Siyasi Tarih Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim
Devrimler Çağı (1789-1848)
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Siyasi Tarih kitapları genellikle hangi olayı bir başlangıç noktası olarak alırlar?
Siyasi Tarih kitapları genellikle Fransız Devrimi’nin yapıldığı 1789 yılını bir başlangıç noktası olarak alırlar.
Neden Siyasi Tarih kitapları genellikle Fransız Devrimi’nin yapıldığı 1789 yılını bir başlangıç noktası olarak alırlar?
Çünkü Fransız Devrimi, sadece Avrupa değil, dünya siyasi dengelerini de köklü biçimde etkileyen sonuçlara yol açmıştır. Bu sonuçların bir bölümünün XXI. yüzyılda bile dünyanın çeşitli yerlerinde etkisini sürdürdüğünü söylemek Fransız Devrimi’nin önemini vurgulamak açısından yerinde bir tespittir.
Fransa Şubat 1763’te hangi ülkelerle imzaladığı Paris Antlaşması’yla Amerika’daki topraklarını kaybetti?
Şubat 1763’te Fransa, İngiltere, İspanya ve Portekiz arasında imzalanan Paris Antlaşması’yla Fransa Kuzey Amerika’daki topraklarını kaybetti.
Fransa’da Üçüncü alt-Meclis hangi tarihte kendini Millî Meclis” olarak ilan etmiştir?
Üçüncü alt-Meclis’te bulunanlarda Fransa’da da millî egemenliğin kurulması kararlılığını yaratması Meclisi daha başlangıçta devrim havası içine sokmuştu. Üçüncü alt-Meclis, toplantıları 6 hafta kadar boykot ettikten sonra, 17 Haziran 1789’da kendini “Millî Meclis” olarak ilan etmişti.
Ulusal Konvansiyon neden oluşturulmuştur?
10 Ağustos 1792’de Paris’te bir ayaklanmayla krallığın kaldırılması istendi. Bunun üzerine Ulusal Meclis, XVI. Louis’in yetkilerini askıya alarak, yeni bir anayasa yapmak üzere Ulusal Konvansiyon (Kurultay) oluşturulmasına karar verdi.
Napoleon’un iktidara gelmesine kapıyı aralayan askerî neden “18 Brumaire Darbesi” olarak anılır?
Napoleon’un iktidara gelmesine kapıyı aralayan askerî darbe Kasım 1799’da yapılmış olmasına rağmen “18 Brumaire Darbesi” olarak anılır. Çünkü Fransız Devrimi’nin ardından 24 Ekim 1793’te yeni bir takvim kabul edilmiş, tüm ay isimleri değiştirilmişti. “Cumhuriyet” ya da “Devrim” takvimi olarak anılan bu takvim, 1806’da Napoleon tarafından eskisiyle değiştirilene kadar yürürlükte kalacaktır.
Fransa da terör dönemini (1793-1794) kim başlatmıştır?
Fransa da terör dönemini Maximillien Robespierre başlatmıştır.
Konsüllük yönetiminde meclislerin yetkileri nelerdir?
Devlet Konseyi, yasaları önerme yetkisine, Tribunat yasaları oylamadan tartışma yetkisine, Yasama Meclisi ise yasaları tartışmadan oylama yetkisine sahipti.
Birinci Koalisyon Savaşları hangi antlaşma ile sona ermiştir?
Campo Formio Antlaşması’yla, 1792’den beri süren Birinci Koalisyon Savaşları sona ermiştir.
“Radikaller” nasıl bir hükümet biçimini istiyorlardı?
Radikaller, Kral’ın ancak Meclis çalışmalarını askıya almak yetkisi olabileceğini ve tek meclisin gerektiğini savunuyorlardı.
Avusturya Başbakanı Metternich Fransa ile ilişkilerini düzeltmek için ne yapmıştır?
Metternich, ülkesi için asıl tehlikenin kendi topraklarına doğru genişleyen Rusya olduğunu düşünerek Fransa’yla ilişkileri düzeltmeye yöneldi. Hatta Metternich bu amaca yönelik olarak Napoleon ile Avusturya’nın Habsburg hanedanı arasında bir akrabalık bağının kurulmasını da teşvik etti. Eşi Josephine’den 1809’da boşanan Napoleon, Metternich’in çabalarıyla 1810’da Avusturya İmparatoru’nun kızı Marie Louise ile evlendi.
Paris halkının yaptığı hangi olay ile Fransız Devrimi başlamıştır?
Paris halkı, 14 Temmuz 1789’da monarşinin sembolü olan Bastille (Bastil) hapishanesinin önünde toplandı. Buradaki karışıklıklar sırasında askerlerle çatışma çıktı. Halk birdenbire büyüyen kanlı olaylar sırasında Bastille’i ele geçirdi. Bu durum karşısında Kral geriledi ve Üçüncü alt-Meclisin ilan ettiği Millî Meclisi tanımaya yanaştı. Fransız Devrimi başlamıştı.
XVIII. yüzyıl boyunca İngiltere ve Fransa nerelerde geniş ticaret imkanlarına sahipti?
İngiltere daha çok Amerika ve Asya’da, Fransa ise Avrupa içinde ve Yakın Doğu’da geniş ticaret imkânlarına kavuşmuştu.
Hangi grup Devrim Avrupa’ya yayılmadıkça Fransa’nın güven içinde olamayacağı görüşündeydi?
Fransa’da sol kanatta yer alan ve yönetimde gittikçe etkisi artan Girondin’ler grubu, Devrim Avrupa’ya yayılmadıkça Fransa’nın güven içinde olamayacağı görüşündeydi.
Fransa Dışişleri Bakanı Talleyrand ve Müttefikler XVIII. Louis’in Fransa Kralı olmasını istiyorlardı?
Fransa Dışişleri Bakanı Talleyrand, “meşru Kral”ın XVI. Louis’nin kardeşi XVIII. Louis olduğunu savunarak, onun en birleştirici kişi olabileceğini büyük çoğunluğa kabul ettirmeyi başardı. Müttefikler de idam edilen XVI. Louis’nin ailesi olan “Bourbon”ların (Burbon) Fransa’ya geri dönmesine karar vermiş bulunuyorlardı. Çünkü Fransa’ya kabul ettirecekleri barış şartlarına ancak bir Bourbon Kralı’nın sadık kalacağına ve yeniden toprak kazanmaya kalkışmayacağına inanıyorlardı. Böylece XVIII. Louis Mayıs 1814’te Fransa Kralı ilan edildi.
Hangi yazarlar Aydınlanma Çağı’nın Fransa’da kök salmasını sağlamışlardır?
Ansiklopedistler adını alan Diderot, Voltaire, Montesquieu, Rousseau gibi yazarlar, XVIII. yüzyılın ortaları ile ikinci yarısında ortaya koydukları çalışmalarıyla Aydınlanma Çağı’nın Fransa’da kök salmasını sağlamışlardır.
Fransa ve İngiltere arasında yapılan Fransa ve İngiltere arasında yapılan Yedi Yıl Savaşları hangi yıllar arasında ve nerelerde yapılmıştır?
1756-1763 yılları arasında devam eden ve hem Avrupa’da hem de Akdeniz, Hindistan, Kuzey Amerika ve Karayipler’de yapılan Yedi Yıl Savaşları sırasında Fransa İngiltere karşısında büyük bir hezimete uğramıştır.
Hangi tarihte İngiltere, Avusturya ve Fransa arasında gizli bir antlaşma imzalanmıştır?
3 Ocak 1815’te, İngiltere, Avusturya ve Fransa arasında, Prusya ve Rusya’ya karşı gerektiğinde savaşa gitmek üzere bir gizli antlaşma bile imzalandı.
XVIII. yüzyıldaki hangi uyanışa “Aydınlanma Çağı” denilmektedir?
XVIII. yüz yılda Batı Avrupa ülkelerinde bilimde büyük ilerlemeler yaşandı. Elbette, bir önceki yüzyıl bu yolda önemli dönüm noktasını oluşturmuştu. Gerçekten de XVIII. yüzyıl Galile’nin, Newton’un, Bacon’un, Descartes’in insanlığa yepyeni ufuklar kazandırdığı bir dönem olmuştu. Teknik alandaki buluşlar, yeni düşünceleri yaratmaktan da elbette geri kalmayacaktı. Bunun siyasal anlamı ise şuydu: Çevresindeki pek çok şeyi değiştirebileceğini gören insan, siyasal kaderini de kendi eline alabileceğini görmeye başladı. Böylece, özgürlüklerin ve demokratik kurumların yeşermesine uygun bir zemin doğdu. Kilise dogmalarına dayalı katı dinsel inanış iyice sarsıldı. İnsanlar kendi güçlerini fark edip yaşadıkları dünyayı daha refah dolu bir duruma getirebileceklerini gördüler. Bu gelişme ise Avrupa’da laikleşmenin yaygınlaşmasını, sonuçta da Kilise’nin toplumdaki ağırlığının azalmasını sağladı. Artık, hükümdarların dilediği şekilde yönetmesi güçleşiyordu. Birçok yerde, keyfi otoriteye karşı çıkan yazarlar yaygın biçimde okunmaya başlamıştı. İşte, kökünü bir önceki yüzyıldan alan XVIII. yüzyıldaki bu uyanışa “Aydınlanma Çağı” denilmektedir.
Millî Meclis, 1791 Anayasasını kimin görüşü doğrultusunda hazırlamıştır?
Millî Meclisin 1791 Anayasasında, Kral’a sadece Meclisi askıya alma yetkisinin tanındığı ve tek meclisli bir sistemin kurulduğu görüldü. Yani, Radikallerin görüşü doğrultusunda bir anayasa ortaya çıkmış oluyordu.
Ekim 1813’te Leipzig’deki savaşa neden Milletler Savaşı denilmektedir?
Ekim 1813’te Leipzig’deki Milletler Savaşı’nda çok sayıda devletin orduları katıldığı için bu isim verilmiştir.
Waterloo savaşı Napoleon için hangi sonuca yol açmıştır?
Napoleon’un siyasi kariyerinin de sonu oldu. İngilizler tarafından ele geçirilen “İmparator”, bu kez Afrika’nın güney batısındaki St. Helene adasına gönderildi. 1821’deki ölümüne kadar orada kalacaktır.
Kimler 1783’te İngiltere’den Amerika Birleşik Devletleri (ABD) adıyla bağımsızlıklarını kazandılar?
Kuzey Amerika kolonileri 1783’te İngiltere’den Amerika Birleşik Devletleri (ABD) adıyla bağımsızlıklarını kazandılar.
Fransa Meclisi (États Generaux) kaç alt meclisten oluşmaktadır?
Fransa Meclisi, Üç alt-Meclis’ten oluşmaktaydı. Birinci ve İkinciye Aristokrasi egemendi. Üçüncü alt-Meclis’te ise bankacıların başını çektiği orta sınıf (Burjuvazi) ile köylüler ve işçiler yer alıyordu.
Avusturya Başbakanı Metternich’in girişimiyle neden 1820’de Troppau’da bir kongre toplandı?
Avusturya Başbakanı Metternich, ayaklanmaları yeni bir ihtilal kasırgası olarak görüp gerekli önlemlerin alınmasını zorunlu saydı. Bunlardan dolayı Metternich’in girişimiyle 1820’de Troppau’da bir kongre toplandı.
Liberaller hangi düşünceyi savunmuşlardır?
Liberaller XIX. yüzyılın süreklilik yanlısı (statükocu) güçlerine karşı özgürlüğü savunmuşlardır.
Fransa da hangi yıllar Ulusal Konvansiyon dönemi olarak adlandırılır.
1792’den, Direktuvar yönetiminin kurulacağı 1795’e kadarki dönem, Ulusal Konvansiyon dönemi olarak adlandırılır.
Napoleon’un Müttefik güçlerce teslim alınıp, sürgüne gönderilmesi Fransa’da nasıl bir rejim sorununu ortaya çıkarmıştır?
Napoleon’un Müttefik güçlerce teslim alınıp, sürgüne gönderilmesi Fransa’da rejim sorununu ortaya çıkardı. Fransız siyasetçilerinin bir bölümü yeniden cumhuriyet kurulmasını, bazıları Napoleon’un küçük yaştaki oğlunun İmparator ilan edilmesini, bazıları meşruti (anayasalı) monarşiye geçilmesini, bazıları ise “Eski Rejim”e geri dönülmesini istiyorlardı.
Fransız Devrimi neden Kilise’yi karşısına almıştır?
Fransız Devrimi, esas itibarıyla Aristokrasi’ye (Soylulara) karşı gerçekleştirilmişken, Devrimcilerin Kilise’nin mallarına el koyma kararı almaları Kilise’yi de kesin biçimde muhalefete itti. Devrim’in doğmasında önemli bir rol oynayan köy papazları bu el koyma kararına tepki duydular. Papa, Devrim’i ve gerçekleştirdiklerini kınadı. Devrim’in Kilise’yi böylesine karşısına alması ise hem içerideki hem de dışarıdaki muhaliflerinin sayısını arttırmaktan başka bir işe yaramadı.
Hangi Fransa Kralı İngiltere’ye karşı Amerikan kolonilerine büyük destek vererek, Yedi Yıl Savaşları’nın intikamını İngiltere’den almak istiyordu?
Fransa Kralı Bourbon Hanedanı’ndan XVI. Louis, İngiltere’ye karşı Amerikan kolonilerine büyük destek vererek, Yedi Yıl Savaşları’nın intikamını İngiltere’den almak istiyordu.
Cumhuriyetçilik nerede çıkmıştır?
Kıta Avrupa’sında Radikalizm, Cumhuriyetçilik adı altında ortaya çıkmıştır.
1830 ve 1848 Devrimleri arasındaki temel fark nedir?
1830 ve 1848 Devrimleri arasındaki temel farkı şöyle belirtebiliriz: 1830’da temel güç Liberalizm’di; 1848’de ise öne geçen Milliyetçilik ve Sosyalizm oldu.
Hangi olay üçüncü alt-Meclis’te bulunanlarda, Fransa’da da millî egemenliğin kurulması kararlılığını yaratmıştı?
Kuzey Amerika’da İngiltere’ye karşı yürütülen Amerikan bağımsızlık hareketinin başarıya ulaşmış olması, Üçüncü alt-Meclis’te bulunanlarda, Fransa’da da millî egemenliğin kurulması kararlılığını yaratmıştı.
Fransa Cumhuriyeti’nin ilk anayasası hangi tarihte kabul edilmiştir?
24 Haziran 1793 ’da Fransa Cumhuriyeti’nin ilk anayasası Meclis tarafından kabul edildi.
Liberaller genellikle hangi çevrelerinden çıkmıştır?
Liberaller genellikle iş çevrelerinden çıkmıştır.
Kamu Güvenliği Komitesi kimin öncülüğünden neden kurulmuştur?
Nisan 1793’te ülke içinde dirlik ve düzeni sağlamak adına Jacobinlerin öncülüğünde Kamu Güvenliği Komitesi adlı bir kurum oluşturuldu.
Hangi devletler Viyana Kongresinde etkiliydi?
Kongre’de ipler dört büyük ve galip devletin yani İngiltere, Rusya, Avusturya ve Prusya’nın elindeydi.
Kamu Güvenliği Komitesi’nin en etkili üyesi kimdir?
Maximillien Robespierre Komite’nin en etkili üyesidir.
Napoleon Bonaparte’ın Fransa’da yaptığı yenilikler nelerdir?
Napoleon Bonaparte Devrim’den sonra ülke dışına kaçmış olan her sınıftan kişinin Fransa’ya dönmesine izin verdi. Devlet görevlerinde çalışacakların beceri ve liyakatlerine göre atanması ilkesini getirdi. Devlete hizmet edenlere “Onur Madalyası” (Legion d’honneur) verilmesi uygulamasını başlattı. Herkesin hukuk önünde eşitliğini teminat altına alan Fransız Medeni Kanunu’nu (Code Napoleon) yaptı. Fransa Merkez Bankası’nı kurarak, ülkenin mali sistemini düzeltti. Lise adı verilen orta öğretim kurumlarını oluşturdu. Meslek okulları açtı. Fransız Devrimi’nin kopardığı Katolik Kilisesi ile ilişkileri yeniden kurdu. Papalık ile imzaladığı bir anlaşma (concordat) ile Katoliklik “Fransa’da büyük çoğunluğun dini” olarak tanındı.
“Jacobin”ler (Jakobenler) nasıl bir hükümet biçimini istiyorlardı?
“Jacobin”ler (Jakobenler), Kral’a veto yetkisi tanınmasını ve çift meclis sisteminin kurulmasını istiyorlardı.
Yeni model neden “Diretuvar” adını almıştır?
Beşyüzler Meclisinin gönderdiği bir liste içinden Yaşlılar Meclisinin seçtiği beş Direktör yürütme işlevini yerine getireceklerdi. Bu sebeple yeni model “Direktuvar” adını aldı.
Radikalizm nerede ortaya çıkmıştır?
Kavram olarak ilk defa 1820’lerde İngiltere’de ortaya çıkan Radikalizm, hem henüz doğmakta olan İşçiler’in önderleri arasında, hem de birçok yeni sanayicilerin çevresinde benimsenmekteydi.
Fransa da rejim 1789 Devriminden sonra monarşiye ne zaman dönmüştür?
Napoleon önce 1802’deki bir halk oylamasıyla kendisini ömür boyu konsül olarak seçtirdi. Ardından da 1804’te hazırlanan ve yine halk oylamasıyla benimsenen yeni bir anayasayla rejimi imparatorluğa dönüştürürken kendisinin de I. Napoleon adıyla “Fransızların İmparatoru” ilan edilmesini sağladı. Böylece, 1789 Devrimi’nden sadece 15 yıl sonra Fransa’daki rejim, Devrim’in getirdiği kurum ve kavramların bir kısmını korumakla birlikte âdeta başladığı noktaya, “monarşiye” geri dönmüştü.
“Kutsal İttifak” kurulması neden önerilmiştir?
Çar I. Alexander’ın, “Hristiyanlığın korunması amacıyla” önerdiği bu ayrı ittifak, gerçekte üç monarşinin Avrupa’daki liberal akımlara karşı bir set oluşturmasına yönelikti.
Bu kongrelerin önemi nedir?
Bu kongreler, Avrupa’ya ilişkin konuların uluslararası alanda düzenlenmesi yolunda önemli bir ilk adım sayılabilir.
1795 yılında yapılan anayasayla nasıl bir meclis sistemi benimsenmiştir?
Bu anayasayla siyasi haklar genişletildi ve iki meclisli sistem benimsendi. Beşyüzler Meclisi ve Yaşlılar Meclisi adlarındaki bu iki kamaradan, asıl yasama yetkisine sahip olan Beşyüzler Meclisiydi. Yaşlılar Meclisi’nin ise “askıya alma” yetkisi bulunmaktaydı.
Viyana Kongresi ne zaman toplandı?
Viyana Kongresi Eylül 1814’te toplandı.
Robespierre hangi tarihte idam edilmiştir?
Robespierre, Cumhuriyet’e ihanetle suçlanarak bazı Jacobin arkadaşlarıyla birlikte 28 Temmuz 1794’te idam edildi.
Napoleon hangi tarihte Brumaire Darbesini gerçekleştirmiştir?
Napoleon, 9 Kasım 1799’da “18 Brumaire Darbesi”ni gerçekleştirdi.
Yedi Yıl Savaşları sonucunda İngiltere nereyi ele geçirmiştir?
İngiltere, Yedi Yıl Savaşları’nda (1756-1763) Fransa’yı yenerek, 1763 Paris Antlaşması’yla Kuzey Amerika kıtasının neredeyse tamamını ele geçirdi. Savaşlar Kuzey Amerika’daki Fransız gücünü tümüyle ortadan kaldırarak, bölgeyi İngilizce konuşanların egemenliğine bıraktı.
1815’teki Viyana Kongresi’nde uygulamayı denetlemek üzere yapılması öngörülen toplantıların ilki hangisidir?
Bu amaçla ilki 1818 yılında müttefik kuvvetlerin Fransa’dan çekilmesi için yapılan Aix-la-Chapelle (Aachen) Kongresi olmak üzere, birçok toplantı (kongre) düzenlenmiştir.
Fransız Devrimi, devrim sonrasında yaşanan uzun süreli savaşlar ve XVIII. yüzyılın son çeyreğinde başlayan Sanayi Devrimi ile hangi kelimeler siyasal alanda kullanılmaya başlanmıştır?
Fransız Devrimi, devrim sonrasında yaşanan uzun süreli savaşlar ve XVIII. yüzyılın son çeyreğinde başlayan Sanayi Devrimi’nin meydana getirdiği siyasal, ekonomik ve sosyal şartlar, Avrupa’da yeni siyasal doktrinlerin ortaya çıkmasına ve taraftar toplamasına yol açtı. 1819’da “Liberalizm”, 1820’de “Radikalizm”, 1832’de “Sosyalizm”, 1835’te “Muhafazakârlık” kelimeleri siyasal alanda kullanılmaya başladı. Yine 1830’larda “bireycilik”, “anayasacılık” gibi kavramlar yaygınlık kazandı. “Milliyetçilik” ve “Komünizm” ise 1840’larda siyaset sözlüğüne dahil oldular.
Neden “Avrupa Uyumu” adı verilecektir?
Avusturya Başbakanı Metternich ve İngiltere Dışişleri Bakanı Castlereagh’nin büyük çabalarıyla kurulan ve “güç dengesi” yaklaşımının doğal bir sonucu olan bu konferanslar sistemine “Avrupa Uyumu” adı verilecektir.
Hangi yıllar arası direktuvar dönemi olarak belirtilir?
1795-1799 yılları arası direktuvar dönemi olarak belirtilir.
Waterloo savaşı hangi tarihte yapılmıştır?
Napoleon’un ordusu 18 Haziran 1815’te Brüksel yakınlarındaki Waterloo’da Müttefiklerle yaptığı savaşı kaybetmiştir.
Romantizm akımı nelere önem vermiştir?
XIX. yüzyılın başlarında doğan bu akım, çeşitli ülkelerde edebiyat alanında birçok büyük isimler yaratmıştır. İnsanın iç dünyasına (duygularına) ve tecrübelerine önem veren bu akım, sosyal sorunlara da yeni bir yaklaşım getirdi. Aklın (mantığın) yanı sıra “duygu”nun üzerinde özellikle duruldu. Romantizm, insan tecrübesine ağırlık vermesiyle de uzaktaki toplumlara ve geçmişin ilgi çekici dönemlerine karşı yeni bir merakın doğmasını sağladı.
Halkın Misakı”nı kim yayınlamıştır?
“Chartist”ler (Çartistler) denilen grup, 1838 yılında “Halkın Misakı”nı (“People’s Charter”) yayınladılar.
Viyana Kongresinde İngiltere, Avusturya ve Fransa ise hangi konu üzerinde özellikle durmuşlardır?
İngiltere, Avusturya ve Fransa ise, kıta Avrupasında bir dengenin oluşturulması üzerinde özellikle duruyorlardı. Avrupa tarihinin daha önceki gelişmelerinin ortaya koyduğu ve sonraki dönemlerde de doğrulanacağı gibi Avrupa devletleri, tüm kıtanın tek bir ülkenin boyunduruğu altına girmesini önleyecek düzenlemeler arıyorlardı.
Hangi ülkeler “Kutsal İttifak” adında bir başka birleşmeyi oluşturdular?
Avusturya, Prusya ve Rusya, Eylül 1815’te “Kutsal İttifak” adında bir başka birleşmeyi oluşturdular.
Napoleon hangi tarihte “Birinci Konsül” unvanını almıştır?
7 Şubat 1800’de yapılan halk oylamasında (plebisit) “Birinci Konsül” unvanını alarak yürütme gücünü çok büyük ölçüde kendi elinde topladı.
Viyana Kongresi neden uluslararası ilişkiler açısından önemlidir?
Kongre’nin uluslararası ilişkiler açısından önemi, yalnızca büyüklüğünden ve siyasi yanından ileri gelmiyordu. Kongre, uluslararası hukuk açısından da önem taşıyordu. Nitekim Kongre’de korsanlığın yasaklanması, uluslararası nehirlerde seyrüsefer durumunun düzenlenmesi, köleliğin yasaklanması gibi konularda da kararlar alındı.
Fransa da III. Napoleon’un diktatörlüğü ne zaman kurulmuştur?
20 Aralık’ta Louis Napoleon, 10 yıl için yeniden Cumhurbaşkanı seçildi. Bir yıl sonra da kendisine “III. Napoleon” adıyla İmparator ilan etti. Böylece 1815’ten beri Fransa’da Parlamentolu hayata ilk defa veda edilmiş oluyordu. Fransa’da III. Napoleon’un diktatörlüğü kurulmuştu.
Yedi Yıl Savaşları Amerikan bağımsızlık mücadelesi üzerinde nasıl bir etki yapmıştır?
Amerikan bağımsızlık mücadelesi, İngilizlerin Yeni Dünya’ya getirdikleri ilkelere dayanılarak yürütülmüştür. Kuzey Amerika kolonileri, liberal bir temele dayanılarak sömürge hâline getirilmişlerdi. Kuzey Amerika’ya göç edenler, din baskısından, işsizlik ve yoksulluktan kurtulmak, özgürce yaşayacakları yeni bir ortam yaratmak ve sürekli yerleşmek umuduyla aileleriyle birlikte buraya gelmişlerdi.Kuzey Amerika’da bağımsızlık yönünde böyle bir ortam doğarken, bir dış etken olarak Yedi Yıl Savaşları bu oluşumu hızlandırdı.
Kıta Avrupa’sındaki Liberaller neden İngiltere’ye hayranlık duyuyorlardı?
İnsanın kendini yönetebilme gücüne, yani parlamenter rejime inanç duyuyorlardı. Hiç olmazsa meşruti (anayasalı) monarşide ısrar ediyorlardı. Kıta Avrupa’sındaki Liberaller’in İngiltere’ye hayranlık duymaları bundandı.
Kurulduğu andan itibaren ABD hangi avantajlara sahipti?
Kurulduğu andan itibaren ABD, daha önce kuruluş aşamasında başka hiçbir ülkenin sahip olmadığı avantajlara sahip oldu. Atlantik kıyılarından Mississippi Nehri’ne kadar uzanan 2,5 milyon kilometrekarelik bir yüz ölçümüne sahip olan ABD, büyük çoğunluğu İngilizce konuşan 300.000 kişilik türdeş bir nüfusa sahipti. Nüfusunun çok büyük bir bölümünün Protestan oluşu, Avrupa’dakilere benzer dinsel ayrışmaların yaşanmasının önünde bir engeldi. Amerikan yerlilerinin (Kızılderililer) yaşadığı topraklara doğru bir genişleme imkânına sahip olan ABD, özellikle XIX. yüzyılın ortalarından itibaren tüm kıtaya yayılma politikası izledi.
Hangi kongre Troppau Kongresi’nin devamı niteliğindedir?
Troppau Kongresi’nin devamı niteliğinde 1821’de düzenlenen Laibach Kongresi’nde de, liberal ve milliyetçi ayaklanmalara karşı ortak bir tutum benimsendi.
Chaumont Antlaşması hangi ülkeler arasında imzalanmıştır?
9 Mart 1814’te İngiltere ile Avusturya, Rusya ve Prusya arasında Chaumont Antlaşması imzalandı. Buna göre, aralarında 20 yıllık bir “Dörtlü İttifak” oluşuyordu.
Yalnızcılık” (izolasyonizm) adı verilen bu ilke kaç aşamada olgunlaşmıştır?
“Yalnızcılık” (izolasyonizm) adı verilen bu ilke iki aşamada olgunlaştı. Birincisi, ilk başkan Washington’un görev süresinin sonunda 1796’da Kongre’de yaptığı “Veda Konuşması”dır. Washington, ABD’nin bağımsızlığını koruyabilmesi için mutlaka dış etkilerden uzak kalması gerektiğinin altını çizerek “Avrupa ile mümkün olduğunca az siyasi ilişki kurulmasını” ve “yabancı ülkelerle sürekli ittifaklara girmekten kaçınılmasını” salık vermesidir. Yalnızcılık politikasının ikinci aşaması ise 1823’te Başkan James Monroe tarafından ilan edilen “Monroe Doktrini”dir. Buna göre ABD, Amerikan kıtalarında Avrupa ülkelerinin yeni sömürgeler elde etmesine izin vermeyecekti. Avrupa ülkelerindeki “despotik” rejimlerin “Batı Yarıküresinde” yayılması hoş karşılanamazdı. Bu yönde atılacak her adım ABD’nin güvenliğine ve barışına karşı atılmış tehlikeli bir hamle olarak değerlendirilecekti.
Liberaller Uluslararası alanda hangi düşünceyi savunuyorlardı?
Uluslararası alanda serbest ticaret yanlısıydılar. Yani, “bırakınız yapsınlar—-bırakınız geçsinler” (“laissez faire—-laissez passer”) görüşünü savunuyorlardı.
Avrupa Uyumu ile Monroe Doktrini arasında nasıl bir bağlantı kurulabilir?
Napoleon’un İspanya’yı işgal etmesi üzerine, bu ülkenin Güney Amerika’daki sömürgeleri birer birer bağımsızlıklarını ilan etmeye başlamışlardı. Napoleon döneminin sona ermesinden sonra kurulan Avrupa Uyumu’nun bir parçası olarak 1822’de Verona’da toplanan kongrede, bağımsızlıklarını ilan eden Güney Amerika’daki İspanyol sömürgelerine Avrupa ülkelerinin müdahale imkânlarının tartışılması ABD tarafından tepkiyle karşılandı. ABD bu ülkelerin bağımsızlıklarını desteklemekteydi. Meksika, Venezuela, Kolombiya, Ekvador, Arjantin, Uruguay, Paraguay, Şili, Bolivya ve Brezilya’nın gibi ülkelerin bağımsızlık kazanmasının kendi çıkarlarına uygun olduğunu düşünen ABD yönetimi, Avrupalıların bu coğrafyadan uzak durmalarını istiyordu. ABD Başkanı James Monroe Aralık 1823’te kendi adıyla anılan doktrini ilan ederek, Avrupa ülkelerinin Güney Amerika’ya müdahalesine izin vermeyeceklerini ilan etti. Böylece Avrupa Uyumu, Amerika kıtası için işlememiş oldu.
Komünist Parti Manifestosunu kim yazmıştır?
Marx ve Engels 1848’de kaleme aldıkları Komünist Parti Manifestosunda İşçi sınıfının isteklerini sıralamışlardır.
Müttefikler Napoleon’u yendikten sonra neden Viyana’da bir uluslararası kongre toplanmasına karar vermişlerdi?
Müttefikler Napoleon’u yendikten sonra Viyana’da bir uluslararası kongre toplayarak Avrupa’nın çeşitli sınır ve statü sorunlarını görüşüp çözüme bağlamak istemişlerdir.
Radikaller’in ortak bazı özellikleri nelerdir?
Radikaller’in ortak bazı özellikleri kısaca şöyleydi: Kurumsallaşma yanlısıydılar. Tarih, gelenek ve görenek gibi kavramları bir yana iterek, her şeyin kendine özgü gerçek “köklerine” inmeye ağırlık verdiler. Parlamento’nun ve yargı erkinin tümüyle yeniden düzenlenmesini istiyorlardı. Demokrat yanları daha güçlüydü. Siyasi oy hakkının herkese verilmesinden yanaydılar.
Viyana Kongresinde Rusya hangi konuda ısrar etmiştir?
Kongre’de Rusya, birtakım toprak isteklerinin yanı sıra bir uluslararası ortak güvenlik sisteminin kurulmasında da ısrar etmiştir.
Cumhuriyetçilerin görüşleri nelerdir?
Siyasi eşitlikten (genel oydan) yanaydılar. Kilise’ye karşıydılar. Parlamenter yönetimden yanaydılar. Fakat - parlamentolu da olsa - monarşiye karşıydılar. Mevcut rejimi kuvvet yoluyla ortadan kaldırmak fikrine de fazla karşı çıkmıyorlardı. Yani, Cumhuriyetçilerin parlamenter sistem konusunda Liberaller kadar ısrarlı olmadıkları görülüyordu.
Avrupa yönetimlerinin korkulu rüyası neden 1848’de gerçekleşti?
Avrupa yönetimlerinin korkulu rüyası 1848’de gerçekleşti. Birçok yerde hükûmetleri düşüren yeni bir şiddet dalgası, 1789 sonrasında olduğundan daha da hızlı biçimde yayıldı. Sokaklarda devrimcilerin çarpıştığı, kralların kaçtığı görüldü. Birçok yerde cumhuriyetler kuruldu. Fakat Fransa örneğinde tipik biçimde göreceğimiz gibi, bu çatışma ortamının ardından yine otoriter eğilimler güçlendi. Fransa’da 4 yıl içinde “yeni bir Napoleon” iş başına geldi.
1848 Devrimleri başarıya ulaşmış mıdır?
Liberal ve Sosyalist yanlarıyla Fransa’da geçici bir başarıdan sonra başarısızlığa dönüşen 1848 Devrimleri, Milliyetçi yanıyla da Almanya, İtalya ve Macaristan’da başarısızlıkla sonuçlandı. Belçika, Danimarka, Hollanda, İsviçre ve Sardinya’da ise liberal yanının, anayasaları (özgürlükleri) güçlendirdiği görülmektedir. Fakat yine de 1848 Devrimlerinin genellikle başarısızlıkla sonuçlandığını söylemek doğru olacaktır. 1848’in başarısızlığı bir yönüyle Avrupa’da demokrasinin gelişmesini aksatmış sayılabilir. Ancak, öte yandan ise bu başarısızlığın Avrupa’yı harabeye dönmekten kurtardığını söylemek de mümkün olabilir.
1848 Devrimlerinden önce ortaya çıkan ilk Sosyalistlerden önde gelenler kimlerdir?
Önde gelen ilk Sosyalistler arasında yer alan Robert Owen, Kont Saint- Simon ve Louis Blanc vardır.
İngiltere ABD’nin bağımsızlığını hangi antlaşmayla tanımak zorunda kaldı?
Yedi Yıl Savaşlarından güçlenmiş olarak çıkan İngiltere, savaş giderlerini kolonilerine yüklemek istedi. Kendilerine uygulanan yeni vergilere karşı çıkan koloniler 1774’te İngiltere yönetimine karşı ayaklanmaya başladılar. 1776’da bağımsızlıklarını ilan eden 13 koloni Amerika Birleşik Devletleri (ABD) adını aldı. İngiltere’nin bu bağımsızlığı tanımaması üzerine yaşanan Amerikan Bağımsızlık Savaşı’nı, Fransa ve İspanya’dan aldıkları desteğin de yardımıyla Amerikalılar kazandı. 1783’te imzalanan Paris Antlaşması’yla İngiltere ABD’nin bağımsızlığını tanımak zorunda kaldı.
ABD’nin ilk başkanı kimdir?
George Washington 1789’da ABD’nin ilk başkanı seçildi.
ABD’nin ilk yıllarından İkinci Dünya Savaşı’na kadar sürecek olan temel dış politika ilkesinin adı nedir?
ABD’nin ilk yıllarında, ana hatlarıyla İkinci Dünya Savaşı’na kadar sürecek olan “Yalnızcılık” (izolasyonizm) adı verilen temel bir dış politika ilkesi de ortaya çıktı.