Türk Tiyatrosu Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Türkiye değişik ülkelerle yaptığı antlaşmalara sadık kalarak hiçbir devletten yana tutum sergilememiş, ve böylece neyi başarmış ve uzak kaldığı nokta ne olmuştur?

Türkiye değişik ülkelerle yaptığı antlaşmalara sadık kalarak hiçbir devletten yana tutum sergilememiş, 1939’da başlayan ve bütün dünyayı saran II. Dünya Savaşı’ndan uzak durmayı başarmıştır. Ancak savaş sonrası değişen dünya düzeninde Türkiye, yeni oluşumlardan uzak kalmış ve yeni sorunlar baş göstermiştir.

Atatürk’ e göre kültürün oluşumu içinde ele almak ve değerlendirmek gereken şeyler nelerdir?

Atatürk’e göre; edebiyat, resim, heykel, müzik, tiyatro, mimari gibi bütün güzel sanatları, kültürün oluşumu içinde ele almak ve değerlendirmek gerekir

Cumhuriyet döneminin ilk kadın aktristi kimdir?

Bedia Muvahhit, Cumhuriyet döneminin ilk kadın aktristidir

“Efendiler hepiniz mebus olabilirsiniz, vekil olabilirsiniz hatta reisicumhur olabilirsiniz, fakat sanatkâr olamazsınız. Hayatını büyük bir sanata vakfeden bu çocukları sevelim.” Atatürk bu konuşmasını kimlere hitaben yapmıştır?

Darülbedayi sanatçılarına hitaben yapmıştır

1923 yılında sahne sanatlarıyla ilgili olan tek kurum,  hangisidir?

İstanbul Belediyesine bağlı Darülbedayi

Türk kadınının Bedia Muvahhit ile sahnede yerini almış olduğu oyun hangisidir?

31 Temmuz 1923’de Mustafa Kemal’in huzurunda oynadıkları İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci’nin Ceza Kanunu uyarlamasında, Bedia Muvahhit de sahneye çıkar ve böylece Türk kadını sahnede yerini almış olur

Tiyatro eserlerimizin ilk örnekleri Tanzimat ile verilmiş olup bu eserlerde amaç nedir?

Tiyatro eserlerimizin ilk örnekleri Tanzimat ile verilmiş olup bu eserlerde amaç, toplumu eğitmek ve öğretmek olduğundan estetik kaygı güdülmemiştir.

Atatürk yeni kurduğu cumhuriyet rejiminin yerleşmesi, korunması, inkılâp ve ilkelerin halka benimsetilmesi, Türk milletinin yüce erdemleri, ülküsü ve değerlerinin yeniden halka tanıtılmasında tiyatrodan yararlanmış ve tiyatro yazarlarına piyesler sipariş etmiştir. Bu örnekler hangileridir?

Faruk Nafiz’in “Akın, Özyurt ve Kahraman” piyesleri bu sipariş üzerine yazılmıştır?

Cumhuriyet dönemi Türk tiyatrosunun ilk dramaturgu olarak Atatürk’ün gösterilmesine vesile olan olay nedir?

Behçet Kâmil’in Tünübük adlı tiyatro eserlerinde Atatürk, bazı düzeltmeler yapmış, Abdülhak Hamit Tarhan’ın Hakan (1935) oyununu da okumuş bazı satırların altını çizmiştir. Bu yüzden Cumhuriyet dönemi Türk tiyatrosunun ilk dramaturgu olarak Atatürk gösterilmektedir.

1924-1925 sezonunda oynanan ilk yerli eserlerden biri olan oyun hangisidir?

Ahmet Vefik Paşa’nın Molyer’den adapteleriyle birlikte Vedat Nedim Tör’ün İşsizler adlı telif oyunu oynanan ilk yerli eserlerdendir.

Özellikle 1930’lu yıllarda, Atatürk’ün belirlediği amaç doğrultusunda, konusunu Türk tarihinden, uygarlığından, destan ve efsanelerinden halk kültüründen, Cumhuriyet’in erdemlerinden, devrimlerinden alan birçok oyun yazılmıştır. Bu yıllarda yazılan oyunlar hangileridir?

Faruk Nafiz Çamlıbel: Akın, (1932), Özyurt (1932), Kahraman (1933), Yangın (1933), Münir Hayri Egeli: Bayönder (1932), Bir Ülkü Yolu (1932), Taş Bebek (1932), Behçet Kemal Çağlar: Çoban (1933), Ergenekon (1933), Attilâ (1935), Yaşar Nabi Nayır: Mete {1932}, İnkılâp Çocukları (1933), Beş Devir (1933), Köyün Namusu (1933), İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci: Şeriye Mahkemesinde (1933), Belkıs (1934), Halit Fahri Ozansoy: On Yılın Destanı (1933), Necip Fazıl Kısakürek: Tohum (1933), Aka Gündüz: Beyaz Kahraman (1932), Yarım Osman (1933), Gazi Çocuklarıİçin (1933), Köy Muallimi

1923 -1946 döneminde yazılan tiyatro eserlerinin konuları nelerdir?

1.Savaş yıllarının olaylarını ele alan eserler 2. Eski-yeni kurumların karşılaştırılması 3. Tarih, mitoloji ve masalları konu alan eserler 4. Batılılaşma, sosyal değerlerdeki değişimler 5. Türk’ün yüce karakter özelliklerini işleyen eserler, 6. Osmanlıyı yeren ve eleştiren eserler, 7. Cumhuriyet rejiminin faziletlerini anlatan eserler, 8., Atatürk’ün fikir ve düşüncelerini işleyen eserler,

Oyunlarından çok tiyatro üzerine yaptığı eleştirilerden dolayı onu eleştirmen olarak değerlendirebiliriz. Yazarın sahneye konan tek tiyatro eseri Kadın Erkekleşince’dir bahsedilen yazar kimdir?

Hüseyin Rahmi Gürpınar

Meşrutiyet Dönemi’nin önemli oyun yazarlarından olup Cumhuriyet Devrinde oyun yazarlığını başarıyla sürdürmüştür. Şinasi’nin tiyatroda tuttuğu yolu devam ettiren sanatçılarımızdandır. Osmanlı’nın yaşamı, kurumları, bazı inanç ve geleneklerini gülünçleştirerek anlattığı komedileri bazı eleştirmenlerce olumsuz eleştirilere neden olmuş, devrin hatırı için geçmişe küfrettiği öne sürülmüştür. Bahsedilen yazar kimdir?

Musahipzade Celâl,

Pek çok konuda eser veren, gazetecilik yapan yazarın Sönmeyen Ateş (1933, Muharrir (1934), Alınyazısı (1952) adlı oyunları vardır. Bahsedilen yazar kimdir?

Nahit Sırrı Örik (1895-1960)

Kadro” dergisinin kurucularından ve bu dergi çevresindeki siyasal düşünce akımının öncülerinden olmuştur. Başlıca tiyatro eserleri: İşsizler (1924), Fevkâlasriler (1928), Hayvan Fikri Yedi (1928), Kör (1928), Köksüzler (1934), İmralı’nın İnsanları (1940), Sanatkâr Aşkı (1945), Hep ve Hiç (1951), Siyah Beyaz (1952), Aşağıdan Yukarı (1952), Sahte Kahramanlar (1975). Bahsedilen yazar kimdir?

Vedat Nedim Tör (1897-1985)

20 yüzyılın en büyük şair ve oyun yazarlarından olan Nazım Hikmet in bu dönemde yazdığı başlıca oyunları hangileridir?

Kafatası (1932), Bir Ölü Evi (veya Merhumun Hanesi) (1932), Unutulan Adam (1935)’dır. Diğer oyunları: İvan İvanoviç Var mıydı Yok muydu? (1955), Ferhat ile Şirin (1965), Sabahat (1965), İnek (1965), Ocak Başında / Yolcu (iki oyun bir arada-1966), Yusuf ile Menofis (1967), Sevdalı Bulut.

Tiyatro eserleri, dönemin tiyatrolarında aylarca kapalı gişe sahnelenmiştir. On yedi oyun yazan Necip Fazıl Kısakürek’in ilk oyunu hangisidir?

Kısakürek’in ilk oyunu Tohum’dur (1935).

Münir Hayri Egeli (1904- 1970) nin başlıca oyunları hangileridir?

Münir Hayri’nin Kadın Geçerken, Yiğit Hamza, Yörük Emine gibi piyesleri ile Atatürk’ün el yazıları ile tashih ettiği (Bayönder, Öz Soy ) ile Atatürk’ün hayatına ait senaryosu vardır.

Tersine Akan Nehir (1929), Rüya İçinde Rüya (1930), Kurtlar (1933) adlı oyunları Darülbedayi’de sahnelenmiştir. Danyal ve Sara adlı oyunu Varlık Dergisi’nde (1938), Yaşayan Ölüler adlı oyunu Ağaç Dergisi’nde (1936) tefrika edilmiştir. Geleneksel seyirlik oyunlarımız üzerine araştırmalar yapan yazarın üç ciltlik Karagöz (1968, 1969), iki ciltlik Ortaoyunu (1973, 1975) üzerine yazılmış eserleri de vardır. Bahsedilen yazar kimdir?

Cevdet Kudret (1907-1992)