Eleştiri Tarihi Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim
Tanzimat Döneminde Eleştiri-I (I. Nesil)
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Ziya Paşa, Halk Edebiyatını Reddedip Divan şiirini yücelttiği Harabât Mukaddimesinde hangi şairleri ön plana çıkarmıştır?
Vehbi ve Vasıf
Namık Kemal, İrfan Paşa Mektubu adlı yazısının hangi yılda yayınlamıştır?
1874
Namık Kemal’in divan edebiyatı için görüşü nedir?
Namık Kemal, Divan edebiyatını doğallığa ters olarak olarak nitelendirmiştir.
İlk büyük dil tartışmasına ne ad verilmiştir?
“Mesele-i mebhûsetün anha”
Şinasi hangi eleştirel bakış açılarına taraftar olmuştur?
Filolojik eleştiri ve nesnel eleştiri bakış açılarına taraftar olmuştur
Namik Kemal’i Türk edebiyatının ilk eleştirmeni olarak Kabul eden yazar kimdir?
Mehmet Akif Ersoy
Bu tartışmalarda Şinasi’nin savunduğu düşünce nedir?
Şinasi’ye göre Türkçe bağımsız bir dildir ve kenine özgü kuralları olan bir dildir. Yabancı dilden gelen ögelerin Türkçe kullanımına uyması gerektiğini savunmaktaydı.
Namık Kemal’in Gazete ve gazeticilik faaliyetlerine yönelik değerlendirmeler yaptığı gazetelerin isimleri nelerdir?
Tercüman-ı Ahvâl ve Tasvir-i Efkâr gazeteleri için değerlendirmeler yapmıştır.
Ziya Paşa’nın görüşleri nasıl gruplandırılır?
a) Türk Halk şiirini yüceltip Divan şiiirini yermesi: Şiir ve İnşa b) Halk Edebiyatını Reddedip Divan şiirini Yüceltmesi: Harabat Mukaddimesi. c) Batı Dilleri ve Edebiyatları Karşısındaki Tutumu: Harabat Mukaddimesi.
Modern anlamda ilk Türk edebiyat tarihi olarak Babul edilen önsözün adı nedir?
Harabât Mukaddimesi
Şiir ve İnşa adlı eseri hangi tarihte yayınlanmıştır?
Şiir ve İnşa adlı eseri 1868 yılında yayınlanmıştır.
Şinasi; Fatih Tezkirenin yeniden yayınlanma sürecinde kitabın yazarına hangi konular ile ilgili görüşlerini bildirmiştir?
• Tezkireye çeşitli edebî konularla ilgili bazı açıklamalar konulmalı, • Yüksek rütbeli şahısların biyografilerine yer verilirken abartılı hüküm ve ifadelerden kaçınılmalı, • Her şairin ün kazandığı alandaki nitelikleri ile topluma yapmış olduğu hizmetlere de yer verilmeli, • Eğer intihal olduğu belirlenmiş ise hangi şair olursa olsun bu durum açıklanmalı, • Tezkire ifade ve anlam yanlışlıkları yönünden de düzeltilmeli.
Namık Kemal’in Doğu edebiyatında değerlemeler yaptığı yazısının adı nedir?
Doğu edebiyatında değerlemeler yaptığı yazısının adı Bahâr-ı Dânış Mukaddimesi’dir.
Şiir ve İnşa adlı eseri nasıl özetlenebilir?
a) Gerçek/asıl Türk şiiri divan şiiri değil, Halk şiirimizdir. b) Necati ve Bâkî’nin gazelleri, Nedim ve Vâsıf’ın şarkıları İran şiirini taklit ederek yazıldığı için Osmanlı şiirine dahil olmaz , “melez şiir” kategorisine girer c) Gerçek/asıl şiirimiz taşra halkı ile İstanbul ahalisi arasInda bulunan Şairlerin “nâ-mevzûn” diye beğenmedikleri “avâm” şarkları, yine taşralarda ve çöğür şairleri arasında deyiş, üçleme ve kayabaş denilen nazımlardır. Gerçek inşâmız ise Kamus mütercimi ve Muhbir Gazetesi tarafından kullanılan “şive-i kitabet”tir.
Ziya Paşa’nın divan edebiyatı ile ilgili görüşleri hangi dönemden sonra değişir?
Ziya Paşa Avrupa’da yaşarken Halk şiiri lehine çalışmalar yapmış olup Avrupa’dan döndükten sonar fikirleri tamamen değişmiş ve Divan edebiyatı lehine savunduğu eleştirler yazmaya başlamıştır.
Şinasi’nin Türk edebiyatına getirdiği en büyük değişiklik nedir?
Şinasi’nin Türk edebiyatına getirdiği en büyük değişiklik dil anlayışıdır.
Şinasi’nin çıkardığı gazetelerin isimleri nelerdir?
Tercümân-ı Ahvâl ve Tasvir-i Efkâr
Namık Kemal’in Ziya Paşa’ya ait Harâbât adıyla yayınladığı üç ciltlik antolojisinin birinci cildini eleştirmek için yayınladığı eleştiri yazısının adı nedir?
Tahrib-i Harâbât
Ziya Paşa’nın batı dilleri ve edebiyatları karşısındaki tutumu nasıldır?
Yazar dünyadaki gelişmeleri ve dünyayı anlamak için Batı dillerinin öğrenilmesi gerektiğini düşünmekte olup aksi şekilde düşünenleri tutuculukla suçlamaktadır.
Türkiye’de de sosyal güvenliğin temelini oluşturan kurum nedir?
Sosyal sigortalar Türkiye’de de sosyal güvenliğin temelini oluşturmaktadır.
İlk büyük dil tartışması hangi gazeteler arasında başlamıştır?
Rûznâme-i Cerîde-i Havâdis ile Tasvîr-i Efkâr arasında başlamıştır.
Namık Kemal yazdığı hangi eserde L’Islamisme et la Science adlı eserin hangi iddalarını çürütmeye çalışmıştır?
İslâm dininin ilerleme, gelişme ve medeniyete engel olduğu iddiasını çürütmeye çalışmış olduğu eserin adı Renan Müdâfaanâmesi’dir.
Namık Kemal Mukaddime-i Celâl adlı eleştirisiinin içeriği ana başlıkları nelerdir?
a) Eski edebiyatın hayal dünyasına yöneltilen eleştiriler b) Gazete ve gazeticilik faaliyetlerine yönelik değerlendirmelerc) Eğitim d) İmlâ e) Siyasi Makale, Roman ve Tiyatro
Uçman ve Tanpınar’a ait Namık Kemal’in eleştirilerini hangi başlıklar altında ayırmışlardır?
• Divan edebiyatına yaptığı eleştiriler • Eskiden tamamen farklı yeni bir edebiyat krma arzusu • Yeni edebi türlerin müdafaası
Namik Kemal’in kendi hayatı ile benzerlikler bularak eleştirdiği eser nedir?
Mes-Prison’ı kendi hayatı ile benzerlikler bularak eleştirmiştir
Ziya Paşa Terkib-i Bend’inde hangi düşünceyi vurgulamaktadır?
Batıyı takip ederken ve Batı dillerini öğrenirken kendi özümüzden kopmamamız gerektiğini vurgulamaktadır.
Harabât Mukaddimesi kaç yılında yayınlanmıştır?
Harabât Mukaddimesi 1874 yılında yayınlanmıştır.
Sende var ise eğer hammiyet Tahsiline eyle sarf-ı himmet dizeleri kime aittir?
Dizeler Ziya Paşa’ya aittir.
Tanzimat döneminde sorulan sorulan soruların çıkardığı gerçek nedir?
Tanzimat döneminde sorulan sorulan soruların çıkardığı gerçek; edebiyatı o güne kadarki yaklaşımlarla sürdürmek, açıklamak veya sınırlarını belirlemek imkansızdır.
İlk büyük dil tartışması hangi konuda yapılmıştır?
‘‘Şinasi’nin dili” konusunda tartışma yapılmıştır.
Namık Kemal hangi yazısında ‘‘romantik’’ kelimesi üzerinde durmuştur?
İntibah Mukaddimesi yazısında ‘‘romantik’’ kelimesi üzerinde durmuştur.
Harabât Mukaddimesi içeriği hangi başlıklar altında toplanabilir?
a) Halk Edebiyatını Reddedip Divan şiirini Yüceltmesi b) Batı Dilleri ve Edebiyatları Karşısındaki Tutumu
Tercümân-ı Ahvâl ve Tasvir-i Efkâr gazeteleri kim tarafından çıkarılmıştır?
Şinasi
Şinasi tarafından çıkarılan Tercümân-ı Ahvâl ve Tasvir-i Efkâr gazetelerinde nasıl bir dil kullanılmıştır?
Sade ve sanatsız bir dil kullanılmıştır.
Tanzimat sonrası Türk edebiyatında edebiyat kavramını, yeni bir yaklaşımla ilk defa ele alıp tanımlayan kişi kimdir?
Şinasi
"Mesele-i mebhûsetün anha” nedir?
1864 yılında Rûznâme-i Cerîde-i Havâdis ile Tasvîr-i Efkâr gazeteleri arasında geçen ilk büyük dil tartışmasına verilen isim.
Şinasi'nin Fatih Tezkiresi hakkında eleştirel yaklaşımı nedir?
• Tezkireye çeşitli edebî konularla ilgili bazı açıklamalar konulmalı,
• Yüksek rütbeli kimselerin biyografilerine yer verilirken abartılı hüküm ve ifadelerden kaçınılmalı,
• Her şairin şöhret kazandığı alandaki nitelikleri ile topluma yapmış olduğu hizmetlere de yer verilmeli,
• Eğer intihal (aşırma) tespit edilmişse hangi şair olursa olsun bu durum açıklanmalı,
• Tezkire ifade ve anlam yanlışlıkları yönünden de düzeltilmeli.
Mehmet Akif Ersoy'a göre edebiyat tarihimizin ilk eleştirmeni kimdir?
Namık Kemal
Abdullah Uçman, Namık Kemal'in eleştirilerini hangi maddeler altında toplamıştır?
- Divan edebiyatının eleştirisi,
- Eskiden tamamen farklı yeni bir edebiyat kurma arzusu,
- Yeni edebî türlerin müdafaası.
Namık Kemal hangi nedenle Eski Türk Edebiyatını reddetmektedir?
Eski Türk edebiyatının bütünüyle İran edebiyatı etkisi altında kaldığını iddia eden Namık Kemal, “edebiyat-ı sahîha”(gerçeğe uygun edebiyat) adına bu edebiyatı tamamen reddeder.
Namık Kemal hangi eleştiri yazısını Ziya Paşa’nın Harâbât adıyla yayınladığı üç ciltlik antolojisinin birinci cildini ve bilhassa mukaddime bölümünü eleştirmek için yazmıştır?
Tahrib-i Harâbât
Hindli Şeyh İnâyetullah Kanbu’nun Urdu dilinde kaleme aldığı Bahar-ı Dâniş adlı eserin Namık Kemal tarafından yapılan Türkçe çevirisinin “önsöz”ünün adı nedir?
Bahâr-ı Dâniş Mukaddimesi
Namık Kemal hangi önsözde Shakespeare, Walter Scott, Schiller, Lord Bayron, Victor Hugo ve Alfred de Musset gibi Batı’nın önde gelen yazarları hakkında kısa bilgiler vermiştir?
İntibah Mukaddimesi
Namık Kemal hangi yazısı İslâm dininin ilerleme, gelişme ve medeniyete engel olduğu iddiasına cevap niteliği taşımaktadır?
Renan Müdâfaanâmesi
“Tarz-ı cedîd” nedir?
Namık Kemal’in bütün bu görüşlerini özetleyen anahtar ifade “tarz-ı cedîd” (yeni tarz) kavramıdır. “Tarz-ı cedîd” kavramını, yeni bir zihniyet algısı olarak okumak yanlış olmaz. Namık Kemal’e göre bütün yeniliklerin ve değişimlerin zemininde bu algı vardır.
Namık Kemal'in Yeni Edebiyatın imlasına hakkındaki eleştirisi nedir?
Yeni edebiyatın ya da daha doğrusu yeni ediplerin “edip” ünvanına erişmekle birlikte hâlâ imlâ bilmemektir.
Türk edebiyatına roman nereden geçmiştir?
Roman, Türk edebiyatına Batı’dan geçmiştir.
Namık Kemal'in, Mukaddime-i Celâl’de bahsettiği Türk Edebiyatına yeni giren üç yenilik nedir?
Siyasi makaleler, roman ve tiyatro.
Tanzimat sonrası Türk yazarlardan hangisi eski ve yeni değerler arasında bocalayan fikir ve edebiyatçıların tipik örneğidir?
Ziya Paşa
Hangi yazar "Şiir ve İnşa" makalesinde divan edebiyatını reddederek halk edebiyatının gerçek Türk edebiyatı olduğunu savunmuştur?
Ziya Paşa
Ziya Paşa’nın sanat görüşleri ve eleştirileri genel anlamda hangi üç ana kategoride ele alabilir?
- Türk Halk Şiirini Yüceltip Divan Şiirini Yermesi
- Halk Edebiyatını Reddedip Divan Şiirini Yüceltmesi
- Batı Dilleri ve Edebiyatları Karşısındaki Tutumu
Ziya Paşa hangi yazısında halk edebiyatını reddederek divan şiirini yüceltmiştir?
Harâbat Mukaddimesi