Osmanlı Türkçesi Metinleri 2 Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Tahmin edildiği üzre, tahmin edildiği gibi anlamına gelen kelime nedir?

ber vech-i tahmin

matbah emîni nedir?

Saray mutfağında umûmî levâzım sorumlusuna matbah emini de nilirdi. Saray mutfağında her gün yaklaşık olarak 4-5 bin kişiye ye mek çıkartılırdı. Bu açıdan görevi son derece önemliydi.

Divan toplantılarından sonra padişâhla görüşmelerin yapıldığı yerin adı nedir? 

Arz odası: Divan toplantılarından sonra padişâhla görüşmelerin yapıldığı yer. 

Osmanlıda çukadârân kime denir?

Çukadârân: (Çuhadâr), hizmetçi; kapıcı, me’mûr, devlet daireleri ve merkez ile taş ra arasında haber, belge getirip götüren memurlar. 

Bildirme, bildirilme, anlatma. Bir davânın nasıl bir hüküm ve karara bağlandığını gösteren resmî vesika anlamına gelen kelime nedir?

i‘lâm

Osmanlıda  "Buyuruldu" neye denirdi?

Buyuruldu: Sadrâzam, Kaptan-ı Deryâ, vezir, beylerbeyi gibi önemli devlet adamlarının yazılı emirlerine denilirdi. Sadrazamların kendi selahiyetlerine giren işlerde verdikleri talimatlar buyuruldu formunda yazıldığında bu ismi alırlar. Ayrıca eyâlet dîvânlarında ve diğer işlerde beylerbeyilerin muhtelif konularda verdikleri emirlere de beylerbeyi buyuruldusu denilirdi.

"Kerâmet" kelimesinin anlamı nedir?

Kerem, bağış, ikram, ağırlama, ermişçesine yapılan iş, hareket veya söz. 

Osmanlıda saray mutfağında umûmî levâzım sorumlusuna ne isim verilirdi? 

Matbah emîni: Saray mutfağında umûmî levâzım sorumlusuna matbah emini denilirdi. Saray mutfağında her gün yaklaşık olarak 4-5 bin kişiye ye mek çıkartılırdı. Bu açıdan görevi son derece önemliydi. 

Bâb-ı âsafî terimi ile ifade edilmek istenen nedir?

Bâb-ı âlî’de görev yapan askerî zümrenin önde gelenleri.

Bir yere toplamak suretiyle, toplu olarak. Anlamında kullanılan kelime nedir?

cem‘an

kapu kethüdâları terimi ile neyi ifade etmektedir?

Eyalet yöneticisi vezirlerin İstanbuldaki temsilcileri. Bâbıâlî’de suçlula rın tutuklanması ve nezâretiyle ilgili vazifeleri olan görevliler.

İnhâ kelimesinin anlamı nedir?

Ulaştırma, yetiştirme, bir vazifeye veya maaşa tayin yazısı. Bazen, yazı ile bildirme.

Pâdişâh iradesi, pâdişâh emri olarak kullanılan kelime nedir?

irâde-i aliyye

selâm ağası terimi neyi ifade etmektedir?

Sadrazamın ve bazı vezirlerin maiyetinde bulunup teşrifatı idareye memur olan kimse. Bir vazifesi de gelen misafirleri karşılamak ve efendisinin huzuruna çıkmalarını düzene koymaktı.

teşrîfâtî terimi ile ine ifade edilmektedir?

Osmanlı protokol ve merâsim kurallarını uygulatan, muhafaza eden, kayıt altında tutan kişi.

Mezkûr kelimesinin anlamı nedir?

Zikredilmiş, anılmış.

atebe-i ulyâ terimi ile ifade edilen nedir?

Osmanlı pâdişâhlarının bulunduğu yer, pâdişâh sarayı.

Pusulalar nasıl belgelerdir?

 Pusulalar umumiyetle bir uygulama hakkında geçmiş kayıtlarına bakarak bilgi vermek amaçlı hazırlanan belgelerdir. 

sâlifü’z-zikr kelimesinin anlamı nedir?

Zikri geçmiş, daha önce anılmış.

Pâdişâh yazısı, pâdişâhların emir ve görüşlerini, bazen telhis üzerine bazen beyaz üzerine kendi el yazılarıyla yazdıkları belge türüne verilen ad nedir?

hatt-ı hümâyûn

Saray ve Bâb-ı âlî’de, önemli devlet adamlarının gelişte ve gidişte ata binmek için kullandıkları yüksek taşın adı nedir?

Binek taşı: Saray ve Bâb-ı âlî’de, önemli devlet adamlarının gelişte ve gidişte ata binmek için kullandıkları yüksek taş. 

Özetleme, hulâsa etme, uzun bir yazıyı kısaltma. Sadrazamın devlet işleriyle alâkalı pâdişaha sunduğu rapora ne ad verilir?

Telhis

Osmanlıda muhâfız vezîr kimdir?

Muhâfız vezîr: Osmanlıda bir bölgenin (özellikle sınır boyları) veya kalenin düşman saldırılarından korunması için tayin edilen askeri yönetici. 

ziyâfet-i hümâyûn nedir?

Pâdişâhın vermiş olduğu veya pâdişah adına verilen ziyâfet, padişâhın katıldığı yemek.

Osmanlıda Kaime nedir?

Kaimeler resmi daireler ve görevliler arasında yapılan bir yazışma türüdür. Genellikle üst makamdan alt makamlara yazılan görev yazıları için kullanılır. 

"El-hâletü hâzihî" kelimesinin anlamı nedir?

El-hâletü hâzihî: Henüz, şimdi, hâlâ, bugün, bugünkü günde, şimdiki zamanda, şimdiye kadar. 

"Atebe-i ulyâ"  kelimesenin anlamı nedir?

Osmanlı pâdişâhlarının bulunduğu yer, pâdişâh sarayı. 

Osmanlıda vezir kime denir?

Vezîr: Yüksek seviyedeki askerî kumandan ve idarecilere verilen rütbe. 

"Hatt-ı hümâyûn" kelimesinin anlamı nedir?

Pâdişâh yazısı, pâdişâhların emir ve görüşlerini, bazen telhis üzerine bazen beyaz üzerine kendi el yazılarıyla yazdıkları belge türünün adı. 

 Osmanlı sarayında Akağalar kime denirdi?

Akağalar: Osmanlı sarayında çalıştırılan hadımağalarının bir sınıfı. Hadımağalar dan zenci ve Habeş olanlar daha çok Harem ağaları diye anılırlar, be-yaz ırktan olanlara ise Ak ağalar veya Ak hadımlar denirdi. 

Dîvân-ı hümayun’da güvenliği sağlayan, adli hükümlüler hakkında infaz ve icrâî işlem yapan görevliler kimlerdir?

Çavuşları: Dîvân-ı hümayun’da güvenliği sağlayan, adli hükümlüler hakkında infaz ve icrâî işlem yapan görevliler. Aynı zamanda devletin önemli işleri için görevlendirilebilen ve çavuşbaşının emri altındaki zümre. 

Osmanlıda padişâhın katıldığı yemeğe ne isim verilirdi?

Hümâyûn: Pâdişâhın vermiş olduğu veya pâdişah adına verilen ziyâfet, padişâhın katıldığı yemek. 

Kapudanlığı' nın anlamı nedir?

Kapudanlığı: Kaptân-ı deryâlık. Osmanlı deniz kuvvetlerinin başı ve kendisine tev-cih edilen bölgelerin yöneticisi. 

Maaşdan başka olarak verilen yiyecek, erzak, giyeceğe verilen isim nedir? 

Ta‘yînât: Maaşdan başka olarak verilen yiyecek, erzak, giyecek. 

Topkapı Sarayı’nın birinci kapısı ne ad verilmektedir?

bâb-ı hümâyûn,

17. Yüzyıl sonlarına kadar Osmanlı Devleti’nin bütün işlerinin görüşülüp karara bağlandığı yere verilen ad nedir?

Dîvân-ı hümâyûn

Dîvân-ı hümayun kalemlerinin bir dönem baş sorumlusu, pâdişâhın fermânlarına tuğra çeken ve belgeleri hukuka uygun lukları açısından kontrol eden önemli görevliye ne ad verilir?

nişancı efendi

Para konulan torba, belli miktarda parayı ifade eden para birimine ne denir?

Kîse: Para konulan torba, belli miktarda parayı ifade eden para birimi. 

Muhterem, aziz, sayın, saygıdeğer, sayılan anlamındaki kelime nedir?

Mükerrem: Muhterem, aziz, sayın, saygıdeğer, sayılan.