aofsoru.com

Türk Tiyatrosu Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Cumhuriyet Dönemi, 1960-1970 Dönemi Tiyatromuz

1. Soru

1950’lerin sonuna gelindiğinde çok partili sistemin işleyişinden ve bulunulan
noktadan memnun olmayan üç grup kimlerden oluşuyordu? Bu grupların memnuniyetsizlikleri nasıl açıklanabilir?

Cevap

Bu üç grup gençler, aydınlar, subaylardan oluşmaktaydı. Gençlerin tepkisi, eğitim hakları başlığında birleşen öğrenciler ile öğretim üyeleri çevresinde şekilleniyordu. Aydınlar, gerçek bir demokrasi ve özgür düşünce/ tartışma ortamı talep etmekteydiler. Genç subayların isteği ise sınıfsal ve mesleki olarak gelişmek, böylece yönetim ilişkilerinde daha etkin hale gelmekti


2. Soru

Altmışlı yıllarda düşün yaşamının gelişiminde önemli bir rol oynayan iki önemli merkez hangileriydi?

Cevap

Türkiye’nin kültürel ve düşünsel gelişiminde altmışlı yılların bir tür aydınlanma çağı işlevi gördüğü söylenebilir. Bu yıllarda dergiler ve üniversiteler, düşün yaşamının gelişiminde iki önemli merkez durumundadırlar.


3. Soru

Altmışlı yıllarda Türk Tiyatrosunun genel durumu nasıldı?

Cevap

Altmışlara gelindiğinde tiyatromuz her bakımdan atılım yapmaya hazırdır. Tiyatro sanatçıları ve seyirci yetişmiş durumdadır. Ödenekli tiyatrolar düzenli temsillere geçeli uzun zaman olmuştur ve artık ilanlarda, oyun broşürlerinde tiyatro
adabı, seyir görgüsü değil, oyun yazarları ya da tiyatro türleri üzerine yazılar, tiyatro sorunlarının irdelendiği tartışmalar, öneriler yer almaktadır.


4. Soru

Altmışlı yıllarda tiyatro için akademik anlamda dönemin en önemli gelişmesi ne olmuştur?

Cevap

Akademik tiyatro eğitiminin kuruluşu bu dönemin en önemli gelişmelerinden
biridir. 1958’de Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’ne bağlı olarak
kurulan Tiyatro Enstitüsü 1964’te dört yıllık lisans eğitimi veren Tiyatro Kürsüsü
haline gelmiş ve başkanlığına Prof. Dr. Melahat Özgü atanmıştır.


5. Soru

1960' larda Türk tiyatrosu hangi iki temel tartışma başlığında yoğunlaşmıştır?

Cevap

Bu dönemde tiyatromuz üzerine iki temel tartışma başlığı dikkati çeker: Ulusal Türk Tiyatrosu ve Bölge Tiyatroları.


6. Soru

Altmışlı yıllarda Devlet Tiyatrolarında hangi yönetmenler önemli katkılar sunmuştur?

Cevap

Devlet Tiyatrosu’nun bu dönemdeki başarılı yapımlarında Cüneyt Gökçer, Mahir Canova, Ergin Orbey, Ulrich Damrau, Max Meinecke, Yücel Erten gibi yönetmenlerin önemli katkıları olmuştur.


7. Soru

60' lı yıllarda kurulan ve günümüze kadar varlıklarını sürdüren tiyatrolar hangileridir?

Cevap

Bugüne dek varlığını, çizgisini korumuş Kenter Tiyatrosu, Dormen Tiyatrosu, Ankara Sanat Tiyatrosu, Dostlar Tiyatrosu, Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu, gibi topluluklar, altmışlı yıllarda kurulmuştur.


8. Soru

50 Kuşağı yazarları kimlerdir?

Cevap

1950 kuşağı yazarları Oktay Rifat, Melih Cevdet Anday, Haldun Taner, Nazım Kurşunlu, Orhan Asena, Çetin Altan, Refik Erduran ve Turgut Özakman dır


9. Soru

60 Kuşağı yazarları kimlerdir?

Cevap

Güngör Dilmen, Sermet Çağan, Adalet Ağaoğlu, Güner Sümer, Vasıf Öngören, Turan Oflazoğlu, Cahit Atay ve Erol Toy 60 Kuşağı yazarlarıdır.


10. Soru

60 lı yıllarda oyun yazarlarının ele aldığı başlıca konular nelerdir?

Cevap

Oyun yazarlarımız kent orta sınıfının, kır ve gecekondu yaşamının sorunlarını, devlet yapısındaki bozuklukları, değer yargılarında yaşanan değişimin yarattığı olumsuzlukları ele almışlardır


11. Soru

Yazarlarlar kimi zaman bireyin iç dünyasına eğildikleri oyunlarda, bu soyut dünyanın ayrıntılarını, yine soyut ve simgeci yaklaşımlarla dile getirirler. Bu yaklaşımları benimseyen yazarlar ve oyunları nelerdir?

Cevap

Güngör Dilmen’in Küp Hamit ve Avcı Karkap, Gülten Akın’ın Kapılar Pencereler, Batak, Çıkış ve Adalet Ağaoğlu’nun Çıkış adlı oyunları bu eğilimin en belirgin örneklerini içerir.


12. Soru

Altmışlı yıllarda Türk oyun yazarlığının tek kişilik veya iki kişilik oyunlarının en önemli örnekleri hangileridir? 

Cevap

Türk oyun yazarlığının tek kişilik veya iki kişilik oyunlarının Çiçu, Yağmur Sıkıntısı, Tut Elimden Rovni, Mikado’nun Çöpleri, vb. en önemli örnekleri, altmışlı yıllarda yazılmıştır.


13. Soru

Dramatik bütünlüğün korunduğu, fakat kimi epik, geleneksel ve gerçek üstü öğelerin kullanıldığı oyunlara örnek olarak hangileri verilebilir?

Cevap

Dramatik bütünlüğün korunduğu, fakat kimi epik, geleneksel ve gerçek üstü öğelerin kullanıldığı oyunlara Cevat Fehmi Başkut’un Ayna, Öbür Gelişte ve Ölen Hangisi, Şahap Sıtkı İlter’in Ayrı Dünyalar adlı oyunları örnek verilebilir.


14. Soru

'Epik, göstermeci bir yapı taşımamasına karşın anlatıcı ya da kimi oyun kişileri, seyirciye yönelerek yazarın dikkat çekmek istediği ayrıntıları imlerler.' Bu açıklamaya örnek olarak hangi oyunlar gösterilebilir?

Cevap

Epik, göstermeci bir yapı taşımamasına karşın anlatıcı ya da kimi oyun kişileri, seyirciye yönelerek yazarın dikkat çekmek istediği ayrıntıları imlerler. Cahit Atay’ın Ana Hanım Kız Hanım, Adalet Ağaoğlu’nun Bir Sessiz Adam, Talip Apaydın’ın Bir Yol gibi oyunlarında, oyun kişilerinin anlatıcı işlevine de zaman zaman tanık oluruz.


15. Soru

Altmışlı yılların oyunları incelendiğinde tartışmalar hangi iki temel grupta toplanır?

Cevap

Dönemin oyunları incelendiğinde bu tartışmaların iki temel grupta toplandığı
görülür: Siyasal Ve Ekonomik Yapıya Odaklanan Oyunlar, Toplumsal Ve Kültürel Yapıyı Tartışan Oyunlar.


16. Soru

Siyasal ve ekonomik yapıya odaklanan oyunların özellikleri nelerdir?

Cevap

Oyun yazarı konuyu hangi çevrede (devlet mekanizması, tarihsel çevre, kent, köy
veya gecekondu yaşamı) biçimlerse biçimlesin altyapı ve üstyapı ilişkisi bağlamı daima varlığını korur. Başka bir deyişle yazar, bu eğilimde ekonomik-siyasal-toplumsal yapı arasındaki ilişki ve çatışmalara dikkat çekmeyi hedeflemiştir.


17. Soru

'Hepsi seyircinin çok yakından tanıdığı kişi ve durumlarla komik, ama elbette acı bir ifade bulur. Sabit ve dar gelirli memurun durumunu sergilerler. Bu iki oyunda memur içinde bulunduğu düzenin bir parçası olarak rüşvet almasının nedenlerine de değinilerek işlenmiştir.' Bu oyunlar hangileridir ve yazarları kimdir?

Cevap

Çetin Altan Dilekçe ve Recep Bilginer Ben Devletim adlı oyunları


18. Soru

Aziz Nesin hangi oyununda uluslar arası ekonomik ve siyasal ilişkilerin çıkar birlikteliğine eğilerek, yansımalarına değinmiştir ?

Cevap

Aziz Nesin, Düdükçülerle Fırçacıların Savaşı’nda uluslar arası ekonomik ve siyasal ilişkilerin çıkar birlikteliğine eğilerek, yansımalarına değinmiştir.


19. Soru

Ekonomik ve siyasal çıkar ortaklığının sistemdeki çarpıklığı, biçimsel olarak gerçekçi örneğini Recep Bilginer’in hangi oyununda bulur?

Cevap

Ekonomik ve siyasal çıkar ortaklığının sistemdeki çarpıklığı, biçimsel olarak gerçekçi örneğini Recep Bilginer’in İsyancılar adlı oyununda bulur.


20. Soru

Altmışlı yıllarda tiyatro eleştirisi konusunda kimleri hatırlamak gerekir?

Cevap

Günay Akarsu, Lütfi Ay, Zahir Güvemli, Adnan Benk, Özdemir Nutku, Memet Fuat, Cevdet Kudret, Burhan Arpad, Selmi Andak gibi isimleri altmışlı yıllarda tiyatro eleştirisi konusunda hatırlamak gerekir.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email