Uygarlık Tarihi 2 Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim
Doğu Roma (Bizans) Tarihi Ve Uygarlığı (4-15. Yüzyıl)
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Bizans terimi ilk olarak kimler tarafından kullanılmıştır?
Bizans terimi ilk olarak Rönesans döneminde Batı Avrupalı tarihçilerce kullanılmıştır.
Bizans terimi Bizans Dönemi’nde kimler için kullanılırdı?
Bu terim, Bizans Dönemi’nde yalnızca başkent Constantinopolis’de (İstanbul) doğup büyümüş kişiler için kullanılırdı.
Bizanslılar kendilerini nereli olarak saymışlardır?
Bizanslılar kendilerini daima Romalı olarak saymış ve devletlerini de Roma İmparatorluğu olarak tanımlayarak Roma geleneğini takip etmişlerdir.
Byzantion nasıl bir kent idi?
Byzantion, İ.Ö. 7. yüzyılın ilk yarısında Yunanistan’ın Megara kentinden gelenlerce kurulmuş olan bir koloni kenti idi.
Byzantion kentine neden bu ad verilmiştir?
Megaralılarca, kralları Byzas’a ithafen buraya Byzantion (Byzas’ın) adı verilmiştir.
Doğu Roma Uygarlığı siyasi ve kültürel olarak hangi coğrafyalara etki etmiştir?
Siyasi ve kültürel olarak Anadolu, Balkanlar, Mısır, Suriye, Filistin, Kuzey-Afrika coğrafyasına etki etmiştir.
Bizans İmparatoru nasıl bir siyası anlayışa sahiptir?
Bizans imparatoru sadece tanrısal desteğe bağımlı olan ama kimseye bağımlı olmayan bir otokrattı. Bu siyasi anlayış Yakın Doğu, özellikle Sasani ve Hellenistik dönem monarşilerinden etkilenmişti.
Constantinus kimin oğludur?
Constantinus, Caesar Constantinus Chlorus’un oğludur.
Constantinus, taht mücadelesine girdiğinde Roma İmparatorluğu’nda hangi idari sistemi yürürlükteydi?
Constantinus, taht mücadelesine girdiğinde Roma İmparatorluğu’nda tetrarşi idari sistemi yürürlükteydi.
Constantinus, Galya’dan İtalya’ya yürüyüşü sırasında nasıl bir dinsel deneyim yaşamıştır?
Tarihi kaynaklar gökyüzünde aniden bir haç görüntüsünün belirdiğini yazarlar.
Constantinus kaç yılında Roma İmparatorluğu’nun tek imparatoru olur?
Constantinus İ.S. 324’de Roma İmparatorluğu’nun tek imparatoru olur.
Milano Fermanı nedir?
Din özgürlüğü tanıyan fermandır. Özellikle Hristiyanlar için yayımlanan bu ferman, Hristiyanlara ve diğer din mensuplarına, seçtikleri bir dine ve mezhebe girme özgürlüğü veriyor, daha önce bu gibi kimseler hakkında alınmış olan bütün zorlayıcı ve önleyici önlemleri kaldırıyordu.
Milano Fermanı kaç yılında yayınlanmıştır?
Milano Fermanı İ.S. 313 yılında yayınlanmıştır.
Milano Fermanı ile hangi duruma son verilmiştir?
Milano Fermanı ile Hristiyanlara yönelik nicedir süren adli kovuşturmaya son verilmiştir.
Constantinus ‘un Hristiyanlığa geçişiyle Roma İmparatorluğu nasıl bir politik anlayışla şekillenmiştir?
Constantinus’un Hristiyanlığa geçişi Roma İmparatorluğu’nun politik anlayışına kesin şeklini vermiştir. Bu anlayış, Roma İmparatorluğu ve Tanrı Krallığına paralel ve bu ikisi üzerine temellenmiş bir oluşumdu.
Hristiyanlıkta ‘heretik’ (sapkın) olarak kimler nitelendirilmiştir?
Hristiyanlık, öğretilerinin mutlak doğruluğuna inanılan bir din olarak düşünce farklılıklarını sapkın (heretik) olarak gördü.
Donatus kimdir?
Donatus, İ.S. 4.yy başlarında yaşayan ve çile çekerken dini inancından vazgeçenleri Hristiyan saymayan Kuzey Afrikalı (Casae/Numidia) bir keşişti.
Donatizm olarak tanımlanan öğretiye göre işkence altında dini reddedenlerin yeniden dine dönmeleri için ne yapmaları gerekiyordu?
Donatizm olarak tanımlanan öğretiye göre işkence altında dini reddedenlerin yeniden dine dönmeleri için tekrar vaftiz olmaları gerekiyordu.
Roma Devleti’ni kilisenin işlerine karıştırarak bir ilke imza atmış hükümdar kimdir?
Roma Devleti’ni kilisenin işlerine karıştırarak bir ilke imza atmış olan hükümdar Constantinus’dur.
Constantinus Roma Devleti’ni kilisenin işlerine nasıl karıştırmıştır?
Constantinus, çok açık bir şekilde dini konulardaki anlaşmazlıklara karışmak istemiyordu. Bununla birlikte, piskoposlar, ona doğru inancı korumasının Tanrıya karşı yerine getirmek zorunda olduğu bir görev olduğunu söylediklerinde Constantinus bunu ciddiye almak zorunda kaldı. İmparator, anlaşmanın kendi payına düşen kısmını yerine getiremezse Tanrı’nın (gerçekte Hristiyanların) onu terk etmesinden korkuyordu. Böylece, Roma Devleti’ni kilisenin işlerine karıştırarak bir ilke imza atmış oldu.
Teslis nedir?
Teslis, kutsal üçlemedir: Baba, Oğul ve Kutsal Ruh.
Ortodoks ve Katolik arasındaki fark nedir?
Hristiyanlığın erken zamanlarında Ortodoks ve Katolik kelimeleri aynı anlama gelir ve doğru inancı temsil ederdi. Bizim bugün anladığımı Doğu-Batı kiliseleri arasındaki ayrılık çok sonraları yani 1054’de gerçekleşecek ve anlaşmazlık içindeki her iki taraf da doğru inancı temsil ettiğini savunacaktır.
Konsil nedir?
Kilisenin Hristiyan inanç esaslarını tespit ve tahkim etmek, ayinlerin icrası konusunda kararlar almak, Hristiyanlık ahlaki ve disiplininin esaslarını belirlemek ve onaylamak üzere kiliseye bağlı bütün piskoposların katılımıyla yaptığı toplantıdır.
Arius kimdir?
Arius, İsa’nın Tanrıyla eşit kabul edilemeyeceğini düşünen İskenderiye’li (Alexandria) bir keşişti.
Hristiyanlık tarihinin ilk konsili kaç yılında ve nerede toplanmıştır?
Hristiyanlık tarihinin ilk konsili İ.S. 325’de Nikaia’da (İznik) toplandı.
Hristiyanlık tarihinin ilk konsilinden sonra Arius’a ne olmuştur?
Konsilin sonunda İsa’nın Baba ile aynı özden olduğuna karar verildi. Arius, bu öğretiyi reddetti. O ve taraftarları devlet ve kilise tarafından mahkûm edildi.
Constantinus kaç yılında ölmüştür?
Constantinus, 337’de ölmüştür.
Constantinus’un ölümünden sonra tahta kim geçmiştir?
Üç oğlu onun yerine tahta geçmiştir.
Constantinus’un oğullarından hangisi en güçlüydü?
II. Constantius, Constantinus’un oğullarının en güçlüsüydü.
II. Constantius nereye hükmetmiştir?
II. Constantius önceleri Doğu’ya hükmetmiştir. Constans’ın İ.S. 350’de ölümünden sonra II. Constantius ölünceye kadar (İ.S.361) tek başına Doğu’nun ve Batı’nın imparatoru oldu.
II. Constantius’un ölümünden sonra yerine kim geçmiştir?
İran’a yaptığı bir sefer sırasında ölümü üzerine yerine yeğeni Julianus geçti (361-363).
Julianus hükümdarlığı döneminde neler yapmıştır?
Eski dine dönerek paganismi canlandırmaya çalıştı. Hristiyanlara birçok sınırlamalar getirdi. Pagan dinini iyi örgütlenmiş Hristiyan kilisesiyle rekabet edebilmesi için organize etti. İmparatorluk şehirlerini diriltmeye ve eskisi gibi Roma’nın sosyoekonomik merkezleri yapmaya çalıştı.
Julianus’un ölümünden sonra tahta kim geçmiştir?
İran’a karşı çıktığı seferde ölümünden sonra Hristiyan Jovianus (İ.S. 363-64) başa geçti.
Hristiyan Jovianus’un ölümünden sonra imparatorluğu kimler idare etmiştir?
Onun ölümünden sonra, imparatorluğun idaresi iki kardeşi Valens ve I. Valentinianus arasında bölündü.
Ariusçu Valens nereye egemen olmuştur?
Ariusçu Valens (İ.S.364-378), Doğu’ya egemen olmuştur.
Ortodoks Valentinianus nereye egemen olmuştur?
Ortodoks Valentinianus (İ.S. 364-375), Batı’ya egemen olmuştur.
I. Valentinianus ölünce yerine kim geçmiştir?
I. Valentinianus ölünce, yerine oğlu Gratianus (İ.S. 375-383) geçti.
Antik roma İmparatorluğu’nun son temsilcisi kimdir?
Theodosius, antik Roma imparatorlarının son temsilcisidir.
Theodosius vasiyetine göre imparatorluğu kimlere bırakmıştır?
Vasiyeti gereği imparatorluğun Doğu yarısının idaresini büyük oğlu Arcadius’a, Batı yarısını (Roma kenti merkez olmak üzere) küçük oğlu Honorius’a bıraktı.
Quasi Partitito nedir?
Quasi Partitito, Roma İmparatorluğu’nun sözde ikiye bölünmesidir.
Quasi Partitito nasıl bir sonuç doğurmuştur?
Bununla birlikte imparatorluk bir daha fiilen hiçbir zaman birleşmeyecektir. Böylece Doğu Roma yani Bizans İmparatorluğu ortaya çıkmış oluyordu.
Monofizitlik nedir?
Monofizitlik, İsa’da var olduğuna inanılan insani ve tanrısal özelliklerin katışma ve değişme olmaksızın tek bir tabiatta birleşmesi, tek tabiata dönüşmesi görüşüdür. Buna göre Kelam İsa ile birleşmeden önce de İsa Tanrı idi ve Meryem’den doğan çocuk (İsa) tam bir insan ve tam bir tanrıdır. Dolayısıyla da Meryem Tanrı’nın annesidir. İsa’da bulunan tanrılık ve insanlık özellikleri değişmeksizin birleşmişlerdir ve birbirinden ayrılamazlar.
Duofizit nedir?
Monofizit kavramının zıttır. Bu görüşe göre İsa’ya 30 yaşındayken Kelam’ın indiği, o zamana kadar Meryem’den doğan İsa’nın saf ve günahsız bir insan olduğu, tanrılık vasfının ancak Kelam geldikten sonra meydana geldiği ve ancak o zamandan sonra hem insan hem de tanrı karakterlerinin her ikisini de taşıdığı, Meryem’in, Tanrı olan İsa’nın değil, insan olan İsa’nın annesi olduğu kabul edilir. İsa Kelam’ın gelmesinden sonra bu iki tabiatı da taşır.
İmparator Theodosius, hangi doktrine inanıyordu?
İmparator Theodosius, Ortodoks doktrine inanıyordu.
II. Theodosius 450 yılında çocuk bırakmadan ölünce imparatorluğun yönetimini kim devralmıştır?
IIU. Theodosius 450 yılında çocuk bırakmadan ölünce imparatorluğun yönetimini kız kardeşi Pulcheria’nın kocası, ordu komutanı Marcianus (450-457) devralmıştır.
I. Leon’un yerine geçen torunu II. Leon aynı yıl içinde ölünce yerine tahta kim geçmiştir?
II. Leon’un babası Zenon Bizans tahtına geçmiştir (474-491).
Justinianus Dönemi hangi yıllar arasındadır?
Justinianus’un dönemi 527 ve 565 yılları arasındadır.
Justinianus kimdir?
Justinianus, imparator I. Justinus’un yeğeniydi.
Nika isyanı kaç yılında gerçekleşmiştir?
Nika İsyanı 532 yılında gerçekleşmiştir.
Eksarhlık nedir?
Eksarhlık, askeri ve sivil yetkileri olan valilerin görev yaptığı Bizans eyalet idari birimleridir.
Justinianus’un ardılları kimlerdir?
Justinianus’un ardılları II. Justinus (565-578), Tiberius Constantinus (578-582), Maurikios (582-602) ve Phokas’dır (602-610).
Foederati nedir?
Roma ordusunda askeri hizmet etme taahhüdü karşılığında imparatorluk topraklarına yerleştirilen yabancı bağlaşık güçlerdir.
Thema ne demektir?
Thema sözcüğü aslında ordu demektir. Anadolu themaları da eksarhlıklar gibi askeri nitelikte idari birliklerdi.
Heracleius dönemi nasıl bir dönemdi?
Heracleius dönemi, siyasal ve kültürel bakımdan Bizans tarihinin bir dönüm noktasıdır. Heracleius ile Geç Roma Dönemi sona ermiş ve asıl Bizans Devleti başlamıştır. Heracleius dönemine kadar devlet dini olarak kabul edilen Latince yerini Grekçe’ye (Eski Yunanca) bırakmış, böylece devlet batıdan koparak doğulaşmıştır. Kilisenin kullandığı dil, resmi devlet dili olmuştur Ayrıca Roma imparatorlarına verilen imparator, caesar, augustus ünvanları yerini Grekçe basileos ünvanına bırakmıştır.
Heracleius 641’de ölünce yerine kim geçmiştir?
Heracleius 641’de ölünce, yerine oğlu III. Constantinus geçmiştir.
Grek ateşi nedir?
Grek Ateşi, Bizans gemilerinde düşman donanmasına saldırı için ve mancınıklar vasıtasıyla düşman üzerine atılarak kullanılmış, Bizans savunma sisteminin yüzyıllar boyu gurur duyduğu gizli silahıdır.
Ecloga nedir?
Hakim ve dindar imparatorlar Leon ve Contantinus’un emriyle, Büyük Justinianus’un İnstitute, Digeste ve Nuvelle’lerine göre yapılmış ve daha geniş insancıl amaçlara göre düzeltilmiş, kısaltılmış kanunlar seçmesidir.
Ecloga kaç yılında yürürlüğe girmiştir?
Ecloga 726 yılında yürürlüğe girmiştir.
Sinod nedir?
Konsil gibi tüm Hristiyan cemaati bağlamayıp yerel düzeydeki dini konuların tartışıldığı meclistir.
III. Leon kaç yılında ölmüştür?
III. Leon 741 yılında ölmüştür
III. Leon döneminde ne gibi önemli gelişmeler meydana gelmiştir?
III. Leon iç karışıklıklara son vererek devleti güçlü bir askeri ve siyasi temele oturttu. Leon’un imparator olmasından çok kısa bir süre sonra başkent Constantinopolis İslam ordusu tarafından hem karadan hem denizden kuşatıldı. İlk kez Haliç’in ağzına gemilerin girmemesi için zincir gerildi ve Leon Müslümanlara karşı başkenti başarılı bir şekilde savundu.
I. Nikephoros döneminde maliye ile ilgili nasıl gelişmeler meydana gelmiştir?
İrene zamanının vergi indirimlerini kaldırdı. Vergileri yükseltti ve tebaayı yeniden vergilendirdi. Irene’nin Abbasi halifesine ödemekte olduğu yıllık vergiyi kesti.
I. Nikephoros nasıl ve ne zaman ölmüştür?
İmparator, Bulgarlarla savaşırken 811 yılında ölmüştür. I. Nikephoros, Valens’ten sonra savaş meydanında öldürülen ikinci imparatordur.
Basilos’un ölümüyle kim imparator olmuştur?
Basilios, bir av kazasında ölünce oğlu VI. Leon 29 Ağustos 886’da imparator olmuştur.
VI. Leon dönemindeki önemli gelişmeler nelerdir
İç yönetimde babasının hukuk eserini tamamladı. Justinianus’un hukuki içtihatlarının Grekçe özetlerini yaptırdı. Bundan Basiliki (İmparatorluk Kanunları) adı verilen yeni bir kanun külliyatı doğdu. Bu eser, çağdışı uygulamalara son verdi. Birçok yeni emirnameler yayınlandı. İmparatorluk otoritesinin bir danışma kurulu olan senato ve hükümdara boyun eğmek zorunda kalan patriklik makamına üstünlük sağlanmaya çalışıldı. Themalar yeni bir düzene konuldu. Araplar, Girit’ten kovuldu. Bulgar Çarı Simeon Trakya’yı istila etti. Barış güney Makedonya’nın teslimiyle sağlanabildi (897).
VI.Leon’dan sonra taht kimlerin eline geçmiştir?
Leon’dan sonra taht önce kardeşi ortak imparator Alexandros’un eline geçti (912-913). Onun ölümünden sonra VI. Leon’un çocuk yaştaki oğlu VII. Constantinus Porfirogennitos (911-959) imparator oldu. Annesi Zoe (913-919) ve amiral Romanos Lekapinos (919-944) idareyi ele aldı. Kızını Constantinus ile evlendiren Lekapinos, ortak imparator oldu.
Aleksios Komnenos’un hükümdarlığında BizansSelçuklu sınırı neresi olmuştur?
Bithynia’daki Drakon (Yalakdere) Aleksios Komnenos’un hükümdarlığında Bizans-Selçuklu sınırı olmuştur.
Pronoia nedir?
1108’den sonra vergiden muaf toprakların devlete askeri yükümlülük karşılığında özel şahıslara bağışlanmasıdır.
I.Haçlı seferi Aleksio Komnennoss’un umutlarını neden boşa çıkarmıştır?
Onun tek hatası 1082’de Venedik ile 1111’de Pisa ile kapitülasyon antlaşmaları yapmasıydı. Bizans’ı köleleştiren ve İtalyan devletlerine Bizans sularında ticaret serbestîsi sağlayan bu antlaşmalar devlet ekonomisinin kontrolünü yabancı ellere geçirdi. İçeride yönetim iyice merkezîleşti. Thema sistemi işlemez hale geldi. Bizans ordusu yabancı paralı askerlerin eline düştü. Yanlış harcama ve sürekli savaşlar Bizans altın parasının devalüasyonunu ve halka ağır vergiler yüklenmesini getirdi. Pronoia kurumu ve bağışlar güçlü sınıfları daha zenginleştirdi.
Andronikos Komnenos iki yıllık idaresinde ne gibi gelişmeler meydana gelmiştir?
Andronikos, iki yıllık idaresinde iç teşkilatı büyük bir ustalık ve hızla düzene doktu. Merkezin aleyhindeki ve halkı ezen aristokrasiyi ezdi. Üretici sınıfı ezen vergileri hafifletti. Görevini suiistimal eden memurları ölüm cezalarına çarptırdı. Maliye ve ticaret düzeldi. Tam bir refah devri yaşandı.
Komnenos hanedanı ne zaman sona ermiştir?
Andronikos’un ölümüyle Komnenos hanedanı sona ermiştir.
VIII. Mihail Palaiologos tarafından kurulan iyice ufalmış bu yeni devletin sınırları nerelerden oluşmaktaydı?
Devlet arazisi, Anadolu’nun kuzeybatısı, Trakya, Makedonya’nın bir bölümü, Thessaloniki ve kuzey Ege adalarıyla Çanakkale ve Karadeniz Boğazları ile sınırlanmıştır.
V. Ioannis kaç yılında ölmüştür?
V. Ioannis, 1391 yılında ölmüştür.
V. Ioannis’in öldüğü yıl kim taç giymiştir?
V. Ioannis’in öldüğü yıl Manuel taç giymiştir.
Filozof imparator olarak tanınan II. Manuel kaç yılında ölmüştür?
Filozof imparator olarak tanınan II. Manuel, 1425’de ölmüştür.
II. Manuel’in ölümüyle tahta kim geçmiştir?
II. Manuel’in yerine oğlu VIII. Ioannis geçmiştir ve 1448’e kadar tahtta kalmıştır.
Bizans İmparatorluğu’nun son imparatoru kimdir?
XI. Konstantinos Bizans İmparatorluğu’nun son imparatorudur.
Yunanlılar ve Rumlar son imparator Konstantinos’u nasıl anmaktadırlar?
Yunanlılar ve Rumlar onu mermerleşmiş imparator olarak anmaktadırlar. Bir gün canlanarak imparatorluğu yeniden kurup Türkleri İstanbul’dan atacağına inanırlar.
Bizans Kültürü ve Uygarlığı hangi yüzyıllar arasında Doğu Hristiyanlığının kutbu olmuştur?
Bizans Kültürü ve Uygarlığı 4. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar Doğu Hristiyanlığının kutbu olmuştur.
Bizans Sanatı büyük ölçüde hangi sanatlarla ilişkili bir sanattır?
Bizans Sanatı büyük ölçüde Roma ve Yunan Sanatı ile ilişkili bir sanattır.
Bizans İmparatorluğu nasıl bir idari yapıya sahipti?
Bizans İmparatorluğu fiilen ve hukuken bütün iktidarın kaynağı ve odağı imparator olan monarşik bir idari yapıya sahipti.
İmparatorlukta merkez örgüt nasıl bir idari örgüttü?
Merkez örgütü, saray memurları ile sivil ve askeri memurlardan meydana gelen bir memurlar aristokrasisinin elinde bulunuyordu Merkez örgütünde en önemli kurluşu, Roma senatosu örnek alarak kurulmuş olan senato oluşturmaktaydı. Ayrıca, imparatora daha yakın olan Hagion Konsistorion (Kutsal fiura) bir çeşit saray şurası görevini yürütüyordu.
Bizans İmparatorluğu’nda adalet örgütünün başında kim yer almaktaydı?
Adalet örgütünün başı imparatordu ve yalnız onun adına adalet dağıtılabilirdi. 14. yüzyılın başlarına kadar en yüksek mahkeme imparatorun başkanlık ettiği mahkemeydi. Üyeleri yüksek memurlardan seçilirdi. Bunun dışında yüksek daire başkanlarının yönettikleri mahkemeler ve kentlerde ilk mahkemeler bulunuyordu.
Önemli Bizans şairleri kimlerdir?
Önemli Bizans şairleri arasında Nannos, Romanos, Musaios, Patrik Sergios sayılabilir.
Bizans’ın ilk kadın şairi kimdir?
Bizans’ın ilk kadın şairi Kasia’dır.
863’te Constantinapolis Üniversitesi kimler tarafından yeniden açılmıştır?
III. Mihail ve dayısı Bardas, Constantinopolis Üniversitesi’ni yeniden açmıştır.
Bizans Sanatı nasıl bir sanattır?
Bizans sanatı, Doğu Akdeniz çevresinde yer alan toplulukların, Hristiyan inancı içinde meydana getirdikleri bir sanattır ve ana kaynağı Anadolu topraklarıdır. Bu sanatın özü Anadolu sanatıdır. Makedonya, Yunanistan, Suriye Mısır ve Kuzey Afrika’daki Bizans eserleri, eyalet sanatı örnekleridir.
Bizans Sanatı kaç döneme ayrılmaktadır?
Bizans Sanatı dört döneme ayrılmaktadır.
Bizans sanatının incelendiği dönemler nelerdir?
Erken Bizans Dönemi Sanatı, İkonoklasm Dönemi Sanatı, Orta Bizans Dönemi Sanatı ve Son Dönem Bizans Sanatı olarak ayrılmaktadır.
Rölik nedir?
Hazreti İsa ve azizlerle ilişkili ya da onlardan artakalan kutsal eşya veya parçalardır.
Bizans Mimarisi dönemi nasıl bir dönemdir?
Bizans mimarisi, 4. ve 5. yüzyıllarda Hellen ve Roma kültürünün yeni bir yorumu olarak Anadolu’da doğmuş ve Constantinopolis’te gelişmiştir. Bizans mimarisi, ilk olarak Arap mimarisinden faydalanmış ve bu bilgiyi yorumlayarak kendi amaçlarına uydurmuştur. Doğu mimarlığının etkisi altında gelişen Bizans mimarisi, bir tuğla mimarisidir. Ayrıca malzeme olarak taş, bazen taş ve tuğla birlikte (almaşık) kullanılmıştır.
Bizans kavramının kökeni nedir?
Bizans terimi ilk olarak Rönesans döneminde Batı Avrupalı tarihçilerce kullanıldı. Bu terim, Bizans Dönemi’nde yalnızca başkent Constantinopolis (İstanbul)’de doğup büyümüş kişiler için kullanılırdı. Büyük Constantinus’un başkenti doğu sınırındaki İran tehlikesine karşı idarî-askerî bir tedbir olarak uzaktaki Roma kentinden doğu sınırına yakın Byzantion’a taşımasıyla yeni başkent kuruldu (İ.S. 324-330). Byzantion, İ.Ö. 7. yüzyılın ilk yarısında Yunanistan’ın Megara kentinden gelenlerce kurulmuş olan bir koloni kenti idi. Megaralılarca, kralları Byzas’a ithafen buraya Byzantion (Byzas’ın) adı verilmişti.
Bizan tarihi ve uygarlığı zamansal olarak kaç döneme ayrılır?
Bizans tarihi ve uygarlığı Erken Bizans Dönemi (5- 6. yüzyıllar), Orta Bizans Dönemi (7- 9. yüzyıl) , Geç Bizans Dönemi (11-15. yüzyıllar) olmak üzere zamansal olarak üç evreye ayrılır.
Constantinus, taht mücadelesine girdiğinde Roma İmparatorluğu’nda hangi idari sistem yürürlükteydi?
Constantinus, taht mücadelesine girdiğinde Roma İmparatorluğu’nda tetrarşi idarî sistemi yürürlükteydi.
Milano Fermanı'nın önemi nedir?
Din özgürlüğü tanıyan ferman. Özellikle Hristiyanlar için yayımlanan bu ferman, Hristiyanlara ve diğer din mensuplarına, seçtikleri bir dine ve mezhebe girme özgürlüğü veriyor, daha önce bu gibi kimseler hakkında alınmış olan bütün zorlayıcı ve önleyici önlemleri kaldırıyordu.
Erken Bizans Dönemi’nin altın çağı olarak tanımlanan dönemde Bizans hükümdarı kimdir?
Justinianus’un dönemi (527-565), Erken Bizans Dönemi’nin altın çağı olarak tanımlanmaktadır. İlk yıllardaki belirsizliklerin yerini antik ve Hristiyan toplumun yeni bir sentezinin beraberinde getirdiği istikrar aldı.
Batı Avrupa’nın medeni hukukunun temelini oluşturan eserin adı nedir ve kime aittir?
Justinianus’un en uzun soluklu eserlerinden biri olan Corpus Juris Civilis Roma hukukunun en yüksek düzeydeki terkibidir ve Batı Avrupa’nın medeni hukukunun temelini oluşturmuştur.
Justinianus’un baskıcı idaresine bir başkaldırı niteliği olan isyan hangisidir?
Nika isyanı Justinianus’un baskıcı idaresine bir başkaldırıdır.
Thema nedir?
Bizans’ın hâkimiyetindeki Anadolu toprakları askeri bölgelere (themalara) ayrıldı. Thema sözcüğü aslında ordu demektir. Anadolu themaları askerî nitelikte idari birliklerdi.
Ecloga nedir?
Hakim ve dindar imparatorlar Leon ve Contantinus’un emriyle, Büyük Justinianus’un İnstitute, Digeste ve Nuvelle’lerine göre yapılmış ve daha geniş insancıl amaçlara göre düzeltilmiş, kısaltılmış kanunlar seçmesi reformudur.
Basiliki nedir?
Leon (886-912), babası gibi tahtın babadan oğula geçmesine inanıyordu. İç yönetimde babasının hukuk eserini tamamladı. Justinianus’un hukukî içtihatlarının Grekçe özetlerini yaptırdı. Bundan Basiliki (İmparatorluk Kanunları)adı verilen yeni bir kanun külliyatı doğdu. Bu eser, çağdışı uygulamalara son verdi. Birçok yeni emirnameler yayınlandı.
Palaiologos Hanedanı Dönemi kısaca nasıl tanımlanabilir?
Palaiologos Hanedanı Dönemi, edebiyat ve sanatın yükselişi yanında içerde ve dışarda savaşlarla dolu son bir çırpınışın hikâyesi olarak tanımlanabilir.
Önemli Bizans şairleri arasında kimler sayılabilir?
Önemli Bizans şairleri arasında Nannos, Romanos, Musaios, Patrik Sergios sayılabilir.
Bizans'ın ilk kadın şairi kimdir?
Bizans'ın ilk kadın şairi Kasia'dır.
Erken Bizans Sanatı hangi yılları kapsar ve özellikleri nelerdir?
5. yüzyılın sonlarından ikonoklasm hareketinin başladığı 726 yılına kadar devam eder. Bu dönemde Helenistik ve Roma sanatı özellikleri Bizans sanatı üzerinde etkili olmuştur. Ayrıca Yakındoğu’nun sanat ve estetik zevkleri de sanata sızmıştır.
Orta Bizans Sanatı hangi yılları kapsar ve özellikleri nelerdir?
Bizans sanatının kendine özgü karakterini bulduğu dönemdir (842-1204). İslam uygarlığı ile beraber, İlk Çağ’ın bilgi ve Doğu’nun sanat zevkini egemen kıldıkları bir dönemdir.
Son Dönem Bizans Sanatı hangi yılları kapsar?
1261’den 1453’e kadarki son eserlerin verildiği dönemdir.
İkonoklasm Dönemi Sanatı'nın özellikleri nelerdir?
Bu dönemde (726-842) tasvir yasağı vardır. Dini resimler yasaklanmış ve tahrip edilmiştir. Tamamen bezemeye dayanan ve dini olmayan sanat anlayışı hâkimdir.
Bizans Mimarisinin genel özellikleri nelerdir?
Bizans mimarisi, 4. ve 5. yüzyıllarda Helen ve Roma kültürünün yeni bir yorumu olarak Anadolu’da doğmuş ve Constantinopolis’te gelişmiştir. Bizans mimarisi, ilk olarak Arap mimarîsinden faydalanmış ve bu bilgiyi yorumlayarak kendi amaçlarına uydurmuştur. Doğu mimarlığının etkisi altında gelişen Bizans mimarisi, bir tuğ-la mimarisidir. Ayrıca malzeme olarak taş, bazen taş ve tuğla birlikte (almaşık) kullanılmıştır.
Haç planlı kilise tipi nedir?
8. yüzyıldan sonra bu kiliseler kare plânlıdır. Karenin ortasında dört fil ayağı üzerinde bir kubbe oturtulmaktadır. Kubbenin ağırlığı da dört taraftan, eksenleri birbirine dikey olan beşik kemerle karşılanmaktadır. Bu kubbe ve kemer sistemi zemine yansıtıldığından, dört kolu birbirine eşit bir haç(Yunan haçı) oluşmaktadır. Ortada yer alan ana kubbe dışında, dört kol üzerine de kubbeler konarak sayı beşe çıkarılmıştır. Doğuda bir apsis, batıda ise narteks bulunur. Haç plânlı kiliseler, başta başkent olmak üzere Anadolu’nun birçok yerinde yapılmıştır.
Bizans İmparatorluğu'nun İstanbul'daki anıtsal nitelikteki yapıları hangileridir?
İstanbul’daki surlar, Tekfur Sarayı, Chora Manastırı (Kariye Camii), Pantakrator Manastırı (Zeyrek Camii), Yerebatan ve Binbirdirek sarnıçları, Valens Su Kemeri (Bozdoğan Kemeri), Çukurbostan Açık Sarnıcı, Dikilitaş, Çemberlitaş Bizans mimarîsinin dev boyutlu yapılarındandır.