlere aynı şekilde yanıt veren, aynı kökenden oluşmuş
ve birbirleriyle çiftleşerek döl verebilme yeteneğinde yeni nesiller oluşturabilen bireyler topluluğuna tür denir.

Habitat bir canlının yaşadığı yeri, niş ise yaşadığı yerdeki işlevini anlatmak için kullanılır. Bir canlının nişi ekosistemde işgal ettiği ve besin zincirinde bulunduğu yerdir. İki farklı tür aynı habitatta bulunabilir. Ancak besin olarak kullandığı canlılar farklı ise nişleri de farklı olacağından aralarında bir ilişki genellikle oluşmaz. Sadece aynı canlı ile beslendiklerinde ya da aynı habitatta yaşadıklarında ekolojik nişleri aynı olur ve aralarında rekabet oluşur.

Biyotop canlı varlıkların yaşamını devam ettirebilmesi için gerekli uygun çevre koşullarına sahip bölge veya ortam olarak ifade edilmektedir. Tanımlardan da anlaşılacağı üzere habitat tek bir türe ait bireyler için kullanılırken biyotop bir kommünite için kullanılmaktadır.

Leibig’in Minimum Yasası nedir?

Canlıların yaşayabilmesi için alınması gereken besin maddelerinin en azından minimum miktarda alınması gerektiğini savunan kuram, ilk olarak 1840 yılında Leibig tarafından bitkiler için ortaya atılmış daha sonra tüm ekolojik etmenlere uygulanmıştır. Bu kurama göre ortamdaki hangi besin maddesi az ise, az olan madde gelişim sınırlayıcısıdır. Doğal çevrede bitkiler için gerekli olan elementlerin bir bölümü (karbon, hidrojen, oksijen vb.) bol miktarda olduğu halde topraktakilerin bazıları bitkilerin gereksinimlerini karşılayacak düzeyde bulunmayabilir. Örneğin bor elementi bitki gelişimi için gerekli olmakla beraber tükendiğinde diğer gerekli elementler bulunsa bile bitki gelişimi durur. Yani bitkilerin gelişimi, topraktaki minimum besin elementiyle sınırlandırılır. Topraktaki minimum besin elementinin azot olduğu düşünülürse bitki gelişiminin toprakta bulunan nitratın miktarına bağlı olarak değiştiği görülür. İlk olarak sadece bitkiler için ortaya konan bu kural, daha sonra tüm canlılar ve tüm ekolojik faktörler için uygulanmıştır. Buna göre herhangi bir canlının gelişimi için diğer faktörler uygun olsa bile, sınırlayıcı olan en olumsuz faktördür.

Tolerans yasası nedir?

1911 yılnda Shelford tarafından ortaya atılmıştır. Canlı varlıklar herhangi bir faktöre karşı, en iyi gelişebildikleri optimum değerlerin dışında bulunan maksimum ve minimum sınırlardaki değerlere olan toleransları sayesinde hayatlarını devam ettirebilirler. Bir canlının herhangi bir faktör karşısında varlığını devam ettirebildiği alt ve üst sınırlar arasında kalan değerlere ekolojik tolerans denir.

Optimum alan nedir?

Ekolojik toleransın alt ve üst sınırları arasında en iyi gelişim gösterebildiği değerlerin bütünü optimum alan adını alır. Tolerans yasasına göre, herhangi bir faktöre karşı tolerans sınırı, canlı türünden türüne farklılık gösterir. Bir canlının bir faktöre karşı tolerans sınırının alt ve üst değeri arasındaki fark fazla ise o faktör açısından geniş toleranslı canlı, az ise dar toleranslı canlı adını alır.

Homeostasis nedir?

Canlının vücudunda gerçekleşen her türlü değişikliğe karşı var olan dengenin korunmaya çalışılmasıdır. Hücrelerden gereksiz, fazla ve zararlı maddelerin uzaklaştırılarak iç çevrenin dengeli bir durumda kalmasına homeostasi denir.

Sinerjik etki nedir?

Birlikte etki olarak bilinen iki etkenin beraberce olan etkisinin, her ikisinin tek başına etkisinin toplamından daha fazla olması demektir.

Yeryüzünde canlıların dağılışını inceleyen bilim dalıdır. İki kısma ayrılır: Bitkilerin yaşadığı ortam Bitki coğrafyası (flora), hayvanların yaşadığı ortama hayvan coğrafyası (fauna) olarak isim almaktadır.

Birey Ekolojisi yani Autekoloji'nin inceleme alanı nedir?

Ekolojik faktörlerin bir türe ait bireylerin üzerindeki morfolojik ve fizyolojik gelişimleri üzerine etkilerini ortaya koyar, bireyin çevresi ile olan ilişkilerini inceler. Autekoloji’de canlılar bireysel olarak ele alınarak, bunların çevreleri ve diğer organizmalarla karşılıklı ilişkileri ve verdikleri cevaplar da araştırılır.

Uygulamalı Ekoloji yani Ekoteknoloji'nin inceleme alanı nedir?

Çevrenin korunmasında ekolojik verilerin kullanıldığı bölümdür. Nüfus artışı, kentleşme, enerji, tarımsal problemler, hav kirliği, su kirliliği, toprak kirliliği, katı ve tehlikeli atıklar, radyoaktif atıklar, gürültü ve koku problemleri ve besin sorunlarına karşı çözümler bu bölüm altında aranır.

Bitki Ekolojisi
Hayvan Ekolojisi 
İnsan ekolojisi
Mikrobiyal ekoloji

İklimsel Abiyotik Faktörler nelerdir?

• Güneş Radyasyonu
• Sıcaklık
• Işık
• Rüzgar
• Yağış 
• Nem

Ototrof canlılar nasıl tanımlanır ve işlevleri nelerdir?

Üreticiler olarak da bilinen su, karbondioksit ve inorganik tuzları kullanarak kendi besinlerini kendileri sentezleyen yani inorganik maddeleri organik maddelere dönüştüren canlılardır. Ototrof canlılar besin maddesi üretmelerinin yanı sıra atmosferin oksijen ve karbondioksit dengesinin korunmasını da sağlamaktadırlar.

Heterotrof canlıların alt grupları nelerdir?

Ekosistemde enerji akışını oluşturan av-avcı ilişkisidir. Bir tür grubu avlanarak yaşamını devam ettirirken diğer bir grup ölmektedir.

Mutualizm nedir?

Birbirlerine karşılıklı olarak yarar sağlayan iki canlının bir arada yaşamasıdır. Mantar ve alg birlikteliğiyle oluşan liken mutualistik yaşama en güzel örnektir.

Komensalizm nedir?

Türlerden biri yarar sağlarken, diğer türün birliktelik yarar ya da zarar görmediği birlikteliktir.

Sediment nedir?

Suda çözünmeyen, asılı hâlde duran taş, toprak parçacıkları ve organik maddelerin su zemininde oluşturduğu yığına sediment denir.

Biyoçeşitlilik nedir?

Bir ekosistemde bulunan yaşam formlarının çeşitliliğine biyoçeşitlilik denir.

Bentik bölge ve bentik tür nedir?

Okyanus ve denizlerin tabanına bentik bölge denir. Deniz dibi ile yakın ilişki içinde yaşayan türlere bentik tür denir.