aofsoru.com

Genel Uygarlık Tarihi Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Ortaçağ Avrupa-Doğu Roma (Bizans) Bizans Tarihi Ve Uygarlığı (Ms. 4-15. Yüzyıl)

1. Soru

Ortaçağ kavramı hangi dönemleri kapsamaktadır?

Cevap

Batı Roma İmparatorluğu’nun çöküşünden (MS. 476) Yeniden Doğuş anlamına gelen Renaisance (Rönesans) Dönemi’ne kadar sürdüğü kabul edilen dönem Ortaçağ olarak ifade edilmektedir.


2. Soru

Modern Avrupa devletlerinin temelleri hangi olayla atılmıştır?

Cevap

Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılması ile Germen kabileleri kendi devletlerini kurarak modern Avrupa devletlerinin temellerini atmışlardır.


3. Soru

Doğu Roma İmparatorluğu hangi olaya kadar varlığını sürdürmüştür?

Cevap

Doğu Roma İmparatorluğu İstanbul’un Fatih Sultan Mehmet tarafından 1453 yılında fethedilmesine kadar varlığını sürdürmüştür.


4. Soru

Romalı anlamına gelen Rum kelimesinin kökeni nedir?

Cevap

Fatih Sultan Mehmet tarafından yıkılan Doğu Roma İmparatorluğu’na tarihçiler eski Roma İmparatorluğu ile karıştırılmaması için bu devlete Bizans adını vermişlerdir. Ancak Bizans imparatorları ve halkı kendilerine devlet yıkılana kadar Romalı demişlerdir dolayısıyla Rum kelimesi Romalı anlamına gelmektedir.


5. Soru

Kavimler Göçü nasıl gerçekleşmiştir?

Cevap

MS. 4. yüzyılda İskandinavya’da yaşayan Germen kavimleri nüfus artışı ve yetersiz kaynak sebepleriyle Roma İmparatorluğu’nun Ren-Tuna hattındaki sınırlarına yığıldılar. Orta Asyalı Hun Türkleri batıya doğru yürüyüşe geçtiklerinde Germenler’den Ostrogotlar (Doğu Gotları) ve Visigotlar (Batı Gotları) ile karşılaştılar. Hunlar’dan kaçan Gotlar Roma sınırlarına ilerlerken karşılaştıkları diğer Germen kabilelerini domino taşı etkisiyle batıya doğru itmişler ve Kavimler Göçü gerçekleşmiştir.


6. Soru

Kavimler Göçünün sonuçları nelerdir?

Cevap

Kavimler Göçü sonrasında Romalılar ve Germenler karışıp kaynaştılar. İdari üstünlük Germenlerde, kültürel üstünlük Romalılarda kaldı. Gotlar ve Franklar, Romalılaştılar. Latin dili, Nikaia Hristiyan dogması ile Roma hukuku ve yönetim tarzı Ortaçağ boyunca Batı dünyasında az-çok hâkim oldu. Ortaçağ’ın bu karanlık döneminde Avrupa, devlet otoritesinden yoksun kaldı, büyük bir karmaşaya sürüklendi. Batı’nın o zamana kadar bildiği devlet anlayışıyla ilgisi olmayan birçok Barbar krallık kuruldu. Bu durum, siyasi, ekonomik ve sosyal yapıyı değiştirdi: Ortaçağ Avrupası’na damgasını vuran ve Geç Ortaçağ Dönemi’ne kadar siyasi yapıyı şekillendiren feodalizm ortaya çıktı.


7. Soru

Feodalizm nedir?

Cevap

Feodalizm, teoride siyasî erkin feodal piramidin en yukarısındaki kralda toplandığı ve onun, gücünü mutlak sadakat koşuluyla ve kontrollü olarak derebeyleriyle paylaştığı bir idare tarzıdır.


8. Soru

Frank Devleti’nin en ünlü yöneticisi Büyük Karl (Charlemagne) dönemi Karolenj Rönesans’ı olarak bilinmektedir. Bu dönemde ilke yönetiminde gerçekleşen değişiklikler nelerdir?

Cevap

Ülke, idari ve yargı yetkileriyle donatılmış taşra yöneticileri Kontların işbaşında olduğu Kontluklar ve askeriyeden sorumlu Düklerin bulunduğu Dükalıklara bölünmüştür.


9. Soru

Büyük Karl döneminde Frank Devleti’nde ne gibi gelişmeler görülmüştür?

Cevap

Büyük Karl, İspanya, İngiltere ve Kuzey İtalya’daki eğitim aktiviteleri ile ilgilendi. Bu dönemde manastır okulları ve *oriumların sayısı arttı. Buralardaki çalışmalar sayesinde Latin edebiyat eserlerinin çoğu bugüne ulaşabildi. Karolenj Dönemi’nin en önemli siyasî olayı Büyük Karl’ın Papa III. Leo’nun elinden Batı Roma İmparatoru olarak taç giymesidir (800 yılı, Noel günü). Bu olayın tarihi önemi Doğu ve Batı İmparatorlukları arasında siyasi çatışmayı başlatması olmuştur.


10. Soru

Scorptium nedir?

Cevap

Manastırlarda el yazmalarının kopya edildiği bölümlere verilen isimdir


11. Soru

Verdün Antlaşması ne için yapılmış ve neyin belgesi olmuştur?

Cevap

Büyük Karl, ölümünden önce krallığını üç oğlu arasında paylaştırdı: • Küçük oğlu Şişman Ludwig Doğu krallığını (yani bugünkü Almanya’yı), • Kel Charles (Şarl) Batı krallığını (bugünkü Fransa’yı) aldı. • Büyük oğul Lothar, imparator ünvanıyla İtalya ve Alsace-Lorrain’i aldı. Bu toprak paylaşımını karara bağlayan Verdün Antlaşması’nın (843) Almanca ve Fransızcanın o dönemin erken formlarında kaleme alınması iki ayrı milliyetin ve dilin oluşumunu belgelemiştir.


12. Soru

Ortaçağın en belirgin özellikleri nelerdir?

Cevap

Etkili bir merkezî idarenin olmayışı, her an patlak verebilecek bir savaş durumu ve kıtlıktır.


13. Soru

Karanlık Dönemde Avrupa’da neler yaşandı?

Cevap

Avrupa, otorite boşluğuna düştü. Avrupa, İskandinavya’da ortaya çıkan kıtlık yüzünden Normanlar ve Vikinglerin, doğudan Macarların ve güneyden Arapların istilalarına uğradı. İkinci kez dış tehditle karşılaşan Avrupa, savunma pozisyonunu aldı. Barbarlar, para ya da toprak bağışlarıyla satın alınmaya çalışıldı. Fransa’nın kuzeyi Normanlara verildi.


14. Soru

Vassal kimdir?

Cevap

Güçlü savaş lordlarının daha güçsüz kişilerce egemen güç kabul edildiği zayıfların kendilerini bu efendilere emanet ederek karşılığında sadakatle hizmet sözü verdikleri bir toplum yapısı olan feodalizmde. karşılıklı sadakate dayalı bu ilişkiler ağında savaş lordlarının sadık bir orduya sahip olabilmesi ve belli bir bölgedeki egemenliklerini meşru kılabilmeleri için bir asalet unvanına ya da o bölgenin mülkiyetine sahip olması her zaman gerekli değildi. Böylece Avrupa’nın her yerinde bu güçlü askerî şeflere bağlılık yemini etmiş savaşçı vassallar (bağlaşıklar) ortaya çıktı. Bunlar Ortaçağ’ın profesyonel savaşçı (şövalye) sınıfını oluşturdu.


15. Soru

Malikane sistemi nedir?

Cevap

Ortaçağ toplumundaki en geniş ve en düşük sosyal grubu çiftçi köylüler oluşturuyordu. Üst sınıfların refahı onun emeğine bağlıydı. Toprağın sahibi olan lord, malikânede yaşayan köylü ve ailesinin de sahibiydi. Her malikânede tüm ihtiyaçlarını kendi kendine karşılayabilecek yeterlikte bir köy cemaati mevcuttu. Malikâneler, lordun ve ailesinin yaşadığı binalardan, çalışan köylülerin kulübelerinden, tarımsal ürünlerin saklandığı depolardan, tarlalardan ve meradan oluşturuyordu. Güçlü bir lordun bir çok malikânesi olabilirdi. Kral, vassallarından malikâne sayısı oranında asker ve vergi toplardı.


16. Soru

Malikane çeşitleri nelerdi?

Cevap

Malikanelerin; • Özgür köylülerin ve • Serflerin çalıştığı olmak üzere iki türü vardı.


17. Soru

Serf kimdir?

Cevap

Köle ile özgür köylü arasında bir statüsü olan; hiç bir hakkı olmayan, bir eşya gibi alınıp satılabilen, seyahat özgürlüğü olmayan, toprağa bağlı ve malikânede boğaz tokluğuna çalışma zorunluluğu olan köylüye serf denirdi.


18. Soru

Roma İmparatorluğu fikrinin 11 ve 14 yüzyıl arasında Asıl Ortaçağ olarak adlandırılan dönemde Almanya’da yeniden ortaya çıkmasıyla Batı Roma İmparatorluğu nasıl yeniden kurulmuştur?

Cevap

Saksonya dükü I. Heinrich, Almanya’nın Frank kökenden olmayan ilk kralı oldu. Heinrich, Almanya’daki Swabia, Bavaria, Saxonia, Gaskonia ve Lotharingia dükalıklarını zorla birleştirerek güçlü bir krallık kurdu. Almanya’nın toprak birliğini sağladı. Bu krallık, oğlu ve halefi I. Otto’nun kuracağı imparatorluğun temelini oluşturdu. I. Otto, Roma İmparatorluğunu yeniden kurma programının önemli bir parçası olarak selefleri gibi Kilise’nin desteğini sağladı. Bunun nedeni piskopos ve bağlı keşişlerin hem eski Roma’nın evrensel imparatorluk duygusuna sahip olması, hem de bağlı oldukları kurallar ya da Kilise Kanonu gereği evlenmeyerek iktidara rakip hanedanlar kurmamalarıydı. Ayrıca, toplumun en eğitimli sınıfı olarak kraliyete sadık birer memur olabilmeleriydi. Papa XII. Jean, I. Otto’ya İmparatorluk tacını giydirdi (962) ve böylece Batı Roma İmparatorluğu yeniden kuruldu.


19. Soru

Kilise Kanonu nedir?

Cevap

Roma kilisesinin kendi içindeki düzenlenmeleri yürütmek üzere oluşturmuş olduğu kanunları anlatmak için kullanılan bir terimdir. Genelde bu kanunlar ara ara toplanan kilise meclislerinde görüşülen sorunları çözmek amacıyla alınan kararlar ya da önlemlerdir.


20. Soru

Papalık Devleti’ni resmen tanıyan I.Otto kiliseyi koruması altına aldı. Kontrolü altındaki kilise hiyerarşisi içerisinde kimler vardı?

Cevap

Psikopos ve başkeşişler, imparatorluğun atanmış memurları ve bürokratlardır.


21. Soru

Kilisenin otoriteye yanıtı Fransa’nın Cluny manastırındaki reform hareketidir. Clunyli reformcu keşişlerin görüşü neydi?

Cevap

Ruhban sınıfının kraliyet otoritesine itaat etmesi yanlıştı. Çünkü Papa tüm ruhban sınıfı üzerindeki tek egemen güç idi. Bu keşişlere göre hiç bir dünyevi iktidar Cluny’yi kontrol edemezdi. Kilisenin ruhban sınıfının tek efendisi ve hayat arkadaşlığı olduğunu savunan Cluny reformcuları, ruhban sınıfını hem krallardan ve hem de eşlerinden özgürleştirmeye ve iffetli kılmaya karar verdiler. Böylece bazı rahip ve rahibeler özel bir hukuka tabi olarak dünyadan ellerini eteklerini çektiler.


22. Soru

Cluny reformu onaylanınca güçlenen tarikatın ilan ettiği Tanrı Barışı nedir ve sonucunda ne olmuştur?

Cevap

Bu barış, tüm Hristiyan erkeklere haftanın belli günlerinde ve kutsal günlerde şiddeti ve savaşı yasaklıyordu. Papa IX. Leo’nun, Cluny’dekileri Roma’da önemli makamlara getirmesiyle reformcu papalar, çocuk yaştaki IV. Heinrich’in çalkantılı saltanat yıllarında otoritelerini arttırdılar. Papa IX. Stefan (1057-1058), I. Otto’nun kurduğu geleneğe aykırı olarak imparatorluk onayı almadan hüküm sürdü. Papa II. Nicholas 1059’da papayı kardinallerin seçeceğini ilan etti. Onun bu hareketi, bugün dahi papayı seçen Kardinaller Kurulu’nun temelini attı.


23. Soru

İngiltere’nin Normanlar tarafından fethedilmesine sebep olan olay nedir?

Cevap

1066’da Anglosakson kral Edward’ın çocuksuz ölümü, İngiliz politik yaşamını değiştirdi. Edward’ın annesinin Norman olması Fransa’nın kuzeyindeki Normandiya düküne İngiliz tahtı üzerinde irsî hak iddia etme fırsatını verdi. Edward, ölmeden önce bu hakkı tanıyıp tahtının Normandiyalı Guillaume (William) verilmesini emretti. Kraliyet gücünün kaynağı Anglosakson aristokrasisi buna karşı çıkarak kendi kralını seçti. Bu durum, İngiltere’nin Normanlarca fethine neden oldu (1066).


24. Soru

Guillaume’nin en büyük reformu nedir?

Cevap

Anglosakson kral Büyük Alfred’in geliştirdiği kralın sıkça kurultayda topladığı aristokratlara danışması geleneğini yıkması oldu.


25. Soru

Clarendon Nizannamesi ile ne sağlandı?

Cevap

II. Henry, dışarıda yeni topraklar elde ederken ülke içinde daha otokratik bir hükümdar oldu. Clarendon Nizamnamesi ile ruhban sınıfını sivil mahkemelere tabi Kıldı (1164). Piskoposların seçiminde kontrolü ele geçirdi.


26. Soru

Magna Carta nedir?

Cevap

İngilizlerin krala karşı tutumu Henry’nin halefleri Arslan Yürekli Richard (1118-1199) ve John’un (1199 1216) döneminde isyana dönüştü. İngiliz halkı, aristokrasinin, ruhbanın ve şehirli adamların desteğiyle kral John’a karşı ayaklandı. İsyan, 1215’te kralın Magna Carta’yı (Büyük Sözleşme) onaylaması ile sona erdi. İngiliz krallarını ebediyen bağlayan belge halka birçok hak ve özgürlüğünü bağışladı. Kral John, Magna Carta ile kraliyeti kanunlara dayalı idari sistem içine çekti. Bu belge, Norman ve Angevin otokrasisini kanunen sınırladı. Aristokrat, ruhban ve kentlilerden oluşan ayrıcalıklı çoğunluğun haklarını monarşiye karşı korudu. Magna Carta, çoğunluğun vergi gibi önemli konularda en yüksek idari makamlar önünde temsilini sağladı. Monarşi eski gücünü kaybetti. İngilizler, aristokrat sınıfın müdahalesiyle monarşinin çözülmesini ve asalet sınıfının haklarının kısıtlanmasını önlediler. Sonraki İngiliz kralları Magna Carta yokmuş gibi davransa da, bu belge modern İngiliz hukukunun temeli oldu.


27. Soru

Magna Carta’nın sonuçları nelerdir?

Cevap

Kanunların kralın da üzerinde olduğu ve kralın gerektiği zamanlarda bunlara uymaya zorlanabileceği ilkesi kabul edildi. Modern devletin hukukun her şeyin üzerinde olduğu ilkesi gelişti. I. Edward (1271-1307), o zamana kadar hâkimlerin kararlarına dayalı olan yazılı olmayan kanunları maddeler hâlinde yazıya geçirtti. Hukuk alanında hızlı bir gelişme yaşandı. Edward, Parlamentodan mülkiyet konusunu düzenleyen ve ruhbanla aristokrasinin gücünü sınırlayan kanunlar çıkarttı. Böylece, kanunların tek yasama organı Parlamento tarafından çıkarılıp değiştirilmesi ilkesi yerleşti. Aristokratik kraliyet konseyi tek yasama ve yürütme organıyken I. Edward, 1295’te ilk defa kasaba ve kentlerin sözcülerini topladı. Model Parlamento denilen genişletilmiş bir parlamento oluşturdu. Şövalye ve kent soylular bu parlamentoya girdi. Edward, halk meclislerine oy hakkıyla vergilendirmede söz hakkı tanıdı. Bu gelenek, kraliyetin savaşın finansmanını sağlamak için parlamentoyu toplayıp halk onayını almasıyla demokratik bir özellik kazandı.


28. Soru

Fransa’da IX. Louis bağlaşıkların sömürdüğü bürokrasisini düzenli ve adaletli hale getirdi. IX. Louis’in gerçekleştirdiği diğer gelişmeler nelerdir?

Cevap

Kraliyet, komisyon üyelerini taşraya gönderdi. Görevleri yerel idarecileri denetlemek ve adaleti sağlamaktı. Bu kurum sıradan insanların seslerini duyurabildikleri bir kürsü oldu. IX. Louis, hanedana ait topraklarda serfliği lağvetti. Uyruklarına üst mahkemelere başvuru hakkı verdi. Ortaçağ ölçülerine göre eşitlikçi bir vergi sistemi oluşturdu. Fransızlar, krallarını adalet kavramıyla özdeşleştirmeye başladılar. Bu durum ulusal duygunun oluşmasında etkili oldu. Fransız toplumu, dili ve kültürüyle modern zamanlara dek tüm Avrupa’nın taklit ettiği bir model oldu.


29. Soru

Almanya’da son Hohenstaufen İmparatoru II. Friedrich Romalıların imparatoru olarak taç giydi, ancak hangi politikası Almanya’yı parçaladı?

Cevap

Karşılığında prensleri imparatorluk otoritesine vassallıktan azat etti. Ancak onun bu hareketi, Almanya’yı altı yüzyıl bölünmüş hâlde bıraktı. Friedrich, verdiği bu ayrıcalıkla Almanya’daki imparatorluk sorumluluğundan feragat ediyordu. Bu durum, asalet sınıfının haklarını koruduğundan Almanya’da Magna Carta’ya eşit bir sözleşme tekrarlandı. Ancak tek bir farkla Magna Carta atanmış bir kral ve uzun ömürlü bir parlamento yarattıysa Friedrich’in prenslere verdiği onama, onları krallığının küçük imparatorları yaptı. Friedrich, 1250’ de öldüğünde Alman monarşisi tarihe karıştı.


30. Soru

Ortaçağ’da kentlerim gelişimi serflerin sosyal durumunu nasıl iyileştirdi?

Cevap

Kentlere feodal lordlar hükmediyor ve kentleri bizzat kendileri yaratıyordu. Kentlerde yaşamayı ve çalışmayı kabul edenlere ayrıcalıklar sağlıyorlardı. Aristokratların bu gönüllülere verdiği ayrıcalıklar güvenliklerini de garantiliyordu. Amaç, lordların ve piskoposların istediği maddeleri üretecek emekçileri bir araya toplamaktı. Soylu adamların tüketim maddelerine ve uzak ülkelerden getirilen lüks mallara talepleri arttığından serfleri bu işlerle meşgul olmaya yönlendirdiler. Bu durum, serflere yeni bir önem ve güç verdi. 11. yüzyılda serfler sabit bir kira ve uygun bir bağımlılık karşılığında kentlerde yaşamaya ve çalışmaya özendirildi. Böylece, serfler aristokratlardan bazı haklar elde ettiler. Bir çok kalifiye serf, kaçarak ya da lordlarının özendirmesiyle yeni kentlere göç etti. Böylece özgür bir ortamda daha yüksek bir sosyal tabakaya tırmanma şansı elde ettiler.


31. Soru

Geç Ortaçağ’da Avrupa’da yaşanan siyasi, sosyal ve dinsel gelişmeler nelerdir?

Cevap

İngiltere ve Fransa arasında yüz yıllık bir döneme yayılan Yüzyıl Savaşları (1337-1453)gerçekleşti. Bu savaşlar barut ve ağır topun icadı yüzünden ağır kayıplara neden oldu. Çağdaşlarının Kara Ölüm dedikleri, gelen ticari yolları izleyerek Doğu’dan Avrupa ana karasına giren veba, 1348-1350 arasında Avrupa’nın birçok bölgesini etkisi altına aldı ve nüfusun beşte ikisini yok etti. İtalya’daki kalabalık limanlardan girerek kuzeye doğru yayılan bu hastalık kentlerde daha çok kayıplara neden oldu.


32. Soru

Fransa ve İngiltere’de ne gibi politik gelişmeler yaşandı?

Cevap

Krallar İngiltere’deki gibi vergi koymadan önce aristokratlardan oluşan bir kraliyet konseyine danışıyordu. Konseyin kararları vergi toplamada yetersiz kalınca kral Güzel Philip, Yüzyıl Savaşları’nın finansmanı için gerekli vergileri toplama işinde destek olması için ruhban, aristokrasi ve kent soylulardan oluşan Etajenero meclisini oluşturdu. Parisli güçlü tacirlerin yönetimindeki Etajenero, kraldan Magna Carta’nın verdiği benzer haklar aldılar. İngiltere’nin tersine Fransa, 14. yüzyılda feodal sistemden merkezî devlete geçiş sancısı yaşıyordu. Bu meclis, 1614 yılına kadar toplanmaya devam etti. O tarihten Fransız Devrimi’ne kadar da toplanmadı. İngiliz kralları Yüzyıl Savaşlarını finanse edebilmek için yeni vergiler koydular. Kral, vergi istediğinde parlamento bundan yararlanarak yeni dayatmalarda bulununca yeni kanunlar ortaya çıktı. Orta sınıfın temsilcilerinin girmesiyle parlamento değişikliğe uğradı.14. yüzyıl ortalarında İngiltere ve Fransa’da çöküşe geçen aristokrasi, büyük Veba Salgını ve Yüzyıl Savaşları’nın etkilerinden köylü sınıfın vergilerini artırarak ve kente göçü sınırlayan kanunlarla kurtulmaya çalıştı. Köylülerin cevabı isyandı. Fransa’daki köylü isyanının nedeni aristokrasinin doğrudan vergiyi arttırmasıydı. İngiliz Parlamentosu, 1351’de ücretlerini indirdiği köylüleri lordların toprağında kalmaya zorlayan kanun çıkarınca 1381’de isyan çıktı. Aristokrasi, isyanları şiddetle bastırdı.


33. Soru

Ortaçağda yaşanan dinsel gelişmeler nelerdir?

Cevap

Ruhban sınıfı da veba salgınından etkilendi. Hastalıkla savaşan üyelerinden pek çoğunu bu hastalığa kurban veren ruhban sınıfı azaldı. Kardinaller kurulu, 1409’da üç farklı papa seçince kilise otuz altı yıllık (1378- 1415) bir kriz yaşadı. Vebanın neden olduğu büyük nüfus kaybı Avrupalıları kaderci yaptı. Avrupalı entelektüeller, Padualı Marcilius, Ockhamlı William ve Lorenzo Valla gibi bilim adamlarının öncülüğünde Tanrı, insanoğlu ve toplum yapısı gibi kavramları sorgulamaya başladı. Roma kilisesinin sapkın ilan ettiği dinsel tarikatların ortaya çıkışı da Ortaçağ toplumunun o zamana kadarki sözde dinî birliğine son verdi.


34. Soru

Ortaçağda eğitim ve öğretim alanındaki gelişmeler nelerdir?

Cevap

Osmanlı kuşatmasından kaçan Bizanslı alimler Avrupa’da kurulan üniversitelerde Eski Yunanca gramer, retorik, cebir, astronomi, coğrafya, fizik, kimya, tıp ve matematik dersleri verdiler. Batı Avrupa’nın ilk yüksek öğrenim kurumu olan Bologna Üniversitesi’nde ilk resmi organizasyonlar ve ilk lisans programları kuruldu.


35. Soru

Ortaçağda dil ve edebiyat alanındaki önemli eserler nelerdir?

Cevap

Ortaçağda dil ve edebiyat alanındaki önemli eserler şöyle sıralanabilir: • Fransesco Petrarca’nın yazdığı (Eski) Romalı Ölüye Mektuplar, Afrika, Ünlü adamların Yaşamları ve soneler; • Dante’nin eserleri Vita Nuova (Yeni hayat) ve Divina Komedia (İlahi Komedya), • Boccaccio’nun yazdığı Dekameron Hikayeleri


36. Soru

İlk Hristiyanların ölülerini gömmek amacıyla yeraltına oydukları mezarlar olan katakomplardaki resimler hangi amaçla yapılmıştı?

Cevap

Yahudilik etkisi altındaki erken Hristiyanlık başlangıçta tasviri yasakladığı için ilk resim örnekleri genellikle çok basit ve şematik olarak okuma yazma bilmeyen Hristiyanların vaazlarda anlatılan dinsel olayları gözlerinde canlandırabilmeleri için yapılmıştı.


37. Soru

Ortaçağda dinsel olmayan tek sanat eseri hangisidir?

Cevap

Normanların İngiltere’yi istilasını anlatan 70 metre boyundaki Bayeux Halısı’dır.


38. Soru

Ortaçağ mimarisinin son büyük aşaması olan Gotik Dönem mimarisinin en önemli yapıları nelerdir?

Cevap

Sivri çatı ve kuleleriyle göğe (Tanrı’ya) doğru yükselen dev boyutlu katedral yapılarıdır.


39. Soru

Bizans kavramı nedir?

Cevap

Bizans terimi ilk olarak Rönesans döneminde Batı Avrupalı tarihçilerce kullandığı Bizanslılar kendilerini daima Romalı olarak saymışlar ve devletlerini de Roma İmparatorluğu olarak tanımlayarak Roma geleneğini takip etmişlerdir.


40. Soru

Bizans Uygarlığını Batı Avrupa’dan farklılaştıran kültür bileşenleri nelerdir?

Cevap

Latin-Roma devlet geleneği ve Roma Hukuku, Yunan Kültürü (Hellenism) ve Hristiyanlık (Doğu Kilisesinin Katolik Roma Kilisesiyle ilişkilerinin koptuğu 1054 sonrası Ortodoksluk idi.


41. Soru

Bizans siyasal düşüncesi ve sistemi nasıldı?

Cevap

Bizans idari gelenekleri bakımından Latin-Roma örneğini izlemişti. Roma teorik olarak bir çeşit cumhuriyet idi. Octavianus’un (Augustus) idareyi tek elde toplamasından sonra imparatorluk olarak gelişmişti. Bu sistemde Bizans imparatoru sadece tanrısal desteğe bağımlı olan ama kimseye bağımlı olmayan bir otokrattı. Bu siyasi anlayış Yakın Doğu, özellikle Sasani ve Hellenistik dönem monarşilerinden etkilenmişti. Bu eğilim, selefi Diocletianus döneminde kabul edilmişti. Hristiyan olan halefi Constantinus’un bu siyasi anlayışı yeni dinle harmanlaması doğal bir gelişmeydi: Constantinus, İsa’nın yeryüzündeki vekili idi, seçilmişti ve sadece İsa’ya karşı sorumluydu. Hristiyan Tanrı, İmparatorluğun gerçek yöneticisiydi.


42. Soru

Constantinus’un yayınladığı Milano Fermanı’nın içeriği nedir?

Cevap

Din özgürlüğü tanıyan fermandır. Özellikle Hristiyanlar için yayımlanan bu ferman, Hristiyanlara ve diğer din mensuplarına seçtikleri bir dine ve mezhebe girme özgürlüğü veriyor, daha önce bu gibi kimseler hakkında alınmış olan bütün zorlayıcı ve önleyici önlemleri kaldırıyordu.


43. Soru

Dinsel sapkınlık ve donatism nedir?

Cevap

Zaman içinde Hristiyan cemaat içinde aykırı düşünceler ve çatışmalar ortaya çıkmıştır. Hristiyanlık, öğretilerinin mutlak doğruluğuna inanılan bir din olarak düşünce farklılıklarını sapkın (heretik) olarak gördü. Tarihçiler sapkın ile Ortodoks olanı birbirlerinden ayırırlar. Çatışma dönemlerinde taraflar kendisini Ortodoks, hasmını sapkın kabul ederdi. Ortodoks cepheyi mücadeleyi kazanan taraf belirliyordu. Roma Devleti’nin müdahalesi meseleye siyasî bir boyut kattı. Donatius, MS. 4. yüzyıl başında yaşayan ve çile çekerken inancından vazgeçenleri Hristiyan saymayan Kuzey Afrikalı bir keşişti. Tarihte Donatist grubun geliştirdiği ve Donatism olarak tanımlanan öğreti, işkence altında dini reddedenlerin yeniden vaftiz olması gerektiğini savunuyordu. Donatius’un görüşleri, kilisenin yapısıyla ilgili tartışmalar doğurdu.


44. Soru

Teslis kavramı nedir?

Cevap

Teslis; Erken Hristiyanlıkta birçok Hristiyanın inandığı Baba, Oğul ve Kutsal Ruh’tan oluşan kutsal üçleme inancıdır.


45. Soru

Arianism nedir?

Cevap

Arius, İsa’nın Tanrıyla eşit tutulamayacağını düşünen Alexandria’lı (İskenderiye) bir keşişti. Bu düşünce, Teslis kavramını politeizmle özdeşleştiren Hristiyanların desteğini kazandı: Teslis, Oğul’u Baba’dan daha az tanrısal görmüyordu. Arius’a göre Baba dünyaya getiren tanrıdan ziyade yaratan tanrıydı.


46. Soru

İmparator Marcianus’un kristolojik açıdan attığı en önemli adım nedir?

Cevap

İmparator Marcianus’un Khalkedon’da (Kadıköy) topladığı (451) konsili monofizitliği mahkûm etti. Papa I. Leo’nun İsa’nın insanî ve ilahî özü öğretisi Duofizit kabul edildi


47. Soru

Monofizit nedir?

Cevap

Monofizit; İsa’da var olduğuna inanılan insani ve tanrısal özelliklerin katışma ve değişme olmaksızın tek bir tabiatta birleşmesi, tek tabiata dönüşmesi görüşüdür. Buna göre Kelam İsa ile birleşmeden önce de İsa tanrı idi ve Meryem’den doğan çocuk (İsa) tam bir insan ve tam bir tanıdır. Dolayısıyla Meryem tanrının annesidir. İsa’da bulunan tanrılık ve insanlık özellikleri değişmeksizin birleşmişlerdir ve birbirinden ayrılmazlar.


48. Soru

Duofizit nedir?

Cevap

Duofizit; monofizit kavramının zıddıdır. Bu görüşe göre İsa’ya 30 yaşında iken Kelam’ın indiği, o zamana kadar Meryem’den doğan İsa’nın saf ve günahsız bir insan olduğu, tanrılık vasfının ancak Kelam geldikten sonra oluştuğu ve ancak o zamandan sonra hem insan hem de tanrı karakterinin her ikisini de taşıdığı, Meryem’in tanrı olan İsa’nın değil, insan olan İsa’nın annesi olduğu kabul edilir. İsa Kelam’ın gelmesinden sonra bu iki tabiatı taşır.


49. Soru

5 ve 6. yüzyıllarda politik durum nasıldır?

Cevap

İmparator Arcaius ile oğlu II. Theodosius dönemi Gotlar sorunu, Hun tehlikesi ve dini mücadelelerle geçmiştir.


50. Soru

Justinianus Dönemi’nde yaşanan gelişmeler nelerdir?

Cevap

Erken Bizans Dönemi’nin altın çağı kabul edilen Justinianus döneminde antik ve Hristiyan toplumun yeni bir senteziyle birlikte istikrar hâkim oldu. Papalık, Justinianus’u destekledi. O da Ariusçu Germenlere karşı papalığı savundu. Sasanilerle Ebedi Barışı garantiledi. Komutanı Belisarius, Afrika’da Vandal filosunu yendi. Sicilya’yı ve Roma’yı ele geçirdi, Got kuşatmasında Roma’yı başlarıyla savundu. Justinianus, 550’de komutan Narses’i gönderdi. Yirmi yıllık fetih tamamlandı. İspanya ve Galya kısmen güvenceye alındı. Ravenna ve Kartaca’da Roma eksarhlıkları kuruldu. Eksarhlar sivil ve askeri yetkileri olan liderlerdi.


51. Soru

İmparator Heracleius varoluş savaşını nasıl kazanmıştır?

Cevap

Heracleius tahta geçtiğinde Anadolu Sasani işgali altındaydı. Savunma sistemi çökmüş, hazine boşalmıştı. Ücretli askerlere dayalı ordu sistemi işlemiyordu. İmparator Anadolu’yu Ravenna ve Kartaca eksarhlıkları gibi idari-askeri birimlere böldü. Başına askerî ve sivil yetkileri olan valiler getirdi. Thema adı verilen bu idari birimlerde yaşayan köylülere askerî hizmet karşılığında miras bırakabilecekleri (mülkiyeti devlete ait olmak şartıyla) toprak bağışlandı. Böylelikle güvenilmez ücretli askerlerden bağımsız, sağlıklı güçlü ve daimî bir ordu ve eyalet idaresi kuruldu. Barış zamanında toprağını ekip biçerek geçimini sağlayan asker köylüler devlet savaşa çağırdığında donanımlarıyla orduya katılıyordu. Devlet, savaş masraflarından kurtuldu. Yerli-milis güçlerden oluşan ordu Sasaniler karşısında kendi toprağını büyük bir bağlılıkla savundu. Düşman ordusu püskürtülerek Anadolu arazisi yeniden kazanıldı.


52. Soru

İkonoklasm hareketinin politik sonuçları nelerdir?

Cevap

Bizans imparatorlarının ikonoklast tutumu DoğuBatı ilişkileri açısından olumsuz politik sonuçlar getirdi. Papalık, 726’da Bizans’ın ikonoklast politikasını reddetti. önceleri Bizans imparatorlarını askeri koruyucuları gören Papalık, ikonoklast imparatorların Batı’ya ilgisizliği yüzünden Doğu’dan koptu. Bizans yönetimi 754’deki Nikaia konsiliyle ikonast teolojiyi savundu. Büyük Karl, papalığı tehdit eden Lombardları etkisiz hale getirince Bizans’ın başaramadığı bir görevi başardı. Bundan sonra Roma kilisesi Frank devletinin güdümün girdi. Bozulan ilişkiler Nikaia konsiliyle ikonaların serbest bırakılmasıyla bile düzelmedi. Papa III. Leo, 25 Aralık 800’de Karl’a imparatorluk tacı giydirince doğuyla ilişkileri daha da zora girdi. Doğu ile Batı’nın dinî ayrılığı siyasî boyuta da taşındı. Hristiyan evren birbirinden dil, kültür, din ve siyasi bakımdan ayrıldı.


53. Soru

Makedonya Hanedanı Dönemi’ndeki siyasi gelişmeler nelerdir?

Cevap

Makedonya Hanedanı Dönemi (867-1056) ile birlikte Bizans’ta yeni bir refah dönemi başladı. Bizans İmparatorluğu diğer uluslarının örnek, ilham ve destek aldığı itibarlı bir noktaya çıktı.


54. Soru

Komnenos Hanedanı Dönemi’ndeki siyasi gelişmeler nelerdir?

Cevap

Komnenos Hanedanı başa geçtiğinde imparatorluk kötü yönetim yüzünden dağılmaya başlamıştı. Peçenekler, Selçuklu Türkleri ve Normanlar saldırıya hazırdı. Yeni imparator masraflı savaş finansmanını sağlayıp çok cepheli savaştan kaçınmak zorundaydı. Kiliselerdeki altın ve gümüş eşya zorla ödünç alınıp ergitilerek altın ve gümüş para bastırıldı.


55. Soru

Palaiologos Hanedanı Dönemi’ndeki siyasi gelişmeler nelerdir?

Cevap

Palaiologos Hanedanı Dönemi, edebiyat ve sanatın yükselişli yanında içerde ve dışarda savaşlarla dolu son bir çırpınışın hikâyesidir. VIII. Mihail Palaiologos (1261-1282), boyutları iyice ufalmış yeni bir devlet kurmuştu. Devlet arazisi, Anadolu’nun kuzeybatısı Trakya, Makedonya’nın bir bölümü, Thessaloniki ve kuzey Ege adalarıyla Çanakkale ve Karadeniz Boğazları ile sınırlanmıştı.


56. Soru

Doğu Roma İmparatorluğu’nda devlet yönetimi nasıldır?

Cevap

Hristiyanlığın resmi din olarak kabul edilmesinden sonra Constantinopolis patriği imparatora çoğunlukla Ayasofya’da taç giydiriyordu. İmparator kilisenin koruyucusu ve ortodoksluğun savunucusuydu. İmparatorlukta idari örgüt; • Merkez ve • Eyaletler olmak üzere ikiye ayrılmıştı.


57. Soru

Doğu Roma İmparatorluğu’ndaki eğitim ve öğretim kısaca nasıl açıklanabilir?

Cevap

Constantinopolis’in başkent olmasından sonra imparatorluğun çeşitli bölgelerinden, özellikle Atina, Mısır ve Suriye’den gelen bilginler başkenti bir bilim merkezi haline getirmişlerdi. II. Theodosius, başkentteki ilk üniversiteyi kurdu. Daha çok Erkek çocukların okula gönderildiği Bizans İmparatorluğu’nda eğitim yaygın değildi.


58. Soru

Doğu Roma İmparatorluğu’nda sanat dönemleri nelerdir?

Cevap

Bizans sanatı birbirinden farklı özellikleri olan dönemlere ayrılır: • Erken Bizans Dönemi Sanatı, • İkonoklasm Dönemi Sanatı, • Orta Bizans Dönemi Sanatı, • Son Dönem Bizans Sanatı.


59. Soru

Doğu Roma İmparatorluğu’nda mimariyi açıklayınız?

Cevap

Bizans mimarisi, 4. ve 5. yüzyıllarda Hellen ve Roma kültürünün yeni bir yorumu olarak Anadolu’da doğmuş ve Constantinopolis’te gelişmiştir. Bizans mimarisi, ilk olarak Arap mimarîsinden faydalanmış ve bu bilgiyi kendi amaçlarına uydurmuştur.


60. Soru

Doğu Romanın (Bizans) kültür, sanat ve mimarisinin belirleyici özellikleri nelerdir?

Cevap

4. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar Doğu Hristiyanlığının kutbu olan Bizans Uygarlığı, imparatorluk başkentinin Byzantion’a taşınmasıyla birlikte zengin ve köklü Ön Asya ve Anadolu kültürlerinden etkilendi. Bizans sanatı, Roma İmparatorluğu’ndaki siyasal değişikliklerin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Büyük ölçüde Roma ve Hellen Sanatı ile ilişkili bir sanat olmuştur. Ancak bu sanat Hristiyanlığın hizmetinde olmuş ve bu dinin beğeni ve tercihlerinin izlerini taşımıştır.


61. Soru

Türk tarihçilerine göre Ortaçağın bitiş tarihi ne zamandır?

Cevap

Batılı tarihçilerin 18. yüzyılın ortalarına kadar çıkardıkları bu dönemin bitiş tarihi, Türk tarihçiler için Doğu Roma (Bizans) başkenti Constantinopolis (İstanbul)’in fethedildiği 1453 yılıdır.


62. Soru

Batı Roma İmparatorluğu'nun ilk başkenti neresidir?

Cevap

Batı Roma İmparatorluğu, halkın çoğunun Latince konuştuğu bölgelerde kurulmuştu. Başlangıçta başkent, Roma’dan daha korunaklı ve kuzey sınırına daha yakın bulunan Mediolanum (Milano)’dur.


63. Soru

Batı Roma İmparatorluğu hangi olaydan sonra ve hangi tarihte yıkılmıştır?

Cevap

Batı Roma İmparatorluğu MS. 476 yılında son imparatoru Romulus Augustus’un tahtı Visigot Kralı Odoacer’e terk etmesi ile yıkılmıştır.


64. Soru

Tarihçiler Doğu Roma İmparatorluğuna neden Bizans adını vermişlerdir?

Cevap

Tarihçiler, eski Roma İmparatorluğu ile karıştırılmaması için bu devlete Bizans ismini vermiştir.


65. Soru

Rum kelimesinin kökeni nereden gelmektedir?

Cevap

Tarihçiler, eski Roma İmparatorluğu ile karıştırılmaması için bu devlete Bizans ismini vermiştir. Bununla birlikte Bizans imparatorları ve halkı devletin yıkılışına dek kendilerini Romalı olarak kabul etmişlerdir. Günümüzde dilimize de geçen Rum kelimesi aslında Romalı demektir.


66. Soru

476 yılında Roma İmparatoru Romulus Augustulus’u tahttan kim indirmiştir?

Cevap

476’da Ostrogot şefi Odoacer (434-493) Roma İmparatoru Romulus Augustulus’u tahttan indirdi.


67. Soru

Ortaçağda Avrupa'da Germen hukukunun geçerli hale gelmesinin sebebi ne idi?

Cevap

476’da Ostrogot şefi Odoacer (434-493) Roma İmparatoru Romulus Augustulus’u tahttan indirdi.Başka bir Germen şefi Theodoric (454-526), Odoacer’ı yenerek yerine geçti. Theodoric, İtalya’da Roma imparatorunun tam onayı ve hem Romalı hem de Germen halkın tam desteğiyle hüküm sürdü. Britanya ve Afrika dışında tüm Avrupa’da Latince, Roma hukuku ve yönetim biçimi, Germen kurumlarıyla yan yana yaşadı. Theodoric’in yönetimi altında Germen hukuku geçerli hale geldi.


68. Soru

Feodalizm nedir?

Cevap

Feodalizm, teoride siyasî erkin feodal piramidin en yukarısındaki kralda toplandığı ve onun, gücünü mutlak sadakat koşuluyla ve kontrollü
olarak derebeyleriyle paylaştığı bir idare tarzıdır. Avrupa’daki birçok siyasi bunalımın nedeni de bu sistemdir.


69. Soru

Clovis’in Fransa’nın kurucusu ve Fransız krallarının atası kabul edilmesinin nedeni nedir?

Cevap

Roma Galya’sında hakim olan Sal Franklarının başındaki Childeric’in MS. 470’te bölgeninin Romalı şeflerini ortadan kaldırarak Frank kontrolünü kurmasından sonra oğlu Clovis’in MS. 486’da Frank egemenliğini güçlendirmesi Roma Galya’sında ilk Frank hanedanı olan Merovenjlerin yönetimini başlatır. Clovis’in Fransa’nın kurucusu ve Fransız krallarının atası kabul edilmesinin nedeni budur.


70. Soru

Frank devletinde, Büyük Karl (Charlemagne) döneminde ne gibi idari gelişmeler yaşanmıştır?

Cevap

Karolenj Rönesansı olarak da tanımlanan bu dönemde ülke, idari ve yargı yetkileriyle donatılmış taşra yöneticileri Kontların iş başında olduğu Kontluklara ve askeriyeden sorumlu Düklerin bulunduğu Dükalıklara bölünür.


71. Soru

Scriptorium nedir?

Cevap

Scriptorium: Manastırlarda el yazmalarının kopya edildiği bölüm


72. Soru

Caeseropapistik nedir?

Cevap

Caeseropapistik: Tevrat’taki David (Davut) gibi rahip-kral yönetici modelidir.


73. Soru

Ortaçağ’da profesyonel savaşçı (şövalye) sınıfı ne şekilde ortaya çıkmıştır?

Cevap

Feodal toplum, zayıfın güçlü kişilerden koruma talep ettiği ve bunun için onun himayesine girdiği bir düzeni temsil eder. Bu terim, istilalar
sırasında toplumun savunmasız fertlerine gereksinim duydukları acil korumayı sağlayabilecek ve kıtlık dönemlerinde onları gözetebilecek güçlü lordların/efendilerin hâkim olduğu politik, sosyal ve ekonomik bir sistemdir. Kısaca, güçlü savaş lordlarının daha güçsüz kişilerce egemen güç kabul edildiği zayıfların kendilerini bu efendilere emanet ederek karşılığında sadakatle hizmet sözü verdikleri bir toplum
yapısıdır. Karşılıklı sadakate dayalı bu ilişkiler ağında savaş lordlarının sadık bir orduya sahip olabilmesi ve belli bir bölgedeki egemenliklerini meşru kılabilmeleri için bir asalet unvanına ya da o bölgenin mülkiyetine sahip olması her zaman gerekli değildi. Böylece Avrupa’nın her yerinde bu güçlü askerî şeflere bağlılık yemini etmiş savaşçı vassallar (bağlaşıklar) ortaya çıktı. Bunlar Ortaçağ’ın profesyonel savaşçı (şövalye) sınıfını oluşturdu.


74. Soru

Ortaçağ'da kimlere "serf" denilirdi?

Cevap

Serf: Köle ile özgür köylü arasında bir statüsü olan; hiç bir hakkı olmayan, bir eşya gibi alınıp satılabilen, seyehat özgürlüğü olmayan,
toprağa bağlı ve malikânede boğaz tokluğuna çalışma zorunluluğu olan köylü.


75. Soru

Kilise Kanonu nedir?

Cevap

Kilise Kanonu: Roma kilisesinin kendi içindeki düzenlenmeleri yürütmek üzere oluşturmuş olduğu kanunları anlatmak için kullanılan bir terimdir. Genelde bu kanunlar ara ara toplanan kilise meclislerinde görüşülen sorunları çözmek amacıyla alınan kararlar ya da önlemlerdir.


76. Soru

Ruhban Sınıfı ne demektir?

Cevap

Ruhban Sınıfı: Hristiyanlıkta Tanrı ile kul arasında kendilerine yine tanrı tarafından yetki verildiğine inanılan, bu yetkilere dayanarak standartlar koyan, bu standartlara uyulmasının tanrıya ulaştığını öne süren sınıftır.


77. Soru

Kilise ve Devlet ayrımı ve Katolik ruhbanın evlenmemesi ilkesinin mutlak kökleri hangi hareket sonrasında atılmıştır?

Cevap

Kilise ve Devlet ayrımı ve Katolik ruhbanın evlenmemesi ilkesinin mutlak kökleri Cluny reform hareketindedir. Kilisenin dünyevi otoriteye yanıtı Fransa’nın Cluny manastırındaki reform hareketidir. Reform hareketinin kaynağı olan Cluny manastırı, 10. yüzyılının başlarında kuzey Fransa’da kurulmuştu. Clunyli reformcu keşişlerin görüşüne göre, ruhban sınıfının kraliyet otoritesine itaat etmesi yanlıştı. Çünkü Papa tüm ruhban sınıfı üzerindeki tek egemen güç idi. Bu kesişlere göre hiç bir dünyevi iktidar Cluny’yi kontrol edemezdi. Kilisenin ruhban sınıfının tek efendisi ve hayat arkadaşı olduğunu savunan Cluny reformcuları, ruhban sınıfını hem krallardan ve hem de eşlerinden özgürleştirmeye ve iffetli kılmaya karar verdiler. Böylece bazı rahip ve rahibeler özel bir hukuka tabi olarak dünyadan ellerini eteklerini çektiler.


78. Soru

1215 yılında Magna Carta'nın imzalanmasının ne gibi gelişmelerin yaşanmasına sebep olmuştur?

Cevap

İngiliz krallarını ebediyen bağlayan belge halka birçok hak ve özgürlüğün bağışladı. Kral John, Magna Carta ile kraliyeti kanunlara dayalı
bir idari sistem içine çekti. Bu belge, Norman ve Angevin otokrasisini kanunen sınırladı. Aristokrat, ruhban ve kentlilerden oluşan ayrıcalıklı çoğunluğun haklarını monarşiye karşı korudu. Magna Carta, çoğunluğun vergi gibi önemli konularda en yüksek idari makamlar önünde temsilini sağladı. Monarşi eski gücünü kaybetti. İngilizler, aristokrat sınıfın müdahalesiyle monarşinin çözülmesini ve asalet sınıfının haklarının kısıtlanmasını önlediler. Sonraki İngiliz kralları Magna Carta yokmuş gibi davransa da, bu belge modern İngiliz hukukunun temeli oldu.


79. Soru

İngiltere ve Fransa arasında yüz yıllık bir döneme yayılan Yüzyıl Savaşları hangi yıllar arasında yaşanmıştır?

Cevap

İngiltere ve Fransa arasında yüz yıllık bir döneme yayılan Yüzyıl Savaşları 1337-1453 arasında yaşanmıştır.


80. Soru

1348-1350 arasında Avrupa’nın birçok bölgesini etkisi altına alan ve nüfusun beşte ikisini yok eden olay ne idi?

Cevap

Çağdaşlarının Kara Ölüm dedikleri, gelen ticari yolları izleyerek Doğu’dan Avrupa ana karasına giren veba, 1348-1350 arasında Avrupa’nın birçok bölgesini etkisi altına aldı ve nüfusun beşte ikisini yok etti. İtalya’daki kalabalık limanlardan girerek kuzeye doğru yayılan bu
hastalık kentlerde daha çok kayıplara neden oldu.


81. Soru

Ortaçağ Avrupa dünyasındaki bilim ve felsefenin gelişmesinde hangi âlimlerin büyük payı vardır ve bu âlimler neden Batı'ya göç etmişlerdir?

Cevap

Ortaçağ Avrupa dünyasındaki bilim ve felsefenin gelişmesinde, Constantinopolis’in Osmanlı Türklerince kuşatıldığı yıllarda Batı’ya göç eden Bizanslı âlimlerin büyük katkısı vardır. Bizans hanedanının hocalığını ya da elçiliğini yapan bu kişilerin arasında Demetrios Cydones, Demetrios Chrysoloras ve Demetrios Chalcocondyles gibi âlimler sayılabilir.


82. Soru

Batı Avrupa’nın ilk yükseköğrenim kurumu hangisidir?

Cevap

Batı Avrupa’nın ilk yükseköğrenim kurumu Bologna Üniversitesidir. (1088)


83. Soru

Sone nedir?

Cevap

Sone: Belli bir uyak ve ölçü kalıbına dayalı, ondört dizelik şiirdir.


84. Soru

Katakomb nedir?

Cevap

Katakomb: İlk hristiyanlar’ın ölülerini gömmek amacıyla yeraltına oydukları mezarlara verilen addır. Gömme işlemi genellikle dinsel törenler
eşliğinde yapıldığından, katakomplara kutsal yer gözüyle bakılırdı.


85. Soru

Gotik mimarinin başlangıcı ne zaman olmuştur ve Gotik sanatın en başarılı örnekleri hangileridir?

Cevap

Gotik mimarinin başlangıcı Paris yakınlarındaki St. Denis Manastır Kilisesi’nin inşa edildiği 1122 yılına tarihlenir. Baş keşiş Suger’in tasarladığı bu yapının temsil ettiği Gotik sanatın en başarılı ve artık klasik örnekleri Fransa’nın Ile de France (Paris ve çevresi) bölgesindedir. Bu yapılar Lyon, Chartres, Rheims, Amiens ile Paris Notre-Dame Katedralleridir.


86. Soru

Milano Fermanı nasıl bir içeriğe sahiptir?

Cevap

Milano Fermanı: Din özgürlüğü tanıyan ferman. Özellikle Hristiyanlar için yayımlanan bu ferman, Hristiyanlara ve diğer din mensuplarına seçtikleri bir dine ve mezhebe girme özgürlüğü veriyor, daha önce bu gibi kimseler hakkında alınmış olan bütün zorlayıcı ve önleyici önlemleri kaldırıyordu.


87. Soru

Teslis nedir?

Cevap

Teslis: Kutsal üçleme:Baba, Oğul ve Kutsal Ruh.


88. Soru

Konsil nedir?

Cevap

Konsil: Kilisenin hristiyan inanç esaslarını tespit ve tahkim etmek, ayinlerin icrası konusunda kararlar almak, hristiyanlık ahlakı ve disiplininin esaslarını belirlemek ve onaylamak üzere kiliseye bağlı bütün piskoposların katılımı ileyaptığı toplantı.


89. Soru

Monofizit nedir?

Cevap

Monofizit: İsa’da var olduğuna inanılan insani ve tanrısal özelliklerin katışma ve değişme olmaksızın tek bir tabiatta birleşmesi, tek tabiata
dönüşmesi görüşüdür. Buna göre Kelam İsa ile birleşmeden önce de İsa tanrı idi ve Meryem’dan doğan çocuk (İsa) tam bir insan ve tam bir   tanıdır. Dolayısıyla Meryem tanrının annesidir. İsa’da bulunan tanrılık ve insanlık özellikleri değişmeksizin birleşmişlerdir ve birbirinden
ayrılmazlar.


90. Soru

Duofizit nedir?

Cevap

Duofizit: Monofizit kavramının zıddıdır. Bu görüşe göre İsa’ya 30 yaşında iken Kelam’ın indiği, o zamana kadar Meryem’den doğan İsa’nın saf ve günahsız bir insan olduğu, tanrılık vasfının ancak Kelam geldikten sonra oluştuğu ve ancak o zamandan sonra hem insan hem de tanrı karakterinin her ikisini de taşıdığı, Meryem’in tanrı olan İsa’nın değil, insan olan İsa’nın annesi olduğu kabul edilir. İsa Kelam’ın
gelmesinden sonra bu iki tabiatı taşır.


91. Soru

Eksarhlık nedir?

Cevap

Eksarhlık: Askeri ve sivil yetkileri olan valilerin görev yaptığı Bizans eyalet idari birimleridir.


92. Soru

Thema Sistemi denilen yeni bir idari-askerî düzene geçilmesi hangi Bizans imparatoru döneminde gerçekleşmiştir ve bu düzenin özellikleri nelerdi?

Cevap

Thema Sistemi denilen yeni bir idari-askerî düzene geçilmesi Bizans imparatoru Heracleius (610-641) döneminde gerçekleşmiştir. Themanın anlamı kolordudur. Anadolu themaları da eksarhlıklar gibi askerî nitelikte idari birliklerdi. Her birinin başında askeri ve sivil yetkilere sahip bir komutan (strategos) bulunurdu. Themalar aynı zamanda askerî birliklerin iskân bölgeleriydi. Köylülere orduda hizmet karşılığında çocuklarına miras bırakabilecekleri (mülkiyetinin devlete ait olduğu) arazilerin gelirlerinin tasarruf hakkı bağışlandı. Thema sistemi ve ordusu, toprağa yerleşik sınır birliklerinin sistemine bağlandı. İstilalar yüzünden Anadolu içlerine çekilen eski sınır birlikleri ve ordunun seçme birlikleri Anadolu’ya yerleştirildi. Heracleius, Opsikion, Armeniakon ve Anatolikon themalarını kurdu.


93. Soru

İkona ve Sinod ne demektir?

Cevap

İkona: Doğu kiliselerinde tahta üzerine yapılan dini resimler.
Sinod: Konsil gibi tüm hristiyan cemaati bağlamayıp yerel düzeydeki dini konuların tartışıldığı meclis.


94. Soru

Rölik nedir?

Cevap

Rölik: Hazreti İsa ve azizlerle ilişkili ya da onlardan artakalan kutsal eşya ve parçalar.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email