aofsoru.com

Osmanlı Diplomasisi Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Klasik Dönem Osmanlı Diplomasisi (1299-1606)

1. Soru

Hanefî, Hanbelî ve Malikî hukukçuların çoğunluğuna göre,  İslamda savaş hangi hallerde zorunludur?

Cevap

Cihadın illet ve sebebi düşmanın fiilen İslâma ve Müslümanlara karşı savaş ve teca­vüzüdür.


2. Soru

İstanbul'un fethinden sonraki dönemlerde, Osmanlı devletin de  gerçek savaş veya büyük cihad (cihad-ı ekber)kavramları ne anlamda kullanılmıştır? 

Cevap

Osmanlı ülkesinde  ilim, imar ve bayındırlık alanın­ da yapılan hamleler büyük Cihad olarak nitelendirilmiştir.


3. Soru

Osmanlıların  özellikle gayrimüslim topluluklara karşı uyguladıkları istimâlet denilen  ilkenin içeriği neydi?

Cevap

“Kendine meylettirmek” anlamına ge­len bu kelimenin terim mânası, insanların gönüllerini kazanarak kendi hakimi­yetini kurmaktır.


4. Soru

Osmanlı da, devletlerle kurulan ilişkiler Divan-­ı Hüma­yun’da karara bağlanır ve oradan çıkan izinle devletler hukuku alanında bugünkü anlamda “tanıma” "ilişki" başlamış olurdu.Divan-ı Hümayun' dan çıkan bu izne ne ad verilirdi?

Cevap

İcazetnâme-i Hümayun denilirdi.


5. Soru

Osmanlı dış politikanın belirlenmesinde ve diplomasinin yürütülmesinde Divanın temel bürokratik  birim haline gelmesi hangi Osmanlı padişahı zamanında olmuştur?

Cevap

Orhan Bey zamanında.


6. Soru

Kuruluş dönemin de divan’daki yazışmaları yürüten kâtiplerin bağlı olduğu kısmen dış politikanın belirlenmesinde, daha ağır­lıklı olarak ise diplomasinin yürütülmesinde ön plana çıkan ve giderek sorumlu olan görevli kimdi

Cevap

Nişancı,


7. Soru

Osmanlılar, ilk defa hangi  padişahı döneminde yabancı ülkelerde daimî elçilikler açmaya başlamıştır?

Cevap

III. Selim döneminde.


8. Soru

Osmanlı devletin de resmi bir belge olarak kullanılan "Ahidname" nedir? 

Cevap

Ahidname: Hükümdarların emriyle bazı devlet, zümre ve kişilere özel haklar tanın­mak üzere düzenlenen hukukî belgedir.


9. Soru

Osmanlıların kuruluş dönemindeki fetih politikalarının en te­mel ilkeleri nelerdi?

Cevap

Komşu ülkelere uygulanan" Müdârâ "(görünüşte de olsa dostça geçinmektir) ve Balkan ülkelerine karşı güdülen" istimalet "(gönül ka­zanma) siyasetleri temel ilke olarak uygulanmıştır.


10. Soru

Osmanlı Beyliği’nin devletleşme sürecinde diğer beyliklere göre daha başarılı olmasının nedenleri ,siyasî ve diplomatik yol ve yöntemleri beceriyle kullanmasıdır. Bu bağlamda gerek Bizans ve gerekse Anadolu beyliklerine karşı kullandığ en belirgin siyaseti ne olmuştur?

Cevap

Taht kavgalarından yararlanmak ve Bizans hanedanlarından,Anadolu beyliklerinden  kız almak.


11. Soru

I. Murad dönemin de, balkanlarda fetihlerin devam etmesinde Osmanlı devletinin işini kolaylaştıran en önemli gelişme neydi?

Cevap

Balkan­larda gerçekten de çok parçalanmış bir siyasî yapı vardı. İşte  fetihler bu siyasî ortamdan yararlanılarak gerçekleştirilmiştir.


12. Soru

II.Murad'ın tahta çıkışı sırasın da Bizans,  Osmanlı  taht kavgalarına nasıl bir davranışta bulunarak katılmıştır?

Cevap

Bizans da tutsak bulunan  Şehzade Mustafa’yı serbest bırakıp  II.Murad'a karşı destek vererek kardeş kavgasını alevlendirmiştir. 


13. Soru

Osmanlıların Balkanlardaki siyasî rakipleri, kendi aralarında birliği sağlama ve hep birlikte Osmanlının karşısına çıkmak için  en çok neyi diplomatik ve siyasî araç olarak kullandılar?

Cevap

Osmanlıların Balkanlardaki siyasî rakipleri devrin anlayışına uygun olaraken çok  "hristiyanlık dinini" bir diplomatik ve siyasî araç olarak kullandılar.


14. Soru

II.Murad'ın Segedin’de Macar Kralı ve Sırp despotu ile barış yaptıktan sonra tahtı oğluna bırakıp padişahlıktan ayrılması nasıl bir gelişmeye neden olmuştur?

Cevap

Bu antlaşmadan sonra II. Murad tahttan çekilip yerine küçük yaştaki oğlu II. Mehmed’i geçirince Haçlılar durumdan yararlanmak için barışı bozup yeniden Osmanlı topraklarına saldırdılar.


15. Soru

Osmanlılar, gerek hükümdar cüluslarındaki kritik dönemi atlatmak gerekse planladıkları bir harekat öncesinde rakipleri arasında ittifak kurulmasını önle­mek için nasıl bir  siyasi hamle yaparlardı? 

Cevap

Bu kritik durumu atlatmak veya rakiplerinin ittifakını önlemek için tarafların biriyle barış antlaşması yapma siyasetini  geniş biçimde uygularlardı.


16. Soru

Osmanlı Devletinin,1482’de Venedik ile antlaşma yapmasının ayrıca, kurulan bir casus ağından elde edilen bilgilerin yakından izlenmesinin  ve  bazı Avrupa hükümdarlarına - Papa’ya çeşitli elçiler ve hediyeler gönderilmesinin nedeni neydi?

Cevap

Ağabeyi II. Bayezid’e karşı giriştiği taht mücadelesini kaybedince Rodos şövalyelerinin eline geçen ve daha sonra da Papalık ve Avrupa devletleri tarafından Osmanlı Devle­ti’ne karşı siyasî bir koz olarak kullanılan Şehzade Cem tehlikesini önlemek.


17. Soru

İstanbul'un  fethinden sonra  Osmanlı topraklarında kurulan  "balyos" neydi?

Cevap

Balyos: Bailos, balyoz imlalarıyla da yazılan, genellikle Venedik Cumhuriyeti’nin Osmanlı Devleti nezdindeki daimî temsilcilerine verilen addır. Zamanla diğer devlet temsilcileri için de konsolos karşılığında kullanılmıştır. Balyos, diplomatik görevinin yanında Osmanlı ülkesindeki Venedik vatandaşlarınınher türlü işini yönetme, aralarındaki meselelerde yargılama yapma gibi hak ve yetkilere sahipti.


18. Soru

XVI.yüzyılın ikinci çeyreğinden itibaren, batı dünyasında Türklere ve Müslümanlara karşı ön yargılar devam etmekle birlikte, si­yasî ve diplomatik arenada, Osmanlılara karşı salt dine dayalı bir Haçlı politika­sı izlenmesinin etkisini kaybetmesine yol açan gelişme neydi?

Cevap

Avrupa’da feodalizmin çöküşüyle beraber laik temellere dayalı millî monarşilerin ortaya çıkışı ve Protestanlığın ortaya çıkı­şıyla Hıristiyan dünyasının bir kez daha bölünmesidir.


19. Soru

Germiyan Beyliği 1428 yılında Osmanlı devletine nasıl katılmıştır?

Cevap

Germiyan Beyi II. Yakub çocuğu olmadığı için ölümünden sonra  mülkünü Osmanlılara vasiyet ettiğinden ölümünü müteakip bu beylik ortadan kalkmıştır (1428).


20. Soru

Fatih Sultan Mehmet döneminden itibaren Osmanlı devleti ile Memlük Devletinin  arasının bozulmasının gerçek nedeni neydi?

Cevap

Gerçek neden, İslâm dünyasının liderliği mücadele­siydi. Memluklular Abbasî halifesini ve Kutsal şehirleri himayeleri altında bulun­ duruyor, Fatih ise İstanbul’un fethiyle birlikte kendisini İslâm âleminin lideri ola­rak görüyordu. Bunun bir göstergesi de, o zamana kadar Osmanlı hükümdarları Memluk sultanlarına “babam” diye hitap ederken Fatih’in Kayıtbay’a “karındaşım Mısır Sultanı” diye hitap etmesidir.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email